هرگاه خواستی از مدینه بیرون روی، غسل کن و نزد قبر رسول خدا(صلی الله علیه و آله) برو و آنچه پیش از این انجام می دادی انجام ده، آن گاه آن حضرت را وداع کن و بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا رَسُولَ اللّهِ، أَسْتَوْدِعُک اللّهَ وَأَسْتَرْعِیک وَأَقْرَأُ عَلَیک السَّلامَ، آمَنْتُ بِاللّهِ وَبِمَا جِئْتَ بِهِ وَدَلَلْتَ عَلَیهِ. اللّهُمَّ لَاتَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّی لِزِیارَةِ قَبْرِ نَبِیک، فَإِنْ تَوَفَّیتَنِی قَبْلَ ذلِک فَإِنِّی أَشْهَدُ فِی مَماتِی عَلی مَا شَهِدْتُ عَلَیهِ فِی حَیاتِی أَنْ لَاإِلهَ إِلّا أَنْتَ، وَأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُک وَ رَسُولُک صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ.
حضرت صادق(علیه السلام) در وداع قبر پیامبر(صلی الله علیه و آله) به یونس بن یعقوب فرمود: چنین بگو:
صَلَّی اللّهُ عَلَیک، السَّلامُ عَلَیک، لَاجَعَلَهُ اللّهُ آخِرَ تَسْلِیمِی عَلَیک.
 

آنگاه حضرت فاطمه(سلام الله علیها) را نزد روضه ی مطهّره زیارت کن. در تعیین جای قبر آن مظلومه اختلاف شده است. طایفه ای گفته اند: در روضه که بین قبر و منبر است مدفون می باشد و بعضی گفته اند: در خانه خویش دفن شده و گروه سوم گفته اند: قبر مطهّرش در بقیع است و آنچه را اصحاب ما بیشتر اعتقاد بر آن دارند، این است که آن مظلومه نزد روضه زیارت شود و کسی که آن معظّمه را در این سه موضع زیارت کند، افضل است.
چون برای زیارت آن ممتحنه، در این مکان ها ایستادی بگو:
یا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَک اللّهُ الَّذِی خَلَقَک قَبْلَ أَنْ یخْلُقَک فَوَجَدَک لِمَا امْتَحَنَک صابِرَةً، وَزَعَمْنا أَنَّا لَک أَوْلِیاءٌ وَ مُصَدِّقُونَ وَصابِرُونَ لِکلِّ مَا أَتَانَا بِهِ أَبُوک صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، وَأَتی بِهِ وَصِیهُ، فَإِنّا نَسْأَلُک إِنْ کنَّا صَدَّقْناک إِلّا أَلْحَقْتِنَا بِتَصْدِیقِنَا لَهُما لِنُبَشِّرَ أَنْفُسَنا بِأَنَّا قَدْ طَهُرْنا بِوِلایتِک.
و نیز مستحب است بگویی:
السَّلامُ عَلَیک یا بِنْتَ رَسُولِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا بِنْتَ نَبِی اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا بِنْتَ حَبِیبِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا بِنْتَ خَلِیلِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا بِنْتَ صَفِی اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا بِنْتَ أَمِینِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا بِنْتَ خَیرِ خَلْقِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا بِنْتَ أَفْضَلِ أَنْبِیاءِ اللّهِ وَرُسُلِهِ وَمَلائِکتِهِ، السَّلامُ عَلَیک یا بِنْتَ خَیرِ الْبَرِیةِ، السَّلامُ عَلَیک یا سَیدَةَ نِساءِ الْعالَمِینَ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا زَوْجَةَ وَلِی اللّهِ وَ خَیرِ الْخَلْقِ بَعْدَ رَسُولِ اللّهِ؛
السَّلامُ عَلَیک یا أُمَّ الْحَسَنِ وَالْحُسَینِ سَیدَی شَبابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا الصِّدِّیقَةُ الشَّهِیدَةُ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا الرَّضِیةُ الْمَرْضِیةُ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا الْفاضِلَةُ الزَّکیةُ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا الْحَوْراءُ الْإِنْسِیةُ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا التَّقِیةُ النَّقِیةُ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا الْمُحَدَّثَةُ الْعَلِیمَةُ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا الْمَظْلُومَةُ الْمَغْصُوبَةُ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا الْمُضْطَهَدَةُ الْمَقْهُورَةُ، السَّلامُ عَلَیک یا فاطِمَةُ بِنْتَ رَسُولِ اللّهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، صَلَّی اللّهُ عَلَیک وَعَلَی رُوحِک وَبَدَنِک؛
أَشْهَدُ أَنَّک مَضَیتِ عَلَی بَینَةٍ مِنْ رَبِّک، وَأَنَّ مَنْ سَرَّک فَقَدْ سَرَّ رَسُولَ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، وَمَنْ جَفَاک فَقَدْ جَفَا رَسُولَ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، وَمَنْ آذاک فَقَدْ آذی رَسُولَ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، وَمَنْ وَصَلَک فَقَدْ وَصَلَ رَسُولَ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَمَنْ قَطَعَک فَقَدْ قَطَعَ رَسُولَ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ لِأَنَّک بِضْعَةٌ مِنْهُ وَرُوحُهُ الَّذِی بَینَ جَنْبَیهِ، أُشْهِدُ اللّهَ وَرُسُلَهُ وَمَلائِکتَهُ أَنِّی راضٍ عَمَّنْ رَضِیتِ عَنْهُ، ساخِطٌ عَلَی مَنْ سَخِطْتِ عَلَیهِ، مَتَبَرِّئٌ مِمَّنْ تَبَرَّأْتِ مِنْهُ، مُوَالٍ لِمَنْ وَالَیتِ، مُعادٍ لِمَنْ عادَیتِ، مُبْغِضٌ لِمَنْ أَبْغَضْتِ، مُحِبٌّ لِمَنْ أَحْبَبْتِ، وَکفَی بِاللّهِ شَهِیداً وَ حَسِیباً وَ جازِیاً وَ مُثِیباً.
آنگاه بر رسول خدا و ائمه طاهرین صلوات می فرستی.
مؤلّف گوید: ما برای «روز سوم جمادی الآخر» زیارتی دیگر برای حضرت فاطمه نقل کردیم و نیز علما زیارت مفصّلی برای آن مظلومه نقل کرده اند که مثل همین زیارت نقل شده از شیخ طوسی است. اول آن «السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ» است تا «أُشْهِدُ اللَّهَ وَرُسُلَهُ وَمَلائِکَتَهُ» و از اینجا به بعد آن چنین است:
أُشْهِدُ اللّهَ وَ مَلائِکتَهُ أَنِّی وَلِی لِمَنْ وَالاک، وَعَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاک، وَحَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَک، أَنَا یا مَوْلاتِی بِک وَبِأَبِیک وَبَعْلِک وَالْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِک مُوقِنٌ، وَبِوِلایتِهِمْ مُؤْمِنٌ، وَ لِطَاعَتِهِمْ مُلْتَزِمٌ، أَشْهَدُ أَنَّ الدِّینَ دِینُهُمْ، وَالْحُکمَ حُکمُهُمْ، وَهُمْ قَدْ بَلَّغُوا عَنِ اللّهِ عَزَّ وَجَلَّ، وَدَعَوْا إِلَی سَبِیلِ اللّهِ بِالْحِکمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ، لَاتَأْخُذُهُمْ فِی اللّهِ لَوْمَةُ لائِمٍ، وَصَلَواتُ اللّهِ عَلَیک وَعَلَی أَبِیک وَبَعْلِک وَذُرِّیتِک الْأَئِمَّةِ الطَّاهِرِینَ. اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیتِهِ وَصَلِّ عَلَی الْبَتُولِ الطَّاهِرَةِ الصِّدِّیقَةِ الْمَعْصُومَةِ التَّقِیةِ النَّقِیةِ الرَّضِیةِ الْمَرْضِیةِ الزَّکیةِ الرَّشِیدَةِ الْمَظْلُومَةِ الْمَقْهُورَةِ، الْمَغْصُوبَةِ حَقُّها، الْمَمْنُوعَةِ إِرْثُها، الْمَکسُورَةِ ضِلْعُهَا، الْمَظْلُومِ بَعْلُهَا، الْمَقْتُولِ وَلَدُها، فاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِک، وَبَضْعَةِ لَحْمِهِ؛
وَصَمِیمِ قَلْبِهِ، وَفِلْذَةِ کبِدِهِ، وَالنُّخْبَةِ مِنْک لَهُ، وَالتُّحْفَةِ خَصَصْتَ بِها وَصِیهُ، وَحَبِیبَةِ الْمُصْطَفی، وَقَرِینَةِ الْمُرْتَضی، وَسَیدَةِ النِّساءِ، وَمُبَشِّرَةِ الْأَوْلِیاءِ، حَلِیفَةِ الْوَرَعِ وَالزُّهْدِ، وَتُفَّاحَةِ الْفِرْدَوْسِ وَالْخُلْدِ الَّتِی شَرَّفْتَ مَوْلِدَها بِنِساءِ الْجَنَّةِ، وَسَلَلْتَ مِنْها أَنْوارَ الْأَئِمَّةِ، وَأَرْخَیتَ دُونَها حِجابَ النُّبُوَّةِ. اللّهُمَّ صَلِّ عَلَیها صَلاةً تَزِیدُ فِی مَحَلِّها عِنْدَک، وَشَرَفِها لَدَیک، وَمَنْزِلَتِها مِنْ رِضَاک، وَبَلِّغْها مِنَّا تَحِیةً وَسَلاماً، وَآتِنَا مِنْ لَدُنْک فِی حُبِّها فَضْلاً وَ إِحْسَاناً وَرَحْمَةً وَغُفْراناً إِنَّک ذُو الْعَفْوِ الْکرِیمِ.
مؤلّف گوید: شیخ در «تهذیب» فرموده: آنچه در فضل زیارت آن معظّمه روایت شده، بیشتر از آن است که شمارش شود و علامه مجلسی از کتاب «مصباح الانوار» نقل کرده: از حضرت فاطمه روایت شده: پدرم به من فرمود: هرکه بر تو صلوات فرستد، حق تعالی او را بیامرزد و در هر جای بهشت که باشم به من ملحق کند.

چون خواستی این بزرگواران (امام حسن مجتبی و امام زین العابدین و امام محمّد باقر و امام جعفر صادق) را زیارت کنی، باید آنچه در «آداب زیارت» ذکر شد بجا آوری؛ یعنی غسل و طهارت و پوشیدن جامه های پاک و پاکیزه و استعمال بوی خوش و اذن دخول و مانند این ها و نیز چنین بگو:
یا مَوالِی یا أَبْناءَ رَسُولِ اللّهِ عَبْدُکمْ وَابْنُ أَمَتِکمْ، الذَّلِیلُ بَینَ أَیدِیکمْ، وَالْمُضْعَِفُ فِی عُلُوِّ قَدْرِکمْ، وَالْمُعْتَرِفُ بِحَقِّکمْ، جاءَکمْ مُسْتَجِیراً بِکمْ قاصِداً إِلَی حَرَمِکمْ، مُتَقَرِّباً إِلی مَقامِکمْ، مُتَوَسِّلاً إِلَی اللّهِ تَعالی بِکمْ، أَأَدْخُلُ یا مَوَالِی؟ أَأَدْخُلُ یا أَوْلِیاءَ اللّهِ؟ أَأَدْخُلُ یا مَلائِکةَ اللّهِ الْمُحْدِقِینَ بِهذَا الْحَرَمِ الْمُقِیمِینَ بِهَذَا الْمَشْهَدِ؟
و پس از خاکساری و فروتنی و ملایمت وارد شو و پای راست را در ورودت مقدّم بدار و چنین بگو:
اللّهُ أَکبَرُ کبِیراً، وَالْحَمدُ لِلّهِ کثِیراً، وَسُبْحانَ اللّهِ بُکرَةً وَأَصِیلاً، وَالْحَمدُ لِلّهِ الْفَرْدِ الصَّمَدِ الْماجِدِ الْأَحَدِ الْمُتَفَضِّلِ الْمَنّانِ الْمُتَطَوِّلِ الْحَنّانِ الَّذِی مَنَّ بِطَوْ لِهِ، وَسَهَّلَ زِیارَةَ سَادَاتِی بِإِحْسانِهِ، وَلَمْ یجْعَلْنِی عَنْ زِیارَتِهِمْ مَمْنُوعاً، بَلْ تَطَوَّلَ وَمَنَحَ.
پس نزدیک قبور مقدّسه ایشان برو و پشت به قبله و رو به قبر ایشان بگو:
السَّلامُ عَلَیکمْ أَئِمَّةَ الْهُدی، السَّلامُ عَلَیکمْ أَهْلَ التَّقْوی، السَّلامُ عَلَیکمْ أَیهَا الْحُجَجُ عَلی أَهْلِ الدُّنْیا، السَّلامُ عَلَیکمْ أَیهَا الْقُوَّامُ فِی الْبَرِیةِ بِالْقِسْطِ، السَّلامُ عَلَیکمْ أَهْلَ الصَّفْوَةِ، السَّلامُ عَلَیکمْ آلَ رَسُولِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیکمْ أَهْلَ النَّجْوی، أَشْهَدُ أَنَّکمْ قَدْ بَلَّغْتُمْ وَنَصَحْتُمْ وَصَبَرْتُمْ فِی ذاتِ اللّهِ وَکذِّبْتُمْ وَأُسِیءَ إِلَیکمْ فَغَفَرْتُمْ، وَأَشْهَدُ أَنَّکمُ الْأَئِمَّةُ الرَّاشِدُونَ الْمُهْتَدُونَ، وَأَنَّ طاعَتَکمْ مَفْرُوضَةٌ، وَأَنَّ قَوْلَکمُ الصِّدْقُ، وَأَنَّکمْ دَعَوْتُمْ فَلَمْ تُجَابُوا، وَأَمَرْتُمْ فَلَمْ تُطَاعُوا، وَأَنَّکمْ دَعَائِمُ الدِّینِ وَأَرْکانُ الْأَرْضِ؛
لَمْ تَزالُوا بِعَینِ اللّهِ ینْسَخُکمْ مِنْ أَصْلابِ کلِّ مُطَهَّرٍ، وَینْقُلُکمْ مِنْ أَرْحامِ الْمُطَهَّراتِ، لَمْ تُدَنِّسْکمُ الْجاهِلِیةُ الْجَهْلاءُ، وَلَمْ تَشْرَک فِیکمْ فِتَنُ الْأَهْوَاءِ، طِبْتُمْ وَطَابَ مَنْبَتُکمْ، مَنَّ بِکمْ عَلَینا دَیانُ الدِّینِ فَجَعَلَکمْ «فِی بُیوتٍ أَذِنَ اللّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَیذْکرَ فِیهَا اسْمُهُ»، وَجَعَلَ صَلاتَنا عَلَیکمْ رَحْمَةً لَنا وَکفَّارَةً لِذُنُوبِنا إِذِ اخْتارَکمُ اللّهُ لَنا وَطَیبَ خَلْقَنا بِمَا مَنَّ عَلَینا مِنْ وِلایتِکمْ وَکنَّا عِنْدَهُ مُسَمِّینَ بِعِلْمِکمْ، مُعْتَرِفِینَ بِتَصْدِیقِنا إِیاکمْ، وَهذَا مَقامُ مَنْ أَسْرَفَ وَأَخْطَأَ وَاسْتَکانَ وَأَقَرَّ بِمَا جَنی وَرَجَا بِمَقامِهِ الْخَلاصَ وَأَنْ یسْتَنْقِذَهُ بِکمْ مُسْتَنْقِذُ الْهَلْکی مِنَ الرَّدی، فَکونُوا لِی شُفَعاءَ فَقَدْ وَفَدْتُ إِلَیکمْ إِذْ رَغِبَ عَنْکمْ أَهْلُ الدُّنْیا وَاتَّخَذُوا آیاتِ اللّهِ هُزُواً وَاسْتَکبَرُوا عَنْها؛
در این جا سر بالا کن و بگو:
یا مَنْ هُوَ قائِمٌ لَایسْهُو، وَدائِمٌ لَایلْهُو، وَمُحِیطٌ بِکلِّ شَیءٍ، لَک الْمَنُّ بِمَا وَفَّقْتَنِی، وَعَرَّفْتَنِی بِما أَقَمْتَنِی عَلَیهِ إِذْ صَدَّ عَنْهُ عِبادُک وَجَهِلُوا مَعْرِفَتَهُ، وَاسْتَخَفُّوا بِحَقِّهِ، وَمَالُوا إِلی سِواهُ، فَکانَتِ الْمِنَّةُ مِنْک عَلَی مَعَ أَقْوامٍ خَصَصْتَهُمْ بِمَا خَصَصْتَنِی بِهِ، فَلَک الْحَمدُ إِذْ کنْتُ عِنْدَک فِی مَقامِی هذَا مَذْکوراً مَکتُوباً فَلا تَحْرِمْنِی ما رَجَوْتُ، وَلَا تُخَیبْنِی فِیما دَعَوْتُ، بِحُرْمَةِ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّاهِرِینَ، وَصَلَّی اللّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ.
پس برای خود به هرچه که خواهی دعا کن. شیخ طوسی (ره) در کتاب «تهذیب» فرموده: پس از آن هشت رکعت نماز زیارت بخوان، برای هر امامی دو رکعت. و شیخ طوسی و سیّد ابن طاووس گفته اند: چون خواستی ایشان را وداع کنی، بگو:
السَّلامُ عَلَیکمْ أَئِمَّةَ الْهُدی وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، أَسْتَوْدِعُکمُ اللّهَ، وَأَقْرَأُ عَلَیکمُ السَّلامَ، آمَنَّا بِاللّهِ وَبِالرَّسُولِ وَبِمَا جِئْتُمْ بِهِ وَدَلَلْتُمْ عَلَیهِ، اللّهُمَّ فَاکتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِینَ.
سپس بسیار دعا کن و از خداوند بخواه که دیگر بار تو را به زیارت ایشان برگرداند و زیارت آن بزرگواران آخرین زیارت تو نباشد.علاّمه مجلسی(رحمةالله علیه) در «بحار» از یکی از نسخه های قدیمی، زیارت مفصّلی نوشته است و چون به بیان روشن ایشان و دیگران، بهترین زیارات برای آن بزرگواران زیارات جامعه است [و آن مجموعه ای از زیارات است که به هر کدام زیارت جامعه گفته می شود مانند «زیارت امین الله»، «جامعه معروفه» و...] که پس از این ذکر خواهد شد ان شاءالله، به همین خاطر ما در این مقام به همین اندازه اکتفا نمودیم.
و در باب اوّل، در ذکر زیارات حجّت های پاک پروردگار در ایام هفته، زیارتی برای «حضرت امام حسن» (علیه السلام) و زیارتی برای این «سه امام بزرگوار»نقل کردیم، از آن ها غفلت نشود.

نزدیک قبر بایست و بگو:
السَّلامُ عَلی رَسُولِ اللّهِ، السَّلامُ عَلی نَبِی اللّهِ، السَّلامُ عَلی حَبِیبِ اللّهِ، السَّلامُ عَلی صَفِی اللّهِ، السَّلامُ عَلی نَجِی اللّهِ، السَّلامُ عَلی مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللّهِ، سَیدِ الْأَنْبِیاءِ، وَخاتَمِ الْمُرْسَلِینَ، وَخِیرَةِ اللّهِ مِنْ خَلْقِهِ فِی أَرْضِهِ وَسَمائِهِ، السَّلامُ عَلی جَمِیعِ أَنْبِیائِهِ وَرُسُلِهِ؛
السَّلامُ عَلَی الشُّهَداءِ وَالسُّعَداءِ وَالصَّالِحِینَ، السَّلامُ عَلَینا وَعَلی عِبادِ اللّهِ الصَّالِحِینَ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا الرُّوحُ الزَّاکیةُ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا النَّفْسُ الشَّرِیفَةُ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا السُّلالَةُ الطَّاهِرَةُ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا النَّسَمَةُ الزَّاکیةُ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ خَیرِ الْوَری؛
السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ النَّبِی الْمُجْتَبی، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ الْمَبْعُوثِ إِلی کافَّةِ الْوَری، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ الْبَشِیرِ النَّذِیرِ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ السِّراجِ الْمُنِیرِ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ الْمُؤَیدِ بِالْقُرْآنِ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ الْمُرْسَلِ إِلَی الْإِنْسِ وَالْجانِّ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ صاحِبِ الرَّایةِ وَالْعَلامَةِ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ الشَّفِیعِ یوْمَ الْقِیامَةِ؛
السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ مَنْ حَباهُ اللّهُ بِالْکرامَةِ، السَّلامُ عَلَیک وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، أَشْهَدُ أَنَّک قَدِ اخْتارَ اللّهُ لَک دارَ إِنْعامِهِ قَبْلَ أَنْ یکتُبَ عَلَیک أَحْکامَهُ أَوْ یکلِّفَک حَلالَهُ وَحَرامَهُ، فَنَقَلَک إِلَیهِ طَیباً زاکیاً مَرْضِیاً طاهِراً مِنْ کلِّ نَجَسٍ، مُقَدَّساً مِنْ کلِّ دَنَسٍ، وَبَوَّأَک جَنَّةَ الْمَأْوی، وَرَفَعَک إِلَی الدَّرَجاتِ الْعُلی، وَصَلَّی اللّهُ عَلَیک صَلَاةً تَقَرُّ بِها عَینُ رَسُولِهِ، وَتُبَلِّغُهُ أَکبَرَ مَأْمُولِهِ؛
اللّهُمَّ اجْعَلْ أَفْضَلَ صَلَواتِک وَأَزْکاها، وَأَنْمَی بَرَکاتِک وَأَوْفَاهَا عَلَی رَسُولِک وَنَبِیک وَخِیرَتِک مِنْ خَلْقِک مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِیینَ، وَعَلی مَنْ نَسَلَ مِنْ أَوْلادِهِ الطَّیبِینَ، وَعَلی مَنْ خَلَّفَ مِنْ عِتْرَتِهِ الطَّاهِرِینَ، بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِحَقِّ مُحَمَّدٍ صَفِیک، وَ إِبْراهِیمَ نَجْلِ نَبِیک أَنْ تَجْعَلَ سَعْیی بِهِمْ مَشْکوراً، وَذَنْبِی بِهِمْ مَغْفُوراً، وَحَیاتِی بِهِمْ سَعِیدَةً، وَعاقِبَتِی بِهِمْ حَمِیدَةً، وَحَوَائِجِی بِهِمْ مَقْضِیةً، وَأَفْعَالِی بِهِمْ مَرْضِیةً، وَأُمُورِی بِهِمْ مَسْعُودَةً، وَشُؤُونِی بِهِمْ مَحْمُودَةً اللّهُمَّ وَ أَحْسِنْ لِی التَّوْفِیقَ، وَنَفِّسْ عَنِّی کلَّ هَمٍّ وَضِیقٍ؛
اللّهُمَّ جَنِّبْنِی عِقابَک، وَامْنَحْنِی ثَوابَک، وَأَسْکنِّی جِنانَک، وَارْزُقْنِی رِضْوانَک وَأَمانَک، وَأَشْرِک لِی فِی صَالِحِ دُعَائِی والِدَی وَوَُلَْدِی وَجَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِناتِ الْأَحْیاءَ مِنْهُمْ والْأَمْواتِ إِنَّک وَلِی الْباقِیاتِ الصَّالِحاتِ، آمِینَ رَبَّ الْعالَمِینَ.
پس حاجت خود را بخواه و دو رکعت نماز زیارت بخوان.

نزد قبر آن مخدّره می ایستی و می گویی:
السَّلامُ عَلَی نَبِی اللّهِ، السَّلامُ عَلی رَسُولِ اللّهِ، السَّلامُ عَلی مُحَمَّدٍ سَیدِ الْمُرْسَلِینَ، السَّلامُ عَلَی مُحَمَّدٍ سَیدِ الْأَوَّلِینَ، السَّلامُ عَلی مُحَمَّدٍ سَیدِ الْآخِرِینَ، السَّلامُ عَلی مَنْ بَعَثَهُ اللّهُ رَحْمَةً لِلْعالَمِینَ، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا النَّبِی وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
السَّلامُ عَلی فاطِمَةَ بِنْتِ أَسَدٍ الْهاشِمِیةِ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا الصِّدِّیقَةُ الْمَرْضِیةُ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا التَّقِیةُ النَّقِیةُ، السَّلامُ عَلَیک أَیتُهَا الْکرِیمَةُ الرَّضِیةُ، السَّلامُ عَلَیک یا کافِلَةَ مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِیینَ، السَّلامُ عَلَیک یا والِدَةَ سَیدِ الْوَصِیینَ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ ظَهَرَتْ شَفَقَتُها عَلی رَسُولِ اللّهِ خاتَمِ النَّبِیینَ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ تَرْبِیتُها لِوَلی اللّهِ الْأَمِینِ، السَّلامُ عَلَیک وَ عَلی رُوحِک وَبَدَنِک الطّاهِرِ، السَّلامُ عَلَیک وَعَلی وَلَدِک وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
أَشْهَدُ أَنَّک أَحْسَنْتِ الْکفالَةَ، وَأَدَّیتِ الْأَمانَةَ، وَاجْتَهَدْتِ فِی مَرْضاةِ اللّهِ، وَبالَغْتِ فِی حِفْظِ رَسُولِ اللّهِ، عارِفَةً بِحَقِّهِ، مُؤْمِنَةً بِصِدْقِهِ، مُعْتَرِفَةً بِنُبُوَّتِهِ، مُسْتَبْصِرَةً بِنِعْمَتِهِ، کافِلَةً بِتَرْبِیتِهِ، مُشْفِقَةً عَلی نَفْسِهِ، واقِفَةً عَلی خِدْمَتِهِ، مُخْتارَةً رِضَاهُ، مُؤْثِرَةً هَواهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّک مَضَیتِ عَلَی الْإِیمانِ، وَالتَّمَسُّک بِأَشْرَفِ الْأَدْیانِ، راضِیةً مَرْضِیةً طاهِرَةً زَکیةً تَقِیةً نَقِیةً، فَرَضِی اللّهُ عَنْک وَأَرْضاک، وَجَعَلَ الْجَنَّةَ مَنْزِلَک وَمَأْواک؛
اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَانْفَعْنِی بِزِیارَتِها، وَثَبِّتْنِی عَلی مَحَبَّتِها، وَلَا تَحْرِمْنِی شَفاعَتَها وَشَفاعَةَ الْأَئِمَّةِ مِنْ ذُرِّیتِها، وَارْزُقْنِی مُرافَقَتَها، وَاحْشُرْنِی مَعَها وَمَعَ أَوْلادِهَا الطَّاهِرِینَ، اللّهُمَّ لَاتَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیارَتِی إِیاها، وَارْزُقْنِی الْعَوْدَ إِلَیها أَبَداً مَا أَبْقَیتَنِی، وَ إِذا تَوَفَّیتَنِی فَاحْشُرْنِی فِی زُمْرَتِها، وَأَدْخِلنِی فِی شَفاعَتِها، بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ. اللّهُمَّ بِحَقِّها عِنْدَک، وَمَنْزِلَتِها لَدَیک اغْفِرْ لِی وَ لِوالِدَی وَ لِجَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِناتِ، وَآتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَفِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا بِرَحْمَتِک عَذابَ النَّارِ.
سپس دو رکعت نماز زیارت می خوانی و به آنچه که خواهی دعا می کنی و برمی گردی.

چون به زیارت آن حضرت، نزد قبرش رفتی بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا عَمَّ رَسُولِ اللّه صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، السَّلامُ عَلَیک یا خَیرَ الشُّهَداءِ، السَّلامُ عَلَیک یا أَسَدَ اللّهِ وَأَسَدَ رَسُولِهِ، أَشْهَدُ أَنَّک قَدْ جاهَدْتَ فِی اللّهِ عَزَّوَجَلَّ، وَجُدْتَ بِنَفْسِک، وَ نَصَحْتَ رَسُولَ اللّهِ (ص)، وَکنْتَ فِیما عِنْدَاللّهِ سُبْحانَهُ راغِباً،
بِأَبِی أَنْتَ وَأُمِّی أَتَیتُک مُتَقَرِّباً إِلَی اللّهِ عَزَّ وَجَلَّ بِزِیارَتِک، وَ مُتَقَرِّباً إِلی رَسُولِ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ بِذلِک، راغِباً إِلَیک فِی الشَّفاعَةِ، أَبْتَغِْی بِزِیارَتِک خَلاصَ نَفْسِی، مُتَعَوِّذاً بِک مِنْ نارٍ اسْتَحَقَّها مِثْلِی بِما جَنَیتُ عَلی نَفْسِی، هارِباً مِنْ ذُنُوبِی الَّتِی احْتَطَبْتُها عَلی ظَهْرِی، فَزِعاً إِلَیک رَجاءَ رَحْمَةِ رَبِّی،
أَتَیتُک مِنْ شُقَّةٍ بَعِیدَةٍ طالِباً فَکاک رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ، وَقَدْ أَوْقَرَتْ ظَهْرِی ذُنُوبِی وَأَتَیتُ مَا أَسْخَطَ رَبِّی؛ وَلَمْ أَجِدْ أَحَداً أَفْزَعُ إِلَیهِ خَیراً لِی مِنْکمْ أَهْلَ بَیتِ الرَّحْمَةِ، فَکنْ لِی شَفِیعاً یوْمَ فَقْرِی وَحاجَتِی، فَقَدْ سِرْتُ إِلَیک مَحْزُوناً، وَأَتَیتُک مَکرُوباً، وَسَکبْتُ عَبْرَتِی عِنْدَک باکیاً، وَصِرْتُ إِلَیک مُفْرَداً،
وَأَنْتَ مِمَّنْ أَمَرَ نِی اللّهُ بِصِلَتِهِ، وَحَثَّنِی عَلی بِرِّهِ، وَدَلَّنِی عَلی فَضْلِهِ، وَهَدانِی لِحُبِّهِ، وَرَغَّبَنِی فِی الْوِفادَةِ إِلَیهِ، وَأَلْهَمَنِی طَلَبَ الْحَوائِجِ عِنْدَهُ، أَنْتُمْ أَهْلُ بَیتٍ لَا یشْقی مَنْ تَوَلَّاکمْ، وَلَا یخِیبُ مَنْ أَتاکمْ، وَلَا یخْسَرُ مَنْ یهْواکمْ، وَلَا یسْعَدُ مَنْ عاداکمْ.
پس رو به قبله کن و دو رکعت نماز زیارت بخوان و پس از تمام شدن نماز، خود را به قبر بچسبان و چنین بگو:
اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، اللّهُمَّ إِنِّی تَعَرَّضْتُ لِرَحْمَتِک بِلُزُومِی لِقَبْرِ عَمِّ نَبِیک صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ لِیجِیرَنِی مِنْ نِقْمَتِک وَسَخَطِک وَمَقْتِک فِی یوْمٍ تَکثُرُ فِیهِ الْأَصْواتُ، وَتُشْغَلُ کلُّ نَفْسٍ بِمَا قَدَّمَتْ وَتُجَادِلُ عَنْ نَفْسِها، فَإِنْ تَرْحَمْنِی الْیوْمَ فَلَا خَوْفٌ عَلَی وَلَا حُزْنٌ، وَ إِنْ تُعاقِبْ فَمَوْلی لَهُ الْقُدْرَةُ عَلی عَبْدِهِ،
وَلَا تُخَیبْنِی بَعْدَ الْیوْمِ، وَلَا تَصْرِفْنِی بِغَیرِ حاجَتِی، فَقَدْ لَصِقْتُ بِقَبْرِ عَمِّ نَبِیک، وَتَقَرَّبْتُ بِهِ إِلَیک ابْتِغاءَ مَرْضاتِک، وَرَجاءَ رَحْمَتِک، فَتَقَبَّلْ مِنِّی، وَعُدْ بِحِلْمِک عَلی جَهْلِی، وَبِرَأْفَتِک عَلی جِنایةِ نَفْسِی، فَقَدْ عَظُمْ جُرْمِی، وَمَا أَخافُ أَنْ تَظْلِمَنِی وَلکنْ أَخافُ سُوءَ الْحِسابِ؛
فَانْظُرِ الْیوْمَ تَقَلُّبِی عَلی قَبْرِ عَمِّ نَبِیک، فَبِهِمَا فُکنِی مِنَ النَّارِ، وَلا تُخَیبْ سَعْیی، وَلَا یهُونَنَّ عَلَیک ابْتِهالِی، وَلَا تَحْجُبَنَّ عَنْک صَوْتِی، وَلَا تَقْلِبْنِی بِغَیرِ حَوائِجِی، یا غِیاثَ کلِّ مَکرُوبٍ وَمَحْزُونٍ، وَیا مُفَرِّجاً عَنِ الْمَلْهُوفِ الْحَیرانِ الْغَرِیقِ الْمُشْرِفِ عَلَی الْهَلَکةِ، فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَانْظُرْ إِلَی نَظْرَةً لَاأَشْقی بَعْدَها أَبَداً، وَارْحَمْ تَضَرُّعِی وَعَبْرَتِی وَانْفِرادِی، فَقَدْ رَجَوْتُ رِضاک، وَتَحَرَّیتُ الْخَیرَ الَّذِی لَا یعْطِیهِ أَحَدٌ سِواک، فَلَا تَرُدَّ أَمَلِی؛
اللّهُمَّ إِنْ تُعاقِبْ فَمَوْلی لَهُ الْقُدْرَةُ عَلی عَبْدِهِ وَجَزائِهِ بِسُوءِ فِعْلِهِ، فَلَا أَخِیبَنَّ الْیوْمَ، وَلا تَصْرِفْنِی بِغَیرِ حَاجَتِی، وَلَا تُخَیبَنَّ شُخُوصِی وَوِفادَتِی، فَقَدْ أَنْفَدْتُ نَفَقَتِی، وَأَتْعَبْتُ بَدَنِی، وَقَطَعْتُ الْمَفازاتِ، وَخَلَّفْتُ الْأَهْلَ وَالْمالَ وَمَا خَوَّلْتَنِی، وَآثَرْتُ مَا عِنْدَک عَلی نَفْسِی، وَلُذْتُ بِقَبْرِ عَمِّ نَبِیک صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، وَتَقَرَّبْتُ بِهِ ابْتِغاءَ مَرْضاتِک، فَعُدْ بِحِلْمِک عَلی جَهْلِی، وَبِرَأْفَتِک عَلی ذَنْبِی، فَقَدْ عَظُمَ جُرْمِی، بِرَحْمَتِک یا کرِیمُ یا کرِیمُ.
مؤلّف گوید: مدایح جناب حمزه (ره) و فضیلت زیارت آن حضرت پیش از آن است که ذکر شود.
فخر المحققین (ره) در «رساله فخریه» فرموده است: زیارت حمزه(ع) و باقی شهدای مدفون در احد مستحب است، زیرا از رسول خدا(صلی اللّه علیه و آله) روایت شده: هرکه مرا زیارت کند و عمویم حمزه(ع) را زیارت نکند، همانا به من جفا کرده است.
این فقیر در کتاب «بیت الأحزان» در مصائب سیّده زنان عالم نقل کرده ام که حضرت فاطمه (علیهاالسلام) پس از وفات پدر بزرگوار خود، هر روز دوشنبه و پنجشنبه به زیارت حمزه(ع) و شهدای احد می رفت و نماز می خواند و دعا می کرد و این عمل را تا زمان وفاتش ترک نکرد.
محمود بن لبید گفته است: آن سیّده جلیله کنار قبر حمزه(ع) می رفت و گریه می کرد، من در یکی از روزها به زیارت حمزه مشرّف شدم، دیدم آن مظلومه نزد قبر حمزه(ع) مشغول به گریه است، من صبر کردم تا از گریه آرام شد، نزدیک رفتم و سلام کردم و گفتم: ای سیّده زنان، به حق خدا سوگند با این گریه ات رگ های دلم را بریدی! فرمود: ای ابا عمر، گریستن برای من شایسته است، زیرا مصیبت بهترین پدرها رسول خدا(صلی اللّه علیه و آله) به من رسیده، آنگاه فرمود: «وا شَوقاهُ اِلی رَسولِ اللهِ؛ چقدر مشتاق ملاقات رسول خدا هستم.» و چنین انشاء کرد:
إِذَا مَاتَ یوْما مَیتٌ قَلَّ ذِکرُهُ
وَ ذِکرُ أَبِی مُذْ مَاتَ وَ اللَّهِ أَکثَرُ
چون بمیرد روزی مرده ای یادش کم شود
و یاد پدرم از وقتی که وفات کرد به خدا سوگند بیشتر است
شیخ مفید(رحمةاللّه علیه) فرمود: وَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلیه وَ آلِهِ أَمَرَ فِی حَیَاتِهِ بِزِیَارَةِ قَبْرِ حَمْزَةَ عَلَیْهِ السَّلامُ وَ کَانَ یُلِمُّ بِهِ وَ بِالشُّهَدَاءِ وَ لَمْ تَزَلْ فَاطِمَةُ عَلَیْهِا السَّلامُ بَعْدَ وَفَاتِهِ صَلَّی اللَّهُ عَلیه وَ آلِهِ تَغْدُو إِلَی قَبْرِهِ وَ تَرُوحُ وَ الْمُسْلِمُونَ یَنْتَابُونَ عَلَی زِیَارَتِهِ وَ مُلازَمَةِ قَبْرِهِ.
رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد) در زمان حیاتش به زیارت قبر حمزه فرمان داد و خود آن حضرت به زیارت حمزه و شهدا می آمد و فاطمه (درود خدا بر او) همواره پس از وفات پیامبر (درود خدا بر او و خاندانش باد)؛ صبح و شب به سوی قبر حمزه می رفت و مسلمانان هم برای زیارت و ملازمت قبر حمزه نوبت به نوبت می آمدند.

