هوش مصنوعی: این متن به توصیف محمد زکریای رازی، دانشمند و فیلسوف بزرگ ایرانی می‌پردازد که در علوم مختلفی مانند فلسفه، پزشکی، کیمیا، نجوم، ریاضیات، هندسه، موسیقی و ادبیات مهارت داشت. او به عنوان فردی بی‌نظیر در دوران خود شناخته می‌شد و تأثیر زیادی در علوم مختلف گذاشت. در پایان عمر، بینایی خود را از دست داد و مورد طعنه و تمسخر همعصرانش مانند «کعبی» قرار گرفت. کعبی به او طعنه زد که در سه علم (کیمیا، پزشکی و نجوم) ادعا دارد اما در عمل ناتوان است.
رده سنی: 16+ این متن شامل مفاهیم پیچیده تاریخی، علمی و فلسفی است که برای درک کامل آن، خواننده نیاز به دانش پایه در این زمینه‌ها دارد. همچنین، طعنه‌ها و انتقادات موجود در متن ممکن است برای مخاطبان جوان‌تر نامفهوم یا نامناسب باشد.

شمارهٔ ۱۲ - امام محمد زکریا

محمد زکریا طبیب رازی را
که فیلسوف عجم بود و اوستاد عرب

به فن فلسفه و طب و کیمیا و نجوم
حساب و هندسه موسیقی و فنون ادب

چنان یگانه شمردند فاضلان جهانش
که جمله گوش بندندی چو او گشودی لب

هماره همچو شهانش گروهی از پس و پیش
روانه بد چو ز مدرس شتافتی به مطب

چنان به کار پزشکی خبیر و حاذق بود
که شد ز هیبت او لرزه در مفاصل تب

ده و دو نامه در آن فن نبشت کز تدبیر
ز صفر فضه توان کرد از نحاس ذهب

همی فکند به حکم نجوم و اسطرلاب
ز آفتاب به دریای آسمان مرکب

چنین یگانه که دادند اهل علم او را
فرید عصر و خداوندکار دهر لقب

روانه گشت روانش به سال سیصد و بیست
به شاخسار جنان در جوار رحمت رب

شنیده ام که به پایان عمرش از پیری
به دیده روز فروزنده تیره گشت چو شب

گزیده قرن و رقیب معاصرش «کعبی »
که بوده یار وی اندر سرا و در مکتب

به طنز و طعنه بدو گفت ای یگانه حکیم
مرا ز کار تو باشد به روزگار عجب

سه علم را شده ای مدعی و در این سه
خبر نباشدت از ریشه و فنون و شعب

نخست دعوی اکسیر و کیمیا داری
کز آنت بهره نبینم به هیچ روی و سبب

برای ده درم از مهر زن به زندانت
گشوده شده در اندوه و بسته باب طرب

برآمد از جگرت شور و تلخکام شدی
ز ترشروئی آن نو عروس شیرین لب

دوم تو گوئی هستم طبیب و خسته شدت
سر از صداع و دو چشم از نزول و تن ز جرب

کجا مفاصل و اعصاب خلق چاره کند
کسیکه ریخته دردش به مفصل است و عصب

سوم به دعوی گوئی منم ستاره شناس
چرا به فال مسعود نیست یکی کوکب
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب: قطعه
تعداد ابیات: ۱۹
این گوهر را بشنوید

این گوهر را با صدای خود، برای دیگران به یادگار بگذارید.

برای ضبط گوهر با صدای خود، لطفا به حساب کاربری وارد شوید.

گوهر قبلی:شمارهٔ ۱۱
گوهر بعدی:شمارهٔ ۱۳
نظرها و حاشیه ها
شما نخستین حاشیه را بنویسید.