آگاه باش که شعبان ماه بسیار برجسته و عالی رتبه ای است و به سید انبیاء انتساب دارد و آن حضرت همه ی این ماه را روزه می گرفت و روزه آن را به ماه رمضان وصل می کرد و می فرمود: شعبان ماه من است، هرکه یک روز از این ماه را روزه بدارد، بهشت بر او واجب می شود.
از امام صادق(علیه السلام) روایت شده: چون ماه شعبان می رسید حضرت زین العابدین(علیه السلام) اصحاب خود را جمع می کرد و می فرمود: ای اصحاب من، می دانید این چه ماهی است؟ این ماه شعبان است و حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) می فرمود: شعبان ماه من است؛ پس در این ماه برای جلب محبّت پیامبر خود و برای تقرّب به سوی پروردگار خویش، روزه بگیرید، به خدایی که جان علی بن الحسین(علیه السلام) به دست قدرت اوست، سوگند یاد می کنم از پدرم حسین بن علی(علیه السلام) شنیدم که فرمود: از امیر المؤمنین(علیه السلام) شنیدم: هر که شعبان را برای محبّت پیامبر و تقرّب جستن به سوی خدا روزه بگیرد، خدا او را دوست بدارد و در روز قیامت به کرامتش نزدیک کند و بهشت را بر او واجب گرداند.
شیخ از صفوان جمّال روایت کرده است: که امام صادق(علیه السلام) به من فرمود: کسانی را که پیرامون تو هستند به روزه شعبان وادار کن. گفتم: فدایت شوم، مگر در فضیلت آن چیزی می بینی؟
فرمود: آری رسول خدا(صلی الله علیه وآله) هرگاه هلال شعبان را می دید، به منادی دستور می داد تا در مدینه ندا کند: ای اهل مدینه، من از جانب رسول خدا(صلی الله علیه وآله) به سوی شما فرستاده شده ام، آن حضرت می فرماید: آگاه باشید، به درستی که شعبان ماه من است، خدا رحمت کند کسی را که مرا در ماه من یاری کند، یعنی آن را روزه بگیرد؛ سپس امام صادق(علیه السلام) چنین گفت: امیرالمؤمنین(علیه السلام) می فرمود:
از هنگامی که شنیدم منادی رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در شعبان ندا داد، روزه شعبان از من فوت نشد و تا زمانی که زنده هستم به خواست خدا از من فوت نخواهد شد. پس می فرمود: روزه دو ماه شعبان و رمضان مایه توبه و آمرزش خداست.
اسماعیل بن عبد الخالق روایت کرده است: نزد امام صادق(علیه السلام) بودم، ذکر روزه شعبان به میان آمد، حضرت فرمود: در فضیلت روزه شعبان چنین و چنان است تا جایی که انسان مرتکب قتل حرام می شود، پس اگر شعبان را روزه بگیرد، این روزه به او سود می رساند و به خواست خداوند آمرزیده می شود!
آگاه باش اعمال این ماه برجسته و عالی رتبه بر دو بخش است:
« اعمال مشترک» و «اعمال ویژه».
امّا اعمال مشترک، پس چند عمل است:
اوّل:
هر روز «هفتاد مرتبه » بگوید:
أَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ.
دوم:
هر روز «هفتاد مرتبه» بخواند:
أَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذِی لَاإِلهَ إِلّا هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ الْحَی الْقَیوْمُ وَ أَتُوبُ إِلَیهِ.
در بعضی از روایات «الْحَیُّ الْقَیُّوْمُ» پیش از «الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ» است و عمل به هر دو خوب است؛ و از روایات استفاده می شود که بهترین دعاها و ذکرها در این ماه «استغفار» است و هرکه در هر روز این ماه «هفتاد مرتبه» استغفار کند، مانند این است که در ماه های دیگر هفتاد هزار مرتبه استغفار بجا آورد.
سوّم:
در این ماه صدقه بدهد، گرچه نصف دانه خرمایی باشد تا حق تعالی بدن او را بر آتش دوزخ حرام کند.
از امام صادق(علیه السلام) روایت شده: که از وجود مبارک ایشان درباره فضیلت روزه رجب پرسیدند، فرمود: چرا از روزه شعبان غافل هستید؟ راوی عرض کرد: یابنَ رسول الله، کسی که یک روز از شعبان را روزه بدارد، چه ثوابی دارد؟ فرمود: به خدا سوگند بهشت پاداش آن است.
عرض کرد: یابنَ رسول الله، بهترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: صدقه و استغفار، هرکه در ماه شعبان صدقه دهد حق تعالی آن را رشد و نمو دهد همان گونه که یکی از شما بچّه شترش را رشد می دهد تا آن که در قیامت، درحالی که به اندازه کوه احد شده باشد به صاحبش بازگردد.
چهارم:
در تمام این ماه «هزار مرتبه» بگوید:
لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ، وَ لا نَعْبُدُ إِلّا إِیاهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَ لَوْ کرِهَ الْمُشْرِکونَ.
این ذکر پاداش بسیاری دارد، از جمله اینکه در نامه عملش عبادت هزار ساله بنویسند.
پنجم:
در هر پنجشنبه این ماه دو رکعت نماز بخواند، در هر رکعت پس از سوره «حمد»، «صد مرتبه» سوره «توحید» خوانده و بعد از سلامِ نماز، «صد مرتبه» صلوات بفرستد تا حق تعالی هر حاجتی که در امر دین و دنیا دارد روا کند؛
و نیز روزه هر پنجشنبه این ماه فضیلت بسیار دارد. روایت شده: که در هر پنجشنبه ماه شعبان آسمان ها را زینت می کنند، پس فرشتگان عرض می کنند: خدایا! روزه داران این روز را بیامرز و دعای آنان را اجابت فرما.
در خبر نبوی است: هرکه روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه بگیرد، حق تعالی بیست حاجت از حاجات دنیا و بیست حاجت از حاجات آخرت او را برآورد.
ششم:
در این ماه بسیار صلوات فرستد.
هفتم (صلوات شعبانیه):
در هر روز شعبان در وقت زوال [وقت ظهر شرعی] و در شب نیمه ی آن این صلوات را که از حضرت زین العابدین (علیه السلام) روایت شده بخواند:
اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ، وَ مَوضِعِ الرِّسالَةِ، وَ مُخْتَلَفِ الْمَلائِکةِ، وَ مَعْدِنِ الْعِلْمِ، وَ أَهْلِ بَیتِ الْوَحْی. اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْفُلْک الْجارِیةِ فِی اللُّجَجِ الْغامِرَةِ، یأْمَنُ مَنْ رَکبَها، وَیغْرَقُ مَنْ تَرَکهَا، الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ، وَالْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ، وَاللَّازِمُ لَهُمْ لاحِقٌ.
اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْکهْفِ الْحَصِینِ، وَ غِیاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَکینِ، وَ مَلْجَاَ الْهارِبِینَ، وَ عِصْمَةِ الْمُعْتَصِمِینَ. اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلاةً کثِیرَةً تَکونُ لَهُمْ رِضاً، وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَداءً وَ قَضاءً بِحَوْلٍ مِنْک وَ قُوَّةٍ یا رَبَّ الْعالَمِینَ. اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّیبِینَ الْأَبْرارِ الْأَخْیارِ، الَّذِینَ أَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ، وَ فَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَ وِلایتَهُمْ.
اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاعْمُرْ قَلْبِی بِطاعَتِک، وَ لَا تُخْزِنِی بِمَعْصِیتِک، وَارْزُقْنِی مُواساةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیهِ مِنْ رِزْقِک؛ بِما وَسَّعْتَ عَلَی مِنْ فَضْلِک، وَ نَشَرْتَ عَلَی مِنْ عَدْلِک، وَ أَحْییتَنِی تَحْتَ ظِلِّک، وَ هذا شَهْرُ نَبِیک سَیدِ رُسُلِک شَعْبانُ الَّذِی حَفَفْتَهُ مِنْک بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ الَّذِی کانَ رَسُولُ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ یدْأَبُ فِی صِیامِهِ وَ قِیامِهِ فِی لَیالِیهِ وَ أَیامِهِ بُخُوعاً لَک فِی إِکرامِهِ وَ إِعْظامِهِ إِلی مَحَلِّ حِمامِهِ.
اللّهُمَّ فَأَعِنَّا عَلَی الاسْتِنانِ بِسُنَّتِهِ فِیهِ، وَ نَیلِ الشَّفاعَةِ لَدَیهِ. اللّهُمَّ وَاجْعَلْهُ لِی شَفِیعاً مُشَفَّعاً، وَ طَرِیقاً إِلَیک مَهْیعاً، وَاجْعَلْنِی لَهُ مُتَّبِعاً حَتّی أَلْقاک یوْمَ الْقِیامَةِ عَنِّی راضِیاً، وَ عَنْ ذُنُوبِی غاضِیاً، قَدْ أَوْجَبْتَ لِی مِنْک الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَ، وَأَنْزَلْتَنِی دارَ الْقَرارِ وَ مَحَلَّ الْأَخْیارِ.
