جانْ بَسی کَندیّ و اَنْدَر پرده‌یی
زان که مُردنْ اَصْلْ بُد ناوَرْده‌یی

تا نَمیری نیست جان کَندن تمام
بی‌کَمالِ نَردبان نایی به بام

چون زِ صد پایه دو پایه کَم بُوَد
بام را کوشَنده نامَحْرَم بُوَد

چون رَسَن یک گَزْ زِ صد گَزْ کَمْ بُوَد
آب اَنْدَر دَلْو از چَهْ کی رَوَد؟

غَرقِ این کَشتی نیابی ای امیر
تا بِنَنْهی اَنْدَرو مَنَّ الاَخیر

مَنِّ آخِر اَصْل دان کو طارِق است
کَشتیِ وَسْواس و غَی را غارِق است

آفتابِ گُنبَدِ اَزْرَق شود
کَشتیِ هُشْ چون که مُسْتَغْرَق شود

چون نَمُردی گشت جانْ کَندن دراز
مات شو در صبح ای شَمعِ طِراز

تا نگشتند اَخْتَرانِ ما نَهان
دان که پنهان است خورشیدِ جهان

گُرْز بر خود زَن مَنی دَرهَم شِکَن
زان که پنبه‌یْ گوش آمد چَشمِ تَن

گُرْز بر خود می‌زَنی خود ای دَنی
عکسِ توست اَنْدَر فِعالَم این مَنی

عکسِ خود در صورتِ من دیده‌یی
در قِتالِ خویشْ بَر جوشیده یی

هَمچو آن شیری که در چَهْ شُد فُرو
عکسِ خود را خَصْمِ خود پِنْداشت او

نَفیْ ضِدّ هست باشد بی‌شَکی
تا زِ ضِدّْ ضِد را بِدانی اَنْدکی

این زمان جُز نَفیِ ضِدْ اِعْلام نیست
اَنْدَرین نَشْات دَمی بی‌دام نیست

بی‌حِجابَت باید آن ای ذو لُباب
مرگ را بُگْزین و بَر دَرّان حِجاب

نه چُنان مرگی که در گوری رَوی
مرگِ تبدیلی که در نوری رَوی

مَردْ بالِغ گشت آن بَچْگی بِمُرد
رومی‌یی شُد صِبْغَت زَنگی سُتُرد

خاکْ زَر شُد هیات خاکی نَمانْد
غَمْ فَرَج شُد خارِ غَمْناکی نَمانْد

مُصْطَفی زین گفت کِی اَسْرارجو
مُرده را خواهی که بینی زنده تو؟

می‌رَوَد چون زندگان بر خاکْدان
مُرده و جانَش شُده بر آسْمان

جانْش را این دَمْ به بالا مَسْکَنی ست
گر بِمیرَد روحِ او را نَقْل نیست

زان که پیش از مرگْ او کرده‌ست نَقْل
این به مُردنْ فَهْم آید نه به عقل

نَقْل باشد نه چو نَقْلِ جانِ عام
هَمچو نَقْلی از مَقامی تا مَقام

هرکِه خواهد که بِبینَد بر زمین
مُرده‌یی را می‌رَوَد ظاهِر چُنین

مَر ابوبکرِ تَقی را گو بِبین
شُد زِ صِدّیقی اَمیرُالْمُحْشَرین

اَنْدَرین نَشْاَت نِگَر صِدّیق را
تا به حَشْر اَفْزون کُنی تَصدیق را

پَس مُحَمَّد صد قیامَت بود نَقْد
زان که حَل شُد در فَنایِ حَلّ و عَقْد

زادهٔ ثانیست اَحْمَد در جهان
صد قیامَت بود او اَنْدَر عِیان

زو قیامَت را هَمی‌پُرسیده‌اند
ای قیامَت تا قیامتْ راهْ چند؟

با زبانِ حالْ می‌گفتی بَسی
که زِ مَحْشَر حَشْر را پُرسَد کسی؟

بَهْرِ این گفت آن رَسولِ خوشْ‌پیام
رَمْزِ موتوا قَبْلَ مَوْتٍ یا کِرام

هم‌چُنان که مُرده‌ام من قَبْلِ مَوْت
زان طَرَف آورده‌ام این صیت و صَوْت

پس قیامَت شو قیامَت را بِبین
دیدنِ هر چیز را شَرط است این

تا نگردی او ندانی‌اَش تَمام
خواه آن اَنْوار باشد یا ظَلام

عقل گردی عقل را دانی کَمال
عشق گردی عشق را دانی ذُبال

گُفتَمی بُرهانِ این دَعوی مُبین
گَر بُدی اِدْراکْ اَنْدَر خورْدِ این

هست انجیر این طَرَف بسیارْ و خوار
گَر َرسَد مُرغی قُنُقْ انجیرخوار

در همه عالَم اگر مَرد و زَن اَند
دَمْ به دَمْ در نَزْع و اَنْدَر مُردَن اَند

آن سُخنْشان را وَصیَّتها شِمُر
که پدر گوید در آن دَمْ با پسر

تا بِرویَد عِبْرت و رَحْمَت بِدین
تا بِبُرَّد بیخ بُغْض و رَشک و کین

تو بِدان نیَّت نِگَر در اَقْرِبا
تا زِ نَزْعِ او بِسوزَد دلْ تورا

کُلُّ آتٍ آت آن را نَقْد دان
دوست را در نَزْع و اَنْدَر فَقْد دان

وَزْ غَرَض‌ها زین نَظَر گردد حِجاب
این غَرَض‌ها را بُرون اَفْکَن زِ جیب

وَرْ نَیاری خُشک بر عَجْزی مَایست
دان که با عاجِز گُزیده مُعْجزی‌ست

عَجْزْ زنجیری‌ست زَنْجیرت نَهاد
چَشمْ در زنجیرْنِهْ باید گُشاد

پَس تَضَرُّع کُن که ای هادیِ زیست
باز بودم بَسته گشتم این زِ چیست؟

سَخت‌تَر اَفْشُرده‌اَم در شَر قَدَم
که لَفی خُسْرَم زِ قَهْرَت دَم به دَم

از نَصیحَت‌هایِ تو کَر بوده‌ام
بُت‌شِکَن دَعْویّ و بُتگَر بوده‌ام

یادِ صُنْعَت فَرض‌تَر یا یادِ مرگ؟
مرگْ مانندِ خَزانْ تو اَصْلِ بَرگ

سال‌ها این مرگْ طَبْلَک می‌زَنَد
گوشِ تو بی‌گاه جُنْبِش می‌کُند

گوید اَنْدَر نَزْعْ از جان آه مرگ
این زمان کَردَت زِ خود آگاه مرگ

این گِلویِ مرگ از نَعْره گرفت
طَبْلِ او بِشْکافت از ضَرْبِ شِگِفت

در دقایِقْ خویش را دَر بافتی
رَمْزِ مُردن این زمان دَریافتی