روز تاسوعاست؛ از امام صادق(علیه السلام) روایت شده: تاسوعا روزی است که امام حسین(علیه السلام) و اصحابش را در کربلا محاصره کردند و سپاه شام برای جنگ با آن حضرت گرد آمدند و ابن مرجانه و عمر سعد، به خاطر کثرت سپاه و بسیاری لشگر که برای آن ها گردآمده بودند، خوشحال شدند و امام حسین(علیه السلام) و اصحابش را ناتوان به حساب آوردند و یقین کردند که برای حضرت یاوری نخواهد آمد و اهل عراق او را مدد نخواهند کرد، سپس فرمود: پدرم فدای آن ناتوان شده (جسمی در گودال) و غریب.

بدان که زیارت روایت شده برای روز عاشورا چند زیارت است و ما در اینجا به خاطر رعایت مختصرنویسی فقط به بیان دو زیارت قناعت می کنیم ـ و البته در باب دوّم در بیان «اعمال روز عاشورا» نیز «زیارتی» را نقل کردم ـ با مطالبی دیگر که مناسب این مقام است.
[این زیارت همان] زیارت عاشورای معروف است که از نزدیک و دور خوانده می شود و شرح آن چنان که شیخ ابوجعفر طوسی در «مصباح» ذکر فرموده چنین است:
محمّد بن اسماعیل بن بزیع، از صالح بن عقبه، از پدرش، از حضرت باقر(علیه السلام) روایت کرده است: که حضرت فرموده: هرکه حسین بن علی(علیه السلام) را در روز «دهم محرّم» کنار قبر آن حضرت زیارت کند تا آنکه گریان شود، خدا را در روز قیامت ملاقات کند، با ثوابی به اندازه ثواب دو هزار حج و دو هزار عمره و دو هزار جهاد که ثواب آن ها همانند ثواب کسی می باشد که در خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله وائمه طاهرین) جهاد کرده باشد.
راوی گفت: فدایت شوم چه ثوابی است برای کسی که در شهرهای دور از کربلا باشد و برایش در مانند این روز رفتن به سوی قبر آن حضرت ممکن نباشد؟
فرمود: هرگاه چنین باشد به سوی صحرا بیرون رود، یا در خانه خود بر بلندی بام بالا رود و به سوی آن حضرت با سلام اشاره کند و در نفرین کردن بر قاتلین آن حضرت بکوشد و پس از آن دو رکعت نماز بخواند؛ و این کار را در اوایل روز، پیش از گذشتن خورشید از لحظۀ ظهر انجام دهد، پس بر امام حسین(علیه السلام) زاری و گریه کند و کسانی را که در خانه اش هستند، هرگاه از ایشان تقیه نمی کند، به گریه کردن بر آن حضرت امر کند و در خانهٔ خود با نشان دادن بی تابی بر آن حضرت عزا بپا دارد و یکدیگر را به مصیبتشان به حسین(علیه السلام) تسلیت و دلداری دهند و من بر خدا برای ایشان همه آن ثواب ها را ضامنم، هرگاه این عمل را انجام دهند.
گفتم: فدایت شوم این ثواب ها را برای ایشان ضامن می شوی و آن ها را به عهده می گیری؟ فرمود: آری من ضامن و عهده گیرنده ام برای کسی که این عمل را بجا آورد. گفتم: یکدیگر را چگونه تسلیت و دلداری دهند؟ فرمود: بگویند:
أَعْظَمَ اللّهُ أُجُورَنا بِمُصابِنا بِالْحُسَینِ علیه السلام، وَجَعَلَنا وَإِیاکمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثارِهِ مَعَ وَلِیهِ الْإِمامِ الْمَهْدِی مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیهِمُ السَّلامُ.
و اگر بتوانی آن روز را به دنبال حاجتی بیرون نروی، بیرون نرو، زیرا روز بلا و مصیبت است که در آن حاجت مؤمن برآورده نمی شود و اگر برآورده شود برای او مبارک نخواهد بود و در آن خیر و رشدی نخواهد دید و در آن روز هیچ کدام از شما برای خانه اش، البته چیزی ذخیره نکند، چرا که هرکه در آن روز اگر چیزی ذخیره کند، در آن چیز برکت نخواهد دید و برای او و اهلش که جهت آن ها ذخیره کرده مبارک نخواهد بود.
هرگاه این عمل را به جا آوردند، حق تعالی برای ایشان ثواب هزار حج، هزار عمره و هزار جهاد بنویسد که گویا همه را با رسول خدا(صلی الله علیه وآله) انجام داده باشد و برای اوست مزد و پاداش مصیبت هر پیامبر و رسول و وصی و صدّیق و شهیدی که مرده یا کشته شده باشد، از زمانی که حق تعالی آفریده دنیا را تا زمانی که قیامت بر پا شود.
