و من كلام له عليه‌السلام رَوَى ذِعْلَبٌ اَلْيَمَامِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ قُتَيْبَةَ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مَالِكِ بْنِ دِحْيَةَ قَالَ كُنَّا عِنْدَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمنِيِنَ عليه‌السلام وَ قَدْ ذُكِرَ عِنْدَهُ اِخْتِلاَفُ اَلنَّاسِ فَقَالَ
234 و از سخنان آن حضرت است ذعلب يمانى از احمد پسر قتيبه، از عبد اللّه پسر يزيد، از مالك پسر دحيه روايت كند كه: نزد امير المؤمنين (عليه السلام) بودم، سخن از اختلاف مردم رفت. امام فرمود:

إِنَّمَا فَرَّقَ بَيْنَهُمْ مَبَادِئُ طِينِهِمْ وَ ذَلِكَ أَنَّهُمْ كَانُوا فِلْقَةً مِنْ سَبَخِ أَرْضٍ وَ عَذْبِهَا وَ حَزْنِ تُرْبَةٍ وَ سَهْلِهَا فَهُمْ عَلَى حَسَبِ قُرْبِ أَرْضِهِمْ يَتَقَارَبُونَ وَ عَلَى قَدْرِ اِخْتِلاَفِهَا يَتَفَاوَتُونَ
سرشت مردمان از يكديگر جداشان ساخته است، و ميانشان تفرقه انداخته، كه تركيبشان از پاره‌اى زمين است كه شور و يا شيرين است، و خاكى درشت يا نرمين. پس، آنان به اندازۀ نزديكى زمينشان با هم سازوارند، و به مقدار اختلاف آن از يكديگر به كنار

فَتَامُّ اَلرُّوَاءِ نَاقِصُ اَلْعَقْلِ وَ مَادُّ اَلْقَامَةِ قَصِيرُ اَلْهِمَّةِ وَ زَاكِي اَلْعَمَلِ قَبِيحُ اَلْمَنْظَرِ وَ قَرِيبُ اَلْقَعْرِ بَعِيدُ اَلسَّبْرِ وَ مَعْرُوفُ اَلضَّرِيبَةِ مُنْكَرُ اَلْجَلِيبَةِ وَ تَائِهُ اَلْقَلْبِ مُتَفَرِّقُ اَللُّبِّ وَ طَلِيقُ اَللِّسَانِ حَدِيدُ اَلْجَنَانِ
پس نيكو چهره‌اى بينى كانا و كوتاه همتى دراز بالا و نيكوكردارى زشت منظر، و خرد جثه‌اى ژرف‌نگر، و نيك سريرتى با سيرت ناخوش و سرگشته دلى آشفته هش، و گشاده زبانى گويا با دلى آگاه و بينا

«نهج البلاغه»
گوهرین | گنجینه های مکتوب | gowharin.ir