۳۸۶ بار خوانده شده
و من خطبة له عليه‌السلام في التزهيد في الدنيا
روش برخورد با دنيا
أَيُّهَا اَلنَّاسُ اُنْظُرُوا إِلَى اَلدُّنْيَا نَظَرَ اَلزَّاهِدِينَ فِيهَا
اى مردم! به دنيا چونان زاهدان روى گردان از آن، بنگريد
اَلصَّادِفِينَ عَنْهَا
فَإِنَّهَا وَ اَللَّهِ عَمَّا قَلِيلٍ تُزِيلُ اَلثَّاوِيَ اَلسَّاكِنَ
به خدا سوگند، دنيا به زودى ساكنان خود را از ميان مى‌برد
وَ تَفْجَعُ اَلْمُتْرَفَ اَلآْمِنَ
و رفاه زدگان ايمن را به درد مى‌آورد
لاَ يَرْجِعُ مَا تَوَلَّى مِنْهَا فَأَدْبَرَ
آنچه از دست رفت و پشت كرد هيچ گاه بر نمى‌گردد
وَ لاَ يُدْرَى مَا هُوَ آتٍ مِنْهَا فَيُنْتَظَرَ
و آينده به روشنى معلوم نيست تا در انتظارش باشند
سُرُورُهَا مَشُوبٌ بِالْحُزْنِ
شادى و سرور دنيا با غم و اندوه آميخته
وَ جَلَدُ اَلرِّجَالِ فِيهَا إِلَى اَلضَّعْفِ وَ اَلْوَهْنِ
و توانايى انسان به ضعف و سستى مى‌گرايد
فَلاَ يَغُرَّنَّكُمْ كَثْرَةُ مَا يُعْجِبُكُمْ فِيهَا
زيبايى‌ها و شگفتى‌هاى دنيا شما را مغرور نسازد
لِقِلَّةِ مَا يَصْحَبُكُمْ مِنْهَا
زيرا زمان كوتاهى دوام ندارد
رَحِمَ اَللَّهُ اِمْرَأً تَفَكَّرَ فَاعْتَبَرَ
خدا بيامرزد كسى را كه بدرستى فكر كند، و پند گيرد
وَ اِعْتَبَرَ فَأَبْصَرَ
و آگاهى يابد، و بينا شود
فَكَأَنَّ مَا هُوَ كَائِنٌ مِنَ اَلدُّنْيَا عَنْ قَلِيلٍ لَمْ يَكُنْ
پس به زودى خواهيد دانست كه آنچه از دنيا وجود داشت از آن چيزى نمانده
وَ كَأَنَّ مَا هُوَ كَائِنٌ مِنَ اَلْآخِرَةِ عَمَّا قَلِيلٍ لَمْ يَزَلْ
و آنچه از آخرت است جاويدان خواهد ماند
وَ كُلُّ مَعْدُودٍ مُنْقَضٍ
هر چيز كه به شمارش آيد پايان پذيرد
وَ كُلُّ مُتَوَقَّعٍ آتٍ
و هر چه انتظارش را مى‌كشيديد خواهد آمد
وَ كُلُّ آتٍ قَرِيبٌ دَانٍ
و آنچه آمدنى است نزديك باشد
صفة العالم
ارزش عالم و بى ارزشى جاهل
و منها اَلْعَالِمُ مَنْ عَرَفَ قَدْرَهُ
دانا كسى است كه قدر خود را بشناسد
وَ كَفَى بِالْمَرْءِ جَهْلاً أَلاَّ يَعْرِفَ قَدْرَهُ
و در نادانى انسان اين بس كه ارزش خويش نداند
وَ إِنَّ مِنْ أَبْغَضِ اَلرِّجَالِ إِلَى اَللَّهِ تَعَالَى لَعَبْداً وَكَلَهُ اَللَّهُ إِلَى نَفْسِهِ
دشمن روى‌ترين افراد نزد خدا كسى است كه خدا او را به حال خود واگذاشته
جَائِراً عَنْ قَصْدِ اَلسَّبِيلِ
تا از راه راست منحرف گردد
سَائِراً بِغَيْرِ دَلِيلٍ
و بدون راهنما برود
إِنْ دُعِيَ إِلَى حَرْثِ اَلدُّنْيَا عَمِلَ
اگر به محصولات دنيا دعوت شود تا مرز جان تلاش كند
وَ إِنْ دُعِيَ إِلَى حَرْثِ اَلْآخِرَةِ كَسِلَ
اما چون به آخرت و نعمتهاى گوناگونش دعوت شود، سستى ورزد
