شرف‌الشعراء امیر بدرالدّین قوامی خبّاز رازی از شاعران معروف نیمه‌ی اول قرن ششم هجری است که به مواعظ حکم و مناقب خاندان رسالت شهرت دارد.
لقب «خبّاز» او از آن جهت رایج بود که در اوایل، نانوایی می‌کرد، و دکان خبّازی داشته‌است و تخلّص او به «قوامی» به جهت نام «قوام‌الدّین طغرایی» که ممدوح او بوده، گرفته شده است.
قوامی از شاعرانی است که تاریخ تولد، وفات و چگونگی دوران کودکی و بزرگی و شرایط رشد و تعلیم و تربیت وی معلوم نیست. تذکره‌های قدیمی شرح حال مناسبی از او نمی‌دهند و تنها به بیان عظمت شاعر می‌پردازند. اولین بار نامش در کتاب «النقض» آورده شده که مؤلف وی را در ردیف شعرای شیعه قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد چون شاعر در سال ۵۱۲ ه. ق به خدمت قوام‌الدّین راه یافته و در آن زمان به برنایی خود اشاره کرده‌است، باید ولادتش در اواخر قرن پنجم باشد و چون صاحب النقض (م ۵۶۰ ه. ق) از او یاد کرده باید وفاتش قبل از این تاریخ می‌باشد.
در مورد آثارش متأسفانه فقط مقدار قابلی شعر به جا مانده و دیوانش از بین رفته است. اما آنچه امروز در دسترس است اشعار و ابیات پراکنده‌ای است که در جنگ‌ها و مجموعه‌های خطی دیده می‌شود و یک نسخه خطی که در کتابخانه «بریتیش میوزیوم لندن» موجود است و مرحوم مینوی از آن عکسبرداری نموده و به ایران آورده است و مشتمل بر ۳۳۵۹ بیت می‌باشد. این نسخه توسط شادروان محدث ارموی در سال ۱۳۳۴ شمسی تصحیح و منتشر شده است.

در ویکی پدیا بیشتر بخوانید
آثار ویدئویی و صوتی مرتبط با این منبع
قوامی رازی
شمارهٔ ۱ - از قصیده‌ایست که در نصیحت و موعظت گفته و موجود از آن این است شمارهٔ ۲ - از ترجیع بندیست که اول آن ساقط و در مدح ابوالحسن علی بن الحسن البیهقی شمارهٔ ۳ - ترجیع بندیست در مدح معمار الحرمین منتجب الدین حسین بن ابی سعد ورامینی رحمة الله شمارهٔ ۴ - در مدح امیری صاحب طرف و اظهار گله و تقاضای صله شمارهٔ ۵ - در مدح شاه بطور عام و عرض تسلیت بدو شاه خاص شمارهٔ ۶ - در مدح امیری امین الملک لقب شمارهٔ ۷ - در مرثیت امام زاده گفته شمارهٔ ۸ - این ابیات را وقتی که از نردبان افتاده و پایش شکسته برای بعضی از دوستان خود فرستاده و شکایت از درد پا و اظهار ملال از فراق آن دوست کرده شمارهٔ ۹ - گویا در مدح منتجب الدین حسین بن ابی سعد ورامینی گفته شمارهٔ ۱۰ شمارهٔ ۱۱ شمارهٔ ۱۲ شمارهٔ ۱۳ - قوامی در حق عمادی گوید شمارهٔ ۱۴ - در مدح گوید شمارهٔ ۱۵ - در مدح و استعطاء است شمارهٔ ۱۶ - در استعطاء و طلب جامه و اسب وتقاضای مرخصی چند روزه است شمارهٔ ۱۷ - در مدح نجم الدین لقبی و درخواست دو چیز از او شمارهٔ ۱۸ - در مدح و مطالبه پرداخت حوالتی شمارهٔ ۱۹ - در شکایت از عدم وصول حوالتی که برای او شده است شمارهٔ ۲۰ - شکایت از عمید نامی بشخصی مختص الدوله لقب و طلب عطا از وی تا زنی بگیرد شمارهٔ ۲۱ - در مدح کسی و تقاضای پولی از او تا دستاری