شاها ملکا جهان پناها
یک شاه نه بل هزار شاها

جمشید یکم به تخت‌گیری
خورشید دوم به بی‌نظیری

شروانشه کیقباد پیکر
خاقان کبیر ابوالمظفر

نی شروانشاه بل جهانشاه
کیخسرو ثانی اختسان شاه

ای ختم قران پادشاهی
بی‌خاتم تو مباد شاهی

روزی که به طالع مبارک
بیرون بری از سپهر تارک

مشغول شوی به شادمانی
وین نامه نغز را بخوانی

از پیکر این عروس فکری
گه گنج بری و گاه بکری

آن باد که در پسند کوشی
ز احسنت خودش پرند پوشی

در کردن این چنین تفضل
از تو کرم وز من تو کل

گرچه دل پاک و بخت فیروز
هستند تو را نصیحت آموز

زین ناصح نصرت آلهی
بشنو دو سه حرف صبحگاهی

بر کام جهان جهان بپرداز
کان به که تومانی از جهان باز

ملکی که سزای رایت تست
خود در حرم ولایت تست

داد و دهشت کران ندارد
گر بیش کنی زیان ندارد

کاریکه صلاح دولت تست
در جستن آن مکن عنان سست

از هرچه شکوه تو به رنج است
پردازش اگرچه کان و گنج است

موئی مپسند ناروائی
در رونق کار پادشائی

دشمن که به عذر شد زبانش
ایمن مشو وز در برانش

قادر شو و بردبار می‌باش
می می‌خور و هوشیار می‌باش

بازوی تو گرچه هست کاری
از عون خدای خواه یاری

رای تو اگرچه هست هشیار
رای دیگران ز دست مگذار

با هیچ دو دل مشو سوی حرب
تا سکه درست خیزد از ضرب

از صحبت آن کسی بپرهیز
کو باشد گاه نرم و گه تیز

هرجا که قدم نهی فراپیش
باز آمدن قدم بیندیش

تا کار به نه قدم برآید
گر ده نکنی به خرج شاید

مفرست پیام داد جویان
الا به زبان راست گویان

در قول چنان کن استواری
کایمن شود از تو زینهاری

کس را به خود از رخ گشوده
گستاخ مکن نیازموده

بر عهد کس اعتماد منمای
تا در دل خود نیابیش جای

مشمار عدوی خرد را خرد
خار از ره خود چنین توان برد

در گوش کسی میفکن آن راز
کازرده شوی ز گفتنش باز

آنرا که زنی ز بیخ بر کن
وآنرا که تو برکشی میفکن

از هرچه طلب کنی شب و روز
بیش از همه نیکنامی اندوز

بر کشتن آنکه با زبونیست
تعجیل مکن اگرچه خونیست

بر دوری کام خویش منگر
کاقبال تواش درآرد از در

زاینجمله فسانها که گویم
با تو به سخن بهانه جویم

گرنه دل تو جهان خداوند
محتاج نشد به جنس این پند

زانجا که تراست رهنمائی
ناید ز تو جز صواب رائی

درع تو به زیر چرخ گردان
بس باد دعای نیک مردان

حرز تو به وقت شادکامی
بس باشد همت نظامی

یارب ز جمال این جهاندار
آشوب و گزند را نهاندار

هر در که زند تو سازکارش
هرجا که رود تو باش یارش

بادا همه اولیاش منصور
و اعداش چنانکه هست مقهور

این نامه که نامدار وی باد
بر دولت وی خجسته پی باد

هم فاتحه‌ایش هست مسعود
هم عاقبتیش باد محمود

«نظامی گنجوی»
گوهرین | گنجینه های مکتوب | gowharin.ir