صالح بن عُقبه و سیف بن عُمَیره گفته اند: عَلقَمة بن محمّد حَضرمی گفت: به حضرت باقر(علیه السلام) گفتم: به من دعایی بیاموز که آن را در این روز بخوانم برای هر زمان که آن حضرت را از نزدیک زیارت کنم و دعایی که آن را بخوانم برای هر زمان که موفق به زیارتش از نزدیک نشوم و بخواهم با سلام به سوی او از شهرهای دور از خانه ام اشاره کنم.
به من فرمود: ای علقمه هرگاه آن دو رکعت نماز را خواندی به سوی آن حضرت با سلام اشاره کن و در وقت اشاره به آن حضرت پس از گفتن «تکبیر» این کلام را بگو: [زیارتی که چند سطر بعد ذکر می شود]
به درستی که هرگاه این کلام را گفتی، دعا کرده ای به آن چیزی که دعا می کنند به آن زائران آن حضرت از ملائکه و خداوند برای تو صد هزار هزار درجه بنویسد و همانند کسی باشی که با امام حسین(علیه السلام) شهید شده باشد تا مشارکت کنی با ایشان در درجاتشان و شناخته نشوی، مگر در زمرهٔ شهیدانی که با آن حضرت شهید شده اند و برای تو نوشته شود زیارت هر پیامبر و رسولی و پاداش زیارت هرکه زیارت کرده امام حسین(علیه السلام) را از روزی که شهید شده، سلام خدا بر آن حضرت و اهل بیتش باد؛
می گویی:
السَّلامُ عَلَیک یا أَبا عَبْدِاللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ رَسُولِ اللّهِ، [السَّلامُ عَلَیک یا خِیرَةَ اللّهِ وَابْنَ خِیرَتِهِ]، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، وَابْنَ سَیدِ الْوَصِیینَ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ فاطِمَةَ سَیدَةِ نِساءِ الْعالَمِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا ثارَ اللّهِ وَابْنَ ثارِهِ وَالْوِتْرَ الْمَوْتُورَ، السَّلامُ عَلَیک وَعَلَی الْأَرْواحِ الَّتِی حَلَّتْ بِفِنائِک، عَلَیکمْ مِنِّی جَمِیعاً سَلامُ اللّهِ أَبَداً مَا بَقِیتُ وَبَقِی اللَّیلُ وَالنَّهارُ؛
یا أَبا عَبْدِاللّهِ، لَقَدْ عَظُمَتِ الرَّزِیةُ وَجَلَّتْ وَعَظُمَتِ الْمُصِیبَةُ بِک عَلَینا وَعَلَی جَمِیعِ أَهْلِ الْإِسْلامِ، وَجَلَّتْ وَعَظُمَتْ مُصِیبَتُک فِی السَّمَاوَاتِ عَلَی جَمِیعِ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ، فَلَعَنَ اللّهُ أُمَّةً أَسَّسَتْ أَسَاسَ الظُّلْمِ وَالْجَوْرِ عَلَیکمْ أَهْلَ الْبَیتِ، وَلَعَنَ اللّهُ أُمَّةً دَفَعَتْکمْ عَنْ مَقامِکمْ وَأَزالَتْکمْ عَنْ مَراتِبِکمُ الَّتِی رَتَّبَکمُ اللّهُ فِیها، وَلَعَنَ اللّهُ أُمَّةً قَتَلَتْکمْ؛
وَلَعَنَ اللّهُ الْمُمَهِّدِینَ لَهُمْ بِالتَّمْکینِ مِنْ قِتالِکمْ، بَرِئْتُ إِلَی اللّهِ وَ إِلَیکمْ مِنْهُمْ وَ [مِنْ] أَشْیاعِهِمْ وَأَتْباعِهِمْ وَأَوْلِیائِهِمْ، یا أَبا عَبْدِاللّهِ، إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکمْ، وَحَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکمْ إِلی یوْمِ الْقِیامَةِ، وَلَعَنَ اللّهُ آلَ زِیادٍ وَآلَ مَرْوانَ، وَلَعَنَ اللّهُ بَنِی أُمَیةَ قاطِبَةً، وَلَعَنَ اللّهُ ابْنَ مَرْجانَةَ، وَلَعَنَ اللّهُ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ، وَلَعَنَ اللّهُ شِمْراً، وَلَعَنَ اللّهُ أُمَّةً أَسْرَجَتْ وَأَلْجَمَتْ وَتَنَقَّبَتْ لِقِتالِک؛