كَأَنَّ مَا عَمِلَ لَهُ وَاجِبٌ عَلَيْهِ
گويا آنچه براى آن كار مى‌كند بر او واجب
وَ كَأَنَّ مَا وَنَى فِيهِ سَاقِطٌ عَنْهُ
و آنچه نسبت به آن كوتاهى و تنبلى مى‌كند، از او نخواسته‌اند
آخر الزمان
سخنى از آينده
و منها وَ ذَلِكَ زَمَانٌ لاَ يَنْجُو فِيهِ إِلاَّ كُلُّ مُؤْمِنٍ نُوَمَةٍ
و اين روزگارى است كه جز مؤمن بى نام و نشان از آن رهايى نيابد
إِنْ شَهِدَ لَمْ يُعْرَفْ
در ميان مردم است او را نشناسند
وَ إِنْ غَابَ لَمْ يُفْتَقَدْ
و در ميان جمعيّت كه نباشد كسى سراغ او را نگيرد
أُولَئِكَ مَصَابِيحُ اَلْهُدَى
آنها چراغ‌هاى هدايت
وَ أَعْلاَمُ اَلسُّرَى
و نشانه‌هاى رستگارى‌اند
لَيْسُوا بِالْمَسَايِيحِ
نه فتنه انگيزند و اهل فساد
وَ لاَ اَلْمَذَايِيعِ اَلْبُذُرِ
و نه سخنان ديگران و زشتى اين و آن را به مردم رسانند
أُولَئِكَ يَفْتَحُ اَللَّهُ لَهُمْ أَبْوَابَ رَحْمَتِهِ
خدا درهاى رحمت را به روى آنان باز كرده
وَ يَكْشِفُ عَنْهُمْ ضَرَّاءَ نِقْمَتِهِ
و سختى عذاب خويش را از آنان گرفته است
أَيُّهَا اَلنَّاسُ سَيَأْتِي عَلَيْكُمْ زَمَانٌ يُكْفَأُ فِيهِ اَلْإِسْلاَمُ كَمَا يُكْفَأُ اَلْإِنَاءُ بِمَا فِيهِ
اى مردم! بزودى زمانى بر شما خواهد رسيد كه اسلام چونان ظرف واژگون شده، آنچه در آن است ريخته مى‌شود
أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ اَللَّهَ قَدْ أَعَاذَكُمْ مِنْ أَنْ يَجُورَ عَلَيْكُمْ
اى مردم! خداوند به شما ظلم نخواهد كرد و از اين جهت تأمين داده است
وَ لَمْ يُعِذْكُمْ مِنْ أَنْ يَبْتَلِيَكُمْ
اما هرگز شما را ايمن نساخت كه آزمايش نفرمايد
وَ قَدْ قَالَ جَلَّ مِنْ قَائِلٍ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيٰاتٍ وَ إِنْ كُنّٰا لَمُبْتَلِينَ
كه اين سخن از آن ذات برتر است كه فرمود: (در جريان نوح، نشانه‌هايى است و ما مردم را مى‌آزماييم.)
قال السيد الشريف الرضي أما قوله عليه‌السلام كل مؤمن نومة
مى‌گويم: (كلام امام عليه السّلام كه فرمود: «كلّ مؤمن نومة».
فإنما أراد به الخامل الذكر القليل الشر
يعنى كسى كه گمنام و شرّ او اندك است
و المساييح جمع مسياح و هو الذي يسيح بين الناس بالفساد و النمائم
و «المساييح» جمع «مسياح» كسى است كه ميان مردم فساد كرده و سخن چين است
و المذاييع جمع مذياع و هو الذي إذا سمع لغيره بفاحشة أذاعها و نوه بها
و «مذاييع» جمع «مذياع» كسى است كه چون بدى كسى را شنيد در ميان مردم رواج مى‌دهد
و البذر جمع بذور و هو الذي يكثر سفهه و يلغو منطقه
و «بذر» جمع «بذور» كسى است كه بسيار نادان است و سخن بيهوده گويد)
اگر سوالی داری، اینجا بپرس.