هشتم (مناجات شعبانیه):
این مناجات را که از ابن خالویه روایت شده بخواند؛ به گفته او این مناجات حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) و امامان پس از اوست که در ماه شعبان می خواندند:
اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاسْمَعْ دُعائِی إِذا دَعَوْتُک، وَاسْمَعْ نِدائِی إِذا نادَیتُک، وَ أَقْبِلْ عَلَی إِذا ناجَیتُک، فَقَدْ هَرَبْتُ إِلَیک، وَ وَقَفْتُ بَینَ یدَیک مُسْتَکیناً لَک، مُتَضَرِّعاً إِلَیک، راجِیاً لِما لَدَیک ثَوابِی، وَ تَعْلَمُ مَا فِی نَفْسِی، وَ تَخْبُرُ حاجَتِی، وَ تَعْرِفُ ضَمِیرِی، وَ لَا یخْفی عَلَیک أَمْرُ مُنْقَلَبِی وَ مَثْوای، وَ ما أُرِیدُ أَنْ أُبْدِئَ بِهِ مِنْ مَنْطِقِی، وَ أَتَفَوَّهُ بِهِ مِنْ طَلِبَتِی، وَ أَرْجُوهُ لِعاقِبَتِی، وَ قَدْ جَرَتْ مَقادِیرُک عَلَی یا سَیدِی فِیما یکونُ مِنِّی إِلی آخِرِ عُمْرِی مِنْ سَرِیرَتِی وَ عَلانِیتِی وَبِیدِک لَابِیدِ غَیرِک زِیادَتِی وَ نَقْصِی وَ نَفْعِی وَ ضَرِّی.
إِلهِی إِنْ حَرَمْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یرْزُقُنِی؟ وَ إِنْ خَذَلْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی ینْصُرُنِی؛ إِلهِی أَعُوذُ بِک مِنْ غَضَبِک وَ حُلُولِ سَخَطِک. إِلهِی إِنْ کنْتُ غَیرَ مُسْتَأْهِلٍ لِرَحْمَتِک فَأَنْتَ أَهْلٌ أَنْ تَجُودَ عَلَی بِفَضْلِ سَعَتِک. إِلهِی کأَنِّی بِنَفْسِی واقِفَةٌ بَینَ یدَیک وَ قَدْ أَظَلَّها حُسْنُ تَوَکلِی عَلَیک فَقُلْتَ مَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ تَغَمَّدْتَنِی بِعَفْوِک.
إِلهِی إِنْ عَفَوْتَ فَمَنْ أَوْلی مِنْک بِذلِک؟ وَ إِنْ کانَ قَدْ دَنا أَجَلِی وَ لَمْ یدْنِنِی مِنْک عَمَلِی فَقَدْ جَعَلْتُ الْإِقْرارَ بِالذَّنْبِ إِلَیک وَسِیلَتِی. إِلهِی قَدْ جُرْتُ عَلی نَفْسِی فِی النَّظَرِ لَها فَلَهَا الْوَیلُ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَها. إِلهِی لَمْ یزَلْ بِرُّک عَلَی أَیامَ حَیاتِی فَلا تَقْطَعْ بِرَّک عَنِّی فِی مَماتِی.
إِلهِی کیفَ آیسُ مِنْ حُسْنِ نَظَرِک لِی بَعْدَ مَماتِی وَ أَنْتَ لَمْ تُوَلِّنِی إِلّا الْجَمِیلَ فِی حَیاتِی؛ إِلهِی تَوَلَّ مِنْ أَمْرِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ، وَعُدْ عَلَی بِفَضْلِک عَلی مُذْنِبٍ قَدْ غَمَرَهُ جَهْلُهُ. إِلهِی قَدْ سَتَرْتَ عَلَی ذُنُوباً فِی الدُّنْیا وَأَنَا أَحْوَجُ إِلی سَتْرِها عَلَی مِنْک فِی الْأُخْری.
إِلهِی قَدْ أَحْسَنْتَ إِلَی إِذْ لَمْ تُظْهِرْها لِأَحَدٍ مِنْ عِبادِک الصَّالِحِینَ فَلا تَفْضَحْنِی یوْمَ الْقِیامَةِ عَلی رُؤُوسِ الْأَشْهادِ. إِلهِی جُودُک بَسَطَ أَمَلِی، وَ عَفْوُک أَفْضَلُ مِنْ عَمَلِی. إِلهِی فَسُرَّنِی بِلِقائِک یوْمَ تَقْضِی فِیهِ بَینَ عِبادِک. إِلهِی اعْتِذارِی إِلَیک اعْتِذارُ مَنْ لَمْ یسْتَغْنِ عَنْ قَبُولِ عُذْرِهِ فَاقْبَلْ عُذْرِی یا أَکرَمَ مَنِ اعْتَذَرَ إِلَیهِ الْمُسِیئُونَ؛
إِلهِی لَاتَرُدَّ حاجَتِی، وَ لَا تُخَیبْ طَمَعِی، وَ لَا تَقْطَعْ مِنْک رَجائِی وَ أَمَلِی. إِلهِی لَوْ أَرَدْتَ هَوانِی لَمْ تَهْدِنِی، وَ لَوْ أَرَدْتَ فَضِیحَتِی لَمْ تُعافِنِی. إِلهِی مَا أَظُنُّک تَرُدُّنِی فِی حاجَةٍ قَدْ أَفْنَیتُ عُمْرِی فِی طَلَبِها مِنْک. إِلهِی فَلَک الْحَمْدُ أَبَداً أَبَداً دائِماً سَرْمَداً یزِیدُ وَ لَا یبِیدُ کما تُحِبُّ وَ تَرْضی.
إِلهِی إِنْ أَخَذْتَنِی بِجُرْمِی أَخَذْتُک بِعَفْوِک، وَ إِنْ أَخَذْتَنِی بِذُنُوبِی أَخَذْتُک بِمَغْفِرَتِک، وَ إِنْ أَدْخَلْتَنِی النَّارَ أَعْلَمْتُ أَهْلَها أَنِّی أُحِبُّک. إِلهِی إِنْ کانَ صَغُرَ فِی جَنْبِ طاعَتِک عَمَلِی فَقَدْ کبُرَ فِی جَنْبِ رَجائِک أَمَلِی.
إِلهِی کیفَ أَنْقَلِبُ مِنْ عِنْدِک بِالْخَیبَةِ مَحْرُوماً وَ قَدْ کانَ حُسْنُ ظَنِّی بِجُودِک أَنْ تَقْلِبَنِی بِالنَّجاةِ مَرْحُوماً؟! إِلهِی وَ قَدْ أَفْنَیتُ عُمْرِی فِی شِرَّةِ السَّهْوِ عَنْک، وَ أَبْلَیتُ شَبابِی فِی سَکرَةِ التَّباعُدِ مِنْک. إِلهِی فَلَمْ أَسْتَیقِظْ أَیامَ اغْتِرارِی بِک، وَ رُکونِی إِلی سَبِیلِ سَخَطِک؛
إِلهِی وَ أَنَا عَبْدُک وَابْنُ عَبْدِک قائِمٌ بَینَ یدَیک، مُتَوَسِّلٌ بِکرَمِک إِلَیک. إِلهِی أَنَا عَبْدٌ أَتَنَصَّلُ إِلَیک مِمَّا کنْتُ أُواجِهُک بِهِ مِنْ قِلَّةِ اسْتِحْیائِی مِنْ نَظَرِک، وَ أَطْلُبُ الْعَفْوَ مِنْک إِذِ الْعَفْوُ نَعْتٌ لِکرَمِک. إِلهِی لَمْ یکنْ لِی حَوْلٌ فَأَنْتَقِلَ بِهِ عَنْ مَعْصِیتِک إِلّا فِی وَقْتٍ أَیقَظْتَنِی لِمحَبَّتِک، وَ کما أَرَدْتَ أَنْ أَکونَ کنْتُ فَشَکرْتُک بِإِدْخالِی فِی کرَمِک، وَ لِتَطْهِیرِ قَلْبِی مِنْ أَوْساخِ الْغَفْلَةِ عَنْک.