در زیارت ایشان می گویی:
السَّلامُ عَلی رَسُولِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَی نَبِی اللّهِ، السَّلامُ عَلی مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللّهِ، السَّلامُ عَلی أَهْلِ بَیتِهِ الطَّاهِرِینَ، السَّلامُ عَلَیکمْ أَیهَا الشُّهَداءُ الْمُؤْمِنُونَ، السَّلامُ عَلَیکمْ یا أَهْلَ بَیتِ الْإِیمانِ وَالتَّوْحِیدِ، السَّلامُ عَلَیکمْ یا أَنْصارَ دِینِ اللّهِ وَأَنْصارَ رَسُولِهِ عَلَیهِ وَآلِهِ السَّلامُ، سَلامٌ عَلَیکمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَی الدَّارِ،
أَشْهَدُ أَنَّ اللّهَ اخْتارَکمْ لِدِینِهِ، وَاصْطَفاکمْ لِرَسُولِهِ، وَأَشْهَدُ أَنَّکمْ قَدْ جاهَدْتُمْ فِی اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ، وَذَبَبْتُمْ عَنْ دِینِ اللّهِ وَعَنْ نَبِیهِ، وَجُدْتُمْ بِأَنْفُسِکمْ دُونَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّکمْ قُتِلْتُمْ عَلی مِنْهاجِ رَسُولِ اللّهِ، فَجَزاکمُ اللّهُ عَنْ نَبِیهِ وَعَنِ الْإِسْلامِ وَأَهْلِهِ أَفْضَلَ الْجَزاءِ، وَعَرَّفَنا وُجُوهَکمْ فِی مَحَلِّ رِضْوانِهِ، وَمَوْضِعِ إِکرامِهِ مَعَ النَّبِیینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَداءِ وَالصَّالِحِینَ وَحَسُنَ أُولئِک رَفِیقاً؛
أَشْهَدُ أَنَّکمْ حِزْبُ اللّهِ، وَأَنَّ مَنْ حارَبَکمْ فَقَدْ حارَبَ اللّهَ، وَأَنَّکمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ الْفائِزِینَ الَّذِینَ هُمْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یرْزَقُونَ، فَعَلَی مَنْ قَتَلَکمْ لَعْنَةُ اللّهِ وَالْمَلائِکةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ، أَتَیتُکمْ یا أَهْلَ التَّوْحِیدِ زائِراً، وَبِحَقِّکمْ عارِفاً، وَبِزِیارَتِکمْ إِلَی اللّهِ مُتَقَرِّباً، وَبِمَا سَبَقَ مِنْ شَرِیفِ الْأَعْمالِ وَمَرْضِی الْأَفْعالِ عالِماً، فَعَلَیکمْ سَلامُ اللّهِ وَرَحْمَتُهُ وَبَرَکاتُهُ، وَعَلی مَنْ قَتَلَکمْ لَعْنَةُ اللّهِ وَغَضَبُهُ وَسَخَطُهُ.
اللّهُمَّ انْفَعْنِی بِزِیارَتِهِمْ، وَثَبِّتْنِی عَلی قَصْدِهِمْ، وَتَوَفَّنِی عَلی مَا تَوَفَّیتَهُمْ عَلَیهِ، وَاجْمَعْ بَینِی وَبَینَهُمْ فِی مُسْتَقَرِّ دارِ رَحْمَتِک، أَشْهَدُ أَنَّکمْ لَنَا فَرَطٌ، وَنَحْنُ بِکمْ لاحِقُونَ.
و سوره «إِنَّا أَ نْزَلْناهُ» را تا توانی بخوان و بعضی گفته اند نزد هر شهیدی که او را زیارت می کنی دو رکعت نماز بجای آر و برگرد.

شیخ طوسی به سند صحیح، از محمّد بن مسلم، از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده: خدا مخلوقی بیشتر از ملائکه خلق نفرمود، به درستی که هر روز هفتاد هزار ملک نازل می شوند و به «بیت المعمور» می آیند و دور آن طواف می کنند، چون از طواف آنجا فارغ می شوند، به طواف کعبه می روند و چون از طواف کعبه فارغ شدند، به سوی «قبر پیامبر»(صلی الله علیه و آله) می آیند و بر آن حضرت سلام می کنند، پس از آن به سوی «قبر امیرمؤمنان»(علیه السلام) می آیند، بر آن حضرت سلام می کنند و بعد از آن نزد «قبر حسین»(علیه السلام) می آیند و بر آن جناب سلام می کنند، پس از آن به آسمان بالا می روند و مانند ایشان هر روز نازل می شوند تا روز قیامت.
سپس فرمود: هرکه «امیرمؤمنان»(علیه السلام) را زیارت کند و عارف به حق آن حضرت باشد، یعنی آن جناب را امام واجب الاطاعه و خلیفه بلافصل بداند و از روی جبّاریت و تکبر نیامده باشد، حق تعالی اجر صد هزار شهید برای او بنویسد و گناهان گذشته و آینده او را بیامرزد و روز قیامت از جمله ایمنان از ترس های آن روز برانگیخته شود و خدا حساب را بر او آسان نماید و هنگام حرکت به سوی زیارت، ملائکه از او استقبال کنند و چون از زیارت برگردد او را مشایعت کنند تا به خانه خود برگردد و اگر بیمار شود به عیادت او بیایند و اگر بمیرد جنازه او را مشایعت کنند و برای او تا کنار قبرش طلب آمرزش نمایند.
سیّد عبدالکریم ابن طاووس در کتاب «فَرحَة الغَرِی» از آن حضرت روایت کرده است: هرکه پیاده به «زیارت امیرمؤمنان»(علیه السلام) رود حق تعالی به هر گامی ثواب یک حجّ و یک عمره برای او بنویسد و اگر پیاده برگردد، به هر گامی ثواب دو حجّ و دو عمره برای او بنویسد؛
و نیز از آن حضرت روایت کرده که به ابن مارد فرمود: ای پسر مارد، هرکه جدّم «امیرالمؤمنین»(علیه السلام) را در صورت عرفان به حقّش زیارت کند، حق تعالی برای او به عدد هر گامی حجّ مقبول و عمره پسندیده بنویسد، ای پسر مارد، و الله آتش جهنم نمی خورد گامی که در «زیارت امیرالمؤمنین»(علیه السلام) غبار آلوده شود، خواه پیاده رود و خواه سواره؛ ای پسر مارد این حدیث را به آب طلا بنویس؛
و همچنین از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده است که فرمود: ما می گوییم در پشت کوفه قبری است که به آن قبر دردمندی پناه نمی برد، مگر آنکه حق تعالی او را شفا کرامت فرماید.
مؤلّف گوید: از اخبار معتبر ظاهر می شود که حق تعالی قبر امیرالمؤمنین و اولاد طاهرینش(علیهم السلام) را پناهگاه هراسندگان و ملجأ بیچارگان و امان اهل زمین قرار داده، هر غمناکی که نزد او برود غمش زائل می شود و هر دردمندی که خود را به آن بمالد شفا می گیرد و هر که به آن پناه برد در امان باشد.
سید عبدالکریم ابن طاووس از محمّد بن علی شیبانی روایت کرده است که گفت: من و پدر و عمویم حسین، به طور پنهان در شب تار به زیارت قبر امیرالمؤمنین(علیه السلام) رفتیم و این کار در سال دویست وشصت و اندی بود و من در آن هنگام کودکی صغیر بودم، چون به قبر آن حضرت رسیدیم، دیدیم در اطراف آن قبر سنگ های سیاه گذاشته شده و بنایی ندارد؛
به قبر نزدیک شدیم، عدّه ای از ما مشغول خواندن قرآن و بعضی مشغول نماز و برخی سرگرم زیارت شدند، به ناگاه دیدم شیری به جانب ما می آید، چون نزدیک شد ما به فاصله یک نیزه از آن محل شریف دور شدیم، آن حیوان نزدیک قبر رفت و شروع به مالیدن ذراع خود به قبر کرد؛
یکی از ما نزدیک شیر رفت و به تماشای او ایستاد، حیوان متعرض او نشد، برگشت و ما را به حال شیر خبر داد، ترس از ما برطرف شد، همگی نزدیک او رفتیم، در وضعش دقّت کردیم، دیدیم در ذراع او جراحتی است و آن حیوان محلّ جراحت را به قبر آن حضرت می مالید، حدود یک ساعت به این حال بود سپس رفت، ما هم به حال اوّل خود به نماز و زیارت و قرائت قرآن برگشتیم.
و شیخ مفید نقل کرده: روزی هارون الرشید به آهنگ شکار از کوفه بیرون رفت و به جانب «غَریَّیْن» و «ثَوِیَّه» توجّه نمود و در آنجا آهوانی دید، فرمان داد تا بازهای شکاری و کِلاب مُعَلَّم (سگان تعلیم دیده) را برای شکار آهوان رها کردند و بر آن ها بتاختند. آهوان که چنین دیدند فرار کرده به پشته ای پناه بردند و در آنجا بیارمیدند، بازها در ناحیه ای بیفتادند و تازی ها باز شدند و رشید از این مطلب در عجب شد.
دیگر باره آهوان از فراز پشته به نشیب آمدند، بازها و تازی ها آهنگ ایشان نمودند، دیگر باره آهوان به آن پشته پناه بردند و جانوران شکاری از قصد ایشان برگشتند تا سه مرتبه کار بدین گونه رفت.
هارون سخت در عجب شد؛ غلامان خود را امر کرد که تعجیل کنید و مردی را که از حال این مکان با خبر باشد بیاورید؛ غلامان رفتند و از قبیله بنی اسد پیرمردی را حاضر کردند؛ هارون از وی پرسید که حال این پُشته چیست و در این مکان چه کیفیّتی است؟
گفت: اگر مرا امان می دهی قصّه آن را به عرض می رسانم؛ گفت: با خدا عهد کردم که تو را اذیّت نکنم و در امان باشی، الحال آنچه دانی بگو؛ گفت: خبر داد مرا پدرم از پدران خود که می گفتند «قبر مطهّر امیرالمؤمنین»(علیه السلام) در این پشته واقع است و حق تعالی آن را حرم امن و امان خود قرار داده که هر چه به آن پناه بِبَرَد در امان باشد.
فقیر گوید: در امثال عرب است که می گویند: «اَحْمی مِنْ مُجیرِ الْجَرادِ» یعنی فلانی حمایت کردنش از کسی که در پناه او است، بیشتر از پناه دهنده ی ملخ ها است و قصّه آن چنان است که: مردی بادیه نشین از قبیله «طَیّ» که نامش «مُدْلج بن سُوَید» بود روزی در خیمه خود نشسته بود، دید جماعتی از طایفه طیّ آمدند درحالی که جوال و ظرف هایی با خود دارند؛ پرسید چه خبر است؟ گفتند: ملخ های بسیار در اطراف خیمه شما فرود آمده اند، آمدیم آن ها را بگیریم؛ مُدْلج که این را شنید برخاست، سوار اسب خود شد و نیزه خود را بر دست گرفت و گفت:
به خدا سوگند هر کس متعرّض این ملخ ها شود من او را خواهم کشت. «أَیَکُونُ الْجَرادُ فِی جِوارِی ثُمَّ تُرِیدُونَ أَخْذَهُ؟! آیا این ملخ ها در جوار و پناه من باشند و شما آن ها را بگیرید؟!» چنین چیزی نخواهد شد. پیوسته از آن ها حمایت کرد تا آفتاب گرم شد و ملخ ها پریدند و رفتند، آن وقت گفت: این ملخ ها از جوار من منتقل شدند دیگر خود دانید با آن ها.
و صاحب قاموس گفته: «ذُوالأَعْواد» لقب شخصی بسیار عزیز بوده که بعضی گفته اند جدّ «اکثم بن صیفی» بوده، طایفه مُضَرْ هر سال خراجی به او می دادند و چون پیر شد او را بالای تختی می نشاندند و در میان قبایل و کنار چاه های آب عرب برای جمع آوری خراج می گرداندند و به حدّی عزیز و محترم بود که هر ترسانی خود را به تخت او می رسانید ایمن می گشت و هر ذلیل و خواری که به نزد تخت او می آمد عزیز و ارجمند می گردید و هر گرسنه ای که به نزد او می رسید از گرسنگی می رهید.
پس هرگاه تخت یک مرد عربی به این مرتبه از عزّت و رفعت رسد چه عجب دارد حق تعالی، قبر ولیّ خود را که حمل کننده تابوتش جبرییل و میکاییل و امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) بوده اند، پناه هراسندگان و ملجأ گریختگان و فریادرس بیچارگان و شفای دردمندان قرار داده باشد؟
بنابراین در هر کجا باشی خود را به آن «قبر» برسان و تا ممکن باشد خود را به آن بچسبان و اصرار کن تا به فریادت برسد و تو را از هلاکت دنیا و آخرت برهاند.
لُذْ إِلَی جُودِهِ تَجِدْهُ زَعِیماً
بِنَجَاةِ الْعُصَاةِ یوْمَ لِقَاهَا
به جودش پناه بر، او را ضامنی می یابی
برای نجات گنه کاران، روز دیدارش
عَائِدٌ لِلْمُؤَمِّلِینَ مُجِیبٌ
سَامِعٌ مَا تُسِرُّ مِنْ نَجْوَاهَا
عیادت کننده ی آرزومندان است و پاسخ دهنده
و شنواست آنچه را پنهان کنند از گفتگوی سرّی
در کتاب «دار السّلام» از شیخ دیلمی نقل شده: که جماعتی از صالحان نجف اشرف روایت کرده اند: کسی در خواب دید از هر قبری که در آن مشهد شریف و خارج آن است ریسمانی کشیده شده که متصّل به «قبّه حضرت حبل اللّه المتین امیرالمؤمنین»(علیه السلام) است، پس آن شخص چنین انشاء کرد:
إِذَا مُتُّ فَادْفِنِّی إِلَی جَنْبِ حَیدَرٍ
أَبِی شَبَّرٍ أَکرِمْ بِهِ وَ شُبَیرٍ
زمانی که از دنیا رفتم کنار حیدر دفنم کنید
پدر حسن و حسین، چه کریم است او
فَلَسْتُ أَخَافُ النَّارَ عِنْدَ جِوَارِهِ
وَ لا أَتَّقِی مِنْ مُنْکرٍ وَ نَکیرٍ
در جوار او از آتش نمی ترسم
و از منکر و نکیر پروا نمی کنم
فَعَارٌ عَلَی حَامِی الْحِمَی وَ هُوَ فِی الْحِمَی
إِذَا ضَلَّ فِی الْبَیدَاءِ عِقَالُ بَعِیرٍ
بر حامی قرقگاه ننگ است که در عرصه حمایتش
حتی در بیابان قرقگاهش افسار شتری گم شود
آگاه باش زیارت های روایت شده برای آن حضرت بر دو بخش است: یکی مطلقه «کلی و عمومی» که مقیّد به وقتی از اوقات نیست و دیگر مخصوصه «ویژه» که مقیّد به وقت معیّن است و این زیارات در طی دو مقصد بیان می شود.
مقصد نخست در زیارات مطلقه«کلی و عمومی» که بسیار است و ما در اینجا فقط به ذکر چند زیارت اکتفا می کنیم:
زیارت اول
زیارت دوم (امین الله)
زیارت سوم
زیارت چهارم
زیارت پنجم
زیارت ششم
زیارت هفتم
زیارت وداع حضرت امیرالمؤمنین(ع)
مقصد دوم در زیارت مخصوصه «ویژه» حضرت امیرمؤمنان(علیه السلام) و آن چند زیارت است:
زیارت روز غدیر
زیارت دیگر روز غدیر
زیارت امیرالمؤمنین(ع) در روز میلاد پیغمبر(ص)
زیارت شب و روز مبعث
 