روش برخورد با دنيا
أَيُّهَا اَلنَّاسُ اُنْظُرُوا إِلَى اَلدُّنْيَا نَظَرَ اَلزَّاهِدِينَ فِيهَا
اى مردم! به دنيا چونان زاهدان روى گردان از آن، بنگريد
اَلصَّادِفِينَ عَنْهَا
فَإِنَّهَا وَ اَللَّهِ عَمَّا قَلِيلٍ تُزِيلُ اَلثَّاوِيَ اَلسَّاكِنَ
به خدا سوگند، دنيا به زودى ساكنان خود را از ميان مى‌برد
وَ تَفْجَعُ اَلْمُتْرَفَ اَلآْمِنَ
و رفاه زدگان ايمن را به درد مى‌آورد
لاَ يَرْجِعُ مَا تَوَلَّى مِنْهَا فَأَدْبَرَ
آنچه از دست رفت و پشت كرد هيچ گاه بر نمى‌گردد
وَ لاَ يُدْرَى مَا هُوَ آتٍ مِنْهَا فَيُنْتَظَرَ
و آينده به روشنى معلوم نيست تا در انتظارش باشند
سُرُورُهَا مَشُوبٌ بِالْحُزْنِ
شادى و سرور دنيا با غم و اندوه آميخته
وَ جَلَدُ اَلرِّجَالِ فِيهَا إِلَى اَلضَّعْفِ وَ اَلْوَهْنِ
و توانايى انسان به ضعف و سستى مى‌گرايد
فَلاَ يَغُرَّنَّكُمْ كَثْرَةُ مَا يُعْجِبُكُمْ فِيهَا
زيبايى‌ها و شگفتى‌هاى دنيا شما را مغرور نسازد
لِقِلَّةِ مَا يَصْحَبُكُمْ مِنْهَا
زيرا زمان كوتاهى دوام ندارد
رَحِمَ اَللَّهُ اِمْرَأً تَفَكَّرَ فَاعْتَبَرَ
خدا بيامرزد كسى را كه بدرستى فكر كند، و پند گيرد
وَ اِعْتَبَرَ فَأَبْصَرَ
و آگاهى يابد، و بينا شود
فَكَأَنَّ مَا هُوَ كَائِنٌ مِنَ اَلدُّنْيَا عَنْ قَلِيلٍ لَمْ يَكُنْ
پس به زودى خواهيد دانست كه آنچه از دنيا وجود داشت از آن چيزى نمانده
وَ كَأَنَّ مَا هُوَ كَائِنٌ مِنَ اَلْآخِرَةِ عَمَّا قَلِيلٍ لَمْ يَزَلْ
و آنچه از آخرت است جاويدان خواهد ماند
وَ كُلُّ مَعْدُودٍ مُنْقَضٍ
هر چيز كه به شمارش آيد پايان پذيرد
وَ كُلُّ مُتَوَقَّعٍ آتٍ
و هر چه انتظارش را مى‌كشيديد خواهد آمد
وَ كُلُّ آتٍ قَرِيبٌ دَانٍ
و آنچه آمدنى است نزديك باشد
صفة العالم
ارزش عالم و بى ارزشى جاهل
و منها اَلْعَالِمُ مَنْ عَرَفَ قَدْرَهُ
دانا كسى است كه قدر خود را بشناسد
وَ كَفَى بِالْمَرْءِ جَهْلاً أَلاَّ يَعْرِفَ قَدْرَهُ
و در نادانى انسان اين بس كه ارزش خويش نداند
وَ إِنَّ مِنْ أَبْغَضِ اَلرِّجَالِ إِلَى اَللَّهِ تَعَالَى لَعَبْداً وَكَلَهُ اَللَّهُ إِلَى نَفْسِهِ
دشمن روى‌ترين افراد نزد خدا كسى است كه خدا او را به حال خود واگذاشته
جَائِراً عَنْ قَصْدِ اَلسَّبِيلِ
تا از راه راست منحرف گردد
سَائِراً بِغَيْرِ دَلِيلٍ
و بدون راهنما برود
إِنْ دُعِيَ إِلَى حَرْثِ اَلدُّنْيَا عَمِلَ
اگر به محصولات دنيا دعوت شود تا مرز جان تلاش كند
وَ إِنْ دُعِيَ إِلَى حَرْثِ اَلْآخِرَةِ كَسِلَ
اما چون به آخرت و نعمتهاى گوناگونش دعوت شود، سستى ورزد
كَأَنَّ مَا عَمِلَ لَهُ وَاجِبٌ عَلَيْهِ
گويا آنچه براى آن كار مى‌كند بر او واجب
وَ كَأَنَّ مَا وَنَى فِيهِ سَاقِطٌ عَنْهُ