إِلهِی انْظُرْ إِلَی نَظَرَ مَنْ نادَیتَهُ فَأَجابَک، وَاسْتَعْمَلْتَهُ بِمَعُونَتِک فَأَطاعَک، یا قَرِیباً لَایبْعُدُ عَنِ الْمُغْتَرِّ بِهِ، وَیا جَواداً لَایبْخَلُ عَمَّنْ رَجا ثَوابَهُ. إِلهِی هَبْ لِی قَلْباً یدْنِیهِ مِنْک شَوْقُهُ، وَ لِساناً یرْفَعُ إِلَیک صِدْقُهُ، وَ نَظَراً یقَرِّبُهُ مِنْک حَقُّهُ. إِلهِی إِنَّ مَنْ تَعَرَّفَ بِک غَیرُ مَجْهُولٍ، وَ مَنْ لاذَبِک غَیرُ مَخْذُولٍ، وَ مَنْ أَقْبَلْتَ عَلَیهِ غَیرُ مَمْلُوک؛
إِلهِی إِنَّ مَنِ انْتَهَجَ بِک لَمُسْتَنِیرٌ، وَ إِنَّ مَنِ اعْتَصَمَ بِک لَمُسْتَجِیرٌ، وَ قَدْ لُذْتُ بِک یا إِلهِی فَلا تُخَیبْ ظَنِّی مِنْ رَحْمَتِک، وَ لَا تَحْجُبْنِی عَنْ رَأْفَتِک. إِلهِی أَقِمْنِی فِی أَهْلِ وِلایتِک مُقامَ مَنْ رَجَا الزِّیادَةَ مِنْ مَحَبَّتِک. إِلهِی وَ أَلْهِمْنِی وَلَهاً بِذِکرِک إِلی ذِکرِک، وَ هِمَّتِی فِی رَوْحِ نَجاحِ أَسْمائِک وَ مَحَلِّ قُدْسِک. إِلهِی بِک عَلَیک إِلّا أَلْحَقْتَنِی بِمَحَلِّ أَهْلِ طاعَتِک، وَالْمَثْوَی الصَّالِحِ مِنْ مَرْضاتِک، فَإِنِّی لَا أَقْدِرُ لِنَفْسِی دَفْعاً، وَ لا أَمْلِک لَها نَفْعاً.
إِلهِی أَنَا عَبْدُک الضَّعِیفُ الْمُذْنِبُ، وَمَمْلُوکک الْمُنِیبُ فَلا تَجْعَلْنِی مِمَّنْ صَرَفْتَ عَنْهُ وَجْهَک، وَحَجَبَهُ سَهْوُهُ عَنْ عَفْوِک. إِلهِی هَبْ لی کمالَ الانْقِطاعِ إِلَیک، وَ أَنِرْ أَبْصارَ قُلُوبِنا بِضِیاءِ نَظَرِها إِلَیک، حَتَّی تَخْرِقَ أَبْصارُ الْقُلُوبِ حُجُبَ النُّورِ فَتَصِلَ إِلی مَعْدِنِ الْعَظَمَةِ، وَ تَصِیرَ أَرْواحُنا مُعَلَّقَةً بِعِزِّ قُدْسِک. إِلهِی وَاجْعَلْنِی مِمَّنْ نادَیتَهُ فَأَجابَک، وَ لاحَظْتَهُ فَصَعِقَ لِجَلالِک، فَناجَیتَهُ سِرّاً وَ عَمِلَ لَک جَهْراً؛
إِلهِی لَمْ أُسَلِّطْ عَلی حُسْنِ ظَنِّی قُنُوطَ الْأَیاسِ، وَ لَا انْقَطَعَ رَجائِی مِنْ جَمِیلِ کرَمِک. إِلهِی إِنْ کانَتِ الْخَطایا قَدْ أَسْقَطَتْنِی لَدَیک فَاصْفَحْ عَنِّی بِحُسْنِ تَوَکلِی عَلَیک. إِلهِی إِنْ حَطَّتْنِی الذُّنُوبُ مِنْ مَکارِمِ لُطْفِک فَقَدْ نَبَّهَنِی الْیقِینُ إِلی کرَمِ عَطْفِک. إِلهِی إِنْ أَنامَتْنِی الْغَفْلَةُ عَنِ الاسْتِعْدادِ لِلِقائِک فَقَدْ نَبَّهَتْنِی الْمَعْرِفَةُ بِکرَمِ آلائِک.
إِلهِی إِنْ دَعانِی إِلَی النَّارِ عَظِیمُ عِقابِک فَقَدْ دَعانِی إِلَی الْجَنَّةِ جَزِیلُ ثَوابِک. إِلهِی فَلَک أَسْأَلُ وَ إِلَیک أَبْتَهِلُ وَأَرْغَبُ، وَ أَسْأَلُک أَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَجْعَلَنِی مِمَّنْ یدِیمُ ذِکرَک، وَ لَا ینْقُضُ عَهْدَک، وَلَا یغْفُلُ عَنْ شُکرِک، وَ لَا یسْتَخِفُّ بِأَمْرِک.
إِلهِی وَأَلْحِقْنِی بِنُورِ عِزِّک الْأَبْهَجِ فَأَکونَ لَک عارِفاً، وَعَنْ سِواک مُنْحَرِفاً، وَ مِنْک خائِفاً مُراقِباً، یا ذَا الْجَلالِ وَالْإِکرامِ، وَ صَلَّی اللّهُ عَلی مُحَمَّدٍ رَسُو لِهِ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ وَ سَلَّمَ تَسْلِیماً کثِیراً.
این رازونیاز از مناجات های جلیل القدر ائمه(علیهم السلام) بوده و مشتمل بر مضامین بسیار بلندی است و هرگاه که حضور قلبی باشد، خواندن آن مناسب است.

[شب پانزدهم] از شب های پربرکت است و در آن چند عمل مستحب است:
اوّل:
غسل کردن.
دوّم:
زیارت امام حسین(علیه السلام).
سوم:
خواندن شش رکعت نماز که در هر رکعت پس از سوره «حمد» سوره های «یس» و «تَبارَک المُلک» و «توحید».
چهارم:
خواندن «صد رکعت» نماز، در هر رکعت پس از سوره «حمد» «ده مرتبه» سوره «توحید» خوانده شود.
شیخ مفید در کتاب «مقنعه» از حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) روایت کرده: که هرکه این عمل را انجام دهد، حق تعالی ده فرشته به سوی او می فرستد تا دشمنانش را از پری و آدمی از او دور کنند و هنگام مرگ او سی فرشته می فرستد که او را از عذاب دوزخ مژده ایمنی دهند.
پنجم:
روایت شده: که از امام صادق(علیه السلام) پرسیدند: چه می فرمایی در حق کسی که در شب نیمه ماه رمضان کنار قبر امام حسین(علیه السلام) حاضر شود؟
حضرت فرمود: خوشا به حال کسی که در شب نیمه ماه رمضان پس از نماز عشا «ده رکعت» نماز کنار قبر آن حضرت بخواند، البته این نماز غیر از نافله شب است و بخواند در هر رکعت پس از سوره «حمد» «ده مرتبه» «توحید» و به خدای تعالی از آتش دوزخ پناهنده شود، خدا او را نجات یافتگان از آتش ثبت می کند و از دنیا نرود تا فرشتگانی را در خواب ببیند که او را به بهشت بشارت می دهند و نیز فرشتگانی که او را از آتش ایمنی می دهند.

یکی از شب های برجسته و برتر است و در فضیلت و ثواب عبادت و احیای آن روایات بسیاری وارد شده، از جمله در روایت آمده: آن شب کمتر از شب قدر نیست و برای آن چند عمل مستحب است:
اوّل:
غسل کردن هنگامی که آفتاب غروب کرد.
دوّم:
شب زنده داری به نماز و دعا و استغفار و درخواست از خداوند و شب زنده داری در مسجد.
سوم:
پس از نماز مغرب و عشا و [در روز عید فطر بعد از] نماز صبح و نماز عید بخواند:
اللّهُ أَکبَرُ اللّهُ أَکبَرُ لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ وَاللّهُ أَکبَرُ اللّهُ أَکبَرُ وَ لِلّهِ الْحَمْدُ، الْحَمْدُ لِلّهِ عَلَی مَا هَدانا، وَلَهُ الشُّکرُ عَلَی مَا أَوْلانا.
چهارم:
چون نماز مغرب و نافله آن را خواند، دست ها را به جانب آسمان بلند کند و بگوید:
یا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ، یا ذَا الْجُودِ، یا مُصْطَفِی مُحَمَّدٍ وَناصِرَهُ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِی کلَّ ذَنْبٍ أَحْصَیتَهُ وَ هُوَ عِنْدَک فِی کتابٍ مُبِینٍ.
پس به سجده برو و در سجده «صد مرتبه» بگو: «أَتُوبُ إِلَی اللّهِ؛ به سوی خدا می پویم»، سپس هر حاجتی که دارد از خدا بخواه که بخواست خدا برآورده خواهد شد؛
و در روایت شیخ آمده است: که پس از نماز مغرب به سجده برو و بگو:
یا ذَاالْحَوْلِ یا ذَاالطَّوْلِ یا مُصْطَفِیاً مُحَمَّداً وَناصِرَهُ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِی کلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتُهُ وَنَسِیتُهُ أَنَا وَهُوَ عِنْدَک فِی کتابٍ مُبِینٍ.
