میرزا محمدتقی مامقانی یا میرزا محمدتقی حجة الاسلام، متخلص به «نیر» و مشهور به «نیر تبریزی» در ۱۲ جمادی الاولی ۱۲۴۸ ه.ق در شهر تبریز به دنیا آمد. تحصیلات را نزد پدرش آغاز کرد. او تا سال ۱۲۶۹ ه.ق به یادگیری مقدمات مشغول بود و در این سال پدر را از دست داد.
وی که برای تکمیل تحصیلات خود در ۲۲ سالگی عازم عتبات عالیات شده بود، در محضر عالمان آن سامان به کسب معارف دینی پرداخت و پس از اخذ درجه‌ اجتهاد به وطن مراجعت کرد.
این فقیه، محدث، حکیم و شاعر زبردست به سه زبان فارسی، عربی و ترکی شعر می‌سرود. اشعار عاشورایی نیر امتیاز ویژه‌ای دارد.
«دیوان نیر تبریزی» از سه بخش عمده تشکیل شده است: ۱. آتشکدهٔ‌ نیر (مثنوی عاشورایی) ۲. لآلی منظومه ۳. دیوان غزلیات.
او پس از گذراندن ۶۴ بهار از زندگی در ۱۲ رمضان المبارک ۱۳۱۲ ه.ق در تبریز دار فانی را وداع گفت. بنا به وصیت خودش، جنازه‌اش را به نجف اشرف منتقل کردند و در قبرستان وادی‌السلام به خاک سپردند.

در ویکی پدیا بیشتر بخوانید
آثار ویدئویی و صوتی مرتبط با این منبع
نیر تبریزی
بخش ۱ - بسم الله الرحمن الرحیم بخش ۲ - ورود حضرت ابی عبدالله علیه السلام بزمین کربلا و خطبهٔ آنحضرت در شب عاشورا و تفرق لشگر بخش ۳ - ذکر رفتن حضرت اباعبدالله علیه السلام بمیدان و احتجاج بر مخالفیان قوم بخش ۴ - ذکر شهادت حرّ بن یزید ریاحی علیه الرّحمه و الرضون بخش ۵ - رجوع باحتجاج حضرت ابی عبدالله بخش ۶ - ذکر شهادت زبدهٔ ناس، حضرت ابی الفضل العباس بخش ۷ - ذکر شهادت عون فرزند عقیله العرب، حضرت زینب بخش ۸ - ذکر شهادت حضرت شاهزاده علی اکبر بخش ۹ - ذکر شهادت سبط مؤتمن حضرت شاهزاده، قاسم بن الحسن علیهما السلام بخش ۱۰ - ذکر شهادت حضرت شاهزاده علی اصغر علیه السلام بخش ۱۱ - ذکر شهادت حضرت عبدالله بن الحسن علیه السلام بخش ۱۲ - ذکر شهادت حضرت مولی الکونین، ابی عبدالله الحسین علیه السلام بخش ۱۳ - آمدن جبرئیل بیاری سالار جلیل بخش ۱۴ - آمدن فرشتهٔ آتش بیاری آنحضرت بخش ۱۵ - آمدن فرشتهٔ باد بیاری آنحضرت بخش ۱۶ - آمدن فرشتهٔ آب بجهه یاری بخش ۱۷ - آمدن فرشتهٔ زمین بیاری امام مبین علیه السلام بخش ۱۸ - آمدن فرشتهٔ ابر بجهه یار بخش ۱۹ - آمدن بحرها بیاری آنحضرت بخش ۲۰ - آمدن فرشتهٔ نصرت بیاری آنحضرت بخش ۲۱ - آمدن زعفر پادشاه جن بیاری آنحضرت بخش ۲۲ - ذکر محاربهٔ آنحضرت با لشگر شقاوت اثر بخش ۲۳ - ذکر رفتن امام تشنه لب بجانب فرات بخش ۲۴ - رفتن آنحضرت