و من كلام له عليه‌السلام لما بويع في المدينة و فيها يخبر الناس بعلمه بما تؤول إليه أحوالهم و فيها يقسمهم إلى أقسام
16 و از سخنان آن حضرت است چون در مدينه با او بيعت كردند

ذِمَّتِي بِمَا أَقُولُ رَهِينَةٌ
آنچه مى‌گويم در عهدۀ خويش مى‌دانم

وَ أَنَا بِهِ زَعِيمٌ
و خود آن را پايندانم ،

إِنَّ مَنْ صَرَّحَتْ لَهُ اَلْعِبَرُ عَمَّا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ اَلْمَثُلاَتِ حَجَزَتْهُ اَلتَّقْوَى عَنْ تَقَحُّمِ اَلشُّبُهَاتِ
آن كه عبرتها ى روزگار او را آشكار شود و از آن پند پذيرد و از كيفرها كه پيش چشم اوست عبرت گيرد، تقوى او را نگه دارد، و به سرنگون شدنش در شبهه‌ها نگذارد

أَلاَ وَ إِنَّ بَلِيَّتَكُمْ قَدْ عَادَتْ كَهَيْئَتِهَا يَوْمَ بَعَثَ اَللَّهُ نَبِيَّهُ صلى‌الله‌عليه‌وسلم
بدانيد كه روزگار دگر باره شما را در بوتۀ آزمايش ريخت، مانند روزى كه خدا پيامبر شما را برانگيخت

وَ اَلَّذِي بَعَثَهُ بِالْحَقِّ لَتُبَلْبَلُنَّ بَلْبَلَةً
به خدايى كه او را به راستى مبعوث فرمود، به هم خواهيد در آميخت

وَ لَتُغَرْبَلُنَّ غَرْبَلَةً
و چون دانه كه در غربال بيزند يا ديگ افزار كه در ديگ ريزند، روى هم خواهيد ريخت

وَ لَتُسَاطُنَّ سَوْطَ اَلْقِدْرِ

حَتَّى يَعُودَ أَسْفَلُكُمْ أَعْلاَكُمْ وَ أَعْلاَكُمْ أَسْفَلَكُمْ
تا آن كه در زير است زبر شود، و آن كه بر زبر است به زير در شود

وَ لَيَسْبِقَنَّ سَابِقُونَ كَانُوا قَصَّرُوا وَ لَيُقَصِّرَنَّ سَبَّاقُونَ كَانُوا سَبَقُوا
و آنان كه واپس مانده‌اند، پيش برانند، و آنان كه پيش افتاده‌اند، واپس مانند .

وَ اَللَّهِ مَا كَتَمْتُ وَشْمَةً وَ لاَ كَذَبْتُ كِذْبَةً
به خدا سوگند، كلمه‌اى از حق را نپوشاندم، و دروغى بر زبان نراندم

وَ لَقَدْ نُبِّئْتُ بِهَذَا اَلْمَقَامِ وَ هَذَا اَلْيَوْمِ
كه از چنين حال و چنين روز، آگاهم كرده‌اند.

أَلاَ وَ إِنَّ اَلْخَطَايَا خَيْلٌ شُمُسٌ
هان اى مردم! خطاكاريها چون اسبهاى بد رفتارند

حُمِلَ عَلَيْهَا أَهْلُهَا وَ خُلِعَتْ لُجُمُهَا
و خطاكاران بر آن سوار، عنان گشاده مى‌تازند

فَتَقَحَّمَتْ بِهِمْ فِي اَلنَّارِ
تا سوار خود را به آتش در اندازند

أَلاَ وَ إِنَّ اَلتَّقْوَى مَطَايَا ذُلُلٌ
هان اى مردم! پرهيزگارى بارگيهايى را ماند رام

حُمِلَ عَلَيْهَا أَهْلُهَا وَ أُعْطُوا أَزِمَّتَهَا
سواران بر آنها عنان بدست و آرام. مى‌رانند

فَأَوْرَدَتْهُمُ اَلْجَنَّةَ
تا سواران خود را به بهشت در آرند

حَقٌّ وَ بَاطِلٌ وَ لِكُلٍّ أَهْلٌ
از دير باز حقّ‌ و باطل در پيكارند و هر يك را گروهى خريدار

فَلَئِنْ أَمِرَ اَلْبَاطِلُ لَقَدِيماً فَعَلَ
اگر باطل پيروز شود شيوۀ ديرين او است