پس «صد مرتبه» بگو: «أَتُوبُ إِلَی اللّهِ؛ به سوی خدا می پویم».
پنجم:
امام حسین(علیه السلام) را زیارت کند که مزیت و برتری بسیار دارد و «زیارت مخصوص این شب» در باب زیارات خواهد آمد ان شاء الله تعالی.
ششم:
«ده مرتبه» ذکر «یَا دائِمَ الفَضْلِ» را که بیان آن در «اعمال شب جمعه» گذشت بگو.
هفتم:
ده رکعت نمازی که در «شب آخر ماه رمضان» گذشت بخوان.
هشتم:
دو رکعت نماز بخوان؛ در رکعت اوّل پس از سوره «حمد» «هزار مرتبه» «توحید» و در رکعت دوم «یک مرتبه» و پس از سلام سر به سجده گذار و «صد مرتبه» بگو: «أَتُوبُ إِلَی اللّهِ؛ به سوی خدا می پویم»، آنگاه بگو:
یا ذَا الْمَنِّ وَالْجُودِ، یا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ، یا مُصْطَفِی مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَافْعَلْ بِی کذا وَکذا. (بجای «کذاوکذا» حاجات خود را بخواهد)
در روایت آمده: که حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) این دو رکعت نماز را به این کیفیت می خواند، سپس سر از سجده برمی داشت و می فرمود:
به حق آن خدایی که جانم در دست قدرت اوست، هرکه این نماز را به جا آورد، هر حاجت که از خدا بخواهد یقیناً عطا فرماید و اگر به شماره ریگ های بیابان گناه داشته باشد، خدا آن ها را بیامرزد.
در روایت دیگری بجای «هزار مرتبه» سوره «توحید» «صد مرتبه» وارد شده، لیکن این نماز را باید پس از نماز مغرب و نافله آن بخواند.
شیخ طوسی و سید ابن طاووس پس از پایان نماز این دعا را روایت کرده اند:
یا اللّهُ یا اللّهُ یا اللّهُ، یا رَحْمنُ یا اللّهُ، یا رَحِیمُ یا اللّهُ، یا مَلِک یا اللّهُ، یا قُدُّوسُ یا اللّهُ، یا سَلامُ یا اللّهُ، یا مُؤْمِنُ یا اللّهُ، یا مُهَیمِنُ یا اللّهُ، یا عَزِیزُ یا اللّهُ، یا جَبّارُ یا اللّهُ، یا مُتَکبِّرُ یا اللّهُ، یا خالِقُ یا اللّهُ، یا بارِئُ یا اللّهُ، یا مُصَوِّرُ یا اللّهُ، یا عالِمُ یا اللّهُ، یا عَظِیمُ یا اللّهُ، یا عَلِیمُ یا اللّهُ، یا کرِیمُ یا اللّهُ، یا حَلِیمُ یا اللّهُ،
یا حَکیمُ یا اللّهُ، یا سَمِیعُ یا اللّهُ، یا بَصِیرُ یا اللّهُ، یا قَرِیبُ یا اللّهُ، یا مُجِیبُ یا اللّهُ، یا جَوادُ یا اللّهُ، یا ماجِدُ یا اللّهُ، یا مَلِی یا اللّهُ، یا وَفِی یا اللّهُ، یا مَوْلَی یا اللّهُ، یا قاضِی یا اللّهُ، یا سَرِیعُ یا اللّهُ، یا شَدِیدُ یا اللّهُ، یا رَؤُوفُ یا اللّهُ، یا رَقِیبُ یا اللّهُ، یا مَجِیدُ یا اللّهُ، یا حَفِیظُ یا اللّهُ، یا مُحِیطُ یا اللّهُ، یا سَیدَ السّاداتِ یا اللّهُ،
یا أَوَّلُ یا اللّهُ، یا آخِرُ یا اللّهُ، یا ظاهِرُ یا اللّهُ، یا باطِنُ یا اللّهُ، یا فاخِرُ یا اللّهُ، یا قاهِرُ یا اللّهُ، یا رَبّاهُ یا اللّهُ، یا رَبّاهُ یا اللّهُ، یا رَبّاهُ یا اللّهُ، یا وَدُودُ یا اللّهُ، یا نُورُ یا اللّهُ، یا رافِعُ یا اللّهُ، یا مانِعُ یا اللّهُ، یا دافِعُ یا اللّهُ، یا فاتِحُ یا اللّهُ، یا نَفَّاحُ یا اللّهُ، یا جَلِیلُ یا اللّهُ، یا جَمِیلُ یا اللّهُ، یا شَهِیدُ یا اللّهُ، یا شاهِدُ یا اللّهُ، یا مُغِیثُ یا اللّهُ، یا حَبِیبُ یا اللّهُ، یا فاطِرُ یا اللّهُ، یا مُطَهِّرُ یا اللّهُ، یا مَلِک یا اللّهُ؛
یا مُقْتَدِرُ یا اللّهُ، یا قابِضُ یا اللّهُ، یا باسِطُ یا اللّهُ، یا مُحْیی یا اللّهُ، یا مُمِیتُ یا اللّهُ، یا باعِثُ یا اللّهُ، یا وارِثُ یا اللّهُ، یا مُعْطِی یا اللّهُ، یا مُفْضِلُ یا اللّهُ، یا مُنْعِمُ یا اللّهُ، یا حَقُّ یا اللّهُ، یا مُبِینُ یا اللّهُ، یا طَیبُ یا اللّهُ، یا مُحْسِنُ یا اللّهُ، یا مُجْمِلُ یا اللّهُ، یا مُبْدِئُ یا اللّهُ، یا مُعِیدُ یا اللّهُ، یا بارِئُ یا اللّهُ، یا بَدِیعُ یا اللّهُ، یا هادِی یا اللّهُ، یا کافِی یا اللّهُ، یا شافِی یا اللّهُ،
یا عَلِی یا اللّهُ، یا عَظِیمُ یا اللّهُ، یا حَنّانُ یا اللّهُ، یا مَنَّانُ یا اللّهُ، یا ذَا الطَّوْلِ یا اللّهُ، یا مُتَعالِی یا اللّهُ، یا عَدْلُ یا اللّهُ، یا ذَا الْمَعارِجِ یا اللّهُ، یا صادِقُ یا اللّهُ، یا صَدُوقُ یا اللّهُ، یا دَیانُ یا اللّهُ، یا باقِی یا اللّهُ، یا واقِی یا اللّهُ، یا ذَا الْجَلالِ یا اللّهُ، یا ذَا الْإِکرامِ یا اللّهُ، یا مَحْمُودُ یا اللّهُ، یا مَعْبُودُ یا اللّهُ، یا صانِعُ یا اللّهُ، یا مُعِینُ یا اللّهُ، یا مُکوِّنُ یا اللّهُ، یا فَعّالُ یا اللّهُ، یا لَطِیفُ یا اللّهُ، یا غَفُورُ یا اللّهُ، یا جَلِیلُ یا اللّهُ، یا شَکورُ یا اللّهُ، یا نُورُ یا اللّهُ، یا قَدِیرُ یا اللّهُ،
یا رَبَّاهُ یا اللّهُ، یا رَبَّاهُ یا اللّهُ، یا رَبَّاهُ یا اللّهُ، یا رَبَّاهُ یا اللّهُ، یا رَبَّاهُ یا اللّهُ، یا رَبَّاهُ یا اللّهُ، یا رَبَّاهُ یا اللّهُ، یا رَبَّاهُ یا اللّهُ، یا رَبَّاهُ یا اللّهُ، یا رَبّاهُ یا اللّهُ، أَسْأَلُک أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَتَمُنَّ عَلَی بِرِضاک، وَتَعْفُوَ عَنِّی بِحِلْمِک، وَتُوَسِّعَ عَلَی مِنْ رِزْقِک الْحَلالِ الطَّیبِ وَ مِنْ حَیثُ أَحْتَسِبُ وَمِنْ حَیثُ لَاأَحْتَسِبُ، فَإِنِّی عَبْدُک لَیسَ لِی أَحَدٌ سِواک، وَلَا أَحَدٌ أَسْأَلُهُ غَیرُک، یا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ، مَا شاءَ اللّهُ لَاقُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ الْعَلِی الْعَظِیمِ.
سپس به سجده برو و بگو:
یا اللّهُ یا اللّهُ یا اللّهُ، یا رَبُّ یا رَبُّ یا رَبُّ، یا مُنْزِلَ الْبَرَکاتِ بِک تُنْزَلُ کلُّ حاجَةٍ، أَسْأَلُک بِکلِّ اسْمٍ فِی مَخْزُونِ الْغَیبِ عِنْدَک وَالْأَسْماءِ الْمَشْهُوراتِ عِنْدَک الْمَکتُوبَةِ عَلَی سُرادِقِ عَرْشِک أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَقْبَلَ مِنِّی شَهْرَ رَمَضانَ، وَتَکتُبَنِی مِنَ الْوافِدِینَ إِلی بَیتِک الْحَرامِ، وَتَصْفَحَ لِی عَنِ الذُّنُوبِ الْعِظامِ، وَتَسْتَخْرِجَ لِی یا رَبِّ کنُوزَک یا رَحْمنُ.
