فعل را خواهی کنی و خواه نه
جز تورا در فعل و ترکش راه نه

کس نه بتواند بپیچد پنجه ات
یا ز منع فعل سازد رنجه ات

با تو باشد اختیار و اختیار
اختیارت را بود بیخ استوار

ورنه آن قدرت نباشد جان من
با چنین قدرت دم از قدرت مزن

اختیارت چون به دست دیگری ست
اختیارت اختیار ای دوست نیست

باشد او از تو بگیرد اختیار
هم نماید از تو سلب اقتدار

عاجز و زار و زبون گرداندت
از فرازی سرنگون گرداندت

یا فرستد مانعی در کار تو
سست سازد همت ستوار تو

یا بگرداند از آن میل دلت
یا بیارد پیش شغل شاغلت

این نباشد اختیار و جبر نیز
هست امر بین امرین ای عزیز

گر کنی فعل از تو باشد ای عمو
با شعور و با اراده مو به مو

دست تو بگرفته شاه دستگیر
آن نباشد جبر ای مرد خبیر