زیارتی است که شیخ مفید و شهید و سیّد ابن طاووس و دیگران ذکر کرده اند و کیفیت آن به این صورت است:
هرگاه اراده زیارت کنی غسل کن و دو جامه ی پاک بپوش و به چیزی از بوی خوش خود را خوشبو کن و اگر بوی خوش نیافتی مانعی ندارد، چون از خانه بیرون آمدی بگو:
اللّهُمَّ إِنِّی خَرَجْتُ مِنْ مَنْزِلِی أَبْغِی فَضْلَک وَأَزُورُ وَصِی نَبِیک صَلَواتُک عَلَیهِما. اللّهُمَّ فَیسِّرْ ذلِک لِی وَسَبِّبِ الْمَزارَ لَهُ، وَاخْلُفْنِی فِی عاقِبَتِی وَحُزانَتِی بِأَحْسَنِ الْخِلافَةِ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
پس روانه شو، درحالی که زبانت گویا باشد به ذکر: «الْحَمْدُ لِلّهِ» و «سُبْحانَ اللّهِ» و «لَا إِلهَ إِلّااللّهُ» و چون به حدود کوفه [جایی که در گذشته محل خندق شهر بوده است] رسیدی بایست و بگو:
اللّهُ أَکبَرُ، اللّهُ أَکبَرُ أَهْلُ الْکبْرِیاءِ وَالْمَجْدِ وَالْعَظَمَةِ، اللّهُ أَکبَرُ أَهْلُ التَّکبِیرِ وَالتَّقْدِیسِ وَالتَّسْبِیحِ وَالْآلاءِ، اللّهُ أَکبَرُ مِمَّا أَخَافُ وَأَحْذَرُ، اللّهُ أَکبَرُ عِمَادِی وَعَلَیهِ أَتَوَکلُ، اللّهُ أَکبَرُ رَجَائِی وَ إِلَیهِ أُنِیبُ.
اللّهُمَّ أَنْتَ وَلِی نِعْمَتِی، وَالْقادِرُ عَلَی طَلِبَتِی، تَعْلَمُ حاجَتِی وَمَا تُضْمِرُهُ هَواجِسُ الصُّدُورِ وَخَواطِرُ النُّفُوسِ، فَأَسْأَلُک بِمُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَی الَّذِی قَطَعْتَ بِهِ حُجَجَ الْمُحْتَجِّینَ وَعُذْرَ الْمُعْتَذِرِینَ وَجَعَلْتَهُ رَحْمَةً لِلْعالَمِینَ أَنْ لَاتَحْرِمَنِی ثَوابَ زِیارَةِ وَ لِیک وَأَخِی نَبِیک أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَقَصْدَهُ، وَتَجْعَلَنِی مِنْ وَفْدِهِ الصَّالِحِینَ، وَشِیعَتِهِ الْمُتَّقِینَ، بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
چون قبر شریف آن حضرت برایت آشکار شود، چنین بگو:
الْحَمْدُ لِلّهِ عَلَی مَا اخْتَصَّنِی بِهِ مِنْ طِیبِ الْمَوْ لِدِ، وَاسْتَخْلَصَنِی إِکراماً بِهِ مِنْ مُوَالاةِ الْأَبْرارِ السَّفَرَةِ الْأَطْهارِ، وَالْخِیرَةِ الْأَعْلامِ. اللّهُمَّ فَتَقَبَّلْ سَعْیی إِلَیک، وَتَضَرُّعِی بَینَ یدَیک، وَاغْفِرْ لِی الذُّنُوبَ الَّتِی لَاتَخْفَی عَلَیک، إِنَّک أَنْتَ اللّهُ الْمَلِک الْغَفّارُ.
قطعه ای از قصیده ازریه:
نویسنده گوید: چون به هنگام دیدن بارگاه نورانی، حال نشاط و شوقی به زائر دست می دهد، به طوری که میل دارد در آن وقت، همه توجّه خود را به آن حضرت متوجّه و به هر زبان و بیانی که بتواند، مدح و ثنای آن بزرگوار را بگوید، به خصوص اگر زائر از اهل علم و کمال باشد، علاقه دارد اگر شعر بلیغی در نظر داشته باشد، در چنان حالی زبانش، به آن شعر گویا شود.
به این سبب، به خاطرم رسید که قسمتی از قصیده «هاییه اَزریه»را که مناسب این مقام است ذکر کنم تا هر که خواست آن را زمزمه کند، امید واثق که سلامی از سوی صاحب این کارنامه سیاه به صاحب بارگاه روشن و سپید دهد و از دعای خیر فراموشم نفرماید و اشعار این است:
أَیهَا الرَّاکبُ الْمُجِدُّ رُوَیدا
بِقُلُوبٍ تَقَلَّبَتْ فِی جَوَاهَا
ای سوار تندرو مهلت بده
به دل هایی که در سوزشان زیرورو شوند
إِنْ تَرَاءَتْ أَرْضُ الْغَرِیینِ فَاخْضَعْ
وَ اخْلَعِ النَّعْلَ دُونَ وَادِی طُوَاهَا
اگر سرزمین نجف نمایان شد فروتنی کن
و کفش را بیرون دروازه شهرش بیرون آور
وَ إِذَا شِمْتَ قُبَّةَ الْعَالَمِ
الْأَعْلَی وَ أَنْوَارُ رَبِّهَا تَغْشَاهَا
چون دیده ات به گنبد عالم
اعلی افتاد، که انوار پروردگارش پوشانده
فَتَوَاضَعْ فَثَمَّ دَارَةُ قُدْسٍ
تَتَمَنَّی الْأَفْلاک لَثْمَ ثَرَاهَا
پس فروتنی کن که آنجا خانه قدس است
که افلاک بوسیدن خاکش را آرزو کنند
قُلْ لَهُ وَ الدُّمُوعُ سَفْحُ عَقِیقٍ
وَ الْحَشَا تَصْطَلِی بِنَارِ غَضَاهَا
به او بگو درحالی که اشک ها چون عقیق سرخ ریزان است
و درون به آتش فروزانش می سوزد
یا بْنَ عَمِّ النَّبِی أَنْتَ یدُ اللَّهِ
الَّتِی عَمَّ کلَّ شَی ءٍ نَدَاهَا
ای پسر عمّ پیامبر تو دست خدایی
که نم سخایش همه چیز را فراگرفته
أَنْتَ قُرْآنُهُ الْقَدِیمُ وَ أَوْصَا
فُک آیاتُهُ الَّتِی أَوْحَاهَا
تویی قرآن قدیم و صفات تو
آیه های آن است که وحی کرد
خَصَّک اللَّهُ فِی مَآثِرَ شَتَّی
هِی مِثْلُ الْأَعْدَادِ لا تَتَنَاهَی
خدا تو را به افتخارات گوناگونی اختصاص داد
که آن ها مانند اعداد بی پایان است
لَیتَ عَیناً بِغَیرِ رَوْضِک تَرْعی
قَذِیتْ وَ اسْتَمَرَّ فِیهَا قَذَاهَا
ای کاش دیده ای که در غیر گلستان تو بچرد
پر از خاشاک گردد و خاشاک در آن بماند
أَنْتَ بَعْدَ النَّبِی خَیرُ الْبَرَایا
وَ السَّمَا خَیرُ مَا بِهَا قَمَرَاهَا
تو پس از پیامبر بهترین آفریده هائی
و آسمان بهتر چیزی که در آن است مهروماه است
لَک ذَاتٌ کذَاتِهِ حَیثُ لَوْ لا
أَنَّهَا مِثْلُهَا لَمَا آخَاهَا
برای تو ذاتی چون ذات پیامبر است و اگر نبود
تو را به برادری خود نمی گرفت
قَدْ تَرَاضَعْتُمَا بِثَدْی وِصَالٍ
کانَ مِنْ جَوْهَرِ التَّجَلِّی غِذاها
هر دو از پستان وصال شیر نوشیده اید
که غذای آن از گوهر تجلّی بود
یا أَخَا الْمُصْطَفَی لَدَی ذُنُوبٌ
هِی عَینُ الْقَذَا وَ أَنْتَ جَلاهَا
ای برادر پیامبر نزد من گناهانی است
که چون چشم خاشاک دار است و تو جلای آنی
لَک فِی مُرْتَقَی الْعُلَی وَ الْمَعَالِی
دَرَجَاتٌ لا یرْتَقَی أَدْنَاهَا
تو را در نردبان شأن و شرافت
مقاماتی است که از پایین ترین آن نتوان بالا رفت
لَک نَفْسٌ مِنْ مَعْدِنِ اللُّطْفِ صِیغَتْ
جَعَلَ اللَّهُ کلَّ نَفْسٍ فِدَاهَا
تو را جانی است که از معدن لطف ریخته شده
خدا تمام جان ها را فدای آن گرداند
چون به دروازه نجف برسی بگو:
«اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ ما کنّا لِنَهْتَدِی لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللّهُ»، الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی سَیرَنِی فِی بِلادِهِ، وَحَمَلَنِی عَلَی دَوابِّهِ، وَطَوی لِی الْبَعِیدَ، وَصَرَفَ عَنِّی الْمَحْذُورَ، وَدَفَعَ عَنِّی الْمَکرُوهَ، حَتَّی أَقْدَمَنِی حَرَمَ أَخِی رَسُولِهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ.
پس داخل شهر شو و بگو:
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی أَدْخَلَنِی هذِهِ الْبُقْعَةَ الْمُبارَکةَ الَّتِی بارَک اللّهُ فِیها وَاخْتارَها لِوَصِی نَبِیهِ، اللّهُمَّ فَاجْعَلْها شاهِدَةً لِی.
چون به درگاه اول برسی بگو:
اللّهُمَّ لِبابِک وَقَفْتُ، وَبِفِنائِک نَزَلْتُ، وَبِحَبْلِک اعْتَصَمْتُ، وَ لِرَحْمَتِک تَعَرَّضْتُ، وَبِوَلِیک صَلَوَاتُک عَلَیهِ تَوَسَّلْتُ، فَاجْعَلْها زِیارَةً مَقْبُولَةً، وَدُعَاءً مُسْتَجاباً.
چون به در صحن رسیدی بگو:
اللّهُمَّ إِنَّ هذَا الْحَرَمَ حَرَمُک، وَالْمَقامَ مَقامُک، وَأَنَا أَدْخُلُ إِلَیهِ أُناجِیک بِمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی وَمِنْ سِرِّی وَنَجْوای، الْحَمْدُ لِلّهِ الْحَنَّانِ الْمَنَّانِ الْمُتَطَوِّلِ الَّذِی مِنْ تَطَوُّلِهِ سَهَّلَ لِی زِیارَةَ مَوْلای بِإِحْسانِهِ، وَلَمْ یجْعَلْنِی عَنْ زِیارَتِهِ مَمْنُوعاً، وَلَا عَنْ وِلایتِهِ مَدْفُوعاً، بَلْ تَطَوَّلَ وَمَنَحَ. اللّهُمَّ کمَا مَنَنْتَ عَلَی بِمَعْرِفَتِهِ فَاجْعَلْنِی مِنْ شِیعَتِهِ، وَأَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِشَفاعَتِهِ، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
آنگاه داخل صحن شو و بگو:
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی أَکرَمَنِی بِمَعْرِفَتِهِ وَمَعْرِفَةِ رَسُولِهِ وَمَنْ فَرَضَ عَلَی طاعَتَهُ رَحْمَةً مِنْهُ لِی، وَتَطَوُّلاً مِنْهُ عَلَی، وَمَنَّ عَلَی بِالْإِیمانِ، الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی أَدْخَلَنِی حَرَمَ أَخِی رَسُولِهِ وَأَرانِیهِ فِی عافِیةٍ، الْحَمْدُلِلّهِ الَّذِی جَعَلَنِی مِنْ زُوّارِ قَبْرِ وَصِی رَسُولِهِ، أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیک لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ جاءَ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِ اللّهِ، وَأَشْهَدُ أَنَّ عَلِیاً عَبْدُ اللّهِ وَأَخُو رَسُولِ اللّهِ، اللّهُ أَکبَرُ اللّهُ أَکبَرُ اللّهُ أَکبَرُ، لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ وَاللّهُ أَکبَرُ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ عَلَی هِدایتِهِ وَتَوْفِیقِهِ لِما دَعا إِلَیهِ مِنْ سَبِیلِهِ.
اللّهُمَّ إِنَّک أَفْضَلُ مَقْصُودٍ، وَأَکرَمُ مَأْتِی، وَقَدْ أَتَیتُک مُتَقَرِّباً إِلَیک بِنَبِیک نَبِی الرَّحْمَةِ، وَبِأَخِیهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِی بْنِ أَبِی طالِبٍ عَلَیهِمَا السَّلامُ، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَلَا تُخَیبْ سَعْیی، وَانْظُرْ إِلَی نَظْرَةً رَحِیمَةً تَنْعَشُنِی بِها، وَاجْعَلْنِی عِنْدَک وَجِیهاً فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ.
چون به رواق برسی بایست و بگو:
السَّلامُ عَلَی رَسُولِ اللّهِ أَمِینِ اللّهِ عَلَی وَحْیهِ وَعَزائِمِ أَمْرِهِ، الْخاتِمِ لِمَا سَبَقَ، وَالْفاتِحِ لِمَا اسْتُقْبِلَ، وَالْمُهَیمِنِ عَلَی ذلِک کلِّهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، السَّلامُ عَلَی صاحِبِ السَّکینَةِ، السَّلامُ عَلَی الْمَدْفُونِ بِالْمَدِینَةِ، السَّلامُ عَلَی الْمَنْصُورِ الْمُؤَیدِ، السَّلامُ عَلَی أَبِی الْقاسِمِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللّهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
پس وارد رواق شو و وقت ورود، پای راست را مقدّم بدار و بر در حرم بایست و بگو:
أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ وَحْدَهُ لَاشَرِیک لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ جاءَ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِهِ وَصَدَّقَ الْمُرْسَلِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا رَسُولَ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا حَبِیبَ اللّهِ وَخِیرَتَهُ مِنْ خَلْقِهِ، السَّلامُ عَلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَبْدِاللّهِ وَأَخِی رَسُولِ اللّهِ، یا مَوْلای یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، عَبْدُک وَابْنُ عَبْدِک وَابْنُ أَمَتِک جَاءَک مُسْتَجِیراً بِذِمَّتِک، قاصِداً إِلی حَرَمِک، مُتَوَجِّهاً إِلی مَقَامِک، مُتَوَسِّلاً إِلَی اللّهِ تَعَالی بِک،
أَأَدْخُلُ یا مَوْلای؟ أَأَدْخُلُ یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ؟ أَأَدْخُلُ یا حُجَّةَ اللّهِ؟ أَأَدْخُلُ یا أَمِینَ اللّهِ؟ أَأَدْخُلُ یا مَلائِکةَ اللّهِ الْمُقِیمِینَ فِی هذَا الْمَشْهَدِ؟ یا مَوْلای، أَتَأْذَنُ لِی بِالدُّخُولِ أَفْضَلَ مَا أَذِنْتَ لِأَحَدٍ مِنْ أَوْلِیائِک؟ فَإِنْ لَمْ أَکنْ لَهُ أَهْلاً فَأَنْتَ أَهْلٌ لِذلِک.
پس عتبه را ببوس و پای راست را برای وارد شدن مقدّم بدار و در حال ورود بگو:
بِسْمِ اللّهِ، وَبِاللّهِ، وَفِی سَبِیلِ اللّهِ، وَعَلَی مِلَّةِ رَسُولِ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ. اللّهُمَّ اغْفِرْ لِی وَارْحَمْنِی وَتُبْ عَلَی إِنَّک أَنْتَ التَّوّابُ الرَّحِیمُ.
سپس حرکت کن تا در برابر قبر مطّهر قرار گیری و پیش از رسیدن به قبر بایست و روی خود را به سوی قبر کرده و بگو:
السَّلامُ مِنَ اللّهِ عَلَی مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللّهِ أَمِینِ اللّهِ عَلَی وَحْیهِ وَرِسالاتِهِ وَعَزائِمِ أَمْرِهِ وَمَعْدِنِ الْوَحْی وَالتَّنْزِیلِ، الْخاتِمِ لِما سَبَقَ، وَالْفاتِحِ لِمَا اسْتُقْبِلَ، وَالْمُهَیمِنِ عَلَی ذلِک کلِّهِ، الشَّاهِدِ عَلَی الْخَلْقِ، السِّراجِ الْمُنِیرِ، وَالسَّلامُ عَلَیهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیتِهِ الْمَظْلُومِینَ أَفْضَلَ وَأَکمَلَ وَأَرْفَعَ وَأَشْرَفَ مَا صَلَّیتَ عَلَی أَحَدٍ مِنْ أَنْبِیائِک وَرُسُلِک وَأَصْفِیائِک. اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَبْدِک وَخَیرِ خَلْقِک بَعْدَ نَبِیک، وَأَخِی رَسُولِک، وَوَصِی حَبِیبِک الَّذِی انْتَجَبْتَهُ مِنْ خَلْقِک، وَالدَّلِیلِ عَلَی مَنْ بَعَثْتَهُ بِرِسالاتِک، وَدَیانِ الدِّینِ بِعَدْلِک، وَفَصْلِ قَضائِک بَینَ خَلْقِک، وَالسَّلامُ عَلَیهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ الْقَوَّامِینَ بِأَمْرِک مِنْ بَعْدِهِ، الْمُطَهَّرِینَ الَّذِینَ ارْتَضَیتَهُمْ أَنْصاراً لِدِینِک، وَحَفَظَةً لِسِرِّک، وَشُهَداءَ عَلَی خَلْقِک، وَأَعْلاماً لِعِبادِک، صَلَواتُک عَلَیهِمْ أَجْمَعِینَ، السَّلامُ عَلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِی بْنِ أَبِی طالِبٍ وَصِی رَسُولِ اللّهِ وَخَلِیفَتِهِ وَالْقَائِمِ بِأَمْرِهِ مِنْ بَعْدِهِ سَیدِ الْوَصِیینَ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
السَّلامُ عَلَی فاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ سَیدَةِ نِساءِ الْعالَمِینَ، السَّلامُ عَلَی الْحَسَنِ وَالْحُسَینِ سَیدَی شَبابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ مِنَ الْخَلْقِ أَجْمَعِینَ، السَّلامُ عَلَی الْأَئِمَّةِ الرَّاشِدِینَ، السَّلامُ عَلَی الْأَنْبِیاءِ وَالْمُرْسَلِینَ، السَّلامُ عَلَی الْأَئِمَّةِ الْمُسْتَوْدَعِینَ، السَّلامُ عَلَی خاصَّةِ اللّهِ مِنْ خَلْقِهِ، السَّلامُ عَلَی الْمُتَوَسِّمِینَ، السَّلامُ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ قامُوا بِأَمْرِهِ وَوازَرُوا أَوْلِیاءَ اللّهِ وَخافُوا بِخَوْفِهِمْ، السَّلامُ عَلَی الْمَلائِکةِ الْمُقَرَّبِینَ، السَّلامُ عَلَینا وَعَلَی عِبَادِ اللّهِ الصَّالِحِینَ.
پس برو تا نزدیک قبر بایستی، رو به قبر و پشت به قبله کن و بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا حَبِیبَ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا صَفْوَةَ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وَلِی اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا حُجَّةَ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا إِمامَ الْهُدی، السَّلامُ عَلَیک یا عَلَمَ التُّقی، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الْوَصِی الْبَرُّ التَّقِی النَّقِی الْوَفِی، السَّلامُ عَلَیک یا أَبَا الْحَسَنِ وَالْحُسَینِ، السَّلامُ عَلَیک یا عَمُودَ الدِّینِ، السَّلامُ عَلَیک یا سَیدَ الْوَصِیینَ، وَأَمِینَ رَبِّ الْعَالَمِینَ، وَدَیانَ یوْمِ الدِّینِ، وَخَیرَ الْمُؤْمِنِینَ، وَسَیدَ الصِّدِّیقِینَ، وَالصَّفْوَةَ مِنْ سُلالَةِ النَّبِیینَ، وَبابَ حِکمَةِ رَبِّ الْعالَمِینَ، وَخازِنَ وَحْیهِ، وَعَیبَةَ عِلْمِهِ، وَالنَّاصِحَ لِأُمَّةِ نَبِیهِ، وَالتَّالِی لِرَسُولِهِ، وَالْمُواسِی لَهُ بِنَفْسِهِ، وَالنَّاطِقَ بِحُجَّتِهِ، وَالدَّاعِی إِلی شَرِیعَتِهِ، وَالْماضِی عَلَی سُنَّتِهِ؛
اللّهُمَّ إِنِّی أَشْهَدُ أَنَّهُ قَدْ بَلَّغَ عَنْ رَسُولِک مَا حُمِّلَ، وَرَعی مَا اسْتُحْفِظَ، وَحَفِظَ مَا اسْتُودِعَ، وَحَلَّلَ حَلالَک، وَحَرَّمَ حَرامَک، وَأَقامَ أَحْکامَک، وَجاهَدَ النَّاکثِینَ فِی سَبِیلِک، وَالْقاسِطِینَ فِی حُکمِک، وَالْمَارِقِینَ عَنْ أَمْرِک، صابِراً مُحْتَسِباً لَاتَأْخُذُهُ فِیک لَوْمَةُ لائِمٍ. اللّهُمَّ صَلِّ عَلَیهِ أَفْضَلَ مَا صَلَّیتَ عَلَی أَحَدٍ مِنْ أَوْلِیائِک وَ أَصْفِیائِک وَأَوْصِیاءِ أَنْبِیائِک.
اللّهُمَّ هذَا قَبْرُ وَلِیک الَّذِی فَرَضْتَ طاعَتَهُ، وَجَعَلْتَ فِی أَعْناقِ عِبادِک مُبایعَتَهُ، وَخَلِیفَتِک الَّذِی بِهِ تَأْخُذُ وَتُعْطِی، وَبِهِ تُثِیبُ وَتُعاقِبُ، وَقَدْ قَصَدْتُهُ طَمَعاً لِما أَعْدَدْتَهُ لِأَوْلِیائِک، فَبِعَظِیمِ قَدْرِهِ عِنْدَک، وَجَلِیلِ خَطَرِهِ لَدَیک، وَقُرْبِ مَنْزِلَتِهِ مِنْک صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَافْعَلْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ فَإِنَّک أَهْلُ الْکرَمِ وَالْجُودِ، وَالسَّلامُ عَلَیک یا مَوْلای وَعَلَی ضَجِیعَیک آدَمَ وَنُوحٍ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
پس ضریح را ببوس و در کنار سر بایست و بگو:
یا مَوْلای إِلَیک وُفُودِی، وَبِک أَتَوَسَّلُ إِلَی رَبِّی فِی بُلُوغِ مَقْصُودِی، وَأَشْهَدُ أَنَّ الْمُتَوَسِّلَ بِک غَیرُ خَائِبٍ، وَالطَّالِبَ بِک عَنْ مَعْرِفَةٍ غَیرُ مَرْدُودٍ إِلّا بِقَضَاءِ حَوَائِجِهِ، فَکنْ لِی شَفِیعاً إِلَی اللّهِ رَبِّک وَرَبِّی فِی قَضاءِ حَوائِجِی، وَتَیسِیرِ أُمُورِی، وَکشْفِ شِدَّتِی، وَغُفْرانِ ذَنْبِی، وَسَعَةِ رِزْقِی، وَتَطْوِیلِ عُمْرِی، وَإِعْطَاءِ سُؤْلِی فِی آخِرَتِی وَدُنْیای.
اللّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ. اللّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ الْحَسَنِ وَالْحُسَینِ. اللّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ الْأَئِمَّةِ، وَعَذِّبْهُمْ عَذَاباً أَلِیماً لَاتُعَذِّبُهُ أَحَداً مِنَ الْعَالَمِینَ، عَذاباً کثِیراً لَا انْقِطاعَ لَهُ وَلَا أَجَلَ وَلَا أَمَدَ بِما شاقُّوا وُلاةَ أَمْرِک، وَأَعِدَّ لَهُمْ عَذاباً لَمْ تُحِلَّهُ بِأَحَدٍ مِنْ خَلْقِک؛
اللّهُمَّ وَأَدْخِلْ عَلَی قَتَلَةِ أَنْصارِ رَسُولِک، وَعَلَی قَتَلَةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، وَعَلَی قَتَلَةِ الْحَسَنِ وَالْحُسَینِ، وَعَلَی قَتَلَةِ أَنْصارِ الْحَسَنِ وَالْحُسَینِ، وَقَتَلَةِ مَنْ قُتِلَ فِی وِلایةِ آلِ مُحَمَّدٍ أَجْمَعِینَ عَذاباً أَلِیماً مُضاعَفاً فِی أَسْفَلِ دَرَک مِنَ الْجَحِیمِ لَایخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذابُ وَهُمْ فِیهِ مُبْلِسُونَ مَلْعُونُونَ ناکسُو رُؤُوسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ قَدْ عَاینُوا النَّدامَةَ وَالْخِزْی الطَّوِیلَ لِقَتْلِهِمْ عِتْرَةَ أَنْبِیائِک وَرُسُلِک وَأَتْباعَهُمْ مِنْ عِبادِک الصَّالِحِینَ.
اللّهُمَّ الْعَنْهُمْ فِی مُسْتَسِرِّ السِّرِّ، وَظاهِرِ الْعَلانِیةِ فِی أَرْضِک وَسَمَائِک. اللّهُمَّ اجْعَلْ لِی قَدَمَ صِدْقٍ فِی أَوْلِیائِک، وَحَبِّبْ إِلَی مَشَاهِدَهُمْ وَمُسْتَقَرَّهُمْ حَتَّی تُلْحِقَنِی بِهِمْ وَتَجْعَلَنِی لَهُمْ تَبَعاً فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
پس ضریح را ببوس و پشت به قبله و رو به جانب قبر حضرت امام حسین(علیه السلام) بایست و بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا أَبا عَبْدِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ رَسُولِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ فاطِمَةَ الزَّهْراءِ سَیدَةِ نِساءِ الْعالَمِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا أَبَا الْأَئِمَّةِ الْهادِینَ الْمَهْدِیینَ، السَّلامُ عَلَیک یا صَرِیعَ الدَّمْعَةِ السَّاکبَةِ، السَّلامُ عَلَیک یا صاحِبَ الْمُصِیبَةِ الرَّاتِبَةِ، السَّلامُ عَلَیک وَعَلَی جَدِّک وَأَبِیک، السَّلامُ عَلَیک وَعَلَی أُمِّک وَأَخِیک، السَّلامُ عَلَیک وَعَلَی الْأَئِمَّةِ مِنْ ذُرِّیتِک وَبَنِیک، أَشْهَدُ لَقَدْ طَیبَ اللّهُ بِک التُّرابَ، وَأَوْضَحَ بِک الْکتابَ، وَجَعَلَک وَأَبَاک وَجَدَّک وَأَخاک وَبَنِیک عِبْرَةً لِأُولِی الْأَلْبَابِ، یا ابْنَ الْمَیامِینَ الْأَطْیابِ التَّالِینَ الْکتابَ، وَجَّهْتُ سَلامِی إِلَیک، صَلَواتُ اللّهِ وَسَلامُهُ عَلَیک، وَجَعَلَ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِی إِلَیک، مَا خابَ مَنْ تَمَسَّک بِک وَلَجَأَ إِلَیک.
پس پایین پا بایست و بگو:
السَّلامُ عَلَی أَبِی الْأَئِمَّةِ وَخَلِیلِ النُّبُوَّةِ وَالْمَخْصُوصِ بِالْأُخُوَّةِ، السَّلامُ عَلَی یعْسُوبِ الدِّینِ وَالْإِیمانِ وَکلِمَةِ الرَّحْمنِ، السَّلامُ عَلَی مِیزانِ الْأَعْمالِ وَمُقَلِّبِ الْأَحْوالِ وَسَیفِ ذِی الْجَلالِ وَساقِی السَّلْسَبِیلِ الزُّلالِ، السَّلامُ عَلَی صالِحِ الْمُؤْمِنِینَ وَوارِثِ عِلْمِ النَّبِیینَ وَالْحاکمِ یوْمَ الدِّینِ، السَّلامُ عَلَی شَجَرَةِ التَّقْوی وَسامِعِ السِّرِّ وَالنَّجْوی، السَّلامُ عَلَی حُجَّةِ اللّهِ الْبالِغَةِ وَنِعْمَتِهِ السَّابِغَةِ وَنِقْمَتِهِ الدَّامِغَةِ، السَّلامُ عَلَی الصِّراطِ الْواضِحِ وَالنَّجْمِ اللَّائِحِ وَالْإِمَامِ النَّاصِحِ وَالزِّنادِ الْقَادِحِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
پس بگو:
اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِی بْنِ أَبِی طالِبٍ أَخِی نَبِیک وَوَلِیهِ وَناصِرِهِ وَوَصِّیهِ وَوَزِیرِهِ، وَمُسْتَوْدَعِ عِلْمِهِ، وَمَوْضِعِ سِرِّهِ، وَبابِ حِکمَتِهِ، وَالنَّاطِقِ بِحُجَّتِهِ، وَالدَّاعِی إِلی شَرِیعَتِهِ، وَخَلِیفَتِهِ فِی أُمَّتِهِ، وَمُفَرِّجِ الْکرْبِ عَنْ وَجْهِهِ، قَاصِمِ الْکفَرَةِ، وَمُرْغِمِ الْفَجَرَةِ، الَّذِی جَعَلْتَهُ مِنْ نَبِیک بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسی.
اللّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ، وَعَادِ مَنْ عَادَاهُ، وَانْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ، وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ، وَالْعَنْ مَنْ نَصَبَ لَهُ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ، وَصَلِّ عَلَیهِ أَفْضَلَ مَا صَلَّیتَ عَلَی أَحَدٍ مِنْ أَوْصِیاءِ أَنْبِیائِک، یا رَبَّ الْعالَمِینَ.
پس به جانب سر برگرد برای زیارت حضرت آدم(علیه السلام) و حضرت نوح(علیه السلام) و در زیارت حضرت آدم(علیه السلام) بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا صَفِی اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا حَبِیبَ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا نَبِی اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا أَمِینَ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا خَلِیفَةَ اللّهِ فِی أَرْضِهِ، السَّلامُ عَلَیک یا أَبَا الْبَشَرِ، السَّلامُ عَلَیک وَعَلَی رُوحِک وَبَدَنِک، وَعَلَی الطَّاهِرِینَ مِنْ وُلْدِک وَذُرِّیتِک، وَصَلَّی اللّهُ عَلَیک صَلاةً لَایحْصِیها إِلّا هُوَ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
و در زیارت نوح(علیه السلام) نیز بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا نَبِی اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا صَفِی اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وَلِی اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا حَبِیبَ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا شَیخَ الْمُرْسَلِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا أَمِینَ اللّهِ فِی أَرْضِهِ، صَلَوَاتُ اللّهِ وَسَلامُهُ عَلَیک وَعَلَی رُوحِک وَبَدَنِک وَعَلَی الطَّاهِرِینَ مِنْ وُلْدِک وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
آنگاه شش رکعت نماز بخوان، دو رکعت برای امیرمؤمنان، در رکعت اوّل پس از سوره «حَمد» سوره «اَلرَّحمن» و در رکعت دوم بعد از سوره «حَمد» سوره مبارکه «یس» را و پس از نماز، «تسبیح حضرت فاطمه» را بگو و سپس از خدا طلب آمرزش نما و برای خود دعا کن و بگو:
اللّهُمَّ إِنِّی صَلَّیتُ هاتَینِ الرَّکعَتَینِ هَدِیةً مِنِّی إِلی سَیدِی وَمَوْلای وَلِیک وَأَخِی رَسُولِک أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَسَیدِ الْوَصِیینَ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِ وَعَلَی آلِهِ. اللّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وَتَقَبَّلْها مِنِّی وَاجْزِنِی عَلَی ذلِک جَزَاءَ الْمُحْسِنِینَ.
اللّهُمَّ لَک صَلَّیتُ وَلَک رَکعْتُ وَلَک سَجَدْتُ وَحْدَک لَا شَرِیک لَک لِأَ نَّهُ لَاتَکونُ الصَّلاةُ وَالرُّکوعُ وَالسُّجُودُ إِلّا لَک لِأَنَّک أَنْتَ اللّهُ لَا إِلهَ إِلّا أَنْتَ. اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدِ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَتَقَبَّلْ مِنِّی زِیارَتِی، وَأَعْطِنِی سُؤْلِی بِمُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّاهِرِینَ.
و چهار رکعت دیگر را هدیه آدم(علیه السلام) و نوح(علیه السلام) قرار بده، سپس سجده شکر بجا آور و در سجده بگو:
اللّهُمَّ إِلَیک تَوَجَّهْتُ، وَبِک اعْتَصَمْتُ، وَعَلَیک تَوَکلْتُ. اللّهُمَّ أَنْتَ ثِقَتِی وَرَجائِی فَاکفِنِی مَا أَهَمَّنِی وَمَا لَایهِمُّنِی وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی، عَزَّ جارُک، وَجَلَّ ثَناؤُک، وَلَا إِلهَ غَیرُک صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَقَرِّبْ فَرَجَهُمْ.
پس طرف راست صورت را بر زمین بگذار و بگو:
ارْحَمْ ذُلِّی بَینَ یدَیک، وَتَضَرُّعِی إِلَیک، وَوَحْشَتِی مِنَ النَّاسِ، وَأُنْسِی بِک، یا کرِیمُ یا کرِیمُ، یا کرِیمُ
آنگاه جانب چپ صورت را بر زمین بگذار و بگو:
لَاإِلهَ إِلّا أَنْتَ رَبِّی حَقّاً حَقّاً، سَجَدْتُ لَک یا رَبِّ تَعَبُّداً وَرِقّاً. اللّهُمَّ إِنَّ عَمَلِی ضَعِیفٌ فَضاعِفْهُ لِی، یا کرِیمُ یا کرِیمُ یا کرِیمُ.
پس به سجده برو و «صد مرتبه» بگو: «شُکْراً» و در دعا کردن بکوش که اینجا محل خواستن خواهش ها است و بسیار استغفار کن که جای آمرزش گناهان است و حاجات خود را از خدا بخواه که مقام استجابت دعاهاست.
سید ابن طاووس در کتاب «مزار» و نیز غیر او گفته اند: تا زمانی که در نجف هستی هر نمازی که به جا می آوری چه واجب و چه مستحب، بعد از آن این دعا را بخوان:
اللّهُمَّ لَابُدَّ مِنْ أَمْرِک، وَلَابُدَّ مِنْ قَدَرِک، وَلَابُدَّ مِنْ قَضَائِک، وَلَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِک. اللّهُمَّ فَمَا قَضَیتَ عَلَینَا مِنْ قَضَاءٍ أَوْ قَدَّرْتَ عَلَینَا مِنْ قَدَرٍ فَأَعْطِنَا مَعَهُ صَبْراً یقْهَرُهُ وَیدْمَغُهُ، وَاجْعَلْهُ لَنا صَاعِداً فِی رِضْوانِک، ینْمَِی فِی حَسَناتِنا وَتَفْضِیلِنا وَسُؤْدَدِنا وَشَرَفِنا وَمَجْدِنا وَنَعْمائِنا وَکرامَتِنَا فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ، وَلَا تَنْقُصْ مِنْ حَسَناتِنا.
اللّهُمَّ وَمَا أَعْطَیتَنا مِنْ عَطاءٍ، أَوْ فَضَّلْتَنا بِهِ مِنْ فَضِیلَةٍ، أَوْ أَکرَمْتَنا بِهِ مِنْ کرامَةٍ فَأَعْطِنا مَعَهُ شُکراً یقْهَرُهُ وَیدْمَغُهُ، وَاجْعَلْهُ لَنا صاعِداً فِی رِضْوانِک وَفِی حَسَناتِنا وَسُؤْدَدِنا وَشَرَفِنا وَنَعْمائِک وَکرامَتِک فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ وَلَا تَجْعَلْهُ لَنا أَشَراً وَلَا بَطَراً وَلَا فِتْنَةً وَلَا مَقْتاً وَلَا عَذاباً وَلَا خِزْیاً فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ؛
اللّهُمَّ إِنَّا نَعُوذُ بِک مِنْ عَثْرَةِ اللِّسَانِ، وَسُوءِ الْمَقامِ، وَخِفَّةِ الْمِیزانِ. اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَلَقِّنا حَسَناتِنا فِی الْمَماتِ، وَلَا تُرِنا أَعْمالَنا حَسَراتٍ، وَلَا تُخْزِنا عِنْدَ قَضائِک، وَلَا تَفْضَحْنا بِسَیئاتِنا یوْمَ نَلْقاک، وَاجْعَلْ قُلُوبَنَا تَذْکرُک وَلَا تَنْسَاک، وَتَخْشَاک کأَ نَّها تَراک حَتَّی نَلْقاک، وَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَبَدِّلْ سَیئاتِنَا حَسَنَاتٍ، وَاجْعَلْ حَسَناتِنَا دَرَجَاتٍ، وَاجْعَلْ دَرَجاتِنا غُرُفاتٍ، وَاجْعَلْ غُرُفاتِنا عَالِیاتٍ؛
اللّهُمَّ وَأَوْسِعْ لِفَقِیرِنا مِنْ سَعَةِ مَا قَضَیتَ عَلَی نَفْسِک. اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَمُنَّ عَلَینا بِالْهُدَی مَا أَبْقیتَنا، وَالْکرامَةِ مَا أَحْییتَنا، وَالْکرامَةِ إِذا تَوَفَّیتَنا، وَالْحِفْظِ فِیما بَقِی مِنْ عُمُرِنا، وَالْبَرَکةِ فِیما رَزَقْتَنا، وَالْعَوْنِ عَلَی مَا حَمَّلْتَنا، وَالثَّباتِ عَلَی مَا طَوَّقْتَنا، وَلَا تُؤاخِذْنا بِظُلْمِنا، وَلَا تُقایسْنا بِجَهْلِنا، وَلَا تَسْتَدْرِجْنا بِخَطَایانا، وَاجْعَلْ أَحْسَنَ مَا نَقُولُ ثابِتاً فِی قُلُوبِنا، وَاجْعَلْنا عُظَماءَ عِنْدَک، وَأَذِلَّةً فِی أَنْفُسِنا، وَانْفَعْنا بِما عَلَّمْتَنا، وَزِدْنا عِلْماً نافِعاً، وَأَعُوذُ بِک مِنْ قَلْبٍ لَایخْشَعُ، وَمِنْ عَینٍ لَاتَدْمَعُ، وَمِنْ صَلاةٍ لَاتُقْبَلُ، أَجِرْنا مِنْ سُوءِ الْفِتَنِ یا وَلِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ.
سید در کتاب «مصباح الزائر» فرموده است: دعای دیگری که مستحب است به دنبال نماز زیارت امیرمؤمنان خوانده شود این دعاست: «یَا اللّهُ یَا اللّهُ یَا اللّهُ، یَا مُجِیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّینَ. . . » تا آخر، فقیر گوید: این دعا همان دعای صفوان است که به «دعای علقمه» معروف شده و در ذیل زیارت عاشورا ان شاء الله خواهد آمد.
زیارت سر امام حسین(ع) نزد قبر امیرالمومنین(ع) و در مسجد حنانه
بدان که زیارت سر مطهّر حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) کنار قبر امیرمؤمنان(علیه السلام) مستحب است و در کتاب «وسائل» و «مستدرک» فصلی برای آن رقم زده اند. در مستدرک از کتاب «مزار» محمّد بن مشهدی نقل کرده: که امام صادق(علیه السلام) سر مبارک امام حسین(علیه السلام) را نزد سر امیرمؤمنان زیارت کرد و چهار رکعت نماز خواند و آن زیارت این است:
السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ رَسُولِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ الصِّدِّیقَةِ الطَّاهِرَةِ سَیدةِ نِساءِ الْعالَمِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا مَوْلای یا أَبا عَبْدِ اللّهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، أَشْهَدُ أَنَّک قَدْ أَقَمْتَ الصَّلاةَ، وَآتَیتَ الزَّکاةَ، وَأَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ، وَنَهَیتَ عَنِ الْمُنْکرِ، وَتَلَوْتَ الْکتابَ حَقَّ تِلاوَتِهِ، وَجاهَدْتَ فِی اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ، وَصَبَرْتَ عَلَی الْأَذی فِی جَنْبِهِ مُحْتَسِباً حَتَّی أَتَاک الْیقِینُ،
وَأَشْهَدُ أَنَّ الَّذِینَ خالَفُوک وَحارَبُوک، وَأَنَّ الَّذِینَ خَذَلُوک، وَالَّذِینَ قَتَلُوک مَلْعُونُونَ عَلَی لِسانِ النَّبِی الْأُمِّی، وَ قَدْ خابَ مَنِ افْتَری، لَعَنَ اللّهُ الظَّالِمِینَ لَکمْ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ وَضاعَفَ عَلَیهِمُ الْعَذابَ الْأَلِیمَ، أَتَیتُک یا مَوْلای یا ابْنَ رَسُولِ اللّهِ زائِراً عارِفاً بِحَقِّک مُوالِیاً لِأَوْلِیائِک مُعادِیاً لِأَعْدائِک مُسْتَبْصِراً بِالْهُدَی الَّذِی أَنْتَ عَلَیهِ عارِفاً بِضَلالَةِ مَنْ خالَفَک فَاشْفَعْ لِی عِنْدَ رَبِّک.
نویسنده گوید: اگر همین زیارت را در مسجد حنّانه بخوانند مناسب است، زیرا شیخ محمّد بن مشهدی روایت کرده: امام صادق(علیه السلام) امام حسین(علیه السلام) را در مسجد حنّانه به این صورت زیارت کرد و چهار رکعت نماز خواند.
پوشیده نماند که مسجد حنّانه از مساجد برجسته و ممتاز نجف اشرف است و در حدیث رسیده است که سر منوّر حضرت سید الشّهداء آنجاست و در روایتی است که امام صادق(علیه السلام) در آنجا دو رکعت نماز خواند. از آن حضرت پرسیدند: این چه نمازی است؟ فرمود: این محل سر مطهّر جدّم حسین بن علی است که وقتی لشگر از کربلا برگشتند، آن را در اینجا نهادند، سپس به نزد عبیدالله بن زیاد بردند و از آن حضرت روایت شده: در اینجا این دعا را بخوان:
اللّهُمَّ إِنَّک تَری مَکانِی، وَتَسْمَعُ کلامِی، وَلَا یخْفی عَلَیک شَیءٌ مِنْ أَمْرِی، وَکیفَ یخْفی عَلَیک مَا أَنْتَ مُکوِّنُهُ وَبارِئُهُ، وَقَدْ جِئْتُک مُسْتَشْفِعاً بِنَبِیک نَبِی الرَّحْمَةِ، وَمُتَوَسِّلاً بِوَصِی رَسُولِک، فَأَسْأَلُک بِهِما ثَباتَ الْقَدَمِ، وَالْهُدَی وَالْمَغْفِرَةَ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ.

این زیارت که زیارت معروف به «امین الله» است، در نهایت اعتبار می باشد و در تمام کتاب های زیارتی و مصابیح نقل شده. علاّمه مجلسی(رحمة الله علیه) فرموده: این زیارت از جهت متن و سند از بهترین زیارات است و باید در تمام روضه های ائمه بر آن مواظبت نمایند.
درباره این زیارت به سندهای معتبر از جابر، از امام باقر(علیه السلام) روایت شده: حضرت امام زین العابدین(علیه السلام) به زیارت امیر المؤمنین(علیه السلام) آمد و در کنار قبر آن حضرت ایستاد و گریست و چنین گفت:
السَّلامُ عَلَیک یا أَمِینَ اللّهِ فِی أَرْضِهِ، وَحُجَّتَهُ عَلَی عِبادِهِ، السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، أَشْهَدُ أَنَّک جاهَدْتَ فِی اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ، وَعَمِلْتَ بِکتابِهِ، وَاتَّبَعْتَ سُنَنَ نَبِیهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ حَتّی دَعاک اللّهُ إِلی جِوارِهِ فَقَبَضَک إِلَیهِ بِاخْتِیارِهِ، وَأَلْزَمَ أَعْداءَک الْحُجَّةَ مَعَ مَا لَک مِنَ الْحُجَجِ الْبالِغَةِ عَلَی جَمِیعِ خَلْقِهِ.
اللّهُمَّ فَاجْعَلْ نَفْسِی مُطْمَئِنَّةً بِقَدَرِک، راضِیةً بِقَضائِک، مُولَعَةً بِذِکرِک وَدُعائِک، مُحِبَّةً لِصَفْوَةِ أَوْلِیائِک، مَحْبُوبَةً فِی أَرْضِک وَسَمائِک، صابِرَةً عَلَی نُزُولِ بَلائِک، شاکرَةً لِفَواضِلِ نَعْمائِک، ذاکرَةً لِسَوابِغِ آلائِک، مُشْتاقَةً إِلی فَرْحَةِ لِقائِک، مُتَزَوِّدَةً التَّقْوی لِیوْمِ جَزائِک، مُسْتَنَّةً بِسُنَنِ أَوْلِیائِک، مُفارِقَةً لِأَخْلاقِ أَعْدائِک، مَشْغُولَةً عَنِ الدُّنْیا بِحَمْدِک وَثَنائِک.
پس روی مبارک خود را بر قبر گذاشت و گفت:
اللّهُمَّ إِنَّ قُلُوبَ الْمُخْبِتِینَ إِلَیک والِهَةٌ، وَسُبُلَ الرَّاغِبِینَ إِلَیک شارِعَةٌ، وَأَعْلامَ الْقاصِدِینَ إِلَیک واضِحَةٌ، وَأَفْئِدَةَ الْعارِفِینَ مِنْک فازِعَةٌ، وَأَصْواتَ الدَّاعِینَ إِلَیک صاعِدَةٌ، وَأَبْوابَ الْإِجابَةِ لَهُمْ مُفَتَّحَةٌ، وَدَعْوَةَ مَنْ ناجاک مُسْتَجابَةٌ، وَتَوْبَةَ مَنْ أَنابَ إِلَیک مَقْبُولَةٌ، وَعَبْرَةَ مَنْ بَکی مِنْ خَوْفِک مَرْحُومَةٌ، وَالْإِغاثَةَ لِمَنِ اسْتَغاثَ بِک مَوْجُودَةٌ، وَالْإِعانَةَ لِمَنِ اسْتَعانَ بِک مَبْذُولَةٌ،
وَعِداتِک لِعِبادِک مُنْجَزَةٌ، وَزَلَلَ مَنِ اسْتَقالَک مُقالَةٌ، وَأَعْمالَ الْعامِلِینَ لَدَیک مَحْفُوظَةٌ، وَأَرْزاقَک إِلَی الْخَلائِقِ مِنْ لَدُنْک نازِلَةٌ، وَعَوائِدَ الْمَزِیدِ إِلَیهِمْ واصِلَةٌ، وَذُنُوبَ الْمُسْتَغْفِرِینَ مَغْفُورَةٌ، وَحَوائِجَ خَلْقِک عِنْدَک مَقْضِیةٌ، وَجَوائِزَ السَّائِلِینَ عِنْدَک مُوَفَّرَةٌ، وَعَوائِدَ الْمَزِیدِ مُتَواتِرَةٌ، وَمَوائِدَ الْمُسْتَطْعِمِینَ مُعَدَّةٌ، وَمَناهِلَ الظِّماءِ [لَدَیک] مُتْرَعَةٌ.
اللّهُمَّ فَاسْتَجِبْ دُعائِی، وَاقْبَلْ ثَنائِی، وَاجْمَعْ بَینِی وَبَینَ أَوْلِیائِی، بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَعَلِی وَفاطِمَةَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَینِ إِنَّک وَلِی نَعْمائِی، وَمُنْتَهَی مُنای، وَغایةُ رَجائِی فِی مُنْقَلَبِی وَمَثْوَای.
در کتاب «کامل الزیارات» پس از متن زیارت این جملات آمده است:
أَنْتَ إِلهِی وَسَیدِی وَمَوْلای اغْفِرْ لِأَوْلِیائِنا، وَکفَّ عَنَّا أَعْداءَنا، وَاشْغَلْهُمْ عَنْ أَذَانَا، وَأَظْهِرْ کلِمَةَ الْحَقِّ وَاجْعَلْهَا الْعُلْیا، وَأَدْحِضْ کلِمَةَ الْبَاطِلِ وَاجْعَلْهَا السُّفْلی إِنَّک عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ.
آنگاه امام باقر(علیه السلام) فرمود: هرکه از شیعیان ما این زیارت و دعا را در کنار قبر امیرالمؤمنین(علیه السلام) یا نزد قبر یکی از ائمه(علیهم السلام) بخواند، البته حق تعالی این زیارت و دعای او را در نامه ای از نور بالا برد و مُهر حضرت محمّد(صلی الله علیه وآله) را بر آن بزند و به این صورت محفوظ باشد تا به قائم آل محمّد(عج) تسلیم کنند، پس صاحبش را به بشارت و درود و کرامت استقبال نماید ان شاء الله تعالی.
نویسنده گوید: این زیارت برجسته و برتر هم از زیارات کلی و عمومی به حساب می آید و هم از زیارات ویژۀ روز غدیر و هم از زیارات جامعه که در جمیع روضه های مقدسه ائمه خوانده می شود.