نهم:
چهارده رکعت نماز بخوان، در هر رکعت سوره «حمد» و «آیت الکرسی» و «سه مرتبه» سوره «توحید» را قرائت کن تا در برابر هر رکعتی ثواب چهل سال عبادت و ثواب عبادت هرکه در آن ماه روزه گرفته و نماز خوانده، برایت باشد.
دهم:
شیخ طوسی در کتاب «مصباح» فرموده: که در آخر شب غسل بجای آر و تا طلوع سپیده دم در جای نماز خود بنشین.
[همچنین در «اعمال شب جمعه» دعایی که مشترک بین شب جمعه و شب عید فطر است آمده است.]

شب عاشوراست؛ سید در کتاب «اقبال» برای این شب دعاها و نمازهای بسیار با فضیلت های فراوان روایت کرده، از جمله «صد رکعت» نماز که در هر رکعت پس از سوره «حَمد» «سه مرتبه» سوره «توحید» خوانده و بعد از پایان صد رکعت «هفتاد مرتبه» بگوید:
سُبْحانَ اللّهِ، وَالحَمْدُ للّهِ، وَلَا إِلهَ إِلّا اللّهُ، وَاللّهُ أَکبَرُ، وَلَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا باللّهِ العَلِی العَظِیمِ.
و در روایت دیگر پس از «العَلِیِّ العَظِیمِ» استغفار هم ذکر شده؛
و نیز چهار رکعت نماز در آخر شب که در هر رکعت پس از سوره «حَمد»، هرکدام از «آیت الکرسی» و سوره های «توحید» و «فلق» و «ناس» را «ده مرتبه» بخواند و پس از سلام «صد مرتبه» سوره «توحید» را قرائت کند؛
و دیگر چهار رکعت نماز، در هر رکعت سوره «حَمد» و «پنجاه مرتبه» سوره «توحید» و این نماز برابر است با «نماز امیرالمؤمنین»(علیه السلام) که مزیت و برتری بسیار دارد و فرموده: پس از نماز، بسیار ذکر خدا کن و صلوات بسیار بر رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرست و هرچه می توانی بر دشمنان ایشان لعن کن؛
و در فضیلت اِحیای این شب روایت کرده: مانند آن است که عبادت کرده باشد به عبادت جمیع فرشتگان و عبادت در آن، برابر هفتاد سال عبادت است و اگر کسی را توفیق دست دهد، در چنین شبی در کربلا باشد و امام حسین(علیه السلام) را زیارت کند و نزد آن حضرت تا صبح بیتوته کند، خدا او را آغشته به خون امام حسین(علیه السلام) در زمره شهدا با آن حضرت محشور فرماید.

این زیارت که زیارت معروف به «امین الله» است، در نهایت اعتبار می باشد و در تمام کتاب های زیارتی و مصابیح نقل شده. علاّمه مجلسی(رحمة الله علیه) فرموده: این زیارت از جهت متن و سند از بهترین زیارات است و باید در تمام روضه های ائمه بر آن مواظبت نمایند.
درباره این زیارت به سندهای معتبر از جابر، از امام باقر(علیه السلام) روایت شده: حضرت امام زین العابدین(علیه السلام) به زیارت امیر المؤمنین(علیه السلام) آمد و در کنار قبر آن حضرت ایستاد و گریست و چنین گفت:
السَّلامُ عَلَیک یا أَمِینَ اللّهِ فِی أَرْضِهِ، وَحُجَّتَهُ عَلَی عِبادِهِ، السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، أَشْهَدُ أَنَّک جاهَدْتَ فِی اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ، وَعَمِلْتَ بِکتابِهِ، وَاتَّبَعْتَ سُنَنَ نَبِیهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ حَتّی دَعاک اللّهُ إِلی جِوارِهِ فَقَبَضَک إِلَیهِ بِاخْتِیارِهِ، وَأَلْزَمَ أَعْداءَک الْحُجَّةَ مَعَ مَا لَک مِنَ الْحُجَجِ الْبالِغَةِ عَلَی جَمِیعِ خَلْقِهِ.
اللّهُمَّ فَاجْعَلْ نَفْسِی مُطْمَئِنَّةً بِقَدَرِک، راضِیةً بِقَضائِک، مُولَعَةً بِذِکرِک وَدُعائِک، مُحِبَّةً لِصَفْوَةِ أَوْلِیائِک، مَحْبُوبَةً فِی أَرْضِک وَسَمائِک، صابِرَةً عَلَی نُزُولِ بَلائِک، شاکرَةً لِفَواضِلِ نَعْمائِک، ذاکرَةً لِسَوابِغِ آلائِک، مُشْتاقَةً إِلی فَرْحَةِ لِقائِک، مُتَزَوِّدَةً التَّقْوی لِیوْمِ جَزائِک، مُسْتَنَّةً بِسُنَنِ أَوْلِیائِک، مُفارِقَةً لِأَخْلاقِ أَعْدائِک، مَشْغُولَةً عَنِ الدُّنْیا بِحَمْدِک وَثَنائِک.
پس روی مبارک خود را بر قبر گذاشت و گفت:
اللّهُمَّ إِنَّ قُلُوبَ الْمُخْبِتِینَ إِلَیک والِهَةٌ، وَسُبُلَ الرَّاغِبِینَ إِلَیک شارِعَةٌ، وَأَعْلامَ الْقاصِدِینَ إِلَیک واضِحَةٌ، وَأَفْئِدَةَ الْعارِفِینَ مِنْک فازِعَةٌ، وَأَصْواتَ الدَّاعِینَ إِلَیک صاعِدَةٌ، وَأَبْوابَ الْإِجابَةِ لَهُمْ مُفَتَّحَةٌ، وَدَعْوَةَ مَنْ ناجاک مُسْتَجابَةٌ، وَتَوْبَةَ مَنْ أَنابَ إِلَیک مَقْبُولَةٌ، وَعَبْرَةَ مَنْ بَکی مِنْ خَوْفِک مَرْحُومَةٌ، وَالْإِغاثَةَ لِمَنِ اسْتَغاثَ بِک مَوْجُودَةٌ، وَالْإِعانَةَ لِمَنِ اسْتَعانَ بِک مَبْذُولَةٌ،
وَعِداتِک لِعِبادِک مُنْجَزَةٌ، وَزَلَلَ مَنِ اسْتَقالَک مُقالَةٌ، وَأَعْمالَ الْعامِلِینَ لَدَیک مَحْفُوظَةٌ، وَأَرْزاقَک إِلَی الْخَلائِقِ مِنْ لَدُنْک نازِلَةٌ، وَعَوائِدَ الْمَزِیدِ إِلَیهِمْ واصِلَةٌ، وَذُنُوبَ الْمُسْتَغْفِرِینَ مَغْفُورَةٌ، وَحَوائِجَ خَلْقِک عِنْدَک مَقْضِیةٌ، وَجَوائِزَ السَّائِلِینَ عِنْدَک مُوَفَّرَةٌ، وَعَوائِدَ الْمَزِیدِ مُتَواتِرَةٌ، وَمَوائِدَ الْمُسْتَطْعِمِینَ مُعَدَّةٌ، وَمَناهِلَ الظِّماءِ [لَدَیک] مُتْرَعَةٌ.
اللّهُمَّ فَاسْتَجِبْ دُعائِی، وَاقْبَلْ ثَنائِی، وَاجْمَعْ بَینِی وَبَینَ أَوْلِیائِی، بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَعَلِی وَفاطِمَةَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَینِ إِنَّک وَلِی نَعْمائِی، وَمُنْتَهَی مُنای، وَغایةُ رَجائِی فِی مُنْقَلَبِی وَمَثْوَای.
در کتاب «کامل الزیارات» پس از متن زیارت این جملات آمده است:
أَنْتَ إِلهِی وَسَیدِی وَمَوْلای اغْفِرْ لِأَوْلِیائِنا، وَکفَّ عَنَّا أَعْداءَنا، وَاشْغَلْهُمْ عَنْ أَذَانَا، وَأَظْهِرْ کلِمَةَ الْحَقِّ وَاجْعَلْهَا الْعُلْیا، وَأَدْحِضْ کلِمَةَ الْبَاطِلِ وَاجْعَلْهَا السُّفْلی إِنَّک عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ.
