درباره هوشنگ ابتهاج (سایه)

امیر هوشنگ ابتهاج سمیعی گیلانی (زادهٔ ۶ اسفند ۱۳۰۶، در رشت، استان گیلان)، متخلص به «ه‍. الف سایه»، شاعر و موسیقی‌پژوه ایرانی است.
او در ۶ اسفند ۱۳۰۶ در رشت متولد شد. پدرش آقاخان ابتهاج از مردان سرشناس رشت و مدتی رئیس بیمارستان پورسینای این شهر بود. هوشنگ ابتهاج دوره تحصیلات دبستان را در رشت و دبیرستان را در تهران گذراند و در همین دوران اولین دفتر شعر خود را به نام نخستین نغمه‌ها منتشر کرد. ابتهاج در جوانی دلباخته دختری ارمنی به نام گالی شد که در رشت ساکن بود و این عشق دوران جوانی دست مایه اشعار عاشقانه‌ای شد که در آن ایام سرود. بعدها که ایران غرق خونریزی و جنگ و بحران شد، ابتهاج شعری به نام کاروان (دیرست گالیا...) با اشاره به همان روابط عاشقانه‌اش در گیرودار مسائل سیاسی سرود. ابتهاج مدتی به عنوان مدیر کل شرکت دولتی سیمان تهران به کار اشتغال داشت.
ابتهاج از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ سرپرست برنامه گل‌ها در رادیوی ایران (پس از کناره گیری داوود پیرنیا) و پایه‌گذار برنامه موسیقایی گلچین هفته بود.تعدادی از غزل‌ها، تصنیف‌ها و اشعار نیمایی او توسط موسیقی‌دانان ایرانی نظیر شجریان، ناظری و حسین قوامی اجرا شده‌است. تصنیف خاطره انگیز تو ای پری کجایی و تصنیف سپیده (ایران ای سرای امید) از اشعار سایه‌ است. سایه بعداز حادثه میدان ژاله (۱۷ شهریور ۱۳۵۷) به همراه محمدرضا لطفی، محمدرضا شجریان و حسین علیزاده، به نشانه اعتراض از رادیو استعفا داد.
از مهم‌ترین آثار هوشنگ ابتهاج تصحیح او از غزل‌های حافظ است که با عنوان حافظ به سعی سایه نخستین بار در ۱۳۷۲ توسط نشر کارنامه به چاپ رسید و بار دیگر با تجدیدنظر و تصحیحات تازه منتشر شد (منبع ویکی‌پدیا).

آثار ویدئویی و صوتی مرتبط با این منبع
به نام شما نیاز رحیل نی خاموش نی شکسته وفا ناله دام بلا ناله ای بر هجران اشک واپسین قصه ی درد خاکستر مرغ پریده اشک ندامت خنده ی غم آلود فسانه ی شهر پیام پرستو همیشه بهار آخر دل است این سایه ی گل یار گم شده زبان نگاه سرشک نیاز سایه ی هما بی نشان شرم و شوق سایه ی سرگردان افسانه ی خاموشی دیر ترانه تنگ غروب بهانه در کوچه سار شب لب خاموش بعد از نیما گریه ی شبانه قدر مرد صله بیداد همایون ازلی داستانی دیگر پرواز خاکستر آواز بلند آینه ی شکسته آینه در آینه ناز و نوش گریه ی لیلی لذت دریا در فتنه ی رستاخیز بهار سوگوار بیت الغزل دوزخ روح همیشه در میان نقش دیگر حصار انتظار زندان شب یلدا دلی در آتش مژده ی آزادی خون بها شبیخون زنده وار یاد آر بر سر آتش غم در پرده ی خون گل افشان خون پژواک چراغ صاعقه در قفس به پایداری آن عشق سربلند کهربا خون در جگر عزیزتر از جان با نی کسایی هم پیمان پاییز هنر گام زمان بر آستان وفا تنگه عشق هزار ساله صبر و ظفر نقش پرنیان مرغ چمن آتش جان ای ساقی انتظار راهزن راهی و آهی زاد راه گنج گم شده روشن گویا مرگ دوباره مهرگیا خورشید پرستان غریبانه غم پرست درست شکسته سماع سرد غزل تن رنج دیرینه آیینه ی عیب نما ازین شب های ناباور شبگرد غروب چمن گوشمال پنجه ی عشق سرای سرود سیاه و سپید چندمین هزار امید بنی آدم هست ای ساقی کمند مهر چشمه ی خارا هم آشیان با سینه سردان خواب سرگذشت چمن درد یگانه مرغ دریا خواب و خیال گهواره ی خالی