سید عبدالکریم بن طاووس از صفوان جمّال روایت کرده: چون با امام صادق(علیه السلام) در زمانی که نزد ابوجعفر دوانیقی می رفت وارد کوفه شدیم، فرمود: ای صفوان شتر را بخوابان که منطقه نزدیک قبر جدّم امیرالمؤمنین(علیه السلام) است، پس پیاده شد و غسل کرد و جامه را تغییر داد و پای مبارک را برهنه کرد و فرمود: تو نیز چنین کن.
پس به سوی نجف روانه شدند و فرمود: گام ها را کوتاه بردار و سر را به زیر انداز که خدا برای تو به عدد هر گامی که بر می داری، صد هزار حسنه می نویسد و صد هزار گناه محو می کند و صد هزار درجه برایت بالا می برد و صدهزار حاجت از تو برمی آورد و برای تو ثواب هر صدیق و شهید که بوده باشد یا به قتل رسیده باشد، ثبت می کند.
پس حضرت می رفت و من نیز با آن حضرت می رفتم، با آرامش دل و تن و در تسبیح و تنزیه و تهلیل خدا بودیم تا به تلها رسیدیم، پس به جانب راست وچپ نظر کرد و به چوبی که در دست داشت خطی کشید و فرمود:
جستجو کن؛ جستجو کردم اثر قبری یافتم، پس اشک دیده به چهره مبارکش جاری شد و گفت: «إِنَّا لِلّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ» و چنین ادامه داد:
السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الْوَصِی الْبَرُّ التَّقِی، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا النَّبَأُ الْعَظِیمُ، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الصِّدِّیقُ الرَّشِیدُ، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الْبَرُّ الزَّکی، السَّلامُ عَلَیک یا وَصِی رَسُولِ رَبِّ الْعالَمِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا خِیرَةَ اللّهِ عَلَی الْخَلْقِ أَجْمَعِینَ، أَشْهَدُ أَنَّک حَبِیبُ اللّهِ وَخاصَّةُ اللّهِ وَخالِصَتُهُ، السَّلامُ عَلَیک یا وَلِی اللّهِ، وَمَوْضِعَ سِرِّهِ، وَعَیبَةَ عِلْمِهِ، وَخازِنَ وَحْیهِ.
پس خود را به قبر چسبانده و عرضه داشت:
بِأَبِی أَنْتَ وَأُمِّی یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، بِأَبِی أَنْتَ وَأُمِّی یا حُجَّةَ الْخِصامِ، بِأَبِی أَنْتَ وَأُمِّی یا بَابَ الْمَقَامِ، بِأَبِی أَنْتَ وَأُمِّی یا نُورَ اللّهِ التَّامَّ، أَشْهَدُ أَنَّک قَدْ بَلَّغْتَ عَنِ اللّهِ وَعَنْ رَسُولِ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ مَا حُمِّلْتَ، وَرَعَیتَ مَا اسْتُحْفِظْتَ، وَحَفِظْتَ مَا اسْتُودِعْتَ، وَحَلَّلْتَ حَلالَ اللّهِ، وَحَرَّمْتَ حَرامَ اللّهِ، وَأَقَمْتَ أَحْکامَ اللّهِ، وَلَمْ تَتَعَدَّ حُدُودَ اللّهِ، وَعَبَدْتَ اللّهَ مُخْلِصاً حَتَّی أَتَاک الْیقِینُ، صَلَّی اللّهُ عَلَیک وَعَلَی الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِک.
آنگاه حضرت صادق(علیه السلام) برخاست و بالای سر آن حضرت چند رکعت نماز خواند و فرمود: ای صفوان هرکه به این زیارت، امیرمؤمنان را زیارت کند و این نماز را بجا آورد، به سوی اهلش بازگردد درحالی که گناهانش آمرزیده و عملش پذیرفته و پسندیده شده باشد و برای او ثواب هرکه از فرشتگان آن حضرت را زیارت کرده باشد نوشته شود.
صفوان با شگفتی گفت: ثواب هرکه از فرشتگان آن حضرت را زیارت کند؟! فرمود: آری در هر شبی هفتاد قبیله از فرشتگان آن حضرت را زیارت می کنند. پرسید: هر قبیله چه تعدادند؟ فرمود: صد هزار فرشته. پس آن حضرت رو به قبر به پشت بیرون آمدند و در اثنای بیرون آمدن گفتند:
یا جَدَّاهُ یا سَیداهُ یا طَیباهُ یا طاهِراهُ لَاجَعَلَهُ اللّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْک، وَرَزَقَنِی الْعَوْدَ إِلَیک، وَالْمَقامَ فِی حَرَمِک، وَالْکوْنَ مَعَک وَمَعَ الْأَبْرارِ مِنْ وُلْدِک، صَلَّی اللّهُ عَلَیک وَعَلَی الْمَلائِکةِ الْمُحْدِقِینَ بِک.
صفوان گفت: به حضرت عرض کردم اجازه می دهید اصحاب خود را از اهل کوفه خبر کنم و این قبر را به ایشان نشان دهم؛ فرمود: آری و درهمی چند به من عطا کردند که قبر را با آن مرمّت و سر و سامان دهم.

در کتاب «مستدرک الوسائل» از «مزار قدیم» نقل کرده است: که از مولای ما امام باقر(علیه السلام) روایت شده: با پدرم به زیارت قبر جدّم امیر المؤمنین در نجف رفتیم، پدرم نزد قبر مطهّر ایستاد و گریست و گفت:
السَّلامُ عَلَی أَبِی الْأَئِمَّةِ وَخَلِیلِ النُّبُوَّةِ وَالْمَخْصُوصِ بِالْأُخُوَّةِ، السَّلامُ عَلَی یعْسُوبِ الْإِیمانِ وَمِیزانِ الْأَعْمالِ وَسَیفِ ذِی الْجَلالِ، السَّلامُ عَلَی صالِحِ الْمُؤْمِنِینَ وَوارِثِ عِلْمِ النَّبِیینَ الْحاکمِ فِی یوْمِ الدِّینِ، السَّلامُ عَلَی شَجَرَةِ التَّقْوی، السَّلامُ عَلَی حُجَّةِ اللّهِ الْبالِغَةِ وَ نِعْمَتِهِ السَّابِغَةِ وَ نِقْمَتِهِ الدَّامِغَةِ، السَّلامُ عَلَی الصِّراطِ الْواضِحِ وَالنَّجْمِ اللَّائِحِ وَالْإِمامِ النَّاصِحِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
آنگاه گفت:
أَنْتَ وَسِیلَتِی إِلَی اللّهِ وَذَرِیعَتِی وَلِی حَقُّ مُوالاتِی وَتَأْمِیلِی، فَکنْ شَفِیعِی إِلَی اللّهِ عَزَّوَجَلَّ فِی الْوُقُوفِ عَلَی قَضاءِ حاجَتِی وَهِی فَکاک رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ، وَاصْرِفْنِی فِی مَوْقِفِی هذَا بِالنُّجْحِ وَ بِمَا سَأَلْتُهُ کلَّهُ بِرَحْمَتِهِ وَقُدْرَتِهِ. اللّهُمَّ ارْزُقْنِی عَقْلاً کامِلاً، وَلُبّاً راجِحاً، وَقَلْباً زَکیاً، وَعَمَلاً کثِیراً، وَأَدَباً بارِعاً، وَاجْعَلْ ذلِک کلَّهُ لِی، وَلَا تَجْعَلْهُ عَلَی، بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

شیخ کلینی از حضرت هادی(علیه السلام) روایت کرده: نزد قبر امیرمؤمنان بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا وَلِی اللّهِ، أَنْتَ أَوَّلُ مَظْلُومٍ، وَأَوَّلُ مَنْ غُصِبَ حَقُّهُ، صَبَرْتَ وَاحْتَسَبْتَ حَتَّی أَتَاک الْیقِینُ، فَأَشْهَدُ أَنَّک لَقِیتَ اللّهَ وَأَنْتَ شَهِیدٌ، عَذَّبَ اللّهُ قاتِلَک بِأَنْواعِ الْعَذابِ وَجَدَّدَ عَلَیهِ الْعَذابَ، جِئْتُک عارِفاً بِحَقِّک، مُسْتَبْصِراً بِشَأْنِک، مُعادِیاً لِأَعْدائِک وَمَنْ ظَلَمَک، أَلْقی عَلَی ذلِک رَبِّی إِنْ شَاءَ اللّهُ، یا وَلِی اللّهِ، إِنَّ لِی ذُنُوباً کثِیرَةً فَاشْفَعْ لِی إِلی رَبِّک فَإِنَّ لَک عِنْدَ اللّهِ مَقَاماً مَعْلُوماً، وَ إِنَّ لَک عِنْدَ اللّهِ جَاهاً وَشَفاعَةً وَقَدْ قالَ اللّهُ تَعالی: «وَ لا یشْفَعُونَ إِلاّ لِمَنِ ارْتَضی».

زیارتی است که جماعتی از علما روایت کرده اند، ازجمله آن ها: شیخ محمّد ابن مشهدی است که فرموده است:
محمّد بن خالد طیالسی، از سیف بن عُمیره روایت کرده است که گفت: با صفوان جمّال و جمعی از اصحابمان به سوی نجف بیرون رفتیم و در آنجا حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) را زیارت کردیم، چون از زیارت فارغ شدیم، صفوان روی خود را به سوی قبر حضرت امام حسین(علیه السلام) برگرداند و گفت: زیارت می کنم حضرت حسین(علیه السلام) را در این مکان، از بالای سر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام).
آنگاه گفت: با امام صادق(علیه السلام) به اینجا آمدیم و حضرت به این صورت زیارت کرد و نماز خواند و دعا کرد که من نیز همان را انجام می دهم و فرمود: ای صفوان این زیارت را ضبط کن و این دعا را بخوان و همیشه حضرت امیرالمؤمنین و امام حسین(علیهماالسلام) را به این کیفیت زیارت کن که من در پیشگاه خدا ضامنم که هرکه ایشان را چنین زیارت کند و این دعا را بخواند، خواه از نزدیک و خواه از دور، زیارتش پذیرفته و عملش با پاداش و سلامش به ایشان برسد و نزد آنان پسندیده گردد و حاجت هایش هرچند عظیم باشد برآورده شود.
نویسنده گوید: باقی ماندۀ این روایت، در برتری این عمل در دنباله «دعای صفوان در زیارت عاشورا» ان شاء الله خواهد آمد؛
و زیارت امیرالمؤمنین(علیه السلام) به این کیفیت است: رو به قبر آن حضرت بایست و بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا رَسُولَ اللّهِ. السَّلامُ عَلَیک یا صَِفْوَةَ اللّهِ. السَّلامُ عَلَیک یا أَمِینَ اللّهِ. السَّلامُ عَلَی مَنِ اصْطَفاهُ اللّهُ وَاخْتَصَّهُ وَاخْتارَهُ مِنْ بَرِیتِهِ. السَّلامُ عَلَیک یا خَلِیلَ اللّهِ مَا دَجَا اللَّیلُ وَغَسَقَ، وَأَضاءَ النَّهارُ وَأَشْرَقَ. السَّلامُ عَلَیک مَا صَمَتَ صامِتٌ، وَنَطَقَ نَاطِقٌ، وَذَرَّ شارِقٌ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
السَّلامُ عَلَی مَوْلانا أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ صَاحِبِ السَّوابِقِ وَالْمَناقِبِ وَالنَّجْدَةِ، وَمُبِیدِ الْکتَائِبِ، الشَّدِیدِ الْبَأْسِ، الْعَظِیمِ الْمِرَاسِ، الْمَکینِ الْأَسَاسِ، سَاقِی الْمُؤْمِنِینَ بِالْکأْسِ مِنْ حَوْضِ الرَّسُولِ الْمَکینِ الْأَمِینِ؛
السَّلامُ عَلَی صاحِبِ النُّهی وَالْفَضْلِ وَالطَّوائِلِ وَالْمَکرُماتِ وَالنَّوائِلِ. السَّلامُ عَلَی فارِسِ الْمُؤْمِنِینَ، وَلَیثِ الْمُوَحِّدِینَ، وَقاتِلِ الْمُشْرِکینَ، وَوَصِی رَسُولِ رَبِّ الْعالَمِینَ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
السَّلامُ عَلَی مَنْ أَیدَهُ اللّهُ بِجَبْرَئِیلَ، وَأَعانَهُ بِمِیکائِیلَ، وَأَزْلَفَهُ فِی الدَّارَینِ، وَحَباهُ بِکلِّ مَا تَقِرُّ بِهِ الْعَینُ، وَصَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَعَلَی آلِهِ الطَّاهِرِینَ، وَعَلَی أَوْلادِهِ الْمُنْتَجَبِینَ، وَعَلَی الْأَئِمَّةِ الرَّاشِدِینَ الَّذِینَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ، وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْکرِ، وَفَرَضُوا عَلَینا الصَّلَواتِ، وَأَمَرُوا بِإِیتاءِ الزَّکاةِ، وَعَرَّفُونا صِیامَ شَهْرِ رَمَضانَ، وَقِراءَةَ الْقُرْآنِ؛
السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ وَیعْسُوبَ الدِّینِ، وَقائِدَ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا بابَ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا عَینَ اللّهِ النَّاظِرَةَ، وَیدَهُ الْباسِطَةَ، وَأُذُنَهُ الْواعِیةَ، وَحِکمَتَهُ الْبَالِغَةَ، وَ نِعْمَتَهُ السَّابِغَةَ، وَ نِقْمَتَهُ الدَّامِغَةَ.
السَّلامُ عَلَی قَسِیمِ الْجَنَّةِ وَالنَّارِ. السَّلامُ عَلَی نِعْمَةِ اللّهِ عَلَی الْأَبْرارِ، وَ نِقْمَتِهِ عَلَی الْفُجَّارِ. السَّلامُ عَلَی سَیدِ الْمُتَّقِینَ الْأَخْیارِ. السَّلامُ عَلَی أَخِی رَسُولِ اللّهِ، وَابْنِ عَمِّهِ، وَزَوْجِ ابْنَتِهِ، وَالْمَخْلُوقِ مِنْ طِینَتِهِ. السَّلامُ عَلَی الْأَصْلِ الْقَدِیمِ، وَالْفَرْعِ الْکرِیمِ. السَّلامُ عَلَی الثَّمَرِ الْجَنِی. السَّلامُ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ عَلِی.
السَّلامُ عَلَی شَجَرَةِ طُوبَی، وَسِدْرَةِ الْمُنْتَهی. السَّلامُ عَلَی آدَمَ صَفْوَةِ اللّهِ، وَنُوحٍ نَبِی اللّهِ، وَ إِبْراهِیمَ خَلِیلِ اللّهِ، وَمُوسی کلِیمِ اللّهِ، وَعِیسی رُوحِ اللّهِ، وَمُحَمَّدٍ حَبِیبِ اللّهِ، وَمَنْ بَینَهُمْ مِنَ النَّبِیینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَداءِ وَالصَّالِحِینَ وَحَسُنَ أُولئِک رَفِیقاً. السَّلامُ عَلَی نُورِ الْأَنْوارِ، وَسَلِیلِ الْأَطْهارِ، وَعَناصِرِ الْأَخْیارِ؛
السَّلامُ عَلَی والِدِ الْأَئِمَّةِ الْأَبْرارِ. السَّلامُ عَلَی حَبْلِ اللّهِ الْمَتِینِ، وَجَنْبِهِ الْمَکینِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ. السَّلامُ عَلَی أَمِینِ اللّهِ فِی أَرْضِهِ، وَخَلِیفَتِهِ وَالْحاکمِ بِأَمْرِهِ، وَالْقَیمِ بِدِینِهِ، وَالنَّاطِقِ بِحِکمَتِهِ، وَالْعامِلِ بِکتابِهِ، أَخِی الرَّسُولِ، وَزَوْجِ الْبَتُولِ، وَسَیفِ اللّهِ الْمَسْلُولِ.
السَّلامُ عَلَی صاحِبِ الدَّلالاتِ، وَالْآیاتِ الْباهِراتِ، وَالْمُعْجِزاتِ الْقاهِراتِ، وَالْمُنْجِی مِنَ الْهَلَکاتِ، الَّذِی ذَکرَهُ اللّهُ فِی مُحْکمِ الْآیاتِ، فَقالَ تَعالی: «وَ إِنَّهُ فِی أُمِّ الْکتابِ لَدَینا لَعَلِی حَکیمٌ ». السَّلامُ عَلَی اسْمِ اللّهِ الرَّضِی، وَوَجْهِهِ الْمُضِیءِ، وَجَنْبِهِ الْعَلِی، وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، السَّلامُ عَلَی حُجَجِ اللّهِ وَأَوْصِیائِهِ، وَخَاصَّةِ اللّهِ وَأَصْفِیائِهِ، وَخالِصَتِهِ وَأُمَنَائِهِ، وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
قَصَدْتُک یا مَوْلای یا أَمِینَ اللّهِ وَحُجَّتَهُ زَائِراً عَارِفاً بِحَقِّک، مُوالِیاً لِأَوْلِیائِک، مُعادِیاً لِأَعْدائِک، مُتَقَرِّباً إِلَی اللّهِ بِزِیارَتِک، فَاشْفَعْ لِی عِنْدَ اللّهِ رَبِّی وَرَبِّک فِی خَلاصِ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ، وَقَضَاءِ حَوَائِجِی حَوَائِجِ الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ.
پس خود را به قبر بچسبان و آن را ببوس و بگو:
سَلامُ اللّهِ وَسَلامُ مَلائِکتِهِ الْمُقَرَّبِینَ وَالْمُسَلَّمِینَ لَک بِقُلُوبِهِمْ یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ وَالنَّاطِقِینَ بِفَضْلِک وَالشَّاهِدِینَ عَلَی أَنَّک صَادِقٌ أَمِینٌ صِدِّیقٌ عَلَیک وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، أَشْهَدُ أَنَّک طُهْرٌ طاهِرٌ مُطَهَّرٌ مِنْ طُهْرٍ طاهِرٍ مُطَهَّرٍ، أَشْهَدُ لَک یا وَلِی اللّهِ وَ وَلِی رَسُولِهِ بِالْبَلاغِ وَالْأَداءِ،
وَأَشْهَدُ أَنَّک جَنْبُ اللّهِ وَبابُهُ، وَأَنَّک حَبِیبُ اللّهِ وَوَجْهُهُ الَّذِی یؤْتی مِنْهُ، وَأَنَّک سَبِیلُ اللّهِ، وَأَنَّک عَبْدُاللّهِ وَأَخُو رَسُولِهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، أَتَیتُک مُتَقَرِّباً إِلَی اللّهِ عَزَّوَجَلَّ بِزِیارَتِک راغِباً إِلَیک فِی الشَّفاعَةِ أَبْتَغِی بِشَفاعَتِک خَلاصَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ، مُتَعَوِّذاً بِک مِنَ النَّارِ؛ هارِباً مِنْ ذُنُوبِی الَّتِی احْتَطَبْتُها عَلَی ظَهْرِی فَزِعاً إِلَیک رَجاءَ رَحْمَةِ رَبِّی؛
أَتَیتُک أَسْتَشْفِعُ بِک یا مَوْلای وَأَتَقَرَّبُ بِک إِلَی اللّهِ لِیقْضِی بِک حَوَائِجِی، فَاشْفَعْ لِی یا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ إِلَی اللّهِ فَإِنِّی عَبْدُ اللّهِ وَمَوْلاک وَزائِرُک وَلَک عِنْدَ اللّهِ الْمَقامُ الْمَحْمُودُ، وَالْجَاهُ الْعَظِیمُ، وَالشَّأْنُ الْکبِیرُ، وَالشَّفاعَةُ الْمَقْبُولَةُ.
اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَصَلِّ عَلَی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَبْدِک الْمُرْتَضی، وَأَمِینِک الْأَوْفی، وَعُرْوَتِک الْوُثْقی، وَیدِک الْعُلْیا، وَجَنْبِک الْأَعْلی، وَکلِمَتِک الْحُسْنی، وَحُجَّتِک عَلَی الْوَری، وَصِدِّیقِک الْأَکبَرِ، وَسَیدِ الْأَوْصِیاءِ، وَرُکنِ الْأَوْلِیاءِ، وَعِمادِ الْأَصْفِیاءِ، أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ، وَیعْسُوبِ الدِّینِ، وَقُدْوَةِ الصَّالِحِینَ، وَ إِمامِ الْمُخْلِصِینَ؛ الْمَعْصُومِ مِنَ الْخَلَلِ، الْمُهَذَّبِ مِنَ الزَّلَلِ، الْمُطَهَّرِ مِنَ الْعَیبِ، الْمُنَزَّهِ مِنَ الرَّیبِ، أَخِی نَبِیک، وَوَصِی رَسُولِک،
الْبائِتِ عَلَی فِراشِهِ، وَالْمُواسِی لَهُ بِنَفْسِهِ، وَکاشِفِ الْکرْبِ عَنْ وَجْهِهِ، الَّذِی جَعَلْتَهُ سَیفاً لِنُبُوَّتِهِ، وَآیةً لِرِسالَتِهِ، وَشاهِداً عَلَی أُمَّتِهِ، وَدِلالَةً عَلَی حُجَّتِهِ، وَحامِلاً لِرایتِهِ، وَوِقایةً لِمُهْجَتِهِ، وَهادِیاً لِأُمَّتِهِ، وَیداً لِبَأْسِهِ، وَتاجاً لِرَأْسِهِ، وَباباً لِسِرِّهِ، وَمِفْتاحاً لِظَفَرِهِ، حَتَّی هَزَمَ جُیوشَ الشِّرْک بِإِذْنِک، وَأَبادَ عَساکرَ الْکفْرِ بِأَمْرِک، وَبَذَلَ نَفْسَهُ فِی مَرْضاةِ رَسُولِک، وَجَعَلَها وَقْفاً عَلَی طاعَتِهِ، فَصَلِّ اللّهُمَّ عَلَیهِ صَلاةً دَائِمَةً بَاقِیةً.
سپس بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا وَلِی اللّهِ، وَالشِّهابَ الثَّاقِبَ، وَالنُّورَ الْعاقِبَ، یا سَلِیلَ الْأَطَائِبِ، یا سِرَّ اللّهِ، إِنَّ بَینِی وَبَینَ اللّهِ تَعالی ذُنُوباً قَدْ أَثْقَلَتْ ظَهْرِی وَلَا یأْتِی عَلَیها إِلّا رِضاهُ، فَبِحَقِّ مَنِ ائْتَمَنَک عَلَی سِرِّهِ، وَاسْتَرْعاک أَمْرِ خَلْقِهِ، کنْ لِی إِلَی اللّهِ شَفِیعاً، وَمِنَ النَّارِ مُجِیراً، وَعَلَی الدَّهْرِ ظَهِیراً، فَإِنِّی عَبْدُاللّهِ وَ وَلِیک وَزائِرُک صَلَّی اللّهُ عَلَیک.
پس شش رکعت نماز زیارت به جای آر و هر دعا که خواستی بخوان و بعد از آن بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، عَلَیک مِنِّی سَلامُ اللّهِ أَبَداً مَا بَقِیتُ وَبَقِی اللَّیلُ وَالنَّهارُ.
پس اشاره کن و به سوی قبر امام حسین(علیه السلام) متوجّه شو و بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا أَبا عَبْدِاللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا ابْنَ رَسُولِ اللّهِ، أَتَیتُکما زائِراً وَمُتَوَسِّلاً إِلَی اللّهِ تَعالی رَبِّی وَرَبِّکما، وَمُتَوَجِّهاً إِلَی اللّهِ بِکما، وَمُسْتَشْفِعاً بِکما إِلَی اللّهِ فِی حاجَتِی هذِهِ؛
و بخوان تا آخر «دعای صفوان» (إنَّه قریب مجیب)، سپس رو به قبله کن و بخوان از اول دعای:
یا اللّهُ یا اللّهُ یا اللّهُ، یا مُجِیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّینَ، وَیا کاشِفَ کرْبِ الْمَکرُوبِینَ. ..تا... وَاصْرِفْنِی بِقَضاءِ حَاجَتِی وَکفایةِ مَا أَهَمَّنِی هَمُّهُ مِنْ أَمْرِ دُنْیای وَآخِرَتِی یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
پس روی به جانب قبر امیرمؤمنان(علیه السلام) کن و بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، وَالسَّلامُ عَلَی أَبِی عَبْدِ اللّهِ الْحُسَینِ مَا بَقِیتُ وَبَقِی اللَّیلُ وَالنَّهارُ، لَا جَعَلَهُ اللّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّی لِزِیارَتِکما، وَلَا فَرَّقَ اللّهُ بَینِی وَبَینَکما.
نویسنده گوید: پیش از این ذکر شد که دعای صفوان همان دعایی است که به «دعای علَقَمه» مشهور شده و ذکر آن در زیارت روز عاشورا بیاید ان شاء الله.

 زیارتی است که سید ابن طاووس در کتاب «مصباح الزائر» نقل کرده، به این صورت که: «باب السّلام» -یعنی درگاه روضه مقدّسه امیرمؤمنان که ضریح مقدّس از آنجا دیده می شود- را قصد کن؛ پس «سی وچهار» مرتبه «اللّهُ أَکْبَر» بگو، آنگاه زیارت را به این کیفیت ادامه بده:
سَلامُ اللّهِ وَسَلامُ مَلائِکتِهِ الْمُقَرَّبِینَ، وَأَنْبِیائِهِ الْمُرْسَلِینَ، وَعِبادِهِ الصَّالِحِینَ، وَجَمِیعِ الشُّهَداءِ وَالصِّدِّیقِینَ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، السَّلامُ عَلَی آدَمَ صَِفْوَةِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَی نُوحٍ نَبِی اللّهِ، السَّلامُ عَلَی إِبْراهِیمَ خَلِیلِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَی مُوسی کلِیمِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَی عِیسی رُوحِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَی مُحَمَّدٍ حَبِیبِ اللّهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
السَّلامُ عَلَی اسْمِ اللّهِ الرَّضِی، وَوَجْهِهِ الْعَلِی، وَصِراطِهِ السَّوِی، السَّلامُ عَلَی الْمُهَذَّبِ الصَّفِی، السَّلامُ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ عَلِی بْنِ أَبِی طالِبٍ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، السَّلامُ عَلَی خالِصِ الْأَخِلَّاءِ، السَّلامُ عَلَی الْمَخْصُوصِ بِسَیدَةِ النِّسَاءِ؛
السَّلامُ عَلَی الْمَوْلُودِ فِی الْکعْبَةِ الْمُزَوَّجِ فِی السَّماءِ، السَّلامُ عَلَی أَسَدِ اللّهِ فِی الْوَغی، السَّلامُ عَلَی مَنْ شُرِّفَتْ بِهِ مَکةُ وَمِنی، السَّلامُ عَلَی صاحِبِ الْحَوْضِ وَحامِلِ اللِّواءِ، السَّلامُ عَلَی خَامِسِ أَهْلِ الْعَباءِ، السَّلامُ عَلَی الْبائِتِ عَلَی فِراشِ النَّبِی وَمُفْدِیهِ بِنَفْسِهِ مِنَ الْأَعْداءِ، السَّلامُ عَلَی قالِعِ بابِ خَیبَرَ وَالدَّاحِی بِهِ فِی الْفَضاءِ، السَّلامُ عَلَی مُکلِّمِ الْفِتْیةِ فِی کهْفِهِمْ بِلِسانِ الْأَنْبِیاءِ؛
السَّلامُ عَلَی مُنْبِعِ الْقَلِیبِ فِی الْفَلَا، السَّلامُ عَلَی قالِعِ الصَّخْرَةِ وَقَدْ عَجَزَ عَنْهَا الرِّجالُ الْأَشِدَّاءُ، السَّلامُ عَلَی مُخاطِبِ الثُّعْبانِ عَلَی مِنْبَرِ الْکوْفَةِ بِلِسانِ الْفُصَحاءِ؛ السَّلامُ عَلَی مُخاطِبِ الذِّئْبِ وَمُکلِّمِ الْجُمْجُمَةِ بِالنَّهْرَوانِ وَقَدْ نَخِرَتِ الْعِظامُ بِالْبِلَی، السَّلامُ عَلَی صاحِبِ الشَّفاعَةِ فِی یوْمِ الْوَرَی وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
السَّلامُ عَلَی الْإِمامِ الزَّکی حَلِیفِ الْمِحْرابِ، السَّلامُ عَلَی صاحِبِ الْمُعْجِزِ الْباهِرِ وَالنَّاطِقِ بِالْحِکمَةِ وَالصَّوابِ، السَّلامُ عَلَی مَنْ عِنْدَهُ تَأْوِیلُ الْمُحْکمِ والْمُتَشابِهِ وَعِنْدَهُ أُمُّ الْکتابِ، السَّلامُ عَلَی مَنْ رُدَّتْ عَلَیهِ الشَّمْسُ حِینَ تَوارَتْ بِالْحِجابِ، السَّلامُ عَلَی مُحْیی اللَّیلِ الْبَهِیمِ بِالتَّهَجُّدِ وَالاکتِئابِ، السَّلامُ عَلَی مَنْ خاطَبَهُ جَبْرَئِیلُ بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنِینَ بِغَیرِ ارْتِیابٍ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
السَّلامُ عَلَی سَیدِ السَّاداتِ، السَّلامُ عَلَی صاحِبِ الْمُعْجِزاتِ، السَّلامُ عَلَی مَنْ عَجِبَ مِنْ حَمَلاتِهِ فِی الْحُرُوبِ مَلائِکةُ سَبْعِ سَمَاوَاتٍ، السَّلامُ عَلَی مَنْ نَاجَی الرَّسُولَ فَقَدَّمَ بَینَ یدَی نَجْواهُ صَدَقَاتٍ، السَّلامُ عَلَی أَمِیرِ الْجُیوشِ وَصَاحِبِ الْغَزَواتِ، السَّلامُ عَلَی مُخاطِبِ ذِئْبِ الْفَلَواتِ، السَّلامُ عَلَی نُورِ اللّهِ فِی الظُّلُمَاتِ، السَّلامُ عَلَی مَنْ رُدَّتْ لَهُ الشَّمْسُ فَقَضی مَا فَاتَهُ مِنَ الصَّلاةِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُه.
السَّلامُ عَلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، السَّلامُ عَلَی سَیدِ الْوَصِیینَ، السَّلامُ عَلَی إِمامِ الْمُتَّقِینَ، السَّلامُ عَلَی وَارِثِ عِلْمِ النَّبِیینَ، السَّلامُ عَلَی یعْسُوبِ الدِّینِ، السَّلامُ عَلَی عِصْمَةِ الْمُؤْمِنِینَ، السَّلامُ عَلَی قُدْوَةِ الصَّادِقِینَ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
السَّلامُ عَلَی حُجَّةِ الْأَبْرارِ، السَّلامُ عَلَی أَبِی الْأَئِمَّةِ الْأَطْهارِ، السَّلامُ عَلَی الْمَخْصُوصِ بِذِی الْفَقارِ، السَّلامُ عَلَی ساقِی أَوْلِیائِهِ مِنْ حَوْضِ النَّبِی الْمُخْتارِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ مَا اطَّرَدَ اللَّیلُ وَالنَّهارُ، السَّلامُ عَلَی النَّبَاَ الْعَظِیمِ، السَّلامُ عَلَی مَنْ أَنْزَلَ اللّهُ فِیهِ: «وَ إِنَّهُ فِی أُمِّ الْکتابِ لَدَینا لَعَلِی حَکیمٌ»، السَّلامُ عَلَی صِراطِ اللّهِ الْمُسْتَقِیمِ، السَّلامُ عَلَی الْمَنْعُوتِ فِی التَّوْراةِ وَالْإِنْجِیلِ وَالْقُرْآنِ الْحَکیمِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
پس خود را به ضریح می چسبانی و آن را می بوسی و می گویی:
یا أَمِینَ اللّهِ، یا حُجَّةَ اللّهِ، یا وَلِی اللّهِ، یا صِرَاطَ اللّهِ، زَارَک عَبْدُک وَ وَلِیک اللَّائِذُ بِقَبْرِک، وَ الْمُنِیخُ رَحْلَهُ بِفِنَائِک، الْمُتَقَرِّبُ إِلَی اللّهِ عَزَّوَجَلَّ، وَالْمُسْتَشْفِعُ بِک إِلَی اللّهِ زِیارَةَ مَنْ هَجَرَ فِیک صَحْبَهُ، وَجَعَلَک بَعْدَ اللّهِ حَسْبَهُ، أَشْهَدُ أَنَّک الطُّورُ، وَالْکتابُ الْمَسْطُورُ، وَ الرِّقُّ الْمَنْشُورُ، وَبَحْرُ الْعِلْمِ الْمَسْجُورُ؛
یا وَلِی اللّهِ إِنَّ لِکلِّ مَزُورٍ عَِنایةً فِی مَنْ زارَهُ وَقَصَدَهُ وَأَتاهُ، وَأَنَا وَلِیک وَقَدْ حَطَطْتُ رَحْلِی بِفِنائِک، وَلَجَأْتُ إِلی حَرَمِک، وَلُذْتُ بِضَرِیحِک لِعِلْمِی بِعَظِیمِ مَنْزِلَتِک وَشَرَفِ حَضْرَتِک، وَقَدْ أثْقَلَتِ الذُّنُوبُ ظَهْرِی وَمَنَعَتْنِی رُقادِی، فَما أَجِدُ حِرْزاً وَلَا مَعْقِلاً وَلَا مَلْجَأً أَلْجَأُ إِلَیهِ إِلّا اللّهُ تَعالی وَتَوَسُّلِی بِک إِلَیهِ، وَاسْتِشْفاعِی بِک لَدَیهِ، فَها أَنَا نازِلٌ بِفِنائِک وَلَک عِنْدَ اللّهِ جاهٌ عَظِیمٌ، وَمَقامٌ کرِیمٌ، فَاشْفَعْ لِی عِنْدَ اللّهِ رَبِّک یا مَوْلای.
پس ضریح را ببوس و رو به سوی قبله کن و بگو:
اللّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیک یا أَسْمَعَ السَّامِعِینَ، وَیا أَبْصَرَ النَّاظِرِینَ، وَیا أَسْرَعَ الْحاسِبِینَ، وَیا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِینَ، بِمُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِیینَ، رَسُولِک إِلَی الْعالَمِینَ، وَبِأَخِیهِ وَابْنِ عَمِّهِ الْأَ نْزَعِ الْبَطِینِ، الْعالِمِ الْمُبِینِ، عَلِی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، وَالْحَسَنَ وَالْحُسَینِ الْإِمامَینِ الشَّهِیدَینِ، وَبِعَلِی بْنِ الْحُسَینِ زَینِ الْعابِدِینَ، وَبِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِی باقِرِ عِلْمِ الْأَوَّلِینَ، وَبِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ زَکی الصِّدِّیقِینَ،
وَبِمُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ الْکاظِمِ الْمُبِینِ، وَحَبِیسِ الظَّالِمِینَ، وَبِعَلِی بْنِ مُوسَی الرِّضَا الْأَمِینِ، وَبِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِی الْجَوادِ عَلَمِ الْمُهْتَدِینَ، وَبِعَلِی بْنِ مُحَمَّدٍ الْبَرِّ الصَّادِقِ سَیدِ الْعابِدِینَ، وَبِالْحَسَنِ بْنِ عَلِی الْعَسْکرِی وَلِی الْمُؤْمِنِینَ، وَبِالْخَلَفِ الْحُجَّةِ صاحِبِ الْأَمْرِ مُظْهِرِ الْبَراهِینِ، أَنْ تَکشِفَ مَا بِی مِنَ الْهُمُومِ، وَتَکفِینِی شَرَّ الْبَلاءِ الْمَحْتُومِ، وَتُجِیرَنِی مِنَ النَّارِ ذاتِ السَّمُومِ، بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
پس برای هرچه بخواهی دعا کن و آن حضرت را وداع کن و بازگرد.
نویسنده گوید: سید عبدالکریم بن طاووس در کتاب «فرحة الغرّی» روایت کرده: که حضرت زین العابدین(علیه السلام) به شهر کوفه آمد و وارد مسجد کوفه شد، ابوحمزه ثمالی که از زاهدان اهل کوفه و از بزرگان آن منطقه بود، در مسجد بود. امام سجّاد(علیه السلام) دو رکعت نماز خواند، ابوحمزه گفت: لهجه ای پاکیزه تر از لهجه او نشنیدم، نزدیک او رفتم تا بشنوم چه می گوید، شنیدم می گوید:
إِلهِی إِنْ کانَ قَدْ عَصَیتُک فَإِنِّی قَدْ أَطَعْتُک فِی أَحَبِّ الْأَشْیاءِ إِلَیک...
و این دعایی است معروف.
نویسنده گوید: ذکر این دعا پس از این در «اعمال مسجد کوفه» بیاید و نیز ذکر این مطلب هم بیاید که ابوحمزه گفت: آن بزرگوار کنار ستون هفتم آمد و نعلین خود را از پا درآورد و ایستاد و دست ها را تا برابر گوش برداشت و تکبیر گفت که تمام موهای بدنم از ترس آن راست شد، پس چهار رکعت نماز بجا آورد و رکوع و سجودش را نیکو انجام داد، آنگاه این دعا را خواند: «إِلهِی إِنْ کُنْتُ قَدْ عَصَیْتُکَ..» تا آخر دعا.
موافق روایت چند سطر قبل ابوحمزه گفت: آن بزرگوار پس از دو رکعت نماز و دعا از جای برخاست و بیرون رفت؛ من تا مناخ کوفه، مکانی که شتران را در آنجا می خواباندند دنبال آن حضرت رفتم؛ در آنجا غلام سیاهی دیدم که شتر گزیده و ناقه ای با اوست، به او گفتم: ای سیاه این مرد کیست؟ گفت: از سیما و شمایلش او را نشناختی؟! او علی بن الحسین(علیه السلام) است.
ابوحمزه گفت: خود را به روی قدم های آن حضرت انداختم و آن ها را بوسیدم. آن جناب مانع ادامه این عمل شد و با دست مبارک خود سر مرا بلند کرد و فرمود: این کار را مکن، سجده جز برای خدای عزوجل نشاید؛ گفتم: یابن رسول الله، برای چه اینجا آمده اید؟ فرمود: برای آنچه دیدی، یعنی نماز در مسجد کوفه؛ اگر مردم بدانند چه فضیلتی در آن است به سویش بیایند، گرچه به روش کودکان خود را به زمین کشند؛ یعنی راه رفتن برای ایشان هرچند در نهایت سختی باشد، مانند اطفالی که هنوز راه نیفتاده اند و نشسته حرکت می کنند.
سپس فرمود: آیا میل داری با من قبر جدّم علی بن ابیطالب(علیه السلام) را زیارت کنی؟ گفتم آری، حضرت حرکت کرد و من در سایه ناقه او بودم و مرا حدیث می فرمود تا به غریین رسیدیم و آن بقعه ای بود سپید که نورش می درخشید.
آنگاه از مرکبش پیاده شد و دو طرف روی خود را بر آن زمین نهاد و فرمود: ای ابا حمزه این قبر جدّ من علی بن ابیطالب است، پس زیارت کرد آن حضرت را به زیارتی که اول آن «السَّلامُ عَلَی اسْمِ اللّهِ الرَّضِیِّ، وَنُورِ وَجْهِهِ الْمُضِیءِ» است؛ پس با آن قبر مطهّر وداع کرد و به سوی مدینه رفت و من به جانب کوفه برگشتم.
نویسنده گوید: از اینکه سید این زیارت را در کتاب «فرحة الغری» ذکر نکرده است تأسّف می خوردم و در جستجوی آن بودم تا یک یک زیاراتی که برای حضرت امیر نقل شده بود دیدم، زیارتی که در ابتدای آن این دو جمله باشد نیافتم، مگر این زیارت شریف [زیارت هفتم] که جمله اوّلش موافق است و جمله دوّم مخالف [در اوائل زیارت هفتم به این صورت است: «السَّلامُ عَلَی اسْمِ اللّهِ الرَّضِیِّ وَ وَجْهِهِ الْعَلِیِّ»] و شاید این زیارت که سید دو جمله اش را نقل کرده همان زیارت باشد و این تفاوت اندک چندان اهمیتی ندارد.
اگر بگویی اوّل این زیارت: «سَلامُ اللّهِ وَسَلامُ مَلائِکَتِهِ» است نه: «السَّلامُ عَلَی اسْمِ اللّهِ» گوییم: اوّل زیارت همان «السَّلامُ عَلَی اسْمِ اللّهِ الرَّضِیِّ» است و سلام های سابق به منزله اذن دخول و طلب رخصت است و شاهد بر این مطلب، مطابقت داشتن این زیارت است با «زیارت روز ولادت» که کمال شباهت را با هم دارند؛ به آنجا رجوع کن تا بر تو معلوم گردد.
و نیز آگاه باش در «زیارت ششم» و «زیارت روز ولادت»، این جمله [«السَّلامُ عَلَی اسْمِ اللّهِ الرَّضِیِّ، وَنُورِ وَجْهِهِ الْمُضِیءِ»] بدون لفظ «نور» است ولی نه در ابتدای زیارت، و الله العالم.
از همۀ زیارت های کلّی و عمومی همین «هفت زیارت» را که نقل کردم بس است؛ اگر کسی بیش از این بخواهد، «زیارات جامعه» را بخواند و نیز زیارت مفصّلی که پس از این برای «روز غدیر» نقل می کنم قرائت کند، زیرا به خواندن آن زیارت در هر زمان و هرکجا که شخص قرار داشته باشد، روایت وارد شده است.
باید زیارت حضرت امیرمؤمنان و نماز در آن حرم مطهّر را غنیمت شمرد، زیرا نماز نزد آن بزرگوار برابر دویست هزار نماز است. از حضرت صادق(علیه السلام) روایت شده: هرکه امام واجب الطّاعه را زیارت کند و نزد او چهار رکعت نماز بخواند، برای او حجّ و عمره نوشته می شود و ما در کتاب «هدیّة الزّائرین» به برتری و مزیّت همسایگی مجاورت قبر امیرمؤمنان اشاره کردیم، ولی به شرط آنکه همسایه، حق همسایگی آن حضرت را رعایت کند و این کار بسیار مشکلی است که برای هرکسی ممکن نیست و مقام را مقتضی ذکر آن نمی باشد، هرکه خواهد به کتاب «کلمه طیبه» مراجعه کند.