آنگاه امام باقر(علیه السلام) فرمود: هرکه از شیعیان ما این زیارت و دعا را در کنار قبر امیرالمؤمنین(علیه السلام) یا نزد قبر یکی از ائمه(علیهم السلام) بخواند، البته حق تعالی این زیارت و دعای او را در نامه ای از نور بالا برد و مُهر حضرت محمّد(صلی الله علیه وآله) را بر آن بزند و به این صورت محفوظ باشد تا به قائم آل محمّد(عج) تسلیم کنند، پس صاحبش را به بشارت و درود و کرامت استقبال نماید ان شاء الله تعالی.
نویسنده گوید: این زیارت برجسته و برتر هم از زیارات کلی و عمومی به حساب می آید و هم از زیارات ویژۀ روز غدیر و هم از زیارات جامعه که در جمیع روضه های مقدسه ائمه خوانده می شود.

در کتاب «مستدرک الوسائل» از «مزار قدیم» نقل کرده است: که از مولای ما امام باقر(علیه السلام) روایت شده: با پدرم به زیارت قبر جدّم امیر المؤمنین در نجف رفتیم، پدرم نزد قبر مطهّر ایستاد و گریست و گفت:
السَّلامُ عَلَی أَبِی الْأَئِمَّةِ وَخَلِیلِ النُّبُوَّةِ وَالْمَخْصُوصِ بِالْأُخُوَّةِ، السَّلامُ عَلَی یعْسُوبِ الْإِیمانِ وَمِیزانِ الْأَعْمالِ وَسَیفِ ذِی الْجَلالِ، السَّلامُ عَلَی صالِحِ الْمُؤْمِنِینَ وَوارِثِ عِلْمِ النَّبِیینَ الْحاکمِ فِی یوْمِ الدِّینِ، السَّلامُ عَلَی شَجَرَةِ التَّقْوی، السَّلامُ عَلَی حُجَّةِ اللّهِ الْبالِغَةِ وَ نِعْمَتِهِ السَّابِغَةِ وَ نِقْمَتِهِ الدَّامِغَةِ، السَّلامُ عَلَی الصِّراطِ الْواضِحِ وَالنَّجْمِ اللَّائِحِ وَالْإِمامِ النَّاصِحِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
آنگاه گفت:
أَنْتَ وَسِیلَتِی إِلَی اللّهِ وَذَرِیعَتِی وَلِی حَقُّ مُوالاتِی وَتَأْمِیلِی، فَکنْ شَفِیعِی إِلَی اللّهِ عَزَّوَجَلَّ فِی الْوُقُوفِ عَلَی قَضاءِ حاجَتِی وَهِی فَکاک رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ، وَاصْرِفْنِی فِی مَوْقِفِی هذَا بِالنُّجْحِ وَ بِمَا سَأَلْتُهُ کلَّهُ بِرَحْمَتِهِ وَقُدْرَتِهِ. اللّهُمَّ ارْزُقْنِی عَقْلاً کامِلاً، وَلُبّاً راجِحاً، وَقَلْباً زَکیاً، وَعَمَلاً کثِیراً، وَأَدَباً بارِعاً، وَاجْعَلْ ذلِک کلَّهُ لِی، وَلَا تَجْعَلْهُ عَلَی، بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

آگاه باش که کوفه یکی از آن چهار شهری است که حق تعالی آن را اختیار فرموده و «طور سینین» تفسیر به آن شده و در روایت آمده است که: کوفه حرم خدا و حرم رسول خدا(صلی الله علیه وآله) و حرم امیرمؤمنان است و یک درهم صدقه در آن، به صد درهم در جای دیگر و دو رکعت نماز در آن به صدر رکعت محاسبه می شود.
فضیلت مسجد کوفه زیاده از آن است که ذکر شود و در بیان شرافت آن کافی است که یکی از چهار مسجدی است که شایسته است برای درک فیوضاتشان به شتاب به سوی آن ها کوچ کرد و یکی از محل هایی است که مسافر، بین قصر و اتمام نماز در آن آزاد است و نماز واجب در آن برابر حجّ مقبول و معادل هزار نماز است که در جای دیگر خوانده شود.
در روایات وارد شده است که: مسجد کوفه محلّ نماز پیامبران است و جایگاه نماز حضرت مهدی(عج) خواهد شد و در روایتی است: که هزار پیامبر و هزار جانشین پیامبر در آن، نماز خوانده اند و از بعضی روایات استفاده می شود که مسجد کوفه از مسجد اقصی که در بیت المقدس است برتر است.
ابن قولویه از حضرت امام باقر(علیه السلام) روایت کرده: اگر مردم بدانند مسجد کوفه چه اندازه فضیلت دارد، هر آینه از شهرهای دور، تهیه زاد و راحله کنند و به سوی این مسجد بیایند و نیز فرمود: نماز واجب در آن، برابر است با حجّ مقبول و نماز مستحب برابر است با عمره مقبوله، به بیان روایت دیگر نماز واجب و مستحبّ در آن همانند حج و عمره ای است که با رسول خدا(صلی الله علیه وآله) بجا آورده شود.
شیخ کلینی و غیر او از بزرگان روایت کرده اند از هارون بن خارجه که امام صادق(علیه السلام) به من فرمود: ای هارون بین تو و مسجد کوفه چه اندازه مسافت است، یک میل می شود؟ گفتم: نه؛ فرمود: همه نمازهای خود را در آنجا می خوانی؟ گفتم نه؛ فرمود: اگر من نزدیک آن مسجد بودم امید داشتم از من یک نماز در آن فوت نمی شد؛ هیچ می دانی که برتری و مزیت آن مکان چیست؟
نبوده بنده ی صالحی نه پیامبری مگر آنکه در مسجد کوفه نماز خوانده، حتی در شبی که رسول خدا را به معراج می بردند، جبرئیل به آن حضرت عرضه داشت: می دانی کجایی؟ اکنون در برابر مسجد کوفه ای؛ فرمود: از پروردگارم اجازه بخواه تا در آن مسجد بروم و دو رکعت نماز بخوانم؛ جبرئیل از حضرت حق اذن خواست، حق تعالی مرحمت فرمود، پس آن حضرت را فرود آورد و در آن دو رکعت نماز خواند.
به درستی که جانب راست آن باغی است از باغ های بهشت و وسط آن باغی از باغ های بهشت و پشت آن باغی از باغ های بهشت، همانا نماز واجب در آن برابر است با هزار نماز و نماز مستحب در آن برابر است با پانصد نماز و نشستن در آن، بدون تلاوت قرآن و ذکر، عبادت است و اگر مردم بدانند چه اندازه فضیلت در آن است به سوی آن بیایند، گرچه به روش کودکان خود را به زمین کشند؛
و در روایت دیگر آمده: نماز واجب در آن برابر حج است و نماز مستحب به اندازه عمره و در «ذیل زیارت هفتم» حضرت امیر اشاره به برتری و مزیت این مسجد شریف گذشت و از پاره ای روایات استفاده می شود که جانب راست این مسجد از جانب چپ آن افضل است.

زیارت کوتاهی است که سید ابن طاووس، در کتاب «مزار» نقل کرده و در آن مزیت بسیاری آمده است؛ فرمود [با حذف اسناد روایت]: از جابر جعفی، از امام صادق(علیه السلام) روایت شده که به جابر فرمود: بین شما و قبر حسین(علیه السلام) چه اندازه مسافت است؟ عرضه داشتم: یک روز و پاره ای از روز، فرمود: آن حضرت را زیارت می کنی؟ گفتم: آری، فرمود: آیا تو را خشنود نکنم، آیا تو را به ثواب ایشان مژده ندهم؟ گفتم: آری فدایت شوم.
فرمود: مردی از شما، چون برای زیارت او مهیا شود، اهل آسمان یکدیگر را مژده دهند و چون از منزلش، سوار یا پیاده بیرون رود، حق تعالی هزار فرشته از فرشتگان را بر او بگمارد که بر او صلوات فرستند تا به قبر امام حسین(علیه السلام) برسد.
