حق تو خاقانیا کعبه تواند شناخت
ز آخور سنگین طلب توشهٔ یوم‌الحساب
ساختار نحوی: ای خاقانی حق تو را کعبه می تواند بشناسد [پس] از آخور سنگین توشه یوم الحساب را بطلب.
نکات لغوی و بلاغی: صنعت تجرید در این بیت نمایان است و آن مورد خطاب قرار دادن خود است. از علم معانی در مصراع اول می تواند قصر موصوف بر صفت(فقط کعبه می تواند حق خاقانی را بشناسد) باشد. سنگین ایهام دارد از جنس سنگ یا دارای وزن بالا اینجا می تواند حجرالاسود یا خود کعبه باشد. آخور سنگین می تواند اضافه تشبیهی باشد کعبه را به آخوری تشبیه کرده که می توان توشه ای از او یافت. وجه شبه آن این است همان طور که آخور، خواسته مادی چهارپایان را برآورده می کند کعبه حاجت قلبی و معنوی انسان ها را پوشش می دهد. توشه غذای بخور و نمیری که مسافر همراه خود می برد این واژه مرکب است از توش به معنای قوت و توانایی و های نسبت یعنی غذایی که مسافر با خوردن آن اندک قوتی برای ادامه سفر بیابد. و خاقانی معتقد است توشه آن جهانی فقط کعبه می تواند برای انسان مهیا کند.
معنای بیت: ای خاقانی! حق تو را کعبه می تواند بشناسد و به تو بدهد پس آنچه از این دنیا باید به آخرت ببری تنها از کعبه طلب کن.