بِأَبِی أَنْتَ وَأُمِّی، لَقَدْ عَظُمَ مُصابِی بِک، فَأَسْأَلُ اللّهَ الَّذِی أَکرَمَ مَقامَک، وَأَکرَمَنِی [بِک]، أَنْ یرْزُقَنِی طَلَبَ ثارِک مَعَ إِمامٍ مَنْصُورٍ مِنْ أَهْلِ بَیتِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ. اللّهُمَّ اجْعَلْنِی عِنْدَک وَجِیهاً بِالْحُسَینِ عَلَیهِ السَّلامُ فِی الدُّنْیا وَالآخِرَةِ، یا أَباعَبْدِاللّهِ، إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَی اللّهِ، وَ إِلی رَسُولِهِ، وَ إِلی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، وَ إِلی فاطِمَةَ، وَ إِلَی الْحَسَنِ، وَ إِلَیک بِمُوَالاتِک؛
وَبِالْبَراءَةِ [مِمَّنْ قَاتَلَک، وَنَصَبَ لَک الْحَرْبَ، وَبِالْبَراءَةِ مِمَّنْ أَسَّسَ أَسَاسَ الظُّلْمِ وَالْجَوْرِ عَلَیکمْ، وَأَبْرَأُ إِلَی اللّهِ وَإِلی رَسُولِهِ] مِمَّنْ أَسَّسَ أَساسَ ذلِک وَبَنی عَلَیهِ بُنْیانَهُ، وَجَری فِی ظُلْمِهِ وَجَوْرِهِ عَلَیکمْ وَعَلَی أَشْیاعِکمْ، بَرِئْتُ إِلَی اللّهِ وَ إِلَیکمْ مِنْهُمْ، وَأَتَقَرَّبُ إِلَی اللّهِ ثُمَّ إِلَیکمْ بِمُوالاتِکمْ وَمُوالاةِ وَلِیکمْ، وَبِالْبَراءَةِ مِنْ أَعْدائِکمْ، وَالنَّاصِبِینَ لَکمُ الْحَرْبَ، وَبِالْبَراءَةِ مِنْ أَشْیاعِهِمْ وَأَتْبَاعِهِمْ، إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکمْ، وَحَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکمْ، وَوَلِی لِمَنْ والاکمْ، وَعَدُوٌّ لِمَنْ عاداکمْ؛
فَأَسْأَلُ اللّهَ الَّذِی أَکرَمَنِی بِمَعْرِفَتِکمْ، وَمَعْرِفَةِ أَوْلِیائِکمْ، وَرَزَقَنِی الْبَراءَةَ مِنْ أَعْدائِکمْ، أَنْ یجْعَلَنِی مَعَکمْ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ، وَأَنْ یثَبِّتَ لِی عِنْدَکمْ قَدَمَ صِدْقٍ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ، وَأَسْأَلُهُ أَنْ یبَلِّغَنِی الْمَقامَ الْمَحْمُودَ لَکمْ عِنْدَ اللّهِ، وَأَنْ یرْزُقَنِی طَلَبَ ثارِی مَعَ إِمامٍ هُدی ظَاهِرٍ نَاطِقٍ بِالْحَقِّ مِنْکمْ؛
وَأَسْأَلُ اللّهَ بِحَقِّکمْ وَبِالشَّأْنِ الَّذِی لَکمْ عِنْدَهُ أَنْ یعْطِینِی بِمُصابِی بِکمْ أَفْضَلَ مَا یعْطِی مُصاباً بِمُصِیبَتِهِ، مُصِیبَةً مَا أَعْظَمَها وَأَعْظَمَ رَزِیتَها فِی الْإِسْلامِ وَفِی جَمِیعِ السَّماواتِ وَالْأَرْضِ. اللّهُمَّ اجْعَلْنِی فِی مَقَامِی هذَا مِمَّنْ تَنالُهُ مِنْک صَلَواتٌ وَرَحْمَةٌ وَمَغْفِرَةٌ، اللّهُمَّ اجْعَلْ مَحْیای مَحْیا مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَمَماتِی مَماتَ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ؛