آنگاه امام صادق فرمود: چون به سوی قبر حسین(علیه السلام) آمدی، بر درگاه روضه بایست و این کلمات را بگو که برای تو به تلافی هر کلمه از آن، بهره ای از رحمت الهی خواهد بود. عرضه داشتم: فدایت شوم آن کلمات کدام است؟ فرمود: بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا وَارِثَ آدَمَ صَِفْوَةِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ نُوحٍ نَبِی اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وَارِثَ إِبْراهِیمَ خَلِیلِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وَارِثَ مُوسی کلِیمِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ عِیسی رُوحِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ مُحَمَّدٍ سَیدِ رُسُلِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ عَلِی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَخَیرِ الْوَصِیینَ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ الْحَسَنِ الرَّضِی الطَّاهِرِ الرَّاضِی الْمَرْضِی، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الصِّدِّیقُ الْأَکبَرُ، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الْوَصِی الْبَرُّ التَّقِی، السَّلامُ عَلَیک وَعَلَی الْأَرْواحِ الَّتِی حَلَّتْ بِفِنائِک وَأَناخَتْ بِرَحْلِک، السَّلامُ عَلَیک وَعَلَی الْمَلائِکةِ الْحَافِّینَ بِک، أَشْهَدُ أَنَّک قَدْ أَقَمْتَ الصَّلاةَ، وَآتَیتَ الزَّکاةَ، وَأَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ، وَنَهَیتَ عَنِ الْمُنْکرِ، وَجاهَدْتَ الْمُلْحِدِینَ، وَعَبَدْتَ اللّهَ حَتَّی أَتَاک الْیقِینُ، السَّلامُ عَلَیک وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
آنگاه به سوی قبر مطهر می روی و برای تو به هر قدمی که برداری و بگذاری، ثواب کسی که در راه خدا کشته شده و در خون خود غلطیده خواهد بود. چون به قبر رسیدی، دست خود را به قبر بمال و بگو: «السَّلامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّةَ اللّهِ فِی أَرْضِهِ؛ سلام بر تو ای حجت خدا در زمین». سپس برای خواندن نماز برو، به هر رکعتی که نزد آن حضرت بخوانی، برای تو همانند ثواب کسی که هزار حج و عمره بجا آورده و هزار بنده آزاد کرده خواهد بود و همانند کسی که هزار صحنه با پیامبر مرسلی ایستاده باشد پاداش می گیری. .. تا پایان روایت؛ این روایت با تفاوت اندکی با روایت مفضّل بن عمر، در«آداب زیارت امام حسین»(علیه السلام) گذشت.

نویسنده گوید: زیارت امام حسین(علیه السلام) در [همه] اوقات شریفه و شب ها و روزهای متبرکه، به غیر «این اوقات که ذکر شد» نیز افضل است، به ویژه اوقاتی که به آن حضرت نسبتی داشته باشد، مانند «روز مباهله» و «روز نزول هَل اتی» و «روز ولادت آن حضرت» و نیز «شب های جمعه».
از روایتی استفاده می شود که حق تعالی در هر شب جمعه نظر لطفی بر آن حضرت می کند و همه پیامبران و اوصیای ایشان را به زیارت حضرتش می فرستد.
ابن قولَوَیه از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده: هرکه قبر امام حسین(علیه السلام) را در هر جمعه زیارت کند، البته آمرزیده می شود و از دنیا با حالت حسرت بیرون نرود و خانه اش در بهشت با امام حسین(علیه السلام) باشد.
در خبر اَعمَش آمده: همسایه او برایش گفت: در خواب دیدم رقعه هایی از آسمان فرو می ریزد که در آن ها برای هرکه امام حسین(علیه السلام) را در شب جمعه زیارت کند امان نوشته اند و بعد از این در اعمال کاظمَین در طی «حکایت حاج علی بغدادی» به این مطلب اشاره خواهد شد. در غیر این اوقات از اوقات شریفه دیگر نیز خوب است آن حضرت زیارت شود.
روایت شده از امام صادق(علیه السلام) پرسیدند: آیا برای زیارت امام حسین(علیه السلام) زمان خاصی است که بهتر از زمان های دیگر باشد؟ فرمود: آن حضرت را در هروقت و هر زمان زیارت کنید که در زیارت آن حضرت خیر مقرّر است، هرکه آن را بیشتر به عمل آورد، خیر بیشتری خواهد یافت و هرکه کمتر انجام دهد، خیر کمتری به دست می آورد و در زیارت کردن آن حضرت در اوقات شریفه بکوشید که اعمال صالحه در آن اوقات ثوابش دو چندان است و در آن اوقات شریفه فرشتگان الهی برای زیارت آن حضرت از آسمان نازل می شوند تا پایان روایت؛
و برای خصوص این اوقاتِ یاد شده زیارت منقولی یافت نشده، تنها برای «روز سوم شعبان» که روز ولادت حضرت امام حسین(علیه السلام) است، دعایی از ناحیه مبارکه بیرون آمده که باید آن را خواند و ما آن را در طی اعمال ماه شعبان بیان کردیم.
بدان که زیارت آن حضرت در غیر کربلا، از شهرهای دور مزیّت زیادی دارد و ما در اینجا به ذکر دو روایت که در کتاب های «کافی»، «تهذیب» و «من لا یحضرها الفقیه» است قناعت می کنیم.
«روایت اوّل»: ابن ابی عُمَیر از هشام روایت کرده امام صادق(علیه السلام) فرمود: هرگاه راه یکی از شما دور و از خانه اش تا قبور ما مسافت زیادی باشد، به پشت بام بلندتر خانۀ خود بالا رود و دو رکعت نماز بخواند و به سلام کردن به سوی قبرهای ما اشاره کند، به درستی که آن نماز و سلام به ما می رسد.
«روایت دوم»: از حنّان بن سدیر از پدرش نقل شده امام صادق(علیه السلام) به من فرمود: ای سدیر آیا هر روز قبر حسین(علیه السلام) را زیارت می کنی؟ عرض کردم: فدایت شوم نه؛ فرمود: شما جفا کارید، آیا در هر جمعه او را زیارت می کنید؟ گفتم: نه؛ فرمود: آیا در هر ماهی زیارت می کنید؟ گفتم: نه؛ فرمود: آیا در هر سالی زیارت می کنید؟ گفتم: گاهی از سال ها شده که زیارت کرده ام، فرمود: ای سدیر شما به امام حسین(علیه السلام) چه جفاکارید!
آیا نمی دانید که حق تعالی دو هزارهزار فرشته [در کتاب «تهذیب» و «فقیه» هزارهزار فرشته آمده است] ژولیده موی و غبارآلود گمارده تا بر آن حضرت گریه کنند و زیارت نمایند که هرگز سست نمی شوند و برای تو ای سدیر چه می شود که زیارت کنی قبر امام حسین(علیه السلام) را در هر جمعه «پنج مرتبه» و در هر روزی «یک مرتبه»؟
گفتم: فدایت شوم بین ما و او فاصله بسیاری است، فرمود: به بام خانه ات بالا رو و سپس به راست و چپ نظر کن، آنگاه سر خود را به سوی آسمان بردار، سپس قصد کن جهت قبر آن حضرت را و بگو: «السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبا عَبْدِاللّهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ» به خاطر این عمل زیارتی برای تو نوشته می شود، و آن زیارت حجّ و عمره است. سدیر گفت: بسا شد که این را در ماه بیش از بیست مرتبه بجا آوردم. و در آغاز «زیارت اوّل» از زیارت مطلقه مطلبی که مناسب این مقام بود گذشت، مراجعه کنید.

بدان که از تکالیف زائران در شهر کاظمین، رفتن به مدائن است، برای زیارت عبد صالح الهی، جناب سلمان محمّدی (رضوان الله علیه) که نخستین ارکانِ اربعه است و مخصوص به شرافتِ «سَلمانُ مِنّا اَهلَ البَیتِ» و درآمده در شمار اهل بیت نبوّت و عصمت است.
در فضیلت او جناب رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود: «سلمان دریایی است که نخشکد و گنجی است که پایان نپذیرد، سلمان از ما اهل بیت است، حکمت می بخشد و برهان می آورد».
حضرت امیر(علیه السلام) او را مانند لقمان، بلکه امام صادق(علیه السلام) او را بهتر از لقمان دانسته و حضرت باقر(علیه السلام) او را از متوسّمین [کسانی که با تمام وجودشان درصدد شناخت حق و در جستجوی حقایق الهی اند] برشمرده.
از روایات استفاده می شود که آن جناب اسم اعظم را می دانست و از محدَّثین ـ به فتح دال ـ [کسی که فرشتگان با او سخن می گویند] بوده است. برای ایمان ده درجه است و او در درجه دهم قرار داشت و عالِم به غیب و زمان مرگ افراد بود و در دنیا از خوراکی های بهشت تناول فرمود و بهشت مشتاق و عاشق او بود و خدا و رسول، او را دوست داشتند.
حق تعالی پیامبر(صلی الله علیه وآله) را به محبّت چهار نفر امر فرمود که سلمان یکی از ایشان است و آیاتی در مدح او و همتایان او نازل شد و جبرائیل هرگاه بر حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) فرود می آمد امر می کرد از جانب پروردگار به سلمان سلام برساند و او را به علم منایا [زمان مرگ افراد] و بلایا و انساب مطلّع گرداند و شب ها برای او در خدمت پیامبر(صلی الله علیه وآله) مجلس اُنسی بوده.
حضرت رسول و امیرمؤمنان چیزهایی از مخزون و مکنون علم خدا به او تعلیم کردند که غیر او قابلیت و قدرت تحمّل آن را نداشته و به مرتبه ای رسید که امام صادق(علیه السلام) فرمود: «سلمان دانش اول و آخر را یافت و او دریایی است که هر چه از او برگرفته شود پایان نپذیرد و او از ما اهل بیت است».