و آنچه نسبت به آن كوتاهى و تنبلى مى‌كند، از او نخواسته‌اند
آخر الزمان
سخنى از آينده
و منها وَ ذَلِكَ زَمَانٌ لاَ يَنْجُو فِيهِ إِلاَّ كُلُّ مُؤْمِنٍ نُوَمَةٍ
و اين روزگارى است كه جز مؤمن بى نام و نشان از آن رهايى نيابد
إِنْ شَهِدَ لَمْ يُعْرَفْ
در ميان مردم است او را نشناسند
وَ إِنْ غَابَ لَمْ يُفْتَقَدْ
و در ميان جمعيّت كه نباشد كسى سراغ او را نگيرد
أُولَئِكَ مَصَابِيحُ اَلْهُدَى
آنها چراغ‌هاى هدايت
وَ أَعْلاَمُ اَلسُّرَى
و نشانه‌هاى رستگارى‌اند
لَيْسُوا بِالْمَسَايِيحِ
نه فتنه انگيزند و اهل فساد
وَ لاَ اَلْمَذَايِيعِ اَلْبُذُرِ
و نه سخنان ديگران و زشتى اين و آن را به مردم رسانند
أُولَئِكَ يَفْتَحُ اَللَّهُ لَهُمْ أَبْوَابَ رَحْمَتِهِ
خدا درهاى رحمت را به روى آنان باز كرده
وَ يَكْشِفُ عَنْهُمْ ضَرَّاءَ نِقْمَتِهِ
و سختى عذاب خويش را از آنان گرفته است
أَيُّهَا اَلنَّاسُ سَيَأْتِي عَلَيْكُمْ زَمَانٌ يُكْفَأُ فِيهِ اَلْإِسْلاَمُ كَمَا يُكْفَأُ اَلْإِنَاءُ بِمَا فِيهِ
اى مردم! بزودى زمانى بر شما خواهد رسيد كه اسلام چونان ظرف واژگون شده، آنچه در آن است ريخته مى‌شود
أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ اَللَّهَ قَدْ أَعَاذَكُمْ مِنْ أَنْ يَجُورَ عَلَيْكُمْ
اى مردم! خداوند به شما ظلم نخواهد كرد و از اين جهت تأمين داده است
وَ لَمْ يُعِذْكُمْ مِنْ أَنْ يَبْتَلِيَكُمْ
اما هرگز شما را ايمن نساخت كه آزمايش نفرمايد
وَ قَدْ قَالَ جَلَّ مِنْ قَائِلٍ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيٰاتٍ وَ إِنْ كُنّٰا لَمُبْتَلِينَ
كه اين سخن از آن ذات برتر است كه فرمود: (در جريان نوح، نشانه‌هايى است و ما مردم را مى‌آزماييم.)
قال السيد الشريف الرضي أما قوله عليه‌السلام كل مؤمن نومة
مى‌گويم: (كلام امام عليه السّلام كه فرمود: «كلّ مؤمن نومة».
فإنما أراد به الخامل الذكر القليل الشر
يعنى كسى كه گمنام و شرّ او اندك است
و المساييح جمع مسياح و هو الذي يسيح بين الناس بالفساد و النمائم
و «المساييح» جمع «مسياح» كسى است كه ميان مردم فساد كرده و سخن چين است
و المذاييع جمع مذياع و هو الذي إذا سمع لغيره بفاحشة أذاعها و نوه بها
و «مذاييع» جمع «مذياع» كسى است كه چون بدى كسى را شنيد در ميان مردم رواج مى‌دهد
و البذر جمع بذور و هو الذي يكثر سفهه و يلغو منطقه
و «بذر» جمع «بذور» كسى است كه بسيار نادان است و سخن بيهوده گويد)
این گوهر را بشنوید
این گوهر را با صدای خود، برای دیگران به یادگار بگذارید.
برای ضبط گوهر با صدای خود، لطفا به حساب کاربری وارد شوید.
گوهر قبلی:خبر از آينده خونين بصره
گوهر بعدی:ره آورد بعثت پيامبر
نظرها و حاشیه ها
شما نخستین حاشیه را بنویسید.
