سگ هم از کوچکی پلید بود
اصل ناپاک از او پدید بود

دو عاشق را به هم بهتر بود روز
دو هیزم را به هم خوشتر بود سوز

آن گوی که طاقت جوابش داری
گندم نبری به خانه چون جو کاری

هوس هر چند گستاخ است، عذرش صورتی دارد
به یوسف می‌توان بخشید تقصیر زلیخا را

می زیر دست خود نکند هوشمند را
پروای سیل نیست زمین بلند را

ریشهٔ نخل کهنسال از جوان افزونترست
بیشتر دلبستگی باشد به دنیا پیر را

ده در شود گشاده، شود بسته چون دری
انگشت ترجمان زبان است لال را

رزق ما آید به پای میهمان از خوان غیب
میزبان ماست هر کس می‌شود مهمان ما

خبر ز تلخی آب بقا کسی دارد
که همچو خضر گرفتار عمر جاوید است

ترک عادت، همه گر زهر بود، دشوار است
روز آزادی طفلان به معلم بار است

بار بردار ز دلها که درین راه دراز
آن رسد زود به منزل که گرانبارتر است

هر که پیراهن به بدنامی درید آسوده شد
بر زلیخا طعن ارباب ملامت، بار نیست

خم چو گردد قد افراخته می‌باید رفت
پل برین آب چو شد ساخته می‌باید رفت

کی در تن خاکی دل آگاه گذارند؟
یوسف نه عزیزی است که در چاه گذارند

صافی و تیرگی آب ز سرچشمه بود
بی دل پاک، سخن پاک نگردد هرگز

ز صد هزار پسر، همچو ماه مصر یکی
چنان شود که چراغ پدر کند روشن

از چراغی می‌توان افروخت چندین شمع را
دولتی چون رو دهد، از دوستان غافل مشو

چنان گرم از بساط خاک بگذر
که شمع مردم آینده باشی

جان هواپرستان، در فکر عاقبت نیست
گرد هدف نگردد، تیری که شد هوایی

چنین گفتست با یاران پیمبر
که آن طفلی که می‌زاید زمادر
چو بر روی زمین افکنده گردد
بغایت عاجز و گرینده گردد
ولی چون روشنی این جهان دید
فراخی زمین و آسمان دید
نخواهد او رحم هرگز دگر بار
نگردد نیز در ظلمت گرفتار
کسی کز بندِ این تنگ آشیان رفت
بصحرای فراخ آن جهان رفت
بعینه حال آن کس همچنانست
که او را از رحم قصد جهانست
چنان کان طفل آمد در جهانی
نخواهد با شکم رفتن زمانی
ز دنیا هر که سوی آن جهان شد
بگفتم حال طفلت همچنان شد
دلا چون نیست جانت این جهانی
بر آتش نه جهان گر مرد جانی
اگر قلبت نخواهد برد ره پیش
چگونه ره بری در قالب خویش
که گر راهی به پیشان می‌توان برد
یقین می‌دان که از جان می‌توان برد
درون دَیرِ دل خلوتگهی ساز
وزان خلوة به سوی حق رهی ساز
اگر کاری کنی همرنگِ جان کن
مکن آن بر سر چوبی، نهان کن
تو گر جامه بگردانی روا نیست
که او دوزد، بدست تو قبا نیست
ولیکن گر توانی همچو مردان
ز جامه درگذر جان را بگردان