برای شوق زائران و رغبتشان به زیارت آن جناب کافی است تفکر کردن در اختصاص و امتیازش در میان تمام صحابه و جمیع امّت به اینکه حضرت امیرمؤمنان(علیه السلام) در یک شب از مدینه به مداین رفت و به دست مبارک خود او را غسل داد و کفن کرد و بر او با صفوفی بسیار از ملائکه نماز خواند و در همان شب به مدینه بازگشت. زِهی شرافت و مودّت و محبّت به خانواده رسالت که انسان را به این مرتبه از شکوه و عظمت می رساند.
امّا کیفیت زیارت آن جناب: بدان که سید ابن طاووس در کتاب «مصباح الزّائر» برای آن بزرگوار چهار زیارت نقل کرده و ما در اینجا به همان زیارت اول اکتفا می کنیم و در کتاب «هدیه» زیارت چهارم را که شیخ در «تهذیب» ذکر فرموده است نقل کردیم.
چون خواستی آن جناب را زیارت کنی، نزد قبر او به طرف قبله بایست و بگو:
السَّلامُ عَلَی رَسُولِ اللّهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللّهِ خَاتَمِ النَّبِیینَ، السَّلامُ عَلَی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ سَیدِ الْوَصِیینَ، السَّلامُ عَلَی الْأَئِمَّةِ الْمَعْصُومِینَ الرَّاشِدِینَ، السَّلامُ عَلَی الْمَلائِکةِ الْمُقَرَّبِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا صَاحِبَ رَسُولِ اللّهِ الْأَمِینِ، السَّلامُ عَلَیک یا وَلِی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا مُودَعَ أَسْرَارِ السَّادَةِ الْمَیامِینِ، السَّلامُ عَلَیک یا بَقِیةَ اللّهِ مِنَ الْبَرَرَةِ الْمَاضِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا أَبا عَبْدِاللّهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ،
أَشْهَدُ أَنَّک أَطَعْتَ اللّهَ کما أَمَرَک، وَاتَّبَعْتَ الرَّسُولَ کمَا نَدَبَک، وَتَوَلَّیتَ خَلِیفَتَهُ کما أَلْزَمَک، وَدَعَوْتَ إِلَی الاهْتِمامِ بِذُرِّیتِهِ کمَا وَقَفَک؛ وَعَلِمْتَ الْحَقَّ یقِیناً وَاعْتَمَدْتَهُ کمَا أَمَرَک، وَ أَشْهَدُ أَنَّک بابُ وَصِی الْمُصْطَفی، وَطَرِیقُ حُجَّةِ اللّهِ الْمُرْتَضی، وَأَمِینُ اللّهِ فِیمَا اسْتُوْدِعْتَ مِنْ عُلُومِ الْأَصْفِیاءِ،
أَشْهَدُ أَنَّک مِنْ أَهْلِ بَیتِ النَّبِی النُّجَبَاءِ الْمُخْتَارِینَ لِنُصْرَةِ الْوَصِی، أَشْهَدُ أَنَّک صاحِبُ الْعاشِرَةِ، وَالْبَراهِینِ وَالدَّلائِلِ الْقاهِرَةِ، وَأَقَمْتَ الصَّلاةَ، وَآتَیتَ الزَّکاةَ، وَأَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ، وَنَهَیتَ عَنِ الْمُنْکرِ، وَأَدَّیتَ الْأَمانَةَ، وَنَصَحْتَ لِلّهِ وَ لِرَسُولِهِ، وَصَبَرْتَ عَلَی الْأَذی فِی جَنْبِهِ حَتَّی أَتَاک الْیقِینُ،
لَعَنَ اللّهُ مَنْ جَحَدَک حَقَّک، وَحَطَّ مِنْ قَدْرِک، لَعَنَ اللّهُ مَنْ آذاک فِی مَوالِیک، لَعَنَ اللّهُ مَنْ أَعْنَتَک فِی أَهْلِ بَیتِک، لَعَنَ اللّهُ مَنْ لامَک فِی سَادَاتِک، لَعَنَ اللّهُ عَدُوَّ آلِ مُحَمَّدٍ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ وَضاعَفَ عَلَیهِمُ الْعَذابَ الْأَلِیمَ؛
صَلَّی اللّهُ عَلَیک یا أَبا عَبْدِاللّهِ، صَلَّی اللّهُ عَلَیک یا صاحِبَ رَسُولِ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَعَلَیک یا مَوْلی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، وَصَلَّی اللّهُ عَلَی رُوحِک الطَّیبَةِ، وَجَسَدِک الطَّاهِرِ، وَأَلْحَقَنا بِمَنِّهِ وَرَأْفَتِهِ إِذا تَوَفَّانا بِک وَبِمَحَلِّ السَّادَةِ الْمَیامِینِ وَجَمَعَنا مَعَهُمْ بِجِوارِهِمْ فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ.
صَلَّی اللّهُ عَلَیک یا أَبا عَبْدِاللّهِ، وَصَلَّی اللّهُ عَلَی إِخْوانِک الشِّیعَةِ الْبَرَرَةِ مِنَ السَّلَفِ الْمَیامِینِ، وَأَدْخَلَ الرَّوْحَ وَالرِّضْوانَ عَلَی الْخَلَفِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ، وَأَلْحَقَنا وَ إِیاهُمْ بِمَنْ تَوَلَّاهُ مِنَ الْعِتْرَةِ الطَّاهِرِینَ، وَعَلَیک وَعَلَیهِمُ السَّلامُ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
آنگاه سوره «إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ» را «هفت مرتبه» بخوان، سپس هرچه خواهی نماز مستحب بخوان.
نویسنده گوید: چون خواستی از زیارت سلمان بازگردی، به جهت وداع نزد قبر بایست و این وداع را که سید در آخر زیارت چهارم ذکر فرموده است بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا أَبا عَبْدِاللّهِ، أَنْتَ بابُ اللّهِ الْمُؤْتی مِنْهُ وَالْمَأْخُوذُ عَنْهُ، أَشْهَدُ أَنَّک قُلْتَ حَقّاً، وَنَطَقْتَ صِدْقاً، وَدَعَوْتَ إِلی مَوْلای وَمَوْلاک عَلانِیةً وَسِرّاً، أَتَیتُک زائِراً وَحَاجَاتِی لَک مُسْتَوْدِعاً، وَهَا أَنَا ذَا مُوَدِّعُک، أَسْتَوْدِعُک دِینِی وَأَمانَتِی وَخَواتِیمَ عَمَلِی وَجَوَامِعَ أَمَلِی إِلی مُنْتَهی أَجَلِی، وَالسَّلامُ عَلَیک وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، وَصَلَّی اللّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الْأَخْیارِ.
آنگاه خدا را بسیار بخوان و بازگرد.

اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ کما حَمَلَ وَحْیک وَبَلَّغَ رِسالاتِک، وَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ کما أَحَلَّ حَلالَک وَحَرَّمَ حَرَامَک وَعَلَّمَ کتابَک، وَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ کما أَقامَ الصَّلاةَ وَآتَی الزَّکاةَ وَدَعا إِلی دِینِک، وَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ کمَا صَدَّقَ بِوَعْدِک وَأَشْفَقَ مِنْ وَعِیدِک، وَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ کمَا غَفَرْتَ بِهِ الذُّنُوبَ وَسَتَرْتَ بِهِ الْعُیوبَ وَفَرَّجْتَ بِهِ الْکرُوبَ، وَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ کمَا دَفَعْتَ بِهِ الشَّقاءَ وَکشَفْتَ بِهِ الْغَمَّاءَ وَأَجَبْتَ بِهِ الدُّعاءَ وَنَجَّیتَ بِهِ مِنَ الْبَلاءِ،
وَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ کما رَحِمْتَ بِهِ الْعِبادَ وَأَحْییتَ بِهِ الْبِلادَ وَقَصَمْتَ بِهِ الْجَبابِرَةَ وَأَهْلَکتَ بِهِ الْفَراعِنَةَ، وَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ کما أَضْعَفْتَ بِهِ الْأَمْوالَ وَأَحْرَزْتَ بِهِ مِنَ الْأَهْوَالِ وَکسَرْتَ بِهِ الْأَصْنامَ وَرَحِمْتَ بِهِ الْأَنامَ، وَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ کمَا بَعَثْتَهُ بِخَیرِ الْأَدْیانِ وَأَعْزَزْتَ بِهِ الْإِیمانَ وَتَبَّرْتَ بِهِ الْأَوْثانَ وَعَظَّمْتَ بِهِ الْبَیتَ الْحَرامَ، وَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیتِهِ الطَّاهِرِینَ الْأَخْیارِ وَسَلِّمْ تَسْلِیماً.