بیاری پادشاه هند بخش ۲۵ - مکالمهٔ آن حضرت با ذوالجناح بخش ۲۶ - آمدن جوان نصرانی بقتل آنحضرت بخش ۲۷ - ریختن لشگر بخیمه گاه قبل از شهادت بخش ۲۸ - رفتن ذو الجناح بخیمه گاه و قصه حضرت شهربانو بخش ۲۹ - ذکر آمدن لشگر بخیمه گاه بخش ۳۰ - ذکر آوردن فضه شیر را بقتلگاه بخش ۳۱ - ذکر اسیری اهلبیت عصمت و طهارت بخش ۳۲ - کیفیت روز سیم از شهادت موافق حدیث مروی از حضرت ابی عبدالله علیه السلام بخش ۳۳ - حکایت آمدن غراب بر سر بام فاطمهٔ صغری دختر آن جناب بخش ۳۴ - رفتن اهلبیت رسالت بجانب کوفه بخش ۳۵ - ورود اهلبیت بمجلس ابن زیاد علیه اللعنه و العذاب بخش ۳۶ - ذکر بردن اهلبیت رسالت از کوفه بجانب شام بخش ۳۷ - واقعهٔ دیر و اسلام آوردن راهب بخش ۳۸ - ذکر ورود اهلبیت رسالت بشام شوم بخش ۳۹ - عزیمت اهلبیت رسالت از شام بجانب کربلا بخش ۴۰ - ذکر ورود اهلبیت رسالت بمدینهٔ طیبه بخش ۴۱ - در ختم کتاب
بخش ۱ - بسم الله الرحمن الرحیم بخش ۲ - در مراثی مولی الکونین حضرت ابی عبدالله الحسین علیه السلام فرماید بخش ۳ بخش ۴ بخش ۵ بخش ۶ بخش ۷ بخش ۸ - زبانحال از قول حضرت ابی عبدالله در قتلگاه است بخش ۹ - مناجات زبانحال از قول آنحضرت بخش ۱۰ - ایضا مناجات از قول حضرت سید الشهداء علیه التحیه و الثناء بخش ۱۱ - نوحهٔ ترکی زبانحال مادر جناب قاسم علیه السلام بخش ۱۲ - وداع جناب سکینه با جناب علی اکبر بخش ۱۳ - زبان حال از قول جناب سکینه علیها سلام بذوالجناح بخش ۱۴ - از قول حضرت سکینه سلام الله علیها با ذو الجناح بخش ۱۵ - آمدن اهلبیت بمصرع شهدا و زبانحال از قول جذاب زینب بحضرت بخش ۱۶ - ایضا بخش ۱۷ - ایضا بخش ۱۸ - ایضاً بخش ۱۹ - ایضا بخش ۲۰ - زبانحال از قول جناب سکینه به جناب علی اکبر بخش ۲۱ - ایضا بخش ۲۲ - ایضا بخش ۲۳ - قصیده العربیه وله بخش ۲۴ - رباعیات در مدح حضرت خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله و سلم بخش ۲۵ - رباعیات در مدح حضرت خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله و سلم بخش ۲۶ - رباعیات در مدح حضرت خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله و سلم بخش ۲۷ - رباعیات در مدح حضرت خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله و سلم بخش ۲۸ - رباعیات در مدح حضرت خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله و سلم بخش ۲۹ بخش ۳۰ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۳۱ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۳۲ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۳۳ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۳۴ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۳۵ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۳۶ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۳۷ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۳۸ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۳۹ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۴۰ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۴۱ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۴۲ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۴۳ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۴۴ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۴۵ - رباعیات در مدح حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۴۶ - رباعی در آستان مقدس حضرت علی بن موسی علیه السلام گفته بخش ۴۷ - رباعی در آستان مقدس حضرت علی بن موسی علیه السلام گفته بخش ۴۸ - رباعی در آستان مقدس حضرت علی بن موسی علیه السلام گفته بخش ۴۹ - رباعی در آستان مقدس حضرت علی بن موسی علیه السلام گفته بخش ۵۰ - در مدح امیرالمؤمنین علیه السلام بخش ۵۱ - ایضاً در مدح حضرت اسد الله الغالب امیرالمؤمنین بخش ۵۲ - عربیه بخش ۵۳ - در ستایش ایوان مبارک حضرت ابی عبدالله بخش ۵۴ - در مدح حضرت علی ابن موسی الرضا بخش ۵۵ - در توسل بحضرت امام ثامن الائمه بخش ۵۶ - ایضا بخش ۵۷ - ایضا فی المدیحه بخش ۵۸ - وله ایضا رحمه الله بخش ۵۹ - وله ایضا رحمه الله بخش ۶۰ - مرحوم آخوند ملا محمد حجه اسلام پدر نیر طاب ثراهما بخش ۶۱ - مدیحه من کلام آقامیرزا اسماعیل حجه الاسلام برادر نیرطاب ثراهما بخش ۶۲ - ایضا قصیده من کلام آقا میرزا اسماعیل، المتخلص به نیر طاب ثراه، در مدح امیرالمؤمنین بخش ۶۳ - من کلام نیر رحمه الله القصیده الموسومه بالندبه فی مدح حضرت حجه صلوات الله علیه
شمارهٔ ۱ شمارهٔ ۲ شمارهٔ ۳ شمارهٔ ۴ شمارهٔ ۵ شمارهٔ ۶ شمارهٔ ۷ شمارهٔ ۸ شمارهٔ ۹ شمارهٔ ۱۰ شمارهٔ ۱۱ شمارهٔ ۱۲ شمارهٔ ۱۳ شمارهٔ ۱۴ شمارهٔ ۱۵ شمارهٔ ۱۶ شمارهٔ ۱۷ شمارهٔ ۱۸ شمارهٔ ۱۹ شمارهٔ ۲۰ شمارهٔ ۲۱ شمارهٔ ۲۲ شمارهٔ ۲۳ شمارهٔ ۲۴ شمارهٔ ۲۵ شمارهٔ ۲۶ شمارهٔ ۲۷ شمارهٔ ۲۸ شمارهٔ ۲۹ شمارهٔ ۳۰ شمارهٔ ۳۱ شمارهٔ ۳۲ شمارهٔ ۳۳ شمارهٔ ۳۴ شمارهٔ ۳۵ شمارهٔ ۳۶ شمارهٔ ۳۷ شمارهٔ ۳۸ شمارهٔ ۳۹ شمارهٔ ۴۰ شمارهٔ ۴۱ شمارهٔ ۴۲ شمارهٔ ۴۳ شمارهٔ ۴۴ شمارهٔ ۴۵ شمارهٔ ۴۶ شمارهٔ ۴۷ شمارهٔ ۴۸ شمارهٔ ۴۹ شمارهٔ ۵۰ شمارهٔ ۵۱ شمارهٔ ۵۲ شمارهٔ ۵۳ شمارهٔ ۵۴ شمارهٔ ۵۵ شمارهٔ ۵۶ شمارهٔ ۵۷ شمارهٔ ۵۸ شمارهٔ ۵۹ شمارهٔ ۶۰ شمارهٔ ۶۱ شمارهٔ ۶۲ شمارهٔ ۶۳ شمارهٔ ۶۴ شمارهٔ ۶۵ شمارهٔ ۶۶ شمارهٔ ۶۷ شمارهٔ ۶۸ شمارهٔ ۶۹ شمارهٔ ۷۰ شمارهٔ ۷۱ شمارهٔ ۷۲ شمارهٔ ۷۳ شمارهٔ ۷۴ شمارهٔ ۷۵ شمارهٔ ۷۶ شمارهٔ ۷۷ شمارهٔ ۷۸ شمارهٔ ۷۹ شمارهٔ ۸۰ شمارهٔ ۸۱ شمارهٔ ۸۲ شمارهٔ ۸۳ شمارهٔ ۸۴ شمارهٔ ۸۵ شمارهٔ ۸۶ شمارهٔ ۸۷ شمارهٔ ۸۸ شمارهٔ ۸۹ شمارهٔ ۹۰ شمارهٔ ۹۱ شمارهٔ ۹۲ شمارهٔ ۹۳ شمارهٔ ۹۴ شمارهٔ ۹۵ شمارهٔ ۹۶ شمارهٔ ۹۷ شمارهٔ ۹۸ شمارهٔ ۹۹ شمارهٔ ۱۰۰ شمارهٔ ۱۰۱ شمارهٔ ۱۰۲ شمارهٔ ۱۰۳ شمارهٔ ۱۰۴ شمارهٔ ۱۰۵ شمارهٔ ۱۰۶ شمارهٔ ۱۰۷ شمارهٔ ۱۰۸ شمارهٔ ۱۰۹ شمارهٔ ۱۱۰ شمارهٔ ۱۱۱ شمارهٔ ۱۱۲ شمارهٔ ۱۱۳ شمارهٔ ۱۱۴ شمارهٔ ۱۱۵ شمارهٔ ۱۱۶ شمارهٔ ۱۱۷ شمارهٔ ۱۱۸ شمارهٔ ۱۱۹ شمارهٔ ۱۲۰ شمارهٔ ۱۲۱ شمارهٔ ۱۲۲ شمارهٔ ۱۲۳ شمارهٔ ۱۲۴ شمارهٔ ۱۲۵ شمارهٔ ۱۲۶ شمارهٔ ۱۲۷ شمارهٔ ۱۲۸ شمارهٔ ۱۲۹ شمارهٔ ۱۳۰ شمارهٔ ۱۳۱ شمارهٔ ۱۳۲ شمارهٔ ۱۳۳ شمارهٔ ۱۳۴ شمارهٔ ۱۳۵ شمارهٔ ۱۳۶ شمارهٔ ۱۳۷ شمارهٔ ۱۳۸ شمارهٔ ۱۳۹ شمارهٔ ۱۴۰ شمارهٔ ۱۴۱ شمارهٔ ۱۴۲ شمارهٔ ۱۴۳
شمارهٔ ۱ - مثنوی ساقی نامه شمارهٔ ۲ - قصیدهٔ ساقی نامه شمارهٔ ۳ - در باب کتاب خیرات حسان گفته شمارهٔ ۴ - متفرقه شمارهٔ ۵ - وله شمارهٔ ۶ شمارهٔ ۷ شمارهٔ ۸ شمارهٔ ۹ شمارهٔ ۱۰ - قطعه شمارهٔ ۱۱ شمارهٔ ۱۲ شمارهٔ ۱۳ شمارهٔ ۱۴ شمارهٔ ۱۵ شمارهٔ ۱۶ شمارهٔ ۱۷ شمارهٔ ۱۸ شمارهٔ ۱۹ شمارهٔ ۲۰ شمارهٔ ۲۱ شمارهٔ ۲۲ شمارهٔ ۲۳ شمارهٔ ۲۴ شمارهٔ ۲۵ شمارهٔ ۲۶ شمارهٔ ۲۷ شمارهٔ ۲۸ شمارهٔ ۲۹ شمارهٔ ۳۰ شمارهٔ ۳۱ شمارهٔ ۳۲ شمارهٔ ۳۳ شمارهٔ ۳۴ شمارهٔ ۳۵ شمارهٔ ۳۶ شمارهٔ ۳۷ شمارهٔ ۳۸ شمارهٔ ۳۹ شمارهٔ ۴۰ شمارهٔ ۴۱ شمارهٔ ۴۲ شمارهٔ ۴۳ شمارهٔ ۴۴ شمارهٔ ۴۵ شمارهٔ ۴۶ شمارهٔ ۴۷ شمارهٔ ۴۸ شمارهٔ ۴۹ شمارهٔ ۵۰ شمارهٔ ۵۱ شمارهٔ ۵۲ شمارهٔ ۵۳ شمارهٔ ۵۴ شمارهٔ ۵۵ شمارهٔ ۵۶ شمارهٔ ۵۷ شمارهٔ ۵۸ شمارهٔ ۵۹ شمارهٔ ۶۰ شمارهٔ ۶۱ شمارهٔ ۶۲ شمارهٔ ۶۳ شمارهٔ ۶۴ شمارهٔ ۶۵ شمارهٔ ۶۶ شمارهٔ ۶۷ شمارهٔ ۶۸ شمارهٔ ۶۹ - تضمین شمارهٔ ۷۰ شمارهٔ ۷۱ شمارهٔ ۷۲ شمارهٔ ۷۳ شمارهٔ ۷۴ شمارهٔ ۷۵ شمارهٔ ۷۶ شمارهٔ ۷۷ شمارهٔ ۷۸ شمارهٔ ۷۹ - مصرع شمارهٔ ۸۰ شمارهٔ ۸۱ شمارهٔ ۸۲ شمارهٔ ۸۳ شمارهٔ ۸۴ شمارهٔ ۸۵