چون خواستی آن حضرت را وداع کنی، این دعای وداع را بخوان که پس از زیارت پنجم آمده و در کتب علما نقل شده است:
السَّلامُ عَلَیک وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، أَسْتَوْدِعُک اللّهَ وَأَسْتَرْعِیک وَأَقْرَأُ عَلَیک السَّلامَ، آمَنّا بِاللّهِ وَبِالرُّسُلِ وَبِمَا جَاءَتْ بِهِ، وَدَعَتْ إِلَیهِ، وَدَلَّتْ عَلَیهِ، فَاکتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِینَ.
اللّهُمَّ لَاتَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیارَتِی إِیاهُ، فَإِنْ تَوَفَّیتَنِی قَبْلَ ذلِک فَإِنِّی أَشْهَدُ فِی مَمَاتِی عَلَی مَا شَهِدْتُ عَلَیهِ فِی حَیاتِی، أَشْهَدُ أَنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیاً، وَالْحَسَنَ، وَالْحُسَینَ، وَعَلِی بْنَ الْحُسَینِ، وَمُحَمَّدَ بْنَ عَلِی، وَجَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ، وَمُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ، وَعَلِی بْنَ مُوسی، وَمُحَمَّدَ بْنَ عَلِی، وَعَلِی بْنَ مُحَمَّدٍ، وَالْحَسَنَ بْنَ عَلِی، وَالْحُجَّةَ بنَ الْحَسَنِ صَلَواتُک عَلَیهِمْ أَجْمَعِینَ أَئِمَّتِی؛
وَأَشْهَدُ أَنَّ مَنْ قَتَلَهُمْ وَحارَبَهُمْ مُشْرِکونَ، وَمَنْ رَدَّ عَلَیهِمْ فِی أَسْفَلِ دَرَک مِنَ الْجَحِیمِ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مَنْ حارَبَهُمْ لَنا أَعْداءٌ وَنَحْنُ مِنْهُمْ بُرَءاءُ، وَأَنَّهُمْ حِزْبُ الشَّیطانِ، وَعَلَی مَنْ قَتَلَهُمْ لَعْنَةُ اللّهِ وَالْمَلائِکةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ وَمَنْ شَرِک فِیهِمْ وَمَنْ سَرَّهُ قَتْلُهُمْ.
اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بَعْدَ الصَّلاةِ وَالتَّسْلِیمِ أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَعَلِی وَفاطِمَةَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَینِ وَعَلِی وَمُحَمَّدٍ وَجَعْفَرٍ وَمُوسی وَعَلِی وَمُحَمَّدٍ وَعَلِی وَالْحَسَنِ وَالْحُجَّةِ وَلَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیارَتِهِ فَإِنْ جَعَلْتَهُ فَاحْشُرْنِی مَعَ هؤُلاءِ الْمُسَمَّینَ الْأَئِمَّةِ. اللّهُمَّ وَ ذَلِّلْ قُلُوبَنا لَهُمْ بِالطَّاعَةِ وَالْمُناصَحَةِ وَالْمَحَبَّةِ وَحُسْنِ الْمُؤَازَرَةِ وَالتَّسْلِیمِ.

از حضرت رضا(علیه السلام) روایت شده: که به ابن ابی نصر فرمود: هرجا که باشی، روز غدیر کنار قبر امیرالمؤمنین(علیه السلام) حاضر شو، به درستی که در این روز حق تعالی، از مرد مؤمن و زن مؤمنه گناه شصت سال را می آمرزد و از آتش جهنم آزاد می کند و دو برابر آنچه که در ماه رمضان و شب قدر و شب فطر آزاد کرده.
بدان که برای این روز شریف چند زیارت نقل شده است:
اوّل:
«زیارت امین الله» که بیان آن در زیارت دوّم مطلقه گذشت.
زیارتی است که به سندهای معتبر از حضرت هادی(علیه السلام) نقل شده است که با آن زیارت حضرت امیرمؤمنان را در روز غدیر در سالی که معتصم آن حضرت را طلبیده بود زیارت کرد و کیفیت آن به این شیوه و روش است:
چون اراده زیارت کنی بر بارگاه نورانی بایست و رخصت بخواه و شیخ شهید گفته: غسل می کنی و پاک ترین جامه های خود را می پوشی و اذن دخول می طلبی و می گویی: «اللَّهُمَّ إِنِّی وقفتُ عَلَی بابٍ.. » و این همان «اذن دخول اول» است که ما در اول باب نقل کردیم، پس پای راست را پیش بگذار و داخل شو و به نزدیک ضریح مقدّس برو و پشت به قبله در برابر ضریح بایست و بگو:
السَّلامُ عَلَی مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللّهِ، خاتَمِ النَّبِیینَ، وَسَیدِ الْمُرْسَلِینَ، وَصَفْوَةِ رَبِّ الْعالَمِینَ، أَمِینِ اللّهِ عَلَی وَحْیهِ وَعَزائِمِ أَمْرِهِ، وَالْخاتِمِ لِما سَبَقَ، وَالْفاتِحِ لِمَا اسْتُقْبِلَ، وَالْمُهَیمِنِ عَلَی ذلِک کلِّهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ وَصَلَواتُهُ وَتَحِیاتُهُ.
السَّلامُ عَلَی أَنْبِیاءِ اللّهِ وَرُسُلِهِ، وَمَلائِکتِهِ الْمُقَرَّبِینَ، وَعِبَادِهِ الصَّالِحِینَ. السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، وَسَیدَ الْوَصِیینَ، وَوَارِثَ عِلْمِ النَّبِیینَ، وَوَلِی رَبِّ الْعالَمِینَ، وَمَوْلای وَمَوْلَی الْمُؤْمِنِینَ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ. السَّلامُ عَلَیک یا مَوْلای یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، یا أَمِینَ اللّهِ فِی أَرْضِهِ، وَسَفِیرَهُ فِی خَلْقِهِ، وَحُجَّتَهُ الْبَالِغَةَ عَلَی عِبَادِهِ؛
السَّلامُ عَلَیک یا دِینَ اللّهِ الْقَوِیمَ، وَصِراطَهُ الْمُسْتَقِیمَ. السَّلامُ عَلَیک أَیهَا النَّبَأُ الْعَظِیمُ الَّذِی هُمْ فِیهِ مُخْتَلِفُونَ وَعَنْهُ یسْأَلُونَ. السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، آمَنْتَ بِاللّهِ وَهُمْ مُشْرِکونَ، وَصَدَّقْتَ بِالْحَقِّ وَهُمْ مُکذِّبُونَ، وَجاهَدْتَ فِی اللّهِ وَهُمْ مُحْجِمُونَ، وَعَبَدْتَ اللّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ صابِراً مُحْتَسِباً حَتَّی أَتَاک الْیقِینُ، أَلَا لَعْنَةُ اللّهِ عَلَی الظَّالِمِینَ.
السَّلامُ عَلَیک یا سَیدَ الْمُسْلِمِینَ، وَیعْسُوبَ الْمُؤْمِنِینَ، وَ إِمامَ الْمُتَّقِینَ، وَقائِدَ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ، وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛ أَشْهَدُ أَنَّک أَخُو رَسُولِ اللّهِ، وَوَصِیهُ، وَوارِثُ عِلْمِهِ، وَأَمِینُهُ عَلَی شَرْعِهِ، وَخَلِیفَتُهُ فِی أُمَّتِهِ، وَأَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَصَدَّقَ بِما أُنْزِلَ عَلَی نَبِیهِ،
وَأَشْهَدُ أَنَّهُ قَدْ بَلَّغَ عَنِ اللّهِ مَا أَنْزَلَهُ فِیک فَصَدَعَ بِأَمْرِهِ، وَأَوْجَبَ عَلَی أُمَّتِهِ فَرْضَ طاعَتِک وَوِلایتِک، وَعَقَدَ عَلَیهِمُ الْبَیعَةَ لَک، وَجَعَلَک أَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ کما جَعَلَهُ اللّهُ کذَلِک، ثُمَّ أَشْهَدَ اللّهَ تَعَالی عَلَیهِمْ فَقالَ: أَلَسْتُ قَدْ بَلَّغْتُ؟ فَقالُوا: اللّهُمَّ بَلی. فَقالَ: اللّهُمَّ اشْهَدْ وَکفی بِک شَهِیداً وَ حاکماً بَینَ الْعِبادِ، فَلَعَنَ اللّهُ جاحِدَ وِلایتِک بَعْدَ الْإِقْرارِ، وَناکثَ عَهْدِک بَعْدَ الْمِیثَاقِ،
وَأَشْهَدُ أَنَّک وَفَیتَ بِعَهْدِ اللّهِ تَعالَی وَأَنَّ اللّهَ تَعالَی مُوفٍ لَک بِعَهْدِهِ «وَمَنْ أَوْفَی بِما عاهَدَ عَلَیهِ اللّهَ فَسَیؤْتِیهِ أَجْراً عَظِیماً»، وَأَشْهَدُ أَنَّک أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ الْحَقُّ الَّذِی نَطَقَ بِوِلایتِک التَّنْزِیلُ، وَأَخَذَ لَک الْعَهْدَ عَلَی الْأُمَّةِ بِذلِک الرَّسُولُ، وَأَشْهَدُ أَنَّک وَعَمَّک وَأَخاک الَّذِینَ تاجَرْتُمُ اللّهَ بِنُفُوسِکمْ فَأَ نْزَلَ اللّهُ فِیکمْ:
«إِنَّ اللّهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ فَیقْتُلُونَ وَ یقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفی بِعَهْدِهِ مِنَ اللّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیعِکمُ الَّذِی بایعْتُمْ بِهِ وَ ذلِک هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ اَلتّائِبُونَ الْعابِدُونَ الْحامِدُونَ السّائِحُونَ الرّاکعُونَ السّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النّاهُونَ عَنِ الْمُنْکرِ وَ الْحافِظُونَ لِحُدُودِ اللّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ»،
أَشْهَدُ یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَنَّ الشَّاک فِیک مَا آمَنَ بِالرَّسُولِ الْأَمِینِ، وَأَنَّ الْعادِلَ بِک غَیرَک عانِدٌ عَنِ الدِّینِ الْقَوِیمِ الَّذِی ارْتَضَاهُ لَنَا رَبُّ الْعَالَمِینَ، وَأَکمَلَهُ بِوِلایتِک یوْمَ الْغَدِیرِ، وَأَشْهَدُ أَنَّک الْمَعْنِی بِقَوْلِ الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ: «وَ أَنَّ هذا صِراطِی مُسْتَقِیماً فَاتَّبِعُوهُ وَ لا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِکمْ عَنْ سَبِیلِهِ»، ضَلَّ وَاللّهِ وَأَضَلَّ مَنِ اتَّبَعَ سِواک وَعَنَدَ عَنِ الْحَقِّ مَنْ عاداک؛
اللَّهُمَّ سَمِعْنَا لِأَمْرِک وَ أَطَعْنَا، وَ اتَّبَعْنَا صِرَاطَک الْمُسْتَقِیمَ، فَاهْدِنَا رَبَّنَا، وَ لا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیتَنَا إِلَی طَاعَتِک، وَ اجْعَلْنَا مِنَ الشَّاکرِینَ لِأَنْعُمِک، وَ أَشْهَدُ أَنَّک لَمْ تَزَلْ لِلْهَوَی مُخَالِفاً، وَ لِلتُّقَی مُحَالِفاً، وَ عَلَی کظْمِ الْغَیظِ قَادِراً، وَ عَنِ النَّاسِ عَافِیاً غَافِراً، وَ إِذَا عُصِی اللَّهُ سَاخِطاً، وَ إِذَا أُطِیعَ اللَّهُ رَاضِیاً، وَ بِمَا عَهِدَ إِلَیک عَامِلاً، رَاعِیاً لِمَا اسْتُحْفِظْتَ، حَافِظاً لِمَا اسْتُودِعْتَ، مُبَلِّغاً مَا حُمِّلْتَ، مُنْتَظِراً مَا وُعِدْتَ،
وَ أَشْهَدُ أَنَّک مَا اتَّقَیتَ ضَارِعاً، وَ لا أَمْسَکتَ عَنْ حَقِّک جَازِعاً وَ لا أَحْجَمْتَ عَنْ مُجَاهَدَةِ غَاصِبِیک نَاکلاً، وَ لا أَظْهَرْتَ الرِّضَی بِخِلافِ مَا یرْضِی اللَّهَ مُدَاهِناً، وَ لا وَهَنْتَ لِمَا أَصَابَک فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ لا ضَعُفْتَ؛ وَ لا اسْتَکنْتَ عَنْ طَلَبِ حَقِّک مُرَاقِبا، مَعَاذَ اللَّهِ أَنْ تَکونَ کذَلِک، بَلْ إِذْ ظُلِمْتَ احْتَسَبْتَ رَبَّک، وَ فَوَّضْتَ إِلَیهِ أَمْرَک، وَ ذَکرْتَهُمْ فَمَا ادَّکرُوا وَ وَعَظْتَهُمْ فَمَا اتَّعَظُوا، وَ خَوَّفْتَهُمُ اللَّهَ فَمَا تَخَوَّفُوا،
وَ أَشْهَدُ أَنَّک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ جَاهَدْتَ فِی اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ، حَتَّی دَعَاک اللَّهُ إِلَی جِوَارِهِ وَ قَبَضَک إِلَیهِ بِاخْتِیارِهِ، وَ أَلْزَمَ أَعْدَاءَک الْحُجَّةَ بِقَتْلِهِمْ إِیاک، لِتَکونَ الْحُجَّةُ لَک عَلَیهِمْ، مَعَ مَا لَک مِنَ الْحُجَجِ الْبَالِغَةِ عَلَی جَمِیعِ خَلْقِهِ؛
السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، عَبَدْتَ اللَّهَ مُخْلِصا وَ جَاهَدْتَ فِی اللَّهِ صَابِراً وَ جُدْتَ بِنَفْسِک مُحْتَسِباً وَ عَمِلْتَ بِکتَابِهِ وَ اتَّبَعْتَ سُنَّةَ نَبِیهِ وَ أَقَمْتَ الصَّلاةَ، وَ آتَیتَ الزَّکاةَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیتَ عَنِ الْمُنْکرِ مَا اسْتَطَعْتَ، مُبْتَغِیا مَا عِنْدَ اللَّهِ، رَاغِباً فِیمَا وَعَدَ اللَّهُ لا تَحْفِلُ بِالنَّوَائِبِ، وَ لا تَهِنُ عِنْدَ الشَّدَائِدِ؛ وَ لا تَحْجِمُ عَنْ مُحَارِبٍ،
أَفِک مَنْ نَسَبَ غَیرَ ذَلِک إِلَیک، وَ افْتَرَی بَاطِلاً عَلَیک، وَ أَوْلَی لِمَنْ عَنَدَ عَنْک، لَقَدْ جَاهَدْتَ فِی اللَّهِ حَقَّ الْجِهَادِ وَ صَبَرْتَ عَلَی الْأَذَی صَبْرَ احْتِسَابٍ، وَ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ، وَ صَلَّی لَهُ وَ جَاهَدَ وَ أَبْدَی صَفْحَتَهُ فِی دَارِ الشِّرْک، وَ الْأَرْضُ مَشْحُونَةٌ ضَلالَةً، وَ الشَّیطَانُ یعْبَدُ جَهْرَةً وَ أَنْتَ الْقَائِلُ: لا تَزِیدُنِی کثْرَةُ النَّاسِ حَوْلِی عِزَّةً، وَ لا تَفَرُّقُهُمْ عَنِّی وَحْشَةً، وَ لَوْ أَسْلَمَنِی النَّاسُ جَمِیعاً، لَمْ أَکنْ مُتَضَرِّعاً؛
اعْتَصَمْتَ بِاللَّهِ فَعَزَزْتَ وَ آثَرْتَ الْآخِرَةَ عَلَی الْأُولَی فَزَهِدْتَ، وَ أَیدَک اللَّهُ وَ هَدَاک وَ أَخْلَصَک وَ اجْتَبَاک، فَمَا تَنَاقَضَتْ أَفْعَالُک وَ لا اخْتَلَفَتْ أَقْوَالُک، وَ لا تَقَلَّبَتْ أَحْوَالُک وَ لا ادَّعَیتَ وَ لا افْتَرَیتَ عَلَی اللَّهِ کذِباً، وَ لا شَرِهْتَ إِلَی الْحُطَامِ وَ لا دَنَّسَک الْآثَامُ وَ لَمْ تَزَلْ عَلَی بَینَةٍ مِنْ رَبِّک وَ یقِینٍ مِنْ أَمْرِک تَهْدِی إِلَی الْحَقِّ وَ إِلَی صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ أَشْهَدُ شَهَادَةَ حَقٍّ وَ أُقْسِمُ بِاللَّهِ قَسَمَ صِدْقٍ أَنَّ مُحَمَّداً وَ آلَهُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیهِمْ سَادَاتُ الْخَلْقِ، وَ أَنَّک مَوْلای وَ مَوْلَی الْمُؤْمِنِینَ؛
وَ أَنَّک عَبْدُ اللَّهِ وَ وَلِیهُ وَ أَخُو الرَّسُولِ وَ وَصِیهُ وَ وَارِثُهُ وَ أَنَّهُ الْقَائِلُ لَک وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ مَا آمَنَ بِی مَنْ کفَرَ بِک، وَ لا أَقَرَّ بِاللَّهِ مَنْ جَحَدَک وَ قَدْ ضَلَّ مَنْ صَدَّ عَنْک وَ لَمْ یهْتَدِ إِلَی اللَّهِ وَ لا إِلَی مَنْ لا یهْتَدِی بِک وَ هُوَ قَوْلُ رَبِّی عَزَّ وَ جَلَّ: «وَ إِنِّی لَغَفَّارٌ لِمَنْ تَابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صَالِحا ثُمَّ اهْتَدَی» إِلَی وِلایتِک.
مَوْلای فَضْلُک لا یخْفَی، وَ نُورُک لا یطْفَأُ، وَ أَنَّ مَنْ جَحَدَک الظَّلُومُ الْأَشْقَی؛ مَوْلای أَنْتَ الْحُجَّةُ عَلَی الْعِبَادِ وَ الْهَادِی إِلَی الرَّشَادِ وَ الْعُدَّةُ لِلْمَعَادِ مَوْلای لَقَدْ رَفَعَ اللَّهُ فِی الْأُولَی مَنْزِلَتَک وَ أَعْلَی فِی الْآخِرَةِ دَرَجَتَک وَ بَصَّرَک مَا عَمِی عَلَی مَنْ خَالَفَک وَ حَالَ بَینَک وَ بَینَ مَوَاهِبِ اللَّهِ لَک؛ فَلَعَنَ اللَّهُ مُسْتَحِلِّی الْحُرْمَةِ مِنْک، وَ ذَائِدِی الْحَقِّ عَنْک وَ أَشْهَدُ أَنَّهُمُ الْأَخْسَرُونَ، الَّذِینَ تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَ هُمْ فِیهَا کالِحُونَ،
وَ أَشْهَدُ أَنَّک مَا أَقْدَمْتَ وَ لا أَحْجَمْتَ وَ لا نَطَقْتَ وَ لا أَمْسَکتَ إِلا بِأَمْرٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ؛ قُلْتَ: وَ الَّذِی نَفْسِی بِیدِهِ لَقَدْ نَظَرَ إِلَی رَسُولُ اللَّهِ، صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ، أَضْرِبُ بِالسَّیفِ قُدْما، فَقَالَ: یا عَلِی أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَی إِلا أَنَّهُ لا نَبِی بَعْدِی، وَ أُعْلِمُک أَنَّ مَوْتَک وَ حَیاتَک مَعِی، وَ عَلَی سُنَّتِی فَوَ اللَّهِ مَا کذِبْتُ وَ لا کذِبْتُ وَ لا ضَلَلْتُ وَ لا ضُلَّ بِی، وَ لا نَسِیتُ مَا عَهِدَ إِلَی رَبِّی، وَ إِنِّی لَعَلَی بَینَةٍ مِنْ رَبِّی بَینَهَا لِنَبِیهِ وَ بَینَهَا النَّبِی لِی، وَ إِنِّی لَعَلَی الطَّرِیقِ الْوَاضِحِ أَلْفِظُهُ لَفْظا صَدَقْتَ، وَ اللَّهِ وَ قُلْتَ الْحَقَّ؛
فَلَعَنَ اللَّهُ مَنْ سَاوَاک بِمَنْ نَاوَاک، وَ اللَّهُ جَلَّ اسْمُهُ یقُولُ: «هَلْ یسْتَوِی الَّذِینَ یعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یعْلَمُونَ» فَلَعَنَ اللَّهُ مَنْ عَدَلَ بِک مَنْ فَرَضَ اللَّهُ عَلَیهِ وِلایتَک، وَ أَنْتَ وَلِی اللَّهِ وَ أَخُو رَسُولِهِ، وَ الذَّابُّ عَنْ دِینِهِ وَ الَّذِی نَطَقَ الْقُرْآنُ بِتَفْضِیلِهِ؛ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی: «وَ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِینَ عَلَی الْقَاعِدِینَ أَجْراً عَظِیماً دَرَجَاتٍ مِنْهُ وَ مَغْفِرَةً وَ رَحْمَةً وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً»؛
وَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی: «أَجَعَلْتُمْ سِقَایةَ الْحَاجِّ وَ عِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ، کمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیوْمِ الْآخِرِ، وَ جَاهَدَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ لا یسْتَوُونَ عِنْدَ اللَّهِ، وَ اللَّهُ لا یهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ؛ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هَاجَرُوا وَ جَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ، بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللَّهِ وَ أُولَئِک هُمُ الْفَائِزُونَ؛ یبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَ رِضْوَانٍ وَ جَنَّاتٍ لَهُمْ فِیهَا نَعِیمٌ مُقِیمٌ، خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدا إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ».
أَشْهَدُ أَنَّک الْمَخْصُوصُ بِمِدْحَةِ اللَّهِ الْمُخْلِصُ لِطَاعَةِ اللَّهِ، لَمْ تَبْغِ بِالْهُدَی بَدَلا وَ لَمْ تُشْرِک بِعِبَادَةِ رَبِّک أَحَدا وَ أَنَّ اللَّهَ تَعَالَی اسْتَجَابَ لِنَبِیهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ، فِیک دَعْوَتَهُ ثُمَّ أَمَرَهُ بِإِظْهَارِ مَا أَوْلاک لِأُمَّتِهِ إِعْلاءً لِشَأْنِک وَ إِعْلانا لِبُرْهَانِک، وَ دَحْضاً لِلْأَبَاطِیلِ وَ قَطْعاً لِلْمَعَاذِیرِ فَلَمَّا أَشْفَقَ مِنْ فِتْنَةِ الْفَاسِقِینَ، وَ اتَّقَی فِیک الْمُنَافِقِینَ أَوْحَی إِلَیهِ رَبُّ الْعَالَمِینَ: «یا أَیهَا الرَّسُولُ، بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیک مِنْ رَبِّک، وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ، وَ اللَّهُ یعْصِمُک مِنَ النَّاسِ»؛
فَوَضَعَ عَلَی نَفْسِهِ أَوْزَارَ الْمَسِیرِ، وَ نَهَضَ فِی رَمْضَاءِ الْهَجِیرِ فَخَطَبَ، وَ أَسْمَعَ وَ نَادَی فَأَبْلَغَ ثُمَّ سَأَلَهُمْ أَجْمَعَ فَقَالَ هَلْ بَلَّغْتُ فَقَالُوا: اللَّهُمَّ بَلَی فَقَالَ: اللَّهُمَّ اشْهَدْ ثُمَّ قَالَ: أَلَسْتُ أَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ فَقَالُوا بَلَی فَأَخَذَ بِیدِک وَ قَالَ: «مَنْ کنْتُ مَوْلاهُ فَهَذَا عَلِی مَوْلاهُ، اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ، وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ».
فَمَا آمَنَ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فِیک عَلَی نَبِیهِ، إِلّا قَلِیلٌ وَ لا زَادَ أَکثَرَهُمْ غَیرَ تَخْسِیرٍ وَ لَقَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی فِیک مِنْ قَبْلُ وَ هُمْ کارِهُونَ: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یرْتَدَّ مِنْکمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یحِبُّهُمْ، وَ یحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرِینَ، یجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ لا یخَافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ، ذَلِک فَضْلُ اللَّهِ یؤْتِیهِ مَنْ یشَاءُ وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ، إِنَّمَا وَلِیکمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلاةَ، وَ یؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ رَاکعُونَ، وَ مَنْ یتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ» «رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنْزَلْتَ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ، فَاکتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ» «رَبَّنَا لا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیتَنَا، وَ هَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْک رَحْمَةً إِنَّک أَنْتَ الْوَهَّابُ».
اللَّهُمَّ إِنَّا نَعْلَمُ أَنَّ هَذَا هُوَ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِک فَالْعَنْ مَنْ عَارَضَهُ وَ اسْتَکبَرَ وَ کذَّبَ بِهِ وَ کفَرَ، «وَ سَیعْلَمُ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَی مُنْقَلَبٍ ینْقَلِبُونَ»؛
السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، وَ سَیدَ الْوَصِیینَ وَ أَوَّلَ الْعَابِدِینَ، وَ أَزْهَدَ الزَّاهِدِینَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ، وَ صَلَوَاتُهُ وَ تَحِیاتُهُ؛ أَنْتَ مُطْعِمُ الطَّعَامِ عَلَی حُبِّهِ، مِسْکیناً وَ یتِیماً وَ أَسِیراً لِوَجْهِ اللَّهِ، لا تُرِیدُ مِنْهُمْ جَزَاءً وَ لا شُکورا، وَ فِیک أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی: «وَ یؤْثِرُونَ عَلَی أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ، وَ مَنْ یوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِک هُمُ الْمُفْلِحُونَ»؛
وَ أَنْتَ الْکاظِمُ لِلْغَیظِ، وَ الْعَافِی عَنِ النَّاسِ، وَ اللَّهُ یحِبُّ الْمُحْسِنِینَ، وَ أَنْتَ الصَّابِرُ فِی الْبَأْسَاءِ وَ الضَّرَّاءِ، وَ حِینَ الْبَأْسِ وَ أَنْتَ الْقَاسِمُ بِالسَّوِیةِ، وَ الْعَادِلُ فِی الرَّعِیةِ، وَ الْعَالِمُ بِحُدُودِ اللَّهِ مِنْ جَمِیعِ الْبَرِیةِ، وَ اللَّهُ تَعَالَی أَخْبَرَ عَمَّا أَوْلاک مِنْ فَضْلِهِ بِقَوْلِهِ: «أَفَمَنْ کانَ مُؤْمِنا کمَنْ کانَ فَاسِقا لا یسْتَوُونَ؟! أَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوَی، نُزُلا بِمَا کانُوا یعْمَلُونَ»؛
وَ أَنْتَ الْمَخْصُوصُ بِعِلْمِ التَّنْزِیلِ، وَ حُکمِ التَّأْوِیلِ، وَ نَصِّ الرَّسُولِ، وَ لَک الْمَوَاقِفُ الْمَشْهُودَةُ، وَ الْمَقَامَاتُ الْمَشْهُورَةُ، وَ الْأَیامُ الْمَذْکورَةُ، یوْمَ بَدْرٍ وَ یوْمَ الْأَحْزَابِ، «إِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ، وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ، وَ تَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا؛ هُنَالِک ابْتُلِی الْمُؤْمِنُونَ، وَ زُلْزِلُوا زِلْزَالا شَدِیدا؛ وَ إِذْ یقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ، مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ إِلا غُرُورا؛ وَ إِذْ قَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ: یا أَهْلَ یثْرِبَ لا مُقَامَ لَکمْ فَارْجِعُوا، وَ یسْتَأْذِنُ فَرِیقٌ مِنْهُمُ النَّبِی یقُولُونَ: إِنَّ بُیوتَنَا عَوْرَةٌ وَ مَا هِی بِعَوْرَةٍ إِنْ یرِیدُونَ إِلا فِرَارا»؛
وَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی: «وَ لَمَّا رَأَی الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا: هَذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ، وَ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ، وَ مَا زَادَهُمْ إِلا إِیمَانا وَ تَسْلِیما»، فَقَتَلْتَ عَمْرَهُمْ، وَ هَزَمْتَ جَمْعَهُمْ، «وَ رَدَّ اللَّهُ الَّذِینَ کفَرُوا بِغَیظِهِمْ لَمْ ینَالُوا خَیرا، وَ کفَی اللَّهُ الْمُؤْمِنِینَ الْقِتَالَ، وَ کانَ اللَّهُ قَوِیا عَزِیزا»،
وَ یوْمَ أُحُدٍ «إِذْ یصْعِدُونَ وَ لا یلْوُونَ عَلَی أَحَدٍ، وَ الرَّسُولُ یدْعُوهُمْ فِی أُخْرَاهُمْ» وَ أَنْتَ تَذُودُ بُهَمَ الْمُشْرِکینَ عَنِ النَّبِی، ذَاتَ الْیمِینِ وَ ذَاتَ الشِّمَالِ، حَتَّی رَدَّهُمُ اللَّهُ تَعَالَی عَنْکمَا خَائِفِینَ، وَ نَصَرَ بِک الْخَاذِلِینَ،
وَ یوْمَ حُنَینٍ عَلَی مَا نَطَقَ بِهِ التَّنْزِیلُ: «إِذْ أَعْجَبَتْکمْ کثْرَتُکمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنْکمْ شَیئا، وَ ضَاقَتْ عَلَیکمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ، ثُمَّ وَلَّیتُمْ مُدْبِرِینَ، ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَکینَتَهُ عَلَی رَسُولِهِ وَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ»؛ وَ الْمُؤْمِنُونَ أَنْتَ وَ مَنْ یلِیک، وَ عَمُّک الْعَبَّاسُ ینَادِی الْمُنْهَزِمِینَ: یا أَصْحَابَ سُورَةِ الْبَقَرَةِ، یا أَهْلَ بَیعَةِ الشَّجَرَةِ، حَتَّی اسْتَجَابَ لَهُ قَوْمٌ قَدْ کفَیتَهُمُ الْمَئُونَةَ، وَ تَکفَّلْتَ دُونَهُمُ الْمَعُونَةَ، فَعَادُوا آیسِینَ مِنَ الْمَثُوبَةِ، رَاجِینَ وَعْدَ اللَّهِ تَعَالَی بِالتَّوْبَةِ، وَ ذَلِک قَوْلُ اللَّهِ جَلَّ ذِکرُهُ: «ثُمَّ یتُوبُ اللَّهُ مِنْ بَعْدِ ذَلِک عَلَی مَنْ یشَاءُ» وَ أَنْتَ حَائِزٌ دَرَجَةَ الصَّبْرِ، فَائِزٌ بِعَظِیمِ الْأَجْرِ،
وَ یوْمَ خَیبَرَ إِذْ أَظْهَرَ اللَّهُ خَوَرَ الْمُنَافِقِینَ، وَ قَطَعَ دَابِرَ الْکافِرِینَ، وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ؛ «وَ لَقَدْ کانُوا عَاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لا یوَلُّونَ الْأَدْبَارَ، وَ کانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْئُولا»؛
مَوْلای أَنْتَ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ، وَ الْمَحَجَّةُ الْوَاضِحَةُ، وَ النِّعْمَةُ السَّابِغَةُ، وَ الْبُرْهَانُ الْمُنِیرُ، فَهَنِیئاً لَک بِمَا آتَاک اللَّهُ مِنْ فَضْلٍ، وَ تَبّا لِشَانِئِک ذِی الْجَهْلِ، شَهِدْتَ مَعَ النَّبِی صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ جَمِیعَ حُرُوبِهِ وَ مَغَازِیهِ، تَحْمِلُ الرَّایةَ أَمَامَهُ، وَ تَضْرِبُ بِالسَّیفِ قُدَّامَهُ، ثُمَّ لِحَزْمِک الْمَشْهُورِ، وَ بَصِیرَتِک فِی الْأُمُورِ، أَمَّرَک فِی الْمَوَاطِنِ وَ لَمْ یکنْ عَلَیک أَمِیرٌ،
وَ کمْ مِنْ أَمْرٍ صَدَّک عَنْ إِمْضَاءِ عَزْمِک فِیهِ التُّقَی، وَ اتَّبَعَ غَیرُک فِی مِثْلِهِ الْهَوَی، فَظَنَّ الْجَاهِلُونَ أَنَّک عَجَزْتَ عَمَّا إِلَیهِ انْتَهَی، ضَلَّ وَ اللَّهِ الظَّانُّ لِذَلِک وَ مَا اهْتَدَی، وَ لَقَدْ أَوْضَحْتَ مَا أَشْکلَ مِنْ ذَلِک لِمَنْ تَوَهَّمَ وَ امْتَرَی، بِقَوْلِک صَلَّی اللَّهُ عَلَیک: «قَدْ یرَی الْحُوَّلُ الْقُلَّبُ وَجْهَ الْحِیلَةِ، وَ دُونَهَا حَاجِزٌ مِنْ تَقْوَی اللَّهِ، فَیدَعُهَا رَأْی الْعَینِ، وَ ینْتَهِزُ فُرْصَتَهَا مَنْ لا حَرِیجَةَ لَهُ فِی الدِّینِ»؛
صَدَقْتَ وَ اللَّهِ، وَ خَسِرَ الْمُبْطِلُونَ، وَ إِذْ مَاکرَک النَّاکثَانِ فَقَالا، نُرِیدُ الْعُمْرَةَ فَقُلْتَ لَهُمَا: «لَعَمْرُکمَا مَا تُرِیدَانِ الْعُمْرَةَ، لَکنْ تُرِیدَانِ الْغَدْرَةَ»، فَأَخَذْتَ الْبَیعَةَ عَلَیهِمَا، وَ جَدَّدْتَ الْمِیثَاقَ فَجَدَّا فِی النِّفَاقِ، فَلَمَّا نَبَّهْتَهُمَا عَلَی فِعْلِهِمَا، أَغْفَلا وَ عَادَا وَ مَا انْتَفَعَا، وَ کانَ عَاقِبَةُ أَمْرِهِمَا خُسْرا؛
ثُمَّ تَلاهُمَا أَهْلُ الشَّامِ، فَسِرْتَ إِلَیهِمْ بَعْدَ الْإِعْذَارِ، وَ هُمْ لا یدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ، وَ لا یتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ، هَمَجٌ رَعَاعٌ ضَالُّونَ، وَ بِالَّذِی أُنْزِلَ عَلَی مُحَمَّدٍ فِیک کافِرُونَ، وَ لِأَهْلِ الْخِلافِ عَلَیک نَاصِرُونَ، وَ قَدْ أَمَرَ اللَّهُ تَعَالَی بِاتِّبَاعِک، وَ نَدَبَ الْمُؤْمِنِینَ إِلَی نَصْرِک وَ قَالَ عَزَّوَجَلَّ: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا، اتَّقُوا اللَّهَ وَ کونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ»؛
مَوْلای بِک ظَهَرَ الْحَقُّ، وَ قَدْ نَبَذَهُ الْخَلْقُ، وَ أَوْضَحْتَ السُّنَنَ بَعْدَ الدُّرُوسِ وَ الطَّمْسِ، فَلَک سَابِقَةُ الْجِهَادِ عَلَی تَصْدِیقِ التَّنْزِیلِ؛ وَ لَک فَضِیلَةُ الْجِهَادِ عَلَی تَحْقِیقِ التَّأْوِیلِ،
وَ عَدُوُّک عَدُوُّ اللَّهِ، جَاحِدٌ لِرَسُولِ اللَّهِ، یدْعُو بَاطِلاً وَ یحْکمُ جَائِرا، وَ یتَأَمَّرُ غَاصِباً وَ یدْعُو حِزْبَهُ إِلَی النَّارِ وَ عَمَّارٌ یجَاهِدُ وَ ینَادِی بَینَ الصَّفَّینِ: الرَّوَاحَ الرَّوَاحَ إِلَی الْجَنَّةِ، وَ لَمَّا اسْتَسْقَی فَسُقِی اللَّبَنَ، کبَّرَ وَ قَالَ: قَالَ لِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ: آخِرُ شَرَابِک مِنَ الدُّنْیا ضَیاحٌ مِنْ لَبَنٍ وَ تَقْتُلُک الْفِئَةُ الْبَاغِیةُ؛ فَاعْتَرَضَهُ أَبُو الْعَادِیةِ الْفَزَارِی فَقَتَلَهُ،
فَعَلَی أَبِی الْعَادِیةِ لَعْنَةُ اللَّهِ، وَ لَعْنَةُ مَلائِکتِهِ وَ رُسُلِهِ أَجْمَعِینَ، وَ عَلَی مَنْ سَلَّ سَیفَهُ عَلَیک، وَ سَلَلْتَ سَیفَک عَلَیهِ یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، مِنَ الْمُشْرِکینَ وَ الْمُنَافِقِینَ إِلَی یوْمِ الدِّینِ، وَ عَلَی مَنْ رَضِی بِمَا سَاءَک وَ لَمْ یکرَهْهُ، وَ أَغْمَضَ عَینَهُ وَ لَمْ ینْکرْ، أَوْ أَعَانَ عَلَیک بِیدٍ أَوْ لِسَانٍ، أَوْ قَعَدَ عَنْ نَصْرِک، أَوْ خَذَلَ عَنِ الْجِهَادِ مَعَک، أَوْ غَمَطَ فَضْلَک، وَ جَحَدَ حَقَّک، أَوْ عَدَلَ بِک مَنْ جَعَلَک اللَّهُ أَوْلَی بِهِ مِنْ نَفْسِهِ، وَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیک، وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ، وَ سَلامُهُ وَ تَحِیاتُهُ، وَ عَلَی الْأَئِمَّةِ مِنْ آلِک الطَّاهِرِینَ، إِنَّهُ حَمِیدٌ مَجِیدٌ؛
وَ الْأَمْرُ الْأَعْجَبُ، وَ الْخَطْبُ الْأَفْظَعُ بَعْدَ جَحْدِک حَقَّک، غَصْبُ الصِّدِّیقَةِ الطَّاهِرَةِ الزَّهْرَاءِ، سَیدَةِ النِّسَاءِ فَدَکاً، وَ رَدُّ شَهَادَتِک وَ شَهَادَةِ السَّیدَینِ سُلالَتِک، وَ عِتْرَةِ الْمُصْطَفَی صَلَّی اللَّهُ عَلَیکمْ، وَ قَدْ أَعْلَی اللَّهُ تَعَالَی عَلَی الْأُمَّةِ دَرَجَتَکمْ، وَ رَفَعَ مَنْزِلَتَکمْ، وَ أَبَانَ فَضْلَکمْ، وَ شَرَّفَکمْ عَلَی الْعَالَمِینَ، فَأَذْهَبَ عَنْکمُ الرِّجْسَ، وَ طَهَّرَکمْ تَطْهِیراً قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ: «إِنَّ الْإِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوعا، إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً، وَ إِذَا مَسَّهُ الْخَیرُ مَنُوعاً إِلا الْمُصَلِّینَ»، فَاسْتَثْنَی اللَّهُ تَعَالَی نَبِیهُ الْمُصْطَفَی، وَ أَنْتَ یا سَیدَ الْأَوْصِیاءِ مِنْ جَمِیعِ الْخَلْقِ، فَمَا أَعْمَهَ مَنْ ظَلَمَک عَنِ الْحَقِّ؛
ثُمَّ أَفْرَضُوک سَهْمَ ذَوِی الْقُرْبَی مَکراً، وَ أَحَادُوهُ عَنْ أَهْلِهِ جَوْراً، فَلَمَّا آلَ الْأَمْرُ إِلَیک أَجْرَیتَهُمْ عَلَی مَا أَجْرَیا، رَغْبَةً عَنْهُمَا بِمَا عِنْدَ اللَّهِ لَک، فَأَشْبَهَتْ مِحْنَتُک بِهِمَا مِحَنَ الْأَنْبِیاءِ عَلَیهِمُ السَّلامُ، عِنْدَ الْوَحْدَةِ وَ عَدَمِ الْأَنْصَارِ؛
وَ أَشْبَهْتَ فِی الْبَیاتِ عَلَی الْفِرَاشِ الذَّبِیحَ عَلَیهِ السَّلامُ، إِذْ أَجَبْتَ کمَا أَجَابَ، وَ أَطَعْتَ کمَا أَطَاعَ إِسْمَاعِیلُ، صَابِراً مُحْتَسِباً، إِذْ قَالَ لَهُ: «یا بُنَی، إِنِّی أَرَی فِی الْمَنَامِ أَنِّی أَذْبَحُک، فَانْظُرْ مَا ذَا تَرَی، قَالَ یا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ، سَتَجِدُنِی إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِینَ»؛ وَ کذَلِک أَنْتَ لَمَّا أَبَاتَک النَّبِی، صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ، وَ أَمَرَک أَنْ تَضْجَعَ فِی مَرْقَدِهِ، وَاقِیا لَهُ بِنَفْسِک، أَسْرَعْتَ إِلَی إِجَابَتِهِ مُطِیعا، وَ لِنَفْسِک عَلَی الْقَتْلِ مُوَطِّنا؛ فَشَکرَ اللَّهُ تَعَالَی طَاعَتَک، وَ أَبَانَ عَنْ جَمِیلِ فِعْلِک، بِقَوْلِهِ جَلَّ ذِکرُهُ: «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ»؛
ثُمَّ مِحْنَتُک یوْمَ صِفِّینَ، وَ قَدْ رُفِعَتِ الْمَصَاحِفُ حِیلَةً وَ مَکراً، فَأَعْرَضَ الشَّک، وَ عُزِفَ الْحَقُّ، وَ اتُّبِعَ الظَّنُّ، أَشْبَهَتْ مِحْنَةَ هَارُونَ، إِذْ أَمَّرَهُ مُوسَی عَلَی قَوْمِهِ، فَتَفَرَّقُوا عَنْهُ، وَ هَارُونُ ینَادِی بِهِمْ وَ یقُولُ: «یا قَوْمِ إِنَّمَا فُتِنْتُمْ بِهِ، وَ إِنَّ رَبَّکمُ الرَّحْمَنُ، فَاتَّبِعُونِی وَ أَطِیعُوا أَمْرِی، قَالُوا: لَنْ نَبْرَحَ عَلَیهِ عَاکفِینَ، حَتَّی یرْجِعَ إِلَینَا مُوسَی»؛
وَ کذَلِک أَنْتَ لَمَّا رُفِعَتِ الْمَصَاحِفُ، قُلْتَ: یا قَوْمِ إِنَّمَا فُتِنْتُمْ بِهَا وَ خُدِعْتُمْ، فَعَصَوْک وَ خَالَفُوا عَلَیک، وَ اسْتَدْعَوْا نَصْبَ الْحَکمَینِ فَأَبَیتَ عَلَیهِمْ، وَ تَبَرَّأْتَ إِلَی اللَّهِ مِنْ فِعْلِهِمْ، وَ فَوَّضْتَهُ إِلَیهِمْ، فَلَمَّا أَسْفَرَ الْحَقُّ وَ سَفِهَ الْمُنْکرُ، وَ اعْتَرَفُوا بِالزَّلَلِ وَ الْجَوْرِ عَنِ الْقَصْدِ، اخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِهِ، وَ أَلْزَمُوک عَلَی سَفَهٍ التَّحْکیمَ، الَّذِی أَبَیتَهُ وَ أَحَبُّوهُ وَ حَظَرْتَهُ، وَ أَبَاحُوا ذَنْبَهُمُ الَّذِی اقْتَرَفُوهُ؛
وَ أَنْتَ عَلَی نَهْجِ بَصِیرَةٍ وَ هُدًی، وَ هُمْ عَلَی سُنَنِ ضَلالَةٍ وَ عَمًی، فَمَا زَالُوا عَلَی النِّفَاقِ مُصِرِّینَ، وَ فِی الْغَی مُتَرَدِّدِینَ، حَتَّی أَذَاقَهُمُ اللَّهُ وَبَالَ أَمْرِهِمْ، فَأَمَاتَ بِسَیفِک مَنْ عَانَدَک فَشَقِی وَ هَوَی، وَ أَحْیا بِحُجَّتِک مَنْ سَعِدَ فَهُدِی، صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیک، غَادِیةً وَ رَائِحَةً، وَ عَاکفَةً وَ ذَاهِبَةً،
فَمَا یحِیطُ الْمَادِحُ وَصْفَک، وَ لا یحْبِطُ الطَّاعِنُ فَضْلَک، أَنْتَ أَحْسَنُ الْخَلْقِ عِبَادَةً، وَ أَخْلَصُهُمْ زَهَادَةً، وَ أَذَبُّهُمْ عَنِ الدِّینِ، أَقَمْتَ حُدُودَ اللَّهِ بِجُهْدِک، وَ فَلَلْتَ عَسَاکرَ الْمَارِقِینَ بِسَیفِک، تُخْمِدُ لَهَبَ الْحُرُوبِ بِبَنَانِک، وَ تَهْتِک سُتُورَ الشُّبَهِ بِبَیانِک، وَ تَکشِفُ لَبْسَ الْبَاطِلِ عَنْ صَرِیحِ الْحَقِّ، لا تَأْخُذُک فِی اللَّهِ لَوْمَةُ لائِمٍ،
وَ فِی مَدْحِ اللَّهِ تَعَالَی لَک غِنًی عَنْ مَدْحِ الْمَادِحِینَ، وَ تَقْرِیظِ الْوَاصِفِینَ؛ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی: «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیهِ، فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَی نَحْبَهُ، وَ مِنْهُمْ مَنْ ینْتَظِرُ، وَ مَا بَدَّلُوا تَبْدِیلا»؛
وَ لَمَّا رَأَیتَ أَنْ قَتَلْتَ النَّاکثِینَ، وَ الْقَاسِطِینَ وَ الْمَارِقِینَ، وَ صَدَقَک رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَعْدَهُ، فَأَوْفَیتَ بِعَهْدِهِ، قُلْتَ: أَمَا آنَ أَنْ تُخْضَبَ هَذِهِ، مِنْ هَذِهِ أَمْ مَتَی یبْعَثُ أَشْقَاهَا، وَاثِقا بِأَنَّک عَلَی بَینَةٍ مِنْ رَبِّک، وَ بَصِیرَةٍ مِنْ أَمْرِک، قَادِمٌ عَلَی اللَّهِ، مُسْتَبْشِرٌ بِبَیعِک الَّذِی بَایعْتَهُ بِهِ، وَ ذَلِک هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ؛
اللَّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ أَنْبِیائِک، وَ أَوْصِیاءِ أَنْبِیائِک بِجَمِیعِ لَعَنَاتِک، وَ أَصْلِهِمْ حَرَّ نَارِک، وَ الْعَنْ مَنْ غَصَبَ وَلِیک حَقَّهُ، وَ أَنْکرَ عَهْدَهُ، وَ جَحَدَهُ بَعْدَ الْیقِینِ، وَ الْإِقْرَارِ بِالْوِلایةِ لَهُ یوْمَ أَکمَلْتَ لَهُ الدِّینَ؛ اللَّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ مَنْ ظَلَمَهُ، وَ أَشْیاعَهُمْ وَ أَنْصَارَهُمْ؛ اللَّهُمَّ الْعَنْ ظَالِمِی الْحُسَینِ وَ قَاتِلِیهِ، وَ الْمُتَابِعِینَ عَدُوَّهُ وَ نَاصِرِیهِ، وَ الرَّاضِینَ بِقَتْلِهِ وَ خَاذِلِیهِ لَعْنا وَبِیلا؛
اللَّهُمَّ الْعَنْ أَوَّلَ ظَالِمٍ ظَلَمَ آلَ مُحَمَّدٍ، وَ مَانِعِیهِمْ حُقُوقَهُمْ؛ اللَّهُمَّ خُصَّ أَوَّلَ ظَالِمٍ وَ غَاصِبٍ لِآلِ مُحَمَّدٍ بِاللَّعْنِ، وَ کلَّ مُسْتَنٍّ بِمَا سَنَّ إِلَی یوْمِ الْقِیامَةِ، اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ، خَاتَمِ النَّبِیینَ، وَ عَلَی عَلِی سَیدِ الْوَصِیینَ، وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ وَ اجْعَلْنَا بِهِمْ مُتَمَسِّکینَ، وَ بِوِلایتِهِمْ مِنَ الْفَائِزِینَ الْآمِنِینَ، الَّذِینَ لا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَ لا هُمْ یحْزَنُونَ.
نویسنده گوید: ما در کتاب «هدیّة الزّائرین» به سند این زیارت اشاره کردیم و اینکه این زیارت را هر روز از نزدیک و دور می شود خواند و این فایده بزرگی است که البته مشتاقان به عبادت و شائقان زیارت حضرت شاه ولایت آن را غنیمت خواهند شمرد.
زیارتی است که در کتاب «اقبال» از امام صادق(علیه السلام) روایت شده است که فرمود: هرگاه در روز عید غدیر، کنار قبر شریف حضرت امیرمؤمنان باشی، نزدیک قبر شریف آن جناب برو و پس از نماز و دعا و اگر در شهرهای دیگر باشی بعد از نماز، اشاره کن به سوی آن حضرت و زیارت این است:
اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی وَلِیک وَأَخِی نَبِیک وَوَزِیرِهِ وَحَبِیبِهِ وَخَلِیلِهِ، وَمَوْضِعِ سِرِّهِ، وَخِیرَتِهِ مِنْ أُسْرَتِهِ، وَوَصِیهِ وَصَفْوَتِهِ وَخالِصَتِهِ وَأَمِینِهِ وَوَلِیهِ وَأَشْرَفِ عِتْرَتِهِ الَّذِینَ آمَنُوا بِهِ، وَأَبِی ذُرِّیتِهِ، وَبابِ حِکمَتِهِ، وَالنَّاطِقِ بِحُجَّتِهِ، وَالدَّاعِی إِلَی شَرِیعَتِهِ، وَالْماضِی عَلَی سُنَّتِهِ، وَخَلِیفَتِهِ عَلَی أُمَّتِهِ، سَیدِ الْمُسْلِمِینَ، وَأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، وَقائِدِ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ، أَفْضَلَ مَا صَلَّیتَ عَلَی أَحَدٍ مِنْ خَلْقِک وَأَصْفِیائِک وَأَوْصِیاءِ أَنْبِیائِک؛
اللّهُمَّ إِنِّی أَشْهَدُ أَنَّهُ قَدْ بَلَّغَ عَنْ نَبِیک صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ مَا حُمِّلَ، وَرَعی مَا اسْتُحْفِظَ، وَحَفِظَ مَا اسْتُودِعَ، وَحَلَّلَ حَلالَک، وَحَرَّمَ حَرامَک، وَأَقامَ أَحْکامَک، وَدَعا إِلی سَبِیلِک، وَوَالی أَوْلِیاءَک، وَعَادَی أَعْداءَک، وَجَاهَدَ النَّاکثِینَ عَنْ سَبِیلِک، وَالْقاسِطِینَ وَالْمارِقِینَ عَنْ أَمْرِک، صابِراً مُحْتَسِباً مُقْبِلاً غَیرَ مُدْبِرٍ لَاتَأْخُذُهُ فِی اللّهِ لَوْمَةُ لائِمٍ حَتَّی بَلَغَ فِی ذلِک الرِّضا، وَسَلَّمَ إِلَیک الْقَضاءَ، وَعَبَدَک مُخْلِصاً، وَنَصَحَ لَک مُجْتَهِداً حَتَّی أَتاهُ الْیقِینُ، فَقَبَضْتَهُ إِلَیک شَهِیداً سَعِیداً وَلِیاً تَقِیاً رَضِیاً زَکیاً هادِیاً مَهْدِیاً. اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَعَلَیهِ أَفْضَلَ مَا صَلَّیتَ عَلَی أَحَدٍ مِنْ أَنْبِیائِک وَأَصْفِیائِک یا رَبَّ الْعالَمِینَ.
نویسنده گوید: سید ابن طاووس در کتاب «مصباح الزائر» برای این روز برجسته، زیارتی دیگر نقل کرده که ویژه بودنش به این روز معلوم نیست و آن زیارت مرکب از دو زیارت است که علّامه مجلسی آن ها را زیارت دوم و سوم کتاب «تحفه» قرار داده است.

