مرد همه جا سر کار به
شخص معطل خجل وخوار به

بهرهٔ مقصود چو بی رنج نیست
کاهل بیکار به پیکار به

مرد که شبلی نشود گاه کار
زو سگ بازار به مقدار به ...

زان تن کاهل که گل نازکست
خارکش سوخته صد بار به ...

سرعت جاهل که سبک شد به راه
از کسل حامل اسفار به ...

دل که به گل ماند نیامد برون
سنگ گر انست به دیوار به

پیر کمان پشت به عزلت نشست
پورشتابنده به بلغار به ...

وانکه جوانیش زپیری به است
خلوتش از صحبت اغیار به ...

مرغ که در بادیه خون ریز شد
خار و خسش از گل و گلنار به

عشق خوشست ار همه باشد مجاز
لیک ز شهوت ره انکار به

گر نظر صدق به صنع خداست
دیو به چشم از بت فرخاربه

مرتبهٔ عشق چو بیچارگی است
فخر بدین مرتبه ناچار به

مسکنت ارهست به پندار و کبر
مسکنت از کبر ز پندار به

دون که بود باد سری درسرش
بر سر او خاک به انبار به

وانکه بود خاک ره از حسن خلق
چون گل کعبه شرف آثار به

سر مکش از گرد ره رهر وان
خاک حرم بر سر زوار به

مرد که گردون کشد از حکم پیر
سیلیش از دیو ستمکار به

در حق میشی که رمید از شبان
تربیت گرگ ستمکار به

نفس حرون گربه ریاضت برفت
حبل متین بر سرش انبار به

زن دم اخلاص به طاعت از انک
زندگیت زین دم ابرار به

خرقهٔ تزویر که پوشد فقیر
دوخته از سوزن پندار به

ابر چه پوشد ضو خورشید را
حلهٔ خورشید را نوار به

طاعت اگر از پی مال و زر است
کاسه که خاکیست نگونساز به

نزد معاشر که نباشد خسیس
برگ گل از تنگهٔ دینار به ...

از پی ظلم آنکه صبوحی کند
نور نشاطش چو شب تار به ...

شربت نوشی که به ظالم دهند
خون همان طالم خون‌خوار به

فرض بجای آور و مجو بیش ازانک
حرص کم از طاعت بسیار به

تن چو به خرمای کسان میل کرد
دام شکم دوخته از خار به ...

خواجه که از خون کسان خورد می
از قلم او نی و مزمار به

کی کند اندیشه روز حساب ؟
تذکره آنرا که ز طور مار به

ور عطش فکر نبرد حریف
از چه زمزم خم خمار به

از سرشاخی که خورد آب غیر
خوردن نار ازخورش نار به ...

ابر ببارد چو بگویی ببار
دست سخی زا بر گهر بار به

گر تبر هیزم دیگ عطاست
آن تبر از تیشهٔ نجار به ...

دیده که باشد به جفا تیز بین
تیرش انداز که افگار به ...

نفس که در دل گهری از حیاست
بر دو لب بسته صدف وار به

هر سخنی در محل خود نکوست
زمزمه مرغ به گلزار به ...

بر جهلا جهل نکو تر ز پند
درد خر از داروی بیطار به

نام شه انجیر نه این شعر را
کو به بهی از همه اشعار به ...