وَ لَئِنْ قَلَّ اَلْحَقُّ فَلَرُبَّمَا وَ لَعَلَّ
و اگر حقّ‌ اندك است، روزى، قدرت قرين اوست

وَ لَقَلَّمَا أَدْبَرَ شَيْءٌ فَأَقْبَلَ
امّا كم افتد كه بينى، آب رفته در جو است

قال السيد الشريف و أقول إن في هذا الكلام الأدنى من مواقع الإحسان ما لا تبلغه مواقع الاستحسان
مى‌گويم، زيبايى اين سخن كوتاه نه چندان است كه بتوان گفت، و بيننده و يا شنونده درماند كه درّى بدين زيبايى، كه تواند سفت‌؟

و إن حظ العجب منه أكثر من حظ العجب به

و فيه مع الحال التي وصفنا زوائد من الفصاحة لا يقوم بها لسان و لا يطلع فجها إنسان
و زياده بر آنچه گفتيم، در فصاحت تا بدان پايه است كه زبان در وصف آن درماند، و انديشۀ آدمى خود را به ژرفاى آن نرساند

و لا يعرف ما أقول إلا من ضرب في هذه الصناعة بحق
و اين نكته را كه گفتم نداند جز كسى كه در اين صنعت بسى توسن فكرت راند

و جرى فيها على عرق

وَ مٰا يَعْقِلُهٰا إِلاَّ اَلْعٰالِمُونَ
«و در نيابد آن را مگر مردم دانا.»

و من هذه الخطبة و فيها يقسم الناس إلى ثلاثة أصناف شُغِلَ مَنِ اَلْجَنَّةُ وَ اَلنَّارُ أَمَامَهُ
و از اين خطبه است آن كه بهشت و دوزخ را پيش روى خود بيند، آسوده ننشيند.

سَاعٍ سَرِيعٌ نَجَا
مردم سه دسته‌اند: سخت كوشى كه رستگار است

وَ طَالِبٌ بَطِيءٌ رَجَا
جوينده‌اى كه كندرواست و اميدوار است

وَ مُقَصِّرٌ فِي اَلنَّارِ هَوَى
تقصير كارى كه به آتش دوزخ گرفتار است

اَلْيَمِينُ وَ اَلشِّمَالُ مَضَلَّةٌ
چپ و راست كمينگاه گمراهى است، و راه ميانگين راه راست الهى است .

وَ اَلطَّرِيقُ اَلْوُسْطَى هِيَ اَلْجَادَّةُ
كتاب خدا و آيين رسول آن را گواه است

عَلَيْهَا بَاقِي اَلْكِتَابِ وَ آثَارُ اَلنُّبُوَّةِ
و سنّت را گذرگاه است

وَ مِنْهَا مَنْفَذُ اَلسُّنَّةِ
و بازگشت بدان جايگاه است

وَ إِلَيْهَا مَصِيرُ اَلْعَاقِبَةِ
هر كه دعوى كرد تباه گرديد

هَلَكَ مَنِ اِدَّعَى
و هر كه دروغ بربافت زيان ديد

وَ خٰابَ مَنِ اِفْتَرىٰ
و هر كه به پيكار حقّ‌ گراييد دست به خون خود آلاييد ،

مَنْ أَبْدَى صَفْحَتَهُ لِلْحَقِّ هَلَكَ
و در نادانى مرد اين بس است كه نداند چه كس است

وَ كَفَى بِالْمَرْءِ جَهْلاً أَلاَّ يَعْرِفَ قَدْرَهُ
بنيادى را كه بر پرهيزگارى استوار است چيزى نلرزاند

لاَ يَهْلِكُ عَلَى اَلتَّقْوَى سِنْخُ أَصْلٍ
و كشتزارى كه آب تقوى خورد، تشنه نماند

وَ لاَ يَظْمَأُ عَلَيْهَا زَرْعُ قَوْمٍ
مردم! درون خانۀ خويش جاى گيريد

فَاسْتَتِرُوا فِي بُيُوتِكُمْ

وَ أَصْلِحُوا ذٰاتَ بَيْنِكُمْ
و راه آشتى با يكديگر را در پيش

وَ اَلتَّوْبَةُ مِنْ وَرَائِكُمْ
و به توبه گراييد

وَ لاَ يَحْمَدْ حَامِدٌ إِلاَّ رَبَّهُ
و جز پروردگار خود كسى را مستاييد

وَ لاَ يَلُمْ لاَئِمٌ إِلاَّ نَفْسَهُ
و جز خود را ملامت منماييد