و عمامه ای بخرد شمارهٔ ۲۲ - در تبریک بدوستی که زن گرفته و خانه خریده و معذرت از نرسیدن بخدمت او شمارهٔ ۲۳ - در مدح امین الملک و تقاضای صلتی از او شمارهٔ ۲۴ - در مدح شخصی محمد نام و تقاضای صلتی از او شمارهٔ ۲۵ - در مدح امیری و شکایت باو از عدم وصول حوالتی و درخواست ابطال آن شمارهٔ ۲۶ - در مدح بزرگی از اهل ری و شکایت بوی از عدم وصول حوالت قرقو و استمداد از او در ایصال آن شمارهٔ ۲۷ - در مدح بزرگی و تقاضای صلتی از او شمارهٔ ۲۸ - در شکایت و گله و طلب شفاعت و صله شمارهٔ ۲۹ - در مدح و طلب جامه شمارهٔ ۳۰ - در گله از بزرگی ابراهیم نام که چرا پدرش را گرفته و طلب رهائی او شمارهٔ ۳۱ - در مدح و شکایت و گله و طلب عنایت و شفاعت وصله شمارهٔ ۳۲ - در مدح و تبریک عید و تقاضای صلت شمارهٔ ۳۳ - در مدح و اظهار خلوص و عرض صمیمیت شمارهٔ ۳۴ - در مدح کسی و درخواست گوشت از او و شکایت بوی از سهل نامی شمارهٔ ۳۵ - در استنجاز وعده دست آور نجنی از زرگری ابوالمفاخر نام شمارهٔ ۳۶ - در وصف قلم گوید شمارهٔ ۳۷ - در مدح ابوالمعالی امین الملک گوید شمارهٔ ۳۸ - در مدح امیر حاجب شمس الخواص نورالدولة جمال الدین قرقو شمارهٔ ۳۹ - در مدح جوانی موفق الدین لقب که گویا سمت دبیری در عراق و خراسان داشته است گوید شمارهٔ ۴۰ - در مدح سید اجل نقیب النقباء شرف الدین محمدبن علی مرتضی گوید شمارهٔ ۴۱ - در حسن صورت و سؤ سیرت غلامی و کیفیت خرید و فروش او گوید شمارهٔ ۴۲ - در مدح قوام الدین ابوالقاسم ناصربن علی گزینی انسابادی گوید دراین مدیحه اشارت به وفات سلطان محمود و تسلیت برای سلطان سنجر نیز هست شمارهٔ ۴۳ - در تغزل است شمارهٔ ۴۴ - در تغزل است شمارهٔ ۴۵ - در تغزل است شمارهٔ ۴۶ - در غزل است شمارهٔ ۴۷ - در مدح بهار و وصف نگار خود گوید شمارهٔ ۴۸ - غزلی است که در عید فطری گفته است شمارهٔ ۴۹ - در غزل است شمارهٔ ۵۰ - در غزل است شمارهٔ ۵۱ - در غزل است شمارهٔ ۵۲ - در غزل است شمارهٔ ۵۳ - در غزل است شمارهٔ ۵۴ - در غزل است شمارهٔ ۵۵ - در غزل است شمارهٔ ۵۶ - در غزل است شمارهٔ ۵۷ - در غزل است شمارهٔ ۵۸ - در غزل است شمارهٔ ۵۹ - در غزل است شمارهٔ ۶۰ - در غزل است شمارهٔ ۶۱ - در غزل است شمارهٔ ۶۲ - در غزل است شمارهٔ ۶۳ - در غزل است شمارهٔ ۶۴ - در غزل است شمارهٔ ۶۵ - در غزل است شمارهٔ ۶۶ - در غزل است شمارهٔ ۶۷ - در غزل است شمارهٔ ۶۸ - در غزل است شمارهٔ ۶۹ - در غزل است شمارهٔ ۷۰ - در غزل است شمارهٔ ۷۱ - در غزل است شمارهٔ ۷۲ - در غزل است شمارهٔ ۷۳ - در غزل است شمارهٔ ۷۴ - در غزل است شمارهٔ ۷۵ - در غزل است شمارهٔ ۷۶ - در غزل است شمارهٔ ۷۷ - در غزل است شمارهٔ ۷۸ - در غزل است شمارهٔ ۷۹ - در غزل است شمارهٔ ۸۰ - در غزل است شمارهٔ ۸۱ - در غزل است شمارهٔ ۸۲ - در غزل است شمارهٔ ۸۳ - در غزل است شمارهٔ ۸۴ - در غزل است شمارهٔ ۸۵ - در غزل است شمارهٔ ۸۶ - در غزل واشارت بمدح حسن ابوالعمید است شمارهٔ ۸۷ - در غزل و اشارت باسم خواجه علی ضراب است شمارهٔ ۸۸ - در غزل واشارت باسم خواجه اوحد است شمارهٔ ۸۹ - در غزل است شمارهٔ ۹۰ - در غزل است شمارهٔ ۹۱ - در غزل واشاره به مدح نوشروان نامی است شمارهٔ ۹۲ - در غزل است شمارهٔ ۹۳ - در غزل است شمارهٔ ۹۴ - در توحید و منقبت و تخلص به مدح سید اجل شرف الدین محمد نقیب گوید شمارهٔ ۹۵ - در موعظت و نصیحت و دعوت به خداپرستی و زهد در دنیا و رغبت به آخرتست شمارهٔ ۹۶ - در مدح عمادالدین ابومحمد حسن بن محمد بن احمداسترآبادی قاضی ری گوید شمارهٔ ۹۷ - در موعظت و نصیحت و دعوت به اعراض از دنیا و اقبال به آخرت گوید شمارهٔ ۹۸ - در موعظت و نصیحت و زهد در دنیا و رغبت به آخرت گوید شمارهٔ ۹۹ - در موعظت و نصیحت و ترهیب از دنیا و ترغیب به آخرت گوید شمارهٔ ۱۰۰ - در تأسف بر ایام جوانی و شکایت از عوارض پیری و درنصیحت و مناجات شمارهٔ ۱۰۱ - در اثبات صانع و توحید او و بیوفائی دنیا و یادآوری مرگ و موعظت و نصیحت گوید شمارهٔ ۱۰۲ - در موعظت و نصیحت و دعوت به زهد در دنیا و رغبت به آخرت گوید شمارهٔ ۱۰۳ - در موعظت و نصیحت گوید شمارهٔ ۱۰۴ - در توحید و زهد و موعظت گوید شمارهٔ ۱۰۵ - قسمت اولی است از قصیده ای ؛ و موجود از آن در بیان توحید است شمارهٔ ۱۰۶ - در منقبت امیرالمؤمنین علی علیه السلام و عدل خدای تعالی و مدح سید فخرالدین و پدر او سید شمس الدین که هر دو رئیس شیعه در ری بوده اند گوید شمارهٔ ۱۰۷ - در موعظت و نصیحت و تحذیر از دنیا و تذکیر مرگ و تصدیق حشر و نشر گوید شمارهٔ ۱۰۸ - در موعظت و نصیحت و ترغیب به اختیار آخرت بردنیا گوید شمارهٔ ۱۰۹ - در عدل خدای تعالی و امامت ائمه اثنی عشر علیهم السلام و موعظت و نصیحت و مدح نقیب النقباء ری شرف الدین مرتضی گوید شمارهٔ ۱۱۰ - در مرثیت سیدالشهدا علیه السلام و ذکر مصائب آن حضرت و اهل بیت او گوید شمارهٔ ۱۱۱ - در مدح خاتم الانبیاء «ص» و اهل بیت و اصحاب او و موعظت و نصیحت گوید شمارهٔ ۱۱۲ - در موعظت و نصیحت و حقانیت مذهب اثنا عشری گوید شمارهٔ ۱۱۳ - در تفکر در آثار قدرت خدای تعالی و در موعظت و نصیحت گوید شمارهٔ ۱۱۴ - در توحید و پند و زهد گوید شمارهٔ ۱۱۵ - در منقبت امیرالمؤمنین علی و یازده فرزند معصوم او علیهم السلام و مدح نقیب النقباء ری شرف الدین مرتضی رحمة الله علیه گوید شمارهٔ ۱۱۶ - در ستایش و توحید خدای تعالی و درموعظت و نصیحت و مدح قطب الدین ابومنصور مظفربن اردشیر واعظ مروزی معروف به امیر عبادی گوید شمارهٔ ۱۱۷ - از ترکیب بندی است در توحید و مناجات و پند و موعظت و منقبت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم شمارهٔ ۱۱۸ - ترکیب بندی است که در توحید و زهد و پند و منقبت پیغمبر «ص» و امیرالمؤمنین «ع» و شیعیانش گفته شمارهٔ ۱۱۹ - در توحید و مناجات ومنقبت پیغمبر «ص» و امیرالمؤمنین «ع» و مدح منتجب الدین حسین بن ابوسعد ورامینی «ره» گوید شمارهٔ ۱۲۰ - در توحید و مناجات گوید