اللّهُمَّ إِنَّ هذَا یوْمٌ تَبَرَّکتْ بِهِ بَنُو أُمَیةَ وَابْنُ آکلَةِ الْأَکبادِ، اللَّعِینُ ابْنُ اللَّعِینِ عَلَی لِسانِک وَ لِسانِ نَبِیک صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ فِی کلِّ مَوْطِنٍ وَ مَوْقِفٍ وَقَفَ فِیهِ نَبِیک صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ. اللّهُمَّ الْعَنْ أَباسُفْیانَ وَمُعَاوِیةَ وَیزِیدَ بْنَ مُعَاوِیةَ عَلَیهِمْ مِنْک اللَّعْنَةُ أَبَدَ الْآبِدِینَ، وَهذَا یوْمٌ فَرِحَتْ بِهِ آلُ زِیادٍ وَآلُ مَرْوانَ بِقَتْلِهِمُ الْحُسَینَ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِ؛
اللّهُمَّ فَضاعِفْ عَلَیهِمُ اللَّعْنَ مِنْک وَالْعَذابَ [الْأَلِیمَ]. اللّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیک فِی هذَا الْیوْمِ، وَفِی مَوْقِفِی هذَا، وَأَیامِ حَیاتِی بِالْبَرَاءَةِ مِنْهُمْ، وَاللَّعْنَةِ عَلَیهِمْ، وَبِالْمُوَالاةِ لِنَبِیک وَآلِ نَبِیک عَلَیهِ وَ عَلَیهِمُ السَّلامُ؛
سپس «صد مرتبه» بگو:
اللّهُمَّ الْعَنْ أَوَّلَ ظَالِمٍ ظَلَمَ حَقَّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَآخِرَ تَابِعٍ لَهُ عَلَی ذلِک. اللّهُمَّ الْعَنِ الْعِصَابَةَ الَّتِی جاهَدَتِ الْحُسَینَ وَشایعَتْ وَبایعَتْ وَتابَعَتْ عَلَی قَتْلِهِ، اللّهُمَّ الْعَنْهُمْ جَمِیعاً؛
پس بگو «صد مرتبه»:
السَّلامُ عَلَیک یا أَبا عَبْدِاللّهِ وَعَلَی الْأَرْواحِ الَّتِی حَلَّتْ بِفِنائِک، عَلَیک مِنِّی سَلامُ اللّهِ أَبَداً مَا بَقِیتُ وَبَقِی اللَّیلُ وَالنَّهارُ، وَلَا جَعَلَهُ اللّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّی لِزِیارَتِکمْ، السَّلامُ عَلَی الْحُسَینِ، وَعَلَی عَلِی بْنِ الْحُسَینِ، وَعَلَی أَوْلادِ الْحُسَینِ، وَعَلَی أَصْحابِ الْحُسَینِ؛
آنگاه بگو:
اللّهُمَّ خُصَّ أَنْتَ أَوَّلَ ظالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنِّی، وَابْدَأْ بِهِ أَوَّلاً، ثُمَّ [الْعَن] الثَّانِی وَالثَّالِثَ وَالرَّابِعَ. اللّهُمَّ الْعَنْ یزِیدَ خامِساً، وَالْعَنْ عُبَیدَ اللّهِ بْنَ زِیادٍ وَابْنَ مَرْجانَةَ وَعُمَرَ بْنَ سَعْدٍ وَشِمْراً وَآلَ أَبِی سُفْیانَ وَآلَ زِیادٍ وَآلَ مَرْوَانَ إِلی یوْمِ الْقِیامَةِ.
سپس به سجده برو و بگو:
اللّهُمَّ لَک الْحَمْدُ حَمْدَ الشَّاکرِینَ لَک عَلَی مُصَابِهِمْ، الْحَمْدُ لِلّهِ عَلَی عَظِیمِ رَزِیتِی، اللّهُمَّ ارْزُقْنِی شَفاعَةَ الْحُسَینِ یوْمَ الْوُرُودِ، وَثَبِّتْ لِی قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَک مَعَ الْحُسَینِ وَأَصْحابِ الْحُسَینِ الَّذِینَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَینِ عَلَیهِ السلام.
علقمه گفت: حضرت باقر(علیه السلام) فرمود: اگر بتوانی آن حضرت را هر روز به این زیارت در خانه خود زیارت کنی زیارت کن که تمام این ثواب ها برای تو خواهد بود.

وأما حـق المستشير فإن حضرك له وجه رأى جهـدت له فى النصيحة وأشرت عليه بما تعلم انك لـوكنت مكانـه عملت بـه و ذلك ليكن منك فى رحمـة و لين ؛ فإن اللين يؤنس الوحشة وإن الغلظ يوحش موضع الانس وإن لم يحضرك له رأى وعرفت له من تثق برأيه وترضى به لنفسك؛ دللته عليه و أرشدته اليه فكنت لم تأله خيرا و لم تدخره نصحا ؛ ولا قوة الا بالله