من آن ساعت که از مادر بزادم
به دام مهر و چنگ مه فتادم

مرا گفتند مهر و مه دو خادم
به نوبت روز و شب بر من مُلازم

یکی ماما یکی لالای من شد
سر زانوی این دو جای من شد

به من گفتند کاین لالا و ماما
کُهن خدمتگزارانند بر ما

نیاکان تو را هم این دو بودند
که روز و شب پرستاری نمودند

توهم از این دو یابی پرورش ها
خوری از سفره اینان خورش ها

گرفتم بیش راه زندگانی
ز طفلی پا نهادم در جوانی

ز یک تا سن سیّ و چِل رسیدم
خودی آراستم ، قدّی کشیدم

به زیورها همی کردم مزین
برون و اندرون خانه من

لبم از لعل شد دندان ز لُولُو
ز نقدِ عمر جیب و جَیب مملو

دو چشم از جزع و دو گونه ز مرجان
گهرهای فراوان هشته در جان

ز عنبر موی کردم از صدف گوش
ز سیم ساده آکندم بُنا گوش

چوکم کم صاحب این مایه گشتم
رفیق دختر همسایه گشتم

بنای شهوت و مستی نهادم
زمام دل به دست نفس دادم

دو خادم یافتندم غافل و مست
برای غارتم گشتند هم دست

چو آگاه از درون بیت بودم
اثاث البیت را یک یک ربودند

یکی شب آمد و لعل لبم برد
یکی روز آمد و رختِ شبم برد

یکی از نقد عمرم کاست کم کم
یکی از گوهر جانم دمادم

دو جِزع و سی و دو لُو‌ءلُوء شد از چنگ
یکی از شیشه و آن دیگر از سنگ

چه گویم خود چه ها آمد به روزم
چسان کردند کم کم مایه سوزم

تهی شد خانه ، خالی ماند دستم
به پنجاه و سه سال اینم که هستم

نه احساسات من باقی نه افکار
همانا صورتی هستم به دیوار

سپارم نوجوانان وطن را
که گاهی بنگرند این عکس من را

ز کَیدِ مهر و مه غافل نمانند
جوانی را به غفلت نگذرانند

«ایرج میرزا»
گوهرین | گنجینه های مکتوب | gowharin.ir