دوّمین زیارت از زیارات ویژۀ حضرت امیرمؤمنان زیارت روز ولادت رسول خدا(صلی الله علیه وآله) است.
شیخ مفید و شهید و سید ابن طاووس روایت کرده اند: که حضرت صادق(علیه السلام) امیرمؤمنان را در هفدهم ربیع الاول زیارت کرد به این زیارت و آن را به ثقه جلیل القدر محمّد بن مسلم ثقفی آموخت و به او فرمود: چون به مشهد امیرمؤمنان بیایی، غسل زیارت کن و پاکیزه ترین جامه های خود را بپوش و خویش را به بوی خوش معطّر کن و به آرامی و وقار برو، چون به «باب السّلام» یعنی درگاه حرم مطهّر رسیدی، رو به قبله بایست و «سی مرتبه» «اللّهُ أَکْبَرُ» بگو و پس از آن بخوان:
السَّلامُ عَلَی رَسُولِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَی خِیرَةِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَی الْبَشِیرِ النَّذِیرِ السِّراجِ الْمُنِیرِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، السَّلامُ عَلَی الطُّهْرِ الطَّاهِرِ، السَّلامُ عَلَی الْعَلَمِ الزَّاهِرِ، السَّلامُ عَلَی الْمَنْصُورِ الْمُؤَیدِ، السَّلامُ عَلَی أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ. السَّلامُ عَلَی أَنْبِیاءِ اللّهِ الْمُرْسَلِینَ وَعِبادِ اللّهِ الصَّالِحِینَ، السَّلامُ عَلَی مَلائِکةِ اللّهِ الْحَافِّینَ بِهَذَا الْحَرَمِ وَبِهَذَا الضَّرِیحِ اللَّائِذِینَ بِهِ.
سپس به نزدیک قبر برو و بگو:
السَّلامُ عَلَیک یا وَصِی الْأَوْصِیاءِ، السَّلامُّ عَلَیک یا عِمادَ الْأَتْقِیاءِ، السَّلامُ عَلَیک یا وَلِی الْأَوْ لِیاءِ، السَّلامُ عَلَیک یا سَیدَ الشُّهَداءِ، السَّلامُ عَلَیک یا آیةَ اللّهِ الْعُظْمی، السَّلامُ عَلَیک یا خامِسَ أَهْلِ الْعَباءِ، السَّلامُ عَلَیک یا قائِدَ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ الْأَتْقِیاءِ، السَّلامُ عَلَیک یا عِصْمَةَ الْأَوْلِیاءِ، السَّلامُ عَلَیک یا زَینَ الْمُوَحِّدِینَ النُّجَباءِ،
السَّلامُ عَلَیک یا خالِصَ الْأَخِلّاءِ، السَّلامُ عَلَیک یا والِدَ الْأَئِمَّةِ الْأُمَناءِ، السَّلامُ عَلَیک یا صاحِبَ الْحَوْضِ وَحامِلَ اللِّواءِ، السَّلامُ عَلَیک یا قَسِیمَ الْجَنَّةِ وَلَظی، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ شُرِّفَتْ بِهِ مَکةُ وَمِنی، السَّلامُ عَلَیک یا بَحْرَ الْعُلُومِ وَکنَفَ الْفُقَراءِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ وُلِدَ فِی الْکعْبَةِ وَزُوِّجَ فِی السَّماءِ بِسَیدَةِ النِّساءِ وَکانَ شُهُودُهَا الْمَلائِکةَُ الْأَصْفِیاءَُ؛
السَّلامُ عَلَیک یا مِصْباحَ الضِّیاءِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ خَصَّهُ النَّبِی بِجَزِیلِ الْحِباءِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ باتَ عَلَی فِرَاشِ خاتَمِ الْأَنْبِیاءِ وَوَقاهُ بِنَفْسِهِ شَرَّ الْأَعْداءِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ رُدَّتْ لَهُ الشَّمْسُ فَسامی شَمْعُونَ الصَّفا، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ أَنْجَی اللّهُ سَفِینَةَ نُوحٍ بِاسْمِهِ وَاسْمِ أَخِیهِ حَیثُ الْتَطَمَ الْماءُ حَوْلَها وَطَمی،
السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ تابَ اللّهُ بِهِ وَبِأَخِیهِ عَلَی آدَمَ إِذْ غَوی، السَّلامُ عَلَیک یا فُلْک النَّجاةِ الَّذِی مَنْ رَکبَهُ نَجَا وَمَنْ تَأَخَّرَ عَنْهُ هَوی، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ خاطَبَ الثُّعْبانَ وَذِئْبَ الْفَلا، السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
السَّلامُ عَلَیک یا حُجَّةَ اللّهِ عَلَی مَنْ کفَرَ وَأَنابَ، السَّلامُ عَلَیک یا إِمامَ ذَوِی الْأَلْبابِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَعْدِنَ الْحِکمَةِ وَفَصْلَ الْخِطابِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکتابِ، السَّلامُ عَلَیک یا مِیزانَ یوْمِ الْحِسابِ، السَّلامُ عَلَیک یا فاصِلَ الْحُکمِ النَّاطِقَ بِالصَّوابِ، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الْمُتَصَدِّقُ بِالْخاتَمِ فِی الْمِحْرابِ،
السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ کفَی اللّهُ الْمُؤْمِنِینَ الْقِتالَ بِهِ یوْمَ الْأَحْزابِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ أَخْلَصَ لِلّهِ الْوَحْدَانِیةَ وَأَنَابَ، السَّلامُ عَلَیک یا قَاتِلَ خَیبَرَ وَقالِعَ الْبابِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ دَعَاهُ خَیرُ الْأَنَامِ لِلْمَبِیتِ عَلَی فِراشِهِ فَأَسْلَمَ نَفْسَهُ لِلْمَنِیةِ وَأَجابَ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ لَهُ طُوبی وَحُسْنُ مَآبٍ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
السَّلامُ عَلَیک یا وَلِی عِصْمَةِ الدِّینِ وَیا سَیدَ السَّاداتِ، السَّلامُ عَلَیک یا صاحِبَ الْمُعْجِزاتِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ نَزَلَتْ فِی فَضْلِهِ سُورَةُ الْعادِیاتِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ کتِبَ اسْمُهُ فِی السَّماءِ عَلَی السُّرادِقاتِ، السَّلامُ عَلَیک یا مُظْهِرَ الْعَجائِبِ وَالْآیاتِ، السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْغَزَواتِ، السَّلامُ عَلَیک یا مُخْبِراً بِما غَبَرَ وَبِما هُوَ آتٍ،
السَّلامُ عَلَیک یا مُخاطِبَ ذِئْبِ الْفَلَواتِ، السَّلامُ عَلَیک یا خاتِمَ الْحَصی وَمُبَینَ الْمُشْکلاتِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ عَجِبَتْ مِنْ حَمَلاتِهِ فِی الْوَغَی مَلائِکةُ السَّماواتِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ ناجَی الرَّسُولَ فَقَدَّمَ بَینَ یدَی نَجْواهُ الصَّدَقاتِ، السَّلامُ عَلَیک یا والِدَ الْأَئِمَّةِ الْبَرَرَةِ السَّاداتِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛ السَّلامُ عَلَیک یا تالِی الْمَبْعُوثِ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ عِلْمِ خَیرِ مَوْرُوثٍ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
السَّلامُ عَلَیک یا سَیدَ الْوَصِیینَ، السَّلامُ عَلَیک یا إِمامَ الْمُتَّقِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا غِیاثَ الْمَکرُوبِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا عِصْمَةَ الْمُؤْمِنِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا مُظْهِرَ الْبَراهِینِ، السَّلامُ عَلَیک یا طه وَیس، السَّلامُ عَلَیک یا حَبْلَ اللّهِ الْمَتِینِ، السَّلامُ عَلَیک یا مَنْ تَصَدَّقَ فِی صَلاتِهِ بِخاتَمِهِ عَلَی الْمِسْکینِ، السَّلامُ عَلَیک یا قالِعَ الصَّخْرَةِ عَنْ فَمِ الْقَلِیبِ وَمُظْهِرَ الْماءِ الْمَعِینِ؛
السَّلامُ عَلَیک یا عَینَ اللّهِ النَّاظِرَةَ، وَیدَهُ الْباسِطَةَ، وَ لِسانَهُ الْمُعَبِّرَ عَنْهُ فِی بَرِیتِهِ أَجْمَعِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ عِلْمِ النَّبِیینَ، وَمُسْتَوْدَعَ عِلْمِ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ، وَصاحِبَ لِواءِ الحَمْدِ، وَساقِی أَوْلِیائِهِ مِنْ حَوْضِ خاتَمِ النَّبِیینَ، السَّلامُ عَلَیک یا یعْسُوبَ الدِّینِ، وَقائِدَ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ، وَوالِدَ الْأَئِمَّةِ الْمَرْضِیینَ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
السَّلامُ عَلَی اسْمِ اللّهِ الرَّضِی وَوَجْهِهِ الْمُضِیءِ وَجَنْبِهِ الْقَوِی وَصِراطِهِ السَّوِی، السَّلامُ عَلَی الْإِمامِ التَّقِی الْمُخْلِصِ الصَّفِی، السَّلامُ عَلَی الْکوکبِ الدُّرِّی، السَّلامُ عَلَی الْإِمامِ أَبِی الْحَسَنِ عَلِی وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ. السَّلامُ عَلَی أَئِمَّةِ الْهُدی، وَمَصابِیحِ الدُّجَی، وَأَعْلامِ التُّقی، وَمَنارِ الْهُدی، وَذَوِی النُّهَی، وَکهْفِ الْوَرَی، وَالْعُرْوَةِ الْوُثْقی، وَالْحُجَّةِ عَلَی أَهْلِ الدُّنْیا وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛
السَّلامُ عَلَی نُورِ الْأَنْوارِ، وَحُجَّةِ الْجَبَّارِ، وَوالِدِ الْأَئِمَّةِ الْأَطْهارِ، وَقَسِیمِ الْجَنَّةِ وَالنَّارِ، الْمُخْبِرِ عَنِ الْآثارِ، الْمُدَمِّرِ عَلَی الْکفَّارِ، مُسْتَنْقِذِ الشِّیعَةِ الْمُخْلِصِینَ مِنْ عَظِیمِ الْأَوْزارِ، السَّلامُ عَلَی الْمَخْصُوصِ بِالطَّاهِرَةِ التَّقِیةِ ابْنَةِ الْمُخْتارِ، الْمَوْلُودِ فِی الْبَیتِ ذِی الْأَسْتارِ، الْمُزَوَّجِ فِی السَّماءِ بِالْبَرَّةِ الطَّاهِرَةِ الرَّضِیةِ الْمَرْضِیةِ والِدَةِ الْأَئِمَّةِ الْأَطْهارِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
السَّلامُ عَلَی النَّبَاَ الْعَظِیمِ الَّذِی هُمْ فِیهِ مُخْتَلِفُونَ، وَعَلَیهِ یعْرَضُونَ، وَعَنْهُ یسْأَلُونَ، السَّلامُ عَلَی نُورِ اللّهِ الْأَنْوَرِ، وَضِیائِهِ الْأَزْهَرِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛ السَّلامُ عَلَیک یا وَلِی اللّهِ وَحُجَّتَهُ وَخالِصَةَ اللّهِ وَخاصَّتَهُ،
أَشْهَدُ أَنَّک یا وَلِی اللّهِ وَحُجَّتَهُ لَقَدْ جاهَدْتَ فِی سَبِیلِ اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ؛ وَاتَّبَعْتَ مِنْهاجَ رَسُولِ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، وَحَلَّلْتَ حَلالَ اللّهِ، وَحَرَّمْتَ حَرامَ اللّهِ، وَشَرَعْتَ أَحْکامَهُ، وَأَقَمْتَ الصَّلاةَ، وَآتَیتَ الزَّکاةَ، وَأَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ، وَنَهَیتَ عَنِ الْمُنْکرِ، وَجاهَدْتَ فِی سَبِیلِ اللّهِ صابِراً ناصِحاً مُجْتَهِداً مُحْتَسِباً عِنْدَ اللّهِ عَظِیمَ الْأَجْرِ حَتَّی أَتاک الْیقِینُ، فَلَعَنَ اللّهُ مَنْ دَفَعَک عَنْ حَقِّک، وَأَزالَک عَنْ مَقامِک، وَلَعَنَ اللّهُ مَنْ بَلَغَهُ ذلِک فَرَضِی بِهِ، أُشْهِدُ اللّهَ وَمَلائِکتَهُ وَأَنْبِیاءَهُ وَرُسُلَهُ أَنِّی وَلِی لِمَنْ وَالاک وَعَدُوٌّ لِمَنْ عَاداک، السَّلامُ عَلَیک وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
سپس خود را به قبر بچسبان و آن را ببوس و بگو:
أَشْهَدُ أَنَّک تَسْمَعُ کلامِی، وَتَشْهَدُ مَقامِی، وَأَشْهَدُ لَک یا وَلِی اللّهِ بِالْبَلاغِ وَالْأَداءِ، یا مَوْلای، یا حُجَّةَ اللّهِ، یا أَمِینَ اللّهِ، یا وَلِی اللّهِ، إِنَّ بَینِی وَبَینَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ ذُنُوباً قَدْ أَثْقَلَتْ ظَهْرِی، وَمَنَعَتْنِی مِنَ الرُّقادِ، وَذِکرُها یقَلْقِلُ أَحْشَائِی، وَقَدْ هَرَبْتُ إِلَی اللّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ إِلَیک، فَبِحَقِّ مَنِ ائْتَمَنَک عَلَی سِرِّهِ، وَاسْتَرْعاک أَمْرَ خَلْقِهِ، وَقَرَنَ طاعَتَک بِطاعَتِهِ، وَمُوالاتَک بِمُوالاتِهِ، کنْ لِی إِلَی اللّهِ شَفِیعاً، وَمِنَ النَّارِ مُجِیراً، وَعَلَی الدَّهْرِ ظَهِیراً.
باز خود را به قبر بچسبان و آن را ببوس و بگو:
یا وَلِی اللّهِ، یا حُجَّةَ اللّهِ، یا بابَ حِطَّةِ اللّهِ، وَلِیک وَزائِرُک وَاللَّائِذُ بِقَبْرِک، وَالنَّازِلُ بِفِنائِک، وَالْمُنِیخُ رَحْلَهُ فِی جِوارِک یسْأَلُک أَنْ تَشْفَعَ لَهُ إِلَی اللّهِ فِی قَضاءِ حاجَتِهِ، وَنُجْحِ طَلِبَتِهِ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ فَإِنَّ لَک عِنْدَ اللّهِ الْجَاهَ الْعَظِیمَ، وَالشَّفاعَةَ الْمَقْبُولَةَ، فَاجْعَلْنِی یا مَوْلای مِنْ هَمِّک وَأَدْخِلْنِی فِی حِزْبِک، وَالسَّلامُ عَلَیک وَعَلَی ضَجِیعَیک آدَمَ وَنُوحٍ، وَالسَّلامُ عَلَیک وَعَلَی وَلَدَیک الْحَسَنِ وَالْحُسَینِ، وَعَلَی الْأَئِمَّةِ الطَّاهِرِینَ مِنْ ذُرِّیتِک وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ.
سپس شش رکعت نماز زیارت بخوان، دو رکعت برای امیرمؤمنان و دو رکعت برای جناب آدم و دو رکعت برای حضرت نوح و خدا را بسیار بخوان که به اجابت خواهد رسید ان شاء الله تعالی.
نویسنده گوید: صاحب کتاب «مزار کبیر» گفته: این زیارت را باید در هفدهم ربیع الاوّل هنگام طلوع آفتاب خواند و علاّمه مجلسی فرموده است: این زیارت در میان زیارات بهترین زیارت است و به سندهای معتبر در کتب معتبره ذکر شده است و ظاهر بعضی از روایات است که اختصاصی به این روز ندارد، هر وقت که این زیارت را بخوانند خوب است.
نویسنده گوید: اگر کسی بگوید: چگونه است که در روز ولادت پیامبر(صلی الله علیه وآله) یا مبعث آن حضرت، زیارت امیرمؤمنان وارد شده است و برای رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در این دو روز زیارت نیست، با آنکه سزاوار بود زیارت مخصوصی در این اوقات برای پیامبر(صلی الله علیه وآله) وارد شده باشد؟
پاسخ می گویم: که این به خاطر شدّت اتصال این دو بزرگوار و کمال اتّحاد این دو نور پاک با هم است که هرکه امیرمؤمنان را زیارت کند، رسول خدا(صلی الله علیه وآله) را زیارت کرده و شاهد بر این حقیقت از قرآن آیه «أَنْفُسَنا» است؛ «وَهُوَ فی آیَةِ التّباهُلِ نَفْسُ الْمُصْطَفی لَیْسَ غَیْرُهُ إِیّاها؛ و آن حضرت در آیه مباهله جان مصطفی است و غیر او جان وی نیست» و نیز شاهد آن از معارف اسلامی بسیاری از روایات است. از جمله شیخ محمّد بن مشهدی از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده:مردی اعرابی خدمت رسول خدا(صلی الله علیه وآله) مشرّف شد، عرضه داشت: یا رسول الله، خانۀ من از خانۀ تو دور است، من مشتاق زیارت و دیدن تو می شوم، چون به دیدنت می آیم، ملاقاتت برایم حاصل نمی شود، علی بن ابیطالب را زیارت می کنم، آن جناب مرا به حدیث و مواعظ خود مأنوس می کند، پس از آن به خاطر ندیدن تو با حالت اندوه و حسرت برمی گردم؛ فرمود: هرکه علی را زیارت کند مرا زیارت کرده و هرکه او را دوست بدارد، مرا دوست داشته و کسی که او را دشمن بدارد، مرا دشمن داشته، این مطالب را از جانب من به قوم خود ابلاغ کن و هرکه به زیارت او برود، به تحقیق نزد من آمده و من و جبرئیل و صالح مؤمنان، او را در روز قیامت جزا خواهیم داد.
در حدیث معتبری از امام صادق(علیه السلام) روایت شده است: چون جانب نجف را زیارت کنی، زیارت کن استخوان های آدم و بدن نوح و جسم علی بن ابیطالب را که به این زیارت، زیارت کرده ای پدران گذشته و محمّد خاتم پیامبران و علی بهترین جانشینان را و در «زیارت ششم» گذشت که فرمودند: رو به قبر امیرمؤمنان بایست و بگو: «السَّلامُ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا صَفْوَةَ اللّهِ...» الی غیر ذلک.
به راستی که زیبا سروده شیخ جابر در نوعی تضمین خود به قصیده ازریّه در حال اشاره به گنبد علوی:
فَاعْتَمِدْ لِلنَّبِی أَعْظَمَ رَمْسٍ
فِیهِ لِلطُّهْرِ أَحْمَدٍ أَی نَفْسٍ
تکیه کن به بزرگ ترین قبر برای پیامبر
که در آن احمد پاک را چه جانی مدفون است
أَوْ تَرَی الْعَرْشَ فِیهِ أَنْوَرَ شَمْسٍ
فَتَواضَعْ فَثَمَّ دارَةُ قُدْسٍ
یا عرش خدا را یعنی که در آن نورانی ترین خورشید است
پس فروتنی کن که آنجا خانه پاکی است
تَتَمَنَّی الْأَفْلاک
لَثْمَ ثَراهَا
افلاک بوسیدن خاکش
را آرزو کنند
و حکیم سنایی گفته:
مرتضایی که کرد یزدانش
همره جان مصطفی جانش
هر دو یک قبله و خردشان دو
هر دو یک روح کالبدشان دو
دو رونده چو اختر گردون
دو برادر چو موسی و هارون
هردو یک درّ یک صدف بودند
هردو پیرایه شرف بودند
تا نه بگشاد علم حیدر در
ندهد سنّت پیمبر بر
 

