هوش مصنوعی: این شعر به ارزش عمر و زمان تأکید دارد و از انسان می‌خواهد که از عمر خود به درستی استفاده کند. شاعر بیان می‌کند که عمر از زر و سیم ارزشمندتر است و انسان باید بیدار و هوشیار باشد تا در دام دنیا و مادیات گرفتار نشود. همچنین، به تفاوت انسان با حیوانات اشاره می‌کند و اینکه آدمیت تنها در خوردن و خوابیدن نیست. در بخشی دیگر، به اهمیت عمل همراه با علم پرداخته و از علم بی‌عمل انتقاد می‌کند.
رده سنی: 15+ محتوا شامل مفاهیم عمیق اخلاقی و عرفانی است که درک آن برای سنین پایین‌تر دشوار است. همچنین، برخی انتقادهای اجتماعی موجود در متن ممکن است برای کودکان نامفهوم باشد.

شمارهٔ ۶

عمرت ای خواجه گر چه بر گذر است
نیک بشمر که چون درست زر است

گر درست زرت عزیز بود
به خدا عمر از آن عزیزتر است

خواجه چون سیم و زر شمار کند
عمر وی نیز در خور شمر است

نیمی از عمر ناشمار گذشت
خواجه در فکر نیمه ی دگر است

این گرانمایه عمر را هر کو
خوار مایه گرفت بی هنر است

مرد بیدار دل چنین داند
که به گیتی هماره در سفر است

دنیایش راه و آخرت منزل
سوی منزل همیشه ره سپر است

نفسش گام و ساعتش فرسخ
هر شب و روز منزلی دگر است

وقت را سیف قاطع آوردند
که ز تیغ برنده تیزتر است

چه بود فرق آدمی ز ستور
آدمیت اگر به خواب و خور است

از خور و خواب هر که آدمی است
آدمی مشمرش که گاو و خر است

این همه بار چون به دوش کشد
خواجه ی بی خرد که یک نفر است

دلی و صد هزار گون تشویش
سری و صد هزاران گون فکر است

در دلش هر چه بگذرد اسف است
بر لبش هر چه می رود اگر است

دل مخوان کاخ لیت و لعل است
سر مگو کوی بو که و مکر است

نه دل است این که صد خرابه ده است
نه سراست این که یک طویله خر است

این سخن سست و خوار مایه مگیر
که سخن نیست رشته ی گهر است

من چو ابرستم این سخن باران
تو صدف باش گوشت ارنه کراست

بنده ی پیر می فروش استم
که گدایش گدای معتبر است

شیخ با آن بزرگیه دستار
همتش سخت خرد و مختصر است

نشنیده است با همه دانش
این سخن کز لب پیامبر است

علم چون با عمل نشد انباز
به مثل چون درخت بی ثمر است

باغبان افکند به سوختنش
هر کجا شاخ کش نه باروبراست

هر کجا بارگاه میر و وزیر
شیخ دائم چو حلقه اش به در است

بس فرو برده لقمه های حرام
نش دعا نش نماز را اثر است

شکمش همچو آتش دوزخ
که بهل من مزید پر شرر است
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب: قصیده
تعداد ابیات: ۲۶
این گوهر را بشنوید

این گوهر را با صدای خود، برای دیگران به یادگار بگذارید.

برای ضبط گوهر با صدای خود، لطفا به حساب کاربری وارد شوید.

گوهر قبلی:شمارهٔ ۵
گوهر بعدی:شمارهٔ ۷
نظرها و حاشیه ها
شما نخستین حاشیه را بنویسید.