اباطاهر یا باباطاهر عریان همدانی، عارف، شاعر ایرانی و دوبیتی‌سرای اواخر سده چهارم و اواسط سده پنجم هجری (سده ۱۱م) ایران، در دوران طغرل بیک سلجوقی می‌زیسته‌است .بابا لقبی بوده که به پیروان وارسته می‌داده‌اند و عریان به دلیل بیان کردن مسائل به صورت بی‌پرده و عریان بوده‌است .برخی منابع باباطاهر عریان را اهل همدان معرفی کرده‌اند اما دانشنامه ایرانیکا باباطاهر را از مردم لر معرفی می‌کند در حالی که باباطاهر در یک دوبیتی خود را از مردم لک معرفی می‌کند .مسلک درویشی و فروتنی او که شیوهٔ عارفان است سبب شد تا وی گوشه‌گیر گشته و گمنام زیسته و تفصیلی از زندگانی خود باقی نگذارد.
به گفتهٔ پرویز اذکایی، با واکاوی درست سروده‌های بازمانده از باباطاهر، به دو دلیل استوار می‌توان ثابت کرد که وی از مردم همدان بوده‌است. نخست اینکه زبان سروده‌های باباطاهر لری نیست، زبانی است ویژهٔ گویشوران همدانی نزدیک به نهصد سال پیش، چراکه زبان سروده‌های باباطاهر در گذشت زمان به پارسی دگرگون شده‌است که دریافتنی‌تر باشد، و برای اینکه آوا، و رنگ بوی (فهلوی/پهلوی) این سروده‌ها از دست نرود، بدان رنگ بوی لری داده‌اند. دستنویسی که در کتابخانهٔ قونیهٔ ترکیه به شمارهٔ ۲۵۴۶ نگهداری می‌شود سروده‌های ناب و دگرگون‌نشدهٔ باباطاهر را به زبان خود مردم همدان دارد، این زبان نه لری است نه کُردی، زبانی است ویژهٔ باختر کشور ایران که در دستهٔ پهلوی‌ها (فهلوی/فهلویات) شناخته می‌شود و جدا از زبان پهلوی ساسانی که نوشته‌های زرتشتیان روزگار ساسانی از آن، به یادگار مانده‌است. برخی از پژوهشگران مانند آقای اذکایی به پیروی از پژوهشگران فرنگی همچون اشتاکلبرگ آلمانی و ویکتور روزن، و گئورگ لئون لسچینسکی آلمانی، زبان فهلویات را بخش جدایی ناپذیر از «مادی میانه» می‌دانند. دومین دلیل که باید باباطاهر را همدانی بدانیم این است که، در دستنویس اصلی باباطاهر آمده‌است که وی خود را همدانی می‌خواند و حتی در دیوان باباطاهر با گویش دگرگون شده پارسی/لری نیز این سروده هنوز دیده می‌شود، و جدا از یاد کردن نام همدان، باباطاهر در سروده‌هایش بارها از کوه و چکاد الوند که در همدان جای دارد نیز یاد کرده‌است.
آرامگاه باباطاهر در شمال شهر همدان و در میدانی به نام وی قرار دارد. حمدالله مستوفی به سال ۷۴۰ ه‍.ق در نام بردن از همدان این شهر را به نام همدان باباطاهر اسم می‌برد که نشان از مشهور بودن همدان به نام باباطاهر است. این آرامگاه در سال ۱۳۴۴ ساخته شده و در سال ۱۳۸۳ بازسازی شده‌است.

در ویکی پدیا بیشتر بخوانید