سومین زیارت از زیارات ویژۀ حضرت امیرمؤمنان، زیارت شب مبعث و روز آن است، یعنی شب بیست وهفتم رجب و روز آن که در آن سه زیارت وارد است:
اوّل:
«زیارت رجبیه»: «الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی أَشْهَدَنا مَشْهَدَ أَوْلِیائِهِ..» که در اعمال ماه رجب گذشت و آن زیارتی است که در ماه رجب، در هر یک از مشاهد مشرّفه خوانده می شود، ولی صاحب کتاب «مزار قدیم» و شیخ محمّد بن مشهدی آن را نیز از زیارت ویژۀ شب مبعث شمرده اند، چون آن زیارت را خواندی فرموده اند: بعد از آن دو رکعت نماز زیارت بخوان و هرچه خواهی دعا کن.
دوم:
زیارت «السَّلامُ عَلَی أَبِی الْأَئِمَّةِ وَمَعْدِنِ النُّبُوَّةِ..» است که علاّمه مجلسی آن را زیارت هفتم کتاب «تحفه» قرار داده است؛ و صاحب کتاب «مزار قدیم» گفته است مختص به شب بیست وهفتم رجب است، چنان که ما آن را در «هدیة الزائر» ذکر کردیم.
سوم:
زیارتی است که شیخ مفید و سید و شهید نقل کرده اند، به این صورت که چون در شب مبعث یا روز آن، خواستی امیرمؤمنان را زیارت کنی، بر در بارگاه شریفش مقابل قبر آن حضرت بایست و بگو:
أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ وَحْدَهُ لَاشَرِیک لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، وَأَنَّ عَلِی بْنَ أَبِی طالِبٍ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ عَبْدُاللّهِ وَأَخُو رَسُولِهِ، وَأَنَّ الْأَئِمَّةَ الطَّاهِرِینَ مِنْ وَُلَْدِهِ حُجَجُ اللّهِ عَلَی خَلْقِهِ.
پس وارد شو و نزدیک قبر آن حضرت بایست، به طوری که رویت به جانب قبر و پشت به قبله باشی، آن گاه «صد مرتبه» «اَللهُ اَکبَرُ» بگو و بخوان:
السَّلامُ عَلَیک یا وَارِثَ آدَمَ خَلِیفَةِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ نُوحٍ صَِفْوَةِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ إِبْراهِیمَ خَلِیلِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ مُوسی کلِیمِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ عِیسی رُوحِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ مُحَمَّدٍ سَیدِ رُسُلِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیک یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا إِمامَ الْمُتَّقِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا سَیدَ الْوَصِیینَ،
السَّلامُ عَلَیک یا وَصِی رَسُولِ رَبِّ الْعالَمِینَ، السَّلامُ عَلَیک یا وارِثَ عِلْمِ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا النَّبَأُ الْعَظِیمُ، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الصِّراطُ الْمُسْتَقِیمُ؛ السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الْمُهَذَّبُ الْکرِیمُ، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الْوَصِی التَّقِی، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الرَّضِی الزَّکی، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الْبَدْرُ الْمُضِیءُ، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الصِّدِّیقُ الْأَکبَرُ، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا الْفارُوقُ الْأَعْظَمُ، السَّلامُ عَلَیک أَیهَا السِّراجُ الْمُنِیرُ، السَّلامُ عَلَیک یا إِمامَ الْهُدی،
السَّلامُ عَلَیک یا عَلَمَ التُّقی، السَّلامُ عَلَیک یا حُجَّةَ اللّهِ الْکبْری، السَّلامُ عَلَیک یا خاصَّةَ اللّهِ وَخالِصَتَهُ، وَأَمِینَ اللّهِ وَصَفْوَتَهُ، وَبابَ اللّهِ وَحُجَّتَهُ، وَمَعْدِنَ حُکمِ اللّهِ وَسِرِّهِ، وَعَیبَةَ عِلْمِ اللّهِ وَخازِنَهُ، وَسَفِیرَ اللّهِ فِی خَلْقِهِ،
أَشْهَدُ أَنَّک أَقَمْتَ الصَّلاةَ، وَآتَیتَ الزَّکاةَ، وَأَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ، وَنَهَیتَ عَنِ الْمُنْکرِ؛ وَاتَّبَعْتَ الرَّسُولَ، وَتَلَوْتَ الْکتابَ حَقَّ تِلاوَتِهِ، وَبَلَّغْتَ عَنِ اللّهِ، وَوَفَیتَ بِعَهْدِ اللّهِ، وَتَمَّتْ بِک کلِماتُ اللّهِ، وَجاهَدْتَ فِی اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ، وَنَصَحْتَ لِلّهِ وَ لِرَسُو لِهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ،
وَجُدْتَ بِنَفْسِک صابِراً مُحْتَسِباً مُجاهِداً عَنْ دِینِ اللّهِ، مُوَقِّیاً لِرَسُولِ اللّهِ، طالِباً مَا عِنْدَ اللّهِ، راغِباً فِیما وَعَدَ اللّهُ، وَمَضَیتَ لِلَّذِی کنْتَ عَلَیهِ شَهِیداً وَشاهِداً وَمَشْهُوداً، فَجَزاک اللّهُ عَنْ رَسُو لِهِ وَعَنِ الْإِسْلامِ وَأَهْلِهِ مِنْ صِدِّیقٍ أَفْضَلَ الْجَزاءِ؛
أَشْهَدُ أَنَّک کنْتَ أَوَّلَ الْقَوْمِ إِسْلاماً، وَأَخْلَصَهُمْ إِیماناً، وَأَشَدَّهُمْ یقِیناً، وَأَخْوَفَهُمْ لِلّهِ، وَأَعْظَمَهُمْ عَناءً، وَأَحْوَطَهُمْ عَلَی رَسُولِ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، وَأَفْضَلَهُمْ مَناقِبَ، وَأَکثَرَهُمْ سَوابِقَ، وَأَرْفَعَهُمْ دَرَجَةً، وَأَشْرَفَهُمْ مَنْزِلَةً، وَأَکرَمَهُمْ عَلَیهِ، فَقَوِیتَ حِینَ وَهَنُوا، وَلَزِمْتَ مِنْهَاجَ رَسُولِ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ،
وَ أَشْهَدُ أَنَّک کنْتَ خَلِیفَتَهُ حَقّاً، لَمْ تُنازَعْ بِرَغْمِ الْمُنافِقِینَ، وَغَیظِ الْکافِرِینَ، وَضِغْنِ الْفاسِقِینَ، وَقُمْتَ بِالْأَمْرِ حِینَ فَشِلُوا، وَنَطَقْتَ حِینَ تَتَعْتَعُوا، وَمَضَیتَ بِنُورِ اللّهِ إِذْ وَقَفُوا، فَمَنِ اتَّبَعَک فَقَدِ اهْتَدی، کنْتَ أَوَّلَهُمْ کلاماً، وَأَشَدَّهُمْ خِصاماً، وَأَصْوَبَهُمْ مَنْطِقاً، وَأَسَدَّهُمْ رَأْیاً، وَأَشْجَعَهُمْ قَلْباً، وَأَکثَرَهُمْ یقِیناً، وَأَحْسَنَهُمْ عَمَلاً وَأَعْرَفَهُمْ بِالْأُمُورِ؛
کنْتَ لِلْمُؤمِنِینَ أَباً رَحِیماً إِذْ صارُوا عَلَیک عِیالاً، فَحَمَلْتَ أَثْقالَ مَا عَنْهُ ضَعُفُوا، وَحَفِظْتَ مَا أَضاعُوا، وَرَعَیتَ مَا أَهْمَلُوا، وَشَمَّرْتَ إِذْ جَبَُنُوا، وَعَلَوْتَ إِذْ هَلِعُوا، وَصَبَرْتَ إِذْ جَزِعُوا، کنْتَ عَلَی الْکافِرِینَ عَذاباً صَبّاً وَغِلْظَةً وَغَیظاً، وَ لِلْمُؤْمِنِینَ غَیثاً وَخِصْباً وَعِلْماً،
لَمْ تُفْلَلْ حُجَّتُک، وَلَمْ یزِغْ قَلْبُک، وَلَمْ تَضْعُفْ بَصِیرَتُک، وَلَمْ تَجْبُنْ نَفْسُک، کنْتَ کالْجَبَلِ لَاتُحَرِّکهُ الْعَواصِفُ، وَلَا تُزِیلُهُ الْقَواصِفُ، کنْتَ کما قالَ رَسُولُ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ قَوِیاً فِی بَدَنِک، مُتَواضِعاً فِی نَفْسِک، عَظِیماً عِنْدَ اللّهِ، کبِیراً فِی الْأَرْضِ، جَلِیلاً فِی السَّماءِ؛
لَمْ یکنْ لِأَحَدٍ فِیک مَهْمَزٌ، وَلَا لِقائِلٍ فِیک مَغْمَزٌ، وَلَا لِخَلْقٍ فِیک مَطْمَعٌ، وَلَا لِأَحَدٍ عِنْدَک هَوادَةٌ، یوجَدُ الضَّعِیفُ الذَّلِیلُ عِنْدَک قَوِیاً عَزِیزاً حَتَّی تَأْخُذَ لَهُ بِحَقِّهِ، وَالْقَوِی الْعَزِیزُ عِنْدَک ضَعِیفاً حَتَّی تَأْخُذَ مِنْهُ الْحَقَّ، الْقَرِیبُ وَالْبَعِیدُ عِنْدَک فِی ذلِک سَواءٌ، شَأْنُک الْحَقُّ وَالصِّدْقُ وَالرِّفْقُ، وَقَوْلُک حُکمٌ وَحَتْمٌ، وَأَمْرُک حِلْمٌ وَعَزْمٌ، وَرَأْیک عِلْمٌ وَحَزْمٌ،
اعْتَدَلَ بِک الدِّینُ، وَسَهُلَ بِک الْعَسِیرُ، وَأُطْفِئَتْ بِک النِّیرانُ، وَقَوِی بِک الْإِیمانُ، وَثَبَتَ بِک الْإِسْلامُ، وَهَدَّتْ مُصِیبَتُک الْأَنامَ، فَإِنَّا لِلّهِ وَ إِنَّا إِلَیهِ راجِعُونَ؛ لَعَنَ اللّهُ مَنْ قَتَلَک، وَلَعَنَ اللّهُ مَنْ خالَفَک، وَلَعَنَ اللّهُ مَنِ افْتَری عَلَیک، وَلَعَنَ اللّهُ مَنْ ظَلَمَک وَغَصَبَک حَقَّک، وَلَعَنَ اللّهُ مَنْ بَلَغَهُ ذلِک فَرَضِی بِهِ، إِنَّا إِلَی اللّهِ مِنْهُمْ بُرآءُ، لَعَنَ اللّهُ أُمَّةً خالَفَتْک، وَجَحَدَتْ وِلایتَک، وَتَظاهَرَتْ عَلَیک وَقَتَلَتْک، وَحادَتْ عَنْک وَخَذَلَتْک، الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی جَعَلَ النَّارَ مَثْواهُمْ وَبِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُودُ.
أَشْهَدُ لَک یاوَلِی اللّهِ وَوَلِی رَسُولِهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ بِالْبَلاغِ وَالْأَداءِ وَالنَّصِیحَة، وَأَشْهَدُ أَنَّک حَبِیبُ اللّهِ وَبابُهُ، وَأَنَّک جَنْبُ اللّهِ وَوَجْهُهُ الَّذِی مِنْهُ یؤْتی، وَأَنَّک سَبِیلُ اللّهِ، وَأَنَّک عَبْدُ اللّهِ، وَأَخُو رَسُولِهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، أَتَیتُک زائِراً لِعَظِیمِ حالِک وَمَنْزِلَتِک عِنْدَ اللّهِ وَعِنْدَ رَسُولِهِ، مُتَقَرِّباً إِلَی اللّهِ بِزِیارَتِک، راغِباً إِلَیک فِی الشَّفاعَةِ؛
أَبْتَغِی بِشَفاعَتِک خَلاصَ نَفْسِی، مُتَعَوِّذاً بِک مِنَ النَّارِ، هارِباً مِنْ ذُنُوبِی الَّتِی احْتَطَبْتُها عَلَی ظَهْرِی، فَزِعاً إِلَیک رَجاءَ رَحْمَةِ رَبِّی، أَتَیتُک أَسْتَشْفِعُ بِک یا مَوْلای إِلَی اللّهِ وَأَتَقَرَّبُ بِک إِلَیهِ لِیقْضِی بِک حَوائِجِی، فَاشْفَعْ لِی یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِلَی اللّهِ فَإِنِّی عَبْدُ اللّهِ وَمَوْلاک وَزائِرُک وَلَک عِنْدَ اللّهِ الْمَقامُ الْمَعْلُومُ، وَالْجاهُ الْعَظِیمُ، وَالشَّأْنُ الْکبِیرُ، وَالشَّفاعَةُ الْمَقْبُولَةُ.
اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَصَلِّ عَلَی عَبْدِک وَأَمِینِک الْأَوْفی، وَعُرْوَتِک الْوُثْقی، وَیدِک الْعُلْیا، وَکلِمَتِک الْحُسْنی، وَحُجَّتِک عَلَی الْوَری، وَصِدِّیقِک الْأَکبَرِ، سَیدِ الْأَوْصِیاءِ، وَرُکنِ الْأَوْ لِیاءِ، وَعِمَادِ الْأَصْفِیاءِ، أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، وَیعْسُوبِ الْمُتَّقِینَ، وَقُدْوَةِ الصِّدِّیقِینَ، وَ إِمامِ الصَّالِحِینَ؛ الْمَعْصُومِ مِنَ الزَّلَلِ، وَالْمَفْطُومِ مِنَ الْخَلَلِ، وَالْمُهَذَّبِ مِنَ الْعَیبِ، وَالْمُطَهَّرِ مِنَ الرَّیبِ،
أَخِی نَبِیک، وَوَصِی رَسُولِک، وَالْبائِتِ عَلَی فِرَاشِهِ، وَالْمُوَاسِی لَهُ بِنَفْسِهِ، وَکاشِفِ الْکرْبِ عَنْ وَجْهِهِ، الَّذِی جَعَلْتَهُ سَیفاً لِنُبُوَّتِهِ، وَمُعْجِزاً لِرِسَالَتِهِ، وَدَلالَةً واضِحَةً لِحُجَّتِهِ، وَحامِلاً لِرایتِهِ، وَوِقَایةً لِمُهْجَتِهِ، وَهادِیاً لِأُمَّتِهِ، وَیداً لِبَأْسِهِ، وَتاجاً لِرَأْسِهِ، وَباباً لِنَصْرِهِ، وَمِفْتاحاً لِظَفَرِهِ حَتَّی هَزَمَ جُنُودَ الشِّرْک بِأَیدِک، وَأَبادَ عَساکرَ الْکفْرِ بِأَمْرِک، وَبَذَلَ نَفْسَهُ فِی مَرْضاتِک وَمَرْضاةِ رَسُولِک، وَجَعَلَها وَقْفاً عَلَی طاعَتِهِ، وَمَجِنّاً دُونَ نَکبَتِهِ، حَتَّی فاضَتْ نَفْسُهُ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ فِی کفِّهِ وَاسْتَلَبَ بَرْدَها وَمَسَحَهُ عَلَی وَجْهِهِ، وَأَعانَتْهُ مَلائِکتُک عَلَی غُسْلِهِ وَتَجْهِیزِهِ؛
وَصَلَّی عَلَیهِ وَواری شَخْصَهُ، وَقَضی دَینَهُ، وَأَنْجَزَ وَعْدَهُ، وَلَزِمَ عَهْدَهُ، وَاحْتَذی مِثالَهُ، وَحَفِظَ وَصِیتَهُ، وَحِینَ وَجَدَ أَنْصاراً نَهَضَ مُسْتَقِلّاً بِأَعْباءِ الْخِلافَةِ، مُضْطَلِعاً بِأَثْقالِ الْإِمامَةِ، فَنَصَبَ رایةَ الْهُدَی فِی عِبَادِک، وَنَشَرَ ثَوْبَ الْأَمْنِ فِی بِلادِک، وَبَسَطَ الْعَدْلَ فِی بَرِیتِک، وَحَکمَ بِکتَابِک فِی خَلِیقَتِک، وَأَقامَ الْحُدُودَ، وَقَمَعَ الْجُحُودَ، وَقَوَّمَ الزَّیغَ، وَسَکنَ الْغَمْرَةَ، وَأَبادَ الْفَتْرَةَ، وَسَدَّ الْفُرْجَةَ، وَقَتَلَ النَّاکثَةَ وَالْقاسِطَةَ وَالْمارِقَةَ،
وَلَمْ یزَلْ عَلَی مِنْهاجِ رَسُولِ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ؛ وَوَتِیرَتِهِ، وَلُطْفِ شاکلَتِهِ، وَجَمالِ سِیرَتِهِ، مُقْتَدِیاً بِسُنَّتِهِ، مُتَعَلِّقاً بِهِمَّتِهِ، مُباشِراً لِطَرِیقَتِهِ، وَأَمْثِلَتُهُ نَصْبُ عَینَیهِ یحْمِلُ عِبَادَک عَلَیها وَیدْعُوهُمْ إِلَیها إِلی أَنْ خُضِبَتْ شَیبَتُهُ مِنْ دَمِ رَأْسِهِ.
اللّهُمَّ فَکما لَمْ یؤْثِرْ فِی طاعَتِک شَکاً عَلَی یقِینٍ، وَلَمْ یشْرِک بِک طَرْفَةَ عَینٍ صَلِّ عَلَیهِ صَلاةً زاکیةً نامِیةً یلْحَقُ بِهَا دَرَجَةَ النُّبُوَّةِ فِی جَنَّتِک، وَبَلِّغْهُ مِنَّا تَحِیةً وَسَلاماً، وَآتِنا مِنْ لَدُنْک فِی مُوَالاتِهِ فَضْلاً وَ إِحْساناً وَمَغْفِرَةً وَرِضْواناً، إِنَّک ذُو الْفَضْلِ الْجَسِیمِ، بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
سپس ضریح را ببوس و طرف راست صورت خود را بر آن بگذار و پس از آن جانب چپ را، آنگاه به سوی قبله برگرد و نماز زیارت بخوان و پس از نماز هرچه خواهی دعا کن و بعد از گفتن «تسبیح حضرت فاطمه زهرا»(سلام الله علیها) بگو:
اللّهُمَّ إِنَّک بَشَّرْتَنِی عَلَی لِسانِ نَبِیک وَرَسُولِک مُحَمَّدٍ صَلَواتُک عَلَیهِ وَآلِهِ فَقُلْتَ: «وَ بَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ»، اللّهُمَّ وَ إِنِّی مُؤْمِنٌ بِجَمِیعِ أَنْبِیائِک وَرُسُلِک صَلَواتُک عَلَیهِمْ، فَلَا تَقِفْنِی بَعْدَ مَعْرِفَتِهِمْ مَوْقِفاً تَفْضَحُنِی فِیهِ عَلَی رُؤُوسِ الْأَشْهادِ، بَلْ قِفْنِی مَعَهُمْ وَتَوَفَّنِی عَلَی التَّصْدِیقِ بِهِمْ. اللّهُمَّ وَأَنْتَ خَصَصْتَهُمْ بِکرامَتِک، وَأَمَرْتَنِی بِاتِّباعِهِمْ،
اللّهُمَّ وَ إِنِّی عَبْدُک وَزائِرُک مُتَقَرِّباً إِلَیک بِزِیارَةِ أَخِی رَسُولِک وَعَلَی کلِّ مَأْتِی وَمَزُورٍ حَقٌّ لِمَنْ أَتاهُ وَزارَهُ، وَأَنْتَ خَیرُ مَأْتِی، وَأَکرَمُ مَزُورٍ، فَأَسْأَلُک یا اللّهُ یا رَحْمنُ یا رَحِیمُ یا جَوادُ یا ماجِدُ یا أَحَدُ یا صَمَدُ یا مَنْ لَمْ یلِدْ وَلَمْ یولَدْ وَلَمْ یکنْ لَهُ کفُواً أَحَدٌ وَلَمْ یتَّخِذْ صاحِبَةً وَلَا وَلَداً أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ؛ وَأَنْ تَجْعَلَ تُحْفَتَک إِیای مِنْ زِیارَتِی أَخا رَسُولِک فَکاک رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ، وَأَنْ تَجْعَلَنِی مِمَّنْ یسارِعُ فِی الْخَیراتِ وَیدْعُوک رَغَباً وَرَهَباً، وَتَجْعَلَنِی لَک مِنَ الْخاشِعِینَ.
اللّهُمَّ إِنَّک مَنَنْتَ عَلَی بِزِیارَةِ مَوْلای عَلِی بْنِ أَبِی طالِبٍ وَوِلایتِهِ وَمَعْرِفَتِهِ فَاجْعَلْنِی مِمَّنْ ینْصُرُهُ وَینْتَصِرُ بِهِ، وَمُنَّ عَلَی بِنَصْرِک لِدِینِک. اللّهُمَّ وَاجْعَلْنِی مِنْ شِیعَتِهِ، وَتَوَفَّنِی عَلَی دِینِهِ. اللّهُمَّ أَوْجِبْ لِی مِنَ الرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ وَالْمَغْفِرَةِ وَالْإِحْسانِ وَالرِّزْقِ الْواسِعِ الْحَلالِ الطَّیبِ مَا أَنْتَ أَهْلُهُ یا أَرْحمَ الرَّاحِمِینَ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ.
نویسنده گوید: در روایت معتبر آمده که حضرت خضر(علیه السلام) روز شهادت امیرمؤمنان گریه کنان و استرجاع [إِنَّا للّه وإِنّا إِلَیهِ رَاجِعُونَ] گویان به شتاب آمد و بر در خانه آن حضرت ایستاد، پس گفت:
رَحِمَک اللّهُ یا أَبَا الْحَسَنِ، کنْتَ أَوَّلَ الْقَوْمِ إِسْلاماً، وَأَخْلَصَهُمْ إِیماناً، وَأَشَدَّهُمْ یقِیناً، وَأَخْوَفَهُمْ لِلّهِ.
و بسیاری از فضائل آن حضرت را نزدیک به این عباراتی که در همین زیارت است برشمرد؛ پس اگر در این روز یعنی روز شهادت هم خوانده شود مناسب است و اصل آن کلمات را که به جای زیارت روز شهادت است در کتاب «هدیة» ذکر کرده ام، هرکه خواهد به آن کتاب مراجعه کند.
بدان که ما پیش از این در ضمن اعمال شب مبعث کلامی از «سفرنامه ابن بطوطه» نقل کردیم که به این روضه شریفه (صلوات اللّه علی مشرّفها) مربوط بود، شایسته است به آنجا رجوع شود.

به صورتی که در کتاب «مصباح الزائر» و غیر آن می باشد، آن است که چون وارد کوفه شدی بگو:
بِسْمِ اللّهِ، وَبِاللّهِ، وَفِی سَبِیلِ اللّهِ، وَعَلَی مِلَّةِ رَسُولِ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، اللّهُمَّ أَنْزِلْنِی مُنْزَلاً مُبارَکاً وَأَنْتَ خَیرُ الْمُنْزِلِینَ.
پس به سوی مسجد کوفه روانه شو و در حال رفتن بگو:
اللّهُ أَکبَرُ، وَلَا إِلهَ إِلّا اللّهُ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ، وَسُبْحانَ اللّهِ.
چون به در مسجد رسیدی، نزد در بایست و بگو:
السَّلامُ عَلَی سَیدِنا رَسُولِ اللّهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللّهِ وَآلِهِ الطَّاهِرِینَ، السَّلامُ عَلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِی بْنِ أَبِی طالِبٍ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، وَعَلَی مَجالِسِهِ وَمَشاهِدِهِ وَمَقامِ حِکمَتِهِ وَآثارِ آبائِهِ آدَمَ وَنُوحٍ وَ إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَتِبْیانِ بَیناتِهِ، السَّلامُ عَلَی الْإِمامِ الْحَکیمِ الْعَدْلِ الصِّدِّیقِ الْأَکبَرِ الْفارُوقِ بِالْقِسْطِ الَّذِی فَرَّقَ اللّهُ بِهِ بَینَ الْحَقِّ وَالْباطِلِ، وَالْکفْرِ وَالْإِیمانِ، وَالشِّرْک وَالتَّوْحِیدِ لِیهْلِک مَنْ هَلَک عَنْ بَینَةٍ، وَیحْیی مَنْ حَی عَنْ بَینَةٍ؛
أَشْهَدُ أَنَّک أَمِیرُ الْمُؤمِنِینَ، وَخاصَّةُ نَفْسِ الْمُنْتَجَبِینَ، وَزَینُ الصِّدِّیقِینَ، وَصابِرُ الْمُمْتَحَنِینَ، وَأَنَّک حَکمُ اللّهِ فِی أَرْضِهِ، وَقاضِی أَمْرِهِ، وَبابُ حِکمَتِهِ، وَعاقِدُ عَهْدِهِ، وَالنَّاطِقُ بِوَعْدِهِ، وَالْحَبْلُ الْمَوْصُولُ بَینَهُ وَبَینَ عِبادِهِ، وَکهْفُ النَّجاةِ، وَمِنْهاجُ التُّقی، وَالدَّرَجَةُ الْعُلْیا، وَمُهَیمِنُ الْقاضِی الْأَعْلی، یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، بِک أَتَقَرَّبُ إِلَی اللّهِ زُلْفی، أَنْتَ وَلِیی وَسَیدِی وَوَسِیلَتِی فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ.
پس وارد مسجد می شوی.
نویسنده گوید: بهتر آن است از دری که در پشت مسجد است و مشهور به «باب الفیل» است وارد شوی، آنگاه بگو:
اللّهُ أَکبَرُ، اللّهُ أَکبَرُ، اللّهُ أَکبَرُ، هذَا مَقامُ الْعَائِذِ بِاللّهِ، وَبِمُحَمَّدٍ حَبِیبِ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، وَبِوِلایةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَالْأَئِمَّةِ الْمَهْدِیینَ الصَّادِقِینَ النَّاطِقِینَ الرَّاشِدِینَ الَّذِینَ أَذْهَبَ اللّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَطَهَّرَهُمْ تَطْهِیراً، رَضِیتُ بِهِمْ أَئِمَّةً وَهُداةً وَمَوالِی، سَلَّمْتُ لِأَمْرِ اللّهِ، لَاأُشْرِک بِهِ شَیئاً، وَلَا أَتَّخِذُ مَعَ اللّهِ وَلِیاً، کذَبَ الْعادِلُونَ بِاللّهِ وَضَلُّوا ضَلالاً بَعِیداً، حَسْبِی اللّهُ وَأَوْلِیاءُ اللّهِ، أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ وَحْدَهُ لَاشَرِیک لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، وَأَنَّ عَلِیاً وَالْأَئِمَّةَ الْمَهْدِیینَ مِنْ ذُرِّیتِهِ عَلَیهِمُ السَّلامُ أَوْلِیائِی وَحُجَّةُ اللّهِ عَلَی خَلْقِهِ.
سپس به سوی ستون چهارم که در کنار «باب انماط» و برابر «ستون پنجم» است برو و آن ستون حضرت ابراهیم(علیه السلام) است، پس چهار رکعت نماز بخوان، دو رکعت آن را با «حَمد» و «توحید» و دو رکعت دیگر را با «حَمد» و سوره «قدر»؛ چون از نماز فارغ شدی، «تسبیح حضرت زهرا» را بگو و بخوان:
السَّلامُ عَلَی عِبادِ اللّهِ الصَّالِحِینَ الرَّاشِدِینَ الَّذِینَ أَذْهَبَ اللّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَطَهَّرَهُمْ تَطْهِیراً، وَجَعَلَهُمْ أَنْبِیاءَ مُرْسَلِینَ، وَحُجَّةً عَلَی الْخَلْقِ أَجْمَعِینَ، وَسَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلِینَ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، ذلِک تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ.
و «هفت مرتبه» بگو:
سَلامٌ عَلَی نُوحٍ فِی الْعالَمِینَ.
پس بگو:
نَحْنُ عَلَی وَصِیتِک یا وَلِی الْمُؤْمِنِینَ الَّتِی أَوْصَیتَ بِها ذُرِّیتَک مِنَ الْمُرْسَلِینَ وَالصَّدِّیقِینَ، وَنَحْنُ مِنْ شِیعَتِک وَشِیعَةِ نَبِینا مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَعَلَیک وَعَلَی جَمِیعِ الْمُرْسَلِینَ وَالأَنْبِیاءِ وَالصَّادِقِینَ، وَنَحْنُ عَلَی مِلَّةِ إِبْراهِیمَ وَدِینِ مُحَمَّدٍ النَّبِی الْأُمِّی، وَالْأَئِمَّةِ الْمَهْدِیینَ، وَوِلایةِ مَوْلانا عَلِی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ.
السَّلامُ عَلَی الْبَشِیرِ النَّذِیرِ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِ وَرَحْمَتُهُ وَرِضْوانُهُ وَبَرَکاتُهُ، وَعَلَی وَصِیهِ وَخَلِیفَتِهِ الشَّاهِدِ لِلّهِ مِنْ بَعْدِهِ عَلَی خَلْقِهِ عَلِی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، الصِّدِّیقِ الْأَکبَرِ، وَالْفارُوقِ الْمُبِینِ الَّذِی أَخَذْتَ بَیعَتَهُ عَلَی الْعالَمِینَ، رَضِیتُ بِهِمْ أَوْلِیاءَ وَمَوالِی وَحُکاماً فِی نَفْسِی وَوَُلْدِی وَأَهْلِی وَمالِی وَقِسْمِی، وَحِلِّی وَ إِحْرامِی، وَ إِسْلامِی وَدِینِی، وَدُنْیای وَآخِرَتِی، وَمَحْیای وَمَماتِی؛
أَنْتُمُ الْأَئِمَّةُ فِی الْکتابِ، وَفَصْلُ الْمَقامِ، وَفَصْلُ الْخِطابِ، وَأَعْینُ الْحَی الَّذِی لَا ینامُ، وَأَنْتُمْ حُکماءُ اللّهِ، وَبِکمْ حَکمَ اللّهُ، وَبِکمْ عُرِفَ حَقُّ اللّهِ، لَاإِلهَ إِلّا اللّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّهِ، أَنْتُمْ نُورُ اللّهِ مِنْ بَینِ أَیدِینا وَمِنْ خَلْفِنا، أَنْتُمْ سُنَّةُ اللّهِ الَّتِی بِها سَبَقَ الْقَضاءُ، یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَنَا لَکمْ مُسَلِّمٌ تَسْلِیماً لَاأُشْرِک بِاللّهِ شَیئاً، وَلَا أَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ وَلِیاً، الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی هَدانِی بِکمْ وَمَا کنْتُ لِأَهْتَدِی لَوْلا أَنْ هَدَانِی اللّهُ، اللّهُ أَکبَرُ، اللّهُ أَکبَرُ، اللّهُ أَکبَرُ، الْحَمْدُ لِلّهِ عَلَی مَا هَدَانا.
بدان که «دکة القضا» نیمکتی در مسجد کوفه بوده که امیرمؤمنان روی آن می نشستند و قضاوت می کردند و در آن محلّ ستون کوتاهی وجود داشت که بر آن آیه کریمه «إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ» نوشته شده بود؛ و بیت الطشت همان جایی است که معجزه امیرمؤمنان در حق آن دختر ظاهر شد.
دختر بی شوهری که بر اثر نشستن میان آب، زالویی در شکمش وارد شد و اندک اندک از مکیدن خون بزرگ و شکم دختر را مانند شکم زن حامله کرد؛ برادران دختر به او گمان فرزنددار شدن از راه نامشروع بردند و درصدد کشتن او برآمدند؛ برای قضاوت این مشکل نزد امیرمؤمنان آمدند، حضرت دستور داد در طرفی از مسجد پرده کشیدند و آن دختر را پشت پرده نشاندند، سپس قابله کوفه را دستور داد، آن دختر را معاینه کند.
زن قابله پس از معاینه عرضه داشت: یا امیرالمؤمنین، این دختر آبستن است و فرزندی در رحم دارد، حضرت دستور داد طشتی پر از لجن آوردند و دختر را روی آن قرار دادند، زالو وقتی بوی لجن شنید از شکم دختر بیرون آمد. در بعضی از روایات است که حضرت دست دراز کرد و از کوه های شام قطعه برفی حاضر کرد و در آن طشت نهاد تا زالو از شکم دختر بیرون آمد.
بدان که مشهور در ترتیب اعمال مسجد آن است که پس از اعمال ستون چهارم به وسط مسجد می روند و اعمال آنجا را بجا می آورند و اعمال «دکة القضاء» و «بیت الطشت» را در پایان همه اعمال پس از فراغت از دکه امام صادق(علیه السلام) به جا می آورند. امّا این فقیر به همان ترتیبی که سید ابن طاووس در کتاب «مصباح الزائر» و علاّمه مجلسی در «بحار» و شیخ خضر در کتاب «مزار» نقل کرده اند ذکر می کنم. اگر کسی بخواهد به ترتیب مشهور عمل نماید، اعمال دکة القضا و بیت الطشت را بعد از اعمال ستون چهارم بجا نیاورد.
در هر صورت به سوی دکة القضا برو و در آن محلّ دو رکعت نماز، به «حمد» و هر سوره که خواهی بخوان، چون فارغ شدی، «تسبیح حضرت زهرا» را بجای آور و بگو:
یا مالِکی وَمُمَلِّکی وَمُتَغَمِّدِی بِالنِّعَمِ الْجِسامِ مِنْ غَیرِ اسْتِحْقاقٍ، وَجْهِی خاضِعٌ لِمَا تَعْلُوهُ الْأَقْدامُ لِجَلالِ وَجْهِک الْکرِیمِ لَاتَجْعَلْ هذِهِ الشِّدَّةَ وَلَا هذِهِ الْمِحْنَةَ مُتَّصِلَةً بِاسْتِیصالِ الشَّأْفَةِ، وَامْنَحْنِی مِنْ فَضْلِک مَا لَمْ تَمْنَحْ بِهِ أَحَداً مِنْ غَیرِ مَسْأَلَةٍ، أنْتَ الْقَدِیمُ الْأَوَّلُ الَّذِی لَمْ تَزَلْ وَلَا تَزالُ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِی وَارْحَمْنِی، وَزَک عَمَلِی، وَبارِک لِی فِی أَجَلِی، وَاجْعَلْنِی مِنْ عُتَقائِک وَطُلَقائِک مِنَ النَّارِ، بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
این محلّ متصّل به دکة القضا است. در این جایگاه دو رکعت نماز بخوان و پس از سلام و تسبیح حضرت بگو:
اللّهُمَّ إِنِّی ذَخَرْتُ تَوْحِیدِی إِیاک، وَمَعْرِفَتِی بِک، وَ إِخْلاصِی لَک، وَ إِقْرارِی بِرُبُوبِیتِک، وَذَخَرْتُ وِلایةَ مَنْ أَنْعَمْتَ عَلَی بِمَعْرِفَتِهِمْ مِنْ بَرِیتِک مُحَمَّدٍ وَعِتْرَتِهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِمْ لِیوْمِ فَزَعِی إِلَیک عاجِلاً وآجِلاً، وَقَدْ فَزِعْتُ إِلَیک وَ إِلَیهِمْ یا مَوْلای فِی هذَا الْیوْمِ وَفِی مَوْقِفِی هذَا وَسَأَلْتُک مَادَّتِی مِنْ نِعْمَتِک وَ إِزاحَةَ مَا أَخْشاهُ مِنْ نِقْمَتِک، وَالْبَرَکةَ فِیما رَزَقْتَنِیهِ، وَتَحْصِینَ صَدْرِی مِنْ کلِّ هَمٍّ وَجائِحَةٍ وَمَعْصِیةٍ فِی دِینِی وَدُنْیای وَآخِرَتِی، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
روایت شده که امام صادق(علیه السلام) در بیت الطشت دو رکعت نماز بجا آوردند.
دو رکعت نماز در وسط مسجد بجا می آوری در رکعت اول «حمد» و «توحید» و در رکعت دوم «حمد» و «کافرون» می خوانی پس از سلام و «تسبیح حضرت زهرا» بگو:
اللّهُمَّ أَنْتَ السَّلامُ، وَمِنْک السَّلامُ، وَ إِلَیک یعُودُ السَّلامُ، وَدارُک دارُ السَّلامِ، حَینا رَبَّنا مِنْک بِالسَّلامِ. اللّهُمَّ إِنِّی صَلَّیتُ هذِهِ الصَّلاةَ ابْتِغاءَ رَحْمَتِک وَرِضْوانِک وَمَغْفِرَتِک وَتَعْظِیماً لِمَسْجِدِک. اللّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَارْفَعْها فِی عِلِّیینَ وَتَقَبَّلْها مِنِّی یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
مؤلف گوید: این مقام را که «دکة المعراج» گفته اند و ظاهراً به ملاحظه آن است که در شب معراج رسول خدا(صلی الله علیه وآله) از خدا اذن طلبید و در این محلّ فرود آمد و دو رکعت نماز خواند، البته در اول فصل به «روایت آن» اشاره شد.
این محلّ مقامی است که حق تعالی در آن، توفیق توبه و بازگشت را به آدم (ع) داد، پس به سوی آن برو و جلوی آن رو به قبله بایست و بگو:
بِسْمِ اللّهِ، وَبِاللّهِ، وَعَلَی مِلَّةِ رَسُولِ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، وَلَا إِلهَ إِلّا اللّهُ، مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّهِ، السَّلامُ عَلَی أَبِینا آدَمَ وَأُمِّنا حَوَّاءَ، السَّلامُ عَلَی هابِیلَ الْمَقْتُولِ ظُلْماً وَعُدْواناً عَلَی مَواهِبِ اللّهِ وَرِضْوانِهِ، السَّلامُ عَلَی شَیثَ صَفْوَةِ اللّهِ الْمُخْتارِ الْأَمِینِ وَعَلَی الصَِّفْوَةِ الصَّادِقِینَ مِنْ ذُرِّیتِهِ الطَّیبِینَ أَوَّلِهِمْ وَآخِرِهِمْ، السَّلامُ عَلَی إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ وَیعْقُوبَ وَعَلَی ذُرِّیتِهِمُ الْمُخْتارِینَ، السَّلامُ عَلَی مُوسی کلِیمِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَی عِیسی رُوحِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَی مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللّهِ خاتَِمِ النَّبِیینَ، السَّلامُ عَلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَذُرِّیتِهِ الطَّیبِینَ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، السَّلامُ عَلَیکمْ فِی الْأَوَّلِینَ، السَّلامُ عَلَیکمْ فِی الْآخِرینِ، السَّلامُ عَلی فاطِمَةَ الزَّهْراءِ، السَّلامُ عَلَی الْأَئِمَّةِ الْهادِینَ شُهَداءِ اللّهِ عَلَی خَلْقِهِ، السَّلامُ عَلَی الرَّقِیبِ الشَّاهِدِ عَلَی الْأُمَمِ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ.
سپس نزد این ستون چهار رکعت نماز بخوان، در رکعت اول «حمد» و «قدر» و در رکعت دوم «حمد» و «توحید» و در رکعت سوم و چهارم هم به همین ترتیب عمل کن، پس از فراغت از چهار رکعت و «تسبیح حضرت زهرا» بگو:
اللّهُمَّ إِنْ کنْتُ قَدْ عَصَیتُک فَإِنِّی قَدْ أَطَعْتُک فِی الْإِیمانِ مِنِّی بِک مَنّاً مِنْک عَلَی لَامَنّاً مِنِّی عَلَیک، وَأَطَعْتُک فِی أَحَبِّ الْأَشْیاءِ لَک لَمْ أَتَّخِذْ لَک وَلَداً، وَلَمْ أَدْعُ لَک شَرِیکاً، وَقَدْ عَصَیتُک فِی أَشْیاءَ کثِیرَةٍ عَلَی غَیرِ وَجْهِ الْمُکابَرَةِ لَک وَلَا الْخُرُوجِ عَنْ عُبُودِیتِک، وَلَا الْجُحُودِ لِرُبُوبِیتِک، وَلَکنِ اتَّبَعْتُ هَوای وَأَزَلَّنِی الشَّیطانُ بَعْدَ الْحُجَّةِ عَلَی وَالْبَیانِ، فَإِنْ تُعَذِّبْنِی فَبِذُنُوبِی غَیرَ ظالِمٍ لِی، وَ إِنْ تَعْفُ عَنِّی وَتَرْحَمْنِی فَبِجُودِک وَکرَمِک یا کرِیمُ. اللّهُمَّ إِنَّ ذُنُوبِی لَمْ یبْقَ لَها إِلّا رَجاءُ عَفْوِک وَقَدْ قَدَّمْتُ آلَةَ الْحِرْمانِ، فَأَنَا أَسْأَلُک اللَّهُمَّ مَا لَا أَسْتَوْجِبُهُ، وَأَطْلُبُ مِنْک مَا لَاأَسْتَحِقُّهُ. اللّهُمَّ إِنْ تُعَذِّبْنِی فَبِذُنُوبِی وَلَمْ تَظْلِمْنِی شَیئاً، وَ إِنْ تَغْفِرْ لِی فَخَیرُ راحِمٍ أَنْتَ یا سَیدِی؛
اللّهُمَّ أَنْتَ أَنْتَ وَأَنَا أَنَا، أَنْتَ الْعَوَّادُ بِالْمَغْفِرَةِ، وَأَنَا الْعَوَّادُ بِالذُّنُوبِ، وَأَنْتَ الْمُتَفَضِّلُ بِالْحِلْمِ، وَأَنَا الْعَوَّادُ بِالْجَهْلِ. اللّهُمَّ فَإِنِّی أَسْأَلُک یا کنْزَ الضُّعَفاءِ، یا عَظِیمَ الرَّجاءِ، یا مُنْقِذَ الْغَرْقی، یا مُنْجِی الْهَلْکی، یا مُمِیتَ الْأَحْیاءِ، یا مُحْیی الْمَوْتی، أَنْتَ اللّهُ لَاإِلهَ إِلّا أَنْتَ، أَنْتَ الَّذِی سَجَدَ لَک شُعاعُ الشَّمْسِ، وَدَوِی الْماءِ، وَحَفِیفُ الشَّجَرِ، وَنُورُ الْقَمَرِ، وَظُلْمَةُ اللَّیلِ، وَضَوْءُ النَّهارِ، وَخَفَقانُ الطَّیرِ، فَأَسْأَلُک اللَّهُمَّ یا عَظِیمُ بِحَقِّک عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الصَّادِقِینَ، وَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الصَّادِقِینَ عَلَیک، وَبِحَقِّک عَلَی عَلِی، وَبِحَقِّ عَلِی عَلَیک، وَبِحَقِّک عَلَی فاطِمَةَ، وَبِحَقِّ فاطِمَةَ عَلَیک؛
وَبِحَقِّک عَلَی الْحَسَنِ، وَبِحَقِّ الْحَسَنِ عَلَیک، وَبِحَقِّک عَلَی الْحُسَینِ، وَبِحَقِّ الْحُسَینِ عَلَیک، فَإِنَّ حُقُوقَهُمْ عَلَیک مِنْ أَفْضَلِ إِنْعامِک عَلَیهِمْ، وَبِالشَّأْنِ الَّذِی لَک عِنْدَهُمْ، وَبِالشَّأْنِ الَّذِی لَهُمْ عِنْدَک، صَلِّ عَلَیهِمْ یا رَبِّ صَلاةً دائِمَةً مُنْتَهی رِضاک، وَاغْفِرْ لِی بِهِمُ الذُّنُوبَ الَّتِی بَینِی وَبَینَک، وَأَرْضِ عَنِّی خَلْقَک، وَأَتْمِمْ عَلَی نِعْمَتَک کما أَتْمَمْتَها عَلی آبائِی مِنْ قَبْلُ، وَلَا تَجْعَلْ لِأَحَدٍ مِنَ الْمَخْلُوقِینَ عَلَی فِیهَا امْتِناناً، وَامْنُنْ عَلَی کما مَنَنْتَ عَلی آبائِی مِنْ قَبْلُ یا کهیعص. اللّهُمَّ کمَا صَلَّیتَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فَاسْتَجِبْ لِی دُعَائِی فِیما سَأَلتُ، یا کرِیمُ یا کرِیمُ یا کرِیمُ.
پس به سجده برو و در سجده بگو:
یا مَنْ یقْدِرُ عَلَی حَوائِجِ السَّائِلِینَ، وَیعْلَمُ مَا فِی ضَمِیرِ الصَّامِتِینَ، یا مَنْ لَایحْتاجُ إِلَی التَّفْسِیرِ، یا مَنْ یعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْینِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ، یا مَنْ أَنْزَلَ الْعَذابَ عَلَی قَوْمِ یونُسَ وَهُوَ یرِیدُ أَنْ یعَذِّبَهُمْ فَدَعَوْهُ وَتَضَرَّعُوا إِلَیهِ فَکشَفَ عَنْهُمُ الْعَذابَ وَمَتَّعَهُمْ إِلی حِینٍ، قَدْ تَری مَکانِی، وَتَسْمَعُ دُعائِی، وَتَعْلَمُ سِرِّی وَعَلانِیتِی وَحالِی صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاکفِنِی مَا أَهَمَّنِی مِنْ أَمْرِ دِینِی وَ دُنْیای وَ آخِرَتِی.
پس «هفتاد مرتبه» بگو « یَا سَیِّدِی» آنگاه سر از سجده بردار و بگو:
یا رَبِّ أَسْأَلُک بَرَکةَ هذَا الْمَوْضِعِ وَبَرَکةَ أَهْلِهِ، وَأَسْأَلُک أَنْ تَرْزُقَنِی مِنْ رِزْقِک رِزْقاً حَلالاً طَیباً تَسُوقُهُ إِلَی بِحَوْلِک وَقُوَّتِک وَأَنَا خَائِضٌ فِی عافِیةٍ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
نویسنده گوید: در کتاب «مزار قدیم» در دعای این مقام بعد از «یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ یَا کَرِیمُ» و پیش از سجده ذکر شده دعای «اللّهُمَّ یَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکارِهِ» که از دعاهای سجّادیه است و متن آن در باب اول در ضمن دعاهای ایمنی از شرّ دشمنان و بلاها و ترس گذشت. پس از آن فرمود: آنگاه بگو:
اللّهُمَّ إِنَّک تَعْلَمُ وَلَا أَعْلَمُ، وَتَقْدِرُ وَلَا أَقْدِرُ، وَأَنْتَ عَلَّامُ الْغُیوبِ، صَلِّ اللَّهُمَّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِی وَارْحَمْنِی، وَتَجاوَزْ عَنِّی، وَتَصَدَّقْ عَلَی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
سپس به سجده برو و بگو: «یَا مَنْ یَقْدِرُ عَلَی حَوائِجِ السَّائِلِینَ» تا آخر دعا.
و نیز آگاه باش روایات بسیار در برتری و مزیت ستون هفتم وارد شده.
شیخ کلینی به سند معتبر روایت کرده: امیرمؤمنان(علیه السلام) رو به این ستون نماز می خواند و چنان نزدیک به آن می ایستاد که بین آن حضرت و ستون فاصله در حدّی بود که بزی عبور کند.
و در روایت معتبر دیگر وارد شده: هر شب شصت هزار فرشته، از عالم بالا نازل می شوند و کنار ستون هفتم نماز می خوانند و این به صورتی است که تا قیامت به هر شصت هزار نفر یک بار نوبت می رسد و فرصتی برای مراجعه دوبارۀ آنان نیست. در حدیث معتبر از امام صادق(علیه السلام) آمده: که ستون هفتم مقام حضرت ابراهیم است.
شیخ کلینی در کتاب کافی به سند صحیح از ابو اسماعیل سرّاج روایت کرده: معاویه بن وهب دست مرا گرفت و گفت: ابوحمزه ثمالی دست مرا گرفت و گفت: اصبغ بن نباته دست مرا گرفت و ستون هفتم را به من نشان داد و گفت: این ستون مقام حضرت امیرمؤمنان است که نزد آن نماز می خواند و امام مجتبی(علیه السلام) کنار ستون پنجم نماز می خواند و وقتی امیرمؤمنان حضور نداشت، امام مجتبی(علیه السلام) به جای آن حضرت نماز می خواند و آن از درب کِنده است در هر صورت، اخبار در فضیلت این ستون بسیار است و بنای ما بر اختصار می باشد.
از جمله مواضع ممتاز مسجد کوفه «ستون پنجم» است که باید کنار آن نماز بخوانند و حاجات خود را از خدا بطلبند زیرا در روایات معتبر وارد شده: محلّ نماز حضرت ابراهیم خلیل بوده و با روایات دیگر منافات ندارد، زیرا ممکن است آن حضرت در همه این مواضع نماز خوانده باشد.
در حدیث معتبر از امام صادق(علیه السلام) روایت شده: ستون پنجم مقام جبرییل است و از روایت بخش گذشته استفاده می شود که مقام امام مجتبی(علیه السلام) است، در نهایت آنچه از احادیث فهمیده می شود، این است که، محل ستون هفتم و پنجم از سایر مکان های مسجد برجسته و برتر است.
سید ابن طاووس گفته: نزد ستون پنجم دو رکعت نماز بخوان به «حمد» و هر سوره ای که خواهی و پس از سلام و تسبیح بگو:
اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِجَمِیعِ أَسْمائِک کلِّها مَا عَلِمْنا مِنْها وَمَا لَانَعْلَمُ، وَأَسْأَلُک بِاسْمِک الْعَظِیمِ الْأَعْظَمِ الْکبِیرِ الْأَکبَرِ الَّذِی مَنْ دَعاک بِهِ أَجَبْتَهُ، وَمَنْ سَأَلَک بِهِ أَعْطَیتَهُ، وَمَنِ اسْتَنْصَرَک بِهِ نَصَرْتَهُ، وَمَنِ اسْتَغْفَرَک بِهِ غَفَرْتَ لَهُ، وَمَنِ اسْتَعانَک بِهِ أَعَنْتَهُ، وَمَنِ اسْتَرْزَقَک بِهِ رَزَقْتَهُ، وَمَنِ اسْتَغاثَک بِهِ أَغَثْتَهُ، وَمَنِ اسْتَرْحَمَک بِهِ رَحِمْتَهُ، وَمَنِ اسْتَجارَک بِهِ أَجَرْتَهُ، وَمَنْ تَوَکلَ عَلَیک بِهِ کفَیتَهُ، وَمَنِ اسْتَعْصَمَک بِهِ عَصَمْتَهُ، وَمَنِ اسْتَنْقَذَک بِهِ مِنَ النَّارِ أَنْقَذْتَهُ؛
وَمَنِ اسْتَعْطَفَک بِهِ تَعَطَّفْتَ لَهُ، وَمَنْ أَمَّلَک بِهِ أَعْطَیتَهُ، الَّذِی اتَّخَذْتَ بِهِ آدَمَ صَفِیاً، وَنُوحاً نَجِیاً، وَ إِبْراهِیمَ خَلِیلاً، وَمُوسی کلِیماً، وَعِیسی رُوحاً، وَمُحَمَّداً حَبِیباً، وَعَلِیاً وَصِیاً صَلَّی اللّهُ عَلَیهِمْ أَجْمَعِینَ أَنْ تَقْضِی لِی حَوائِجِی، وَتَعْفُوَ عَمَّا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِی، وَتَتَفَضَّلَ عَلَی بِما أَنْتَ أَهْلُهُ وَلِجَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِناتِ لِلدُّنْیا وَالْآخِرَةِ، یامُفَرِّجَ هَمِّ الْمَهْمُومِینَ، وَیا غِیاثَ الْمَلْهُوفِینَ، لَاإِلهَ إِلّا أَنْتَ سُبْحانَک یا رَبَّ الْعالَمِینَ.
نویسنده گوید: از امام صادق(علیه السلام) روایت شده: به بعضی از اصحاب خود فرمودند: نزد ستون پنجم دو رکعت نماز بخوان که آن مصلاّی ابراهیم است و بگو: «السَّلامُ عَلَی أَبِینا آدَمَ وَ أُمِّنا حَوَّاءَ. . »تا آخر، نزدیک به آنچه که کنار ستون هفتم، به طرف قبله خواندی.
آنگاه به جانب «دکه زین العابدین»(علیه السلام) حرکت کن و آن در کنار «ستون سوم» است، از سوی متصّل به باب کنده.
نویسنده گوید: این مقام از طرف قبله برابر با دکه باب امیرمؤمنان و از طرف غرب مقابل با باب کنده بوده که مسدود شده است و گفته شده که شایسته است نماز به اندازه پنج زراع دورتر از ستون خوانده شود، زیرا دکه در آن محل بوده است.
به هر حال در آنجا دو رکعت نماز به «حمد» و هر سوره ای که خواهی بخوان و پس از سلام و «تسبیح حضرت زهرا» بگو:
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، اللّهُمَّ إِنَّ ذُنُوبِی قَدْ کثُرَتْ وَلَمْ یبْقَ لَها إِلّا رَجاءُ عَفْوِک، وَقَدْ قَدَّمْتُ آلَةَ الْحِرْمانِ إِلَیک، فَأَنَا أَسْأَلُک اللّهُمَّ مَا لَاأَسْتَوْجِبُهُ، وَأَطْلُبُ مِنْک مَا لَاأَسْتَحِقُّهُ. اللّهُمَّ إِنْ تُعَذِّبْنِی فَبِذُنُوبِی وَلَمْ تَظْلِمْنِی شَیئاً، وَ إِنْ تَغْفِرْ لِی فَخَیرُ راحِمٍ أَنْتَ یا سَیدِی. اللّهُمَّ أَنْتَ أَنْتَ وَأَنَا أَنَا، أَنْتَ الْعَوَّادُ بِالْمَغْفِرَةِ، وَأَنَا الْعَوَّادُ بِالذُّنُوبِ، وَأَنْتَ الْمُتَفَضِّلُ بِالْحِلْمِ، وَأَنَا الْعَوَّادُ بِالْجَهْلِ. اللّهُمَّ فَإِنِّی أَسْأَلُک یا کنْزَ الضُّعَفَاءِ، یا عَظِیمَ الرَّجَاءِ، یا مُنْقِذَ الْغَرْقَی، یا مُنْجِی الْهَلْکی، یا مُمِیتَ الْأَحْیاءِ، یا مُحْیی الْمَوْتی، أَنْتَ اللّهُ الَّذِی لَاإِلهَ إِلّا أَنْتَ، أَنْتَ الَّذِی سَجَدَ لَک شُعاعُ الشَّمْسِ، وَنُورُ الْقَمَرِ، وَظُلْمَةُ اللَّیلِ، وَضَوْءُ النَّهارِ، وَخَفَقانُ الطَّیرِ؛
فَأَسْأَلُک اللّهُمَّ یا عَظِیمُ بِحَقِّک یا کرِیمُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الصَّادِقِینَ، وَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الصَّادِقِینَ عَلَیک، وَبِحَقِّک عَلَی عَلِی، وَبِحَقِّ عَلِی عَلَیک، وَبِحَقِّک عَلَی فاطِمَةَ، وَبِحَقِّ فاطِمَةَ عَلَیک، وَبِحَقِّک عَلَی الْحَسَنِ، وَبِحَقِّ الْحَسَنِ عَلَیک، وَبِحَقِّک عَلَی الْحُسَینِ، وَبِحَقِّ الْحُسَینِ عَلَیک، فَإِنَّ حُقُوقَهُمْ مِنْ أَفْضَلِ إِنْعامِک عَلَیهِمْ، وَبِالشَّأْنِ الَّذِی لَک عِنْدَهُمْ، وَبِالشَّأْنِ الَّذِی لَهُمْ عِنْدَک، صَلِّ یا رَبِّ عَلَیهِمْ صَلاةً دائِمَةً مُنْتَهی رِضاک، وَاغْفِرْ لِی بِهِمُ الذُّنُوبَ الَّتِی بَینِی وَبَینَک، وَأَتْمِمْ نِعْمَتَک عَلَی کما أَتْمَمْتَها عَلی آبائِی مِنْ قَبْلُ یا کهیعص. اللّهُمَّ کما صَلَّیتَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ فَاسْتَجِبْ لِی دُعَائِی فِیمَا سَأَلْتُک.
پس به سجده برو و طرف راست صورت را بر زمین بگذار و بگو:
یا سَیدِی یا سَیدِی یا سَیدِی، صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاغْفِرْ لِی وَاغْفِرْ لِی.
و این کلمات را با فروتنی و گریه بسیار بگو، آنگاه طرف چپ صورت را بر زمین بگذار و باز این کلمات را بگو، پس دعا کن به آنچه که خواهی.
نویسنده گوید: بر پایه بعضی مجموعه های غیر معتبر، مشهوری بین مردم آن است که در این مقام بجا می آورند عملی را که امام صادق(علیه السلام) به یکی از اصحاب خود آموخت، ولی این عمل مقید به این مقام نیست؛ و کیفیت آن این است که از آن حضرت نقل شده که به بعضی از اصحاب خود فرمودند: آیا بامداد دنبال حاجتی نمی روی که به مسجد بزرگ کوفه گذر کنی؟ عرض کرد چرا؛ فرمود: در آن مسجد چهار رکعت نماز بخوان و بگو:
إِلهِی إِنْ کنْتُ قَدْ عَصَیتُک فَإِنِّی قَدْ أَطَعْتُک فِی أَحَبِّ الْأَشْیاءِ إِلَیک لَمْ أَتَّخِذْ لَک وَلَداً وَلَمْ أَدْعُ لَک شَرِیکاً، وَقَدْ عَصَیتُک فِی أَشْیاءَ کثِیرَةٍ عَلَی غَیرِ وَجْهِ الْمُکابَرَةِ لَک، وَلَا الاسْتِکبارِ عَنْ عِبادَتِک، وَلَا الْجُحُودِ لِرُبُوبِیتِک، وَلَا الْخُرُوجِ عَنِ الْعُبُودِیةِ لَک، وَلَکنِ اتَّبَعْتُ هَوای وَأَزَلَّنِی الشَّیطانُ بَعْدَ الْحُجَّةِ وَالْبَیانِ، فَإِنْ تُعَذِّبْنِی فَبِذُنُوبِی غَیرَ ظالِمٍ أَنْتَ لِی، وَ إِنْ تَعْفُ عَنِّی وَتَرْحَمْنِی فَبِجُودِک وَکرَمِک یا کرِیمُ.
و همچنین می گویی:
غَدَوْتُ بِحَوْلِ اللّهِ وَقُوَّتِهِ، غَدَوْتُ بِغَیرِ حَوْلٍ مِنِّی وَلَا قُوَّةٍ، وَلَکنْ بِحَوْلِ اللّهِ وَقُوَّتِهِ، یا رَبِّ أَسْأَلُک بَرَکةَ هذَا الْبَیتِ وَبَرَکةَ أَهْلِهِ، وَأَسْأَلُک أَنْ تَرْزُقَنِی رِزْقاً حَلالاً طَیباً تَسُوقُهُ إِلَی بِحَوْ لِک وَقُوَّتِک وَأَنَا خائِضٌ فِی عَافِیتِک.
شیخ شهید و محمّد بن مشهدی این عمل را برای صحن مسجد پس از عمل ستون چهارم ذکر کرده اند: در دو رکعت اول «حمد» و «توحید» و در دو رکعت دیگر «حمد» و «اِنّا اَنزَلناهُ» و پس از سلام، «تسبیح حضرت زهرا» را بگو.
در حدیث معتبر از ابوحمزه ثمالی روایت شده: که روزی در مسجد کوفه نشسته بودم، ناگاه دیدم شخصی از درِ کِنده وارد شد، از همه کس خوش روتر و خوشبوتر و پاکیزه جامه تر عمامه به سر بسته و پیراهن و بالاپوش گشاد آستین پوشیده و یک جفت کفش عربی در پای مبارکش بود؛ کفش را از پا درآورد و نزد ستون هفتم ایستاد و دست ها را تا برابر گوش بالا برد و تکبیری گفت که تمام موهای من از حیرت و شگفتی آن راست ایستاد؛
پس چهار رکعت نماز خواند و رکوع و سجودش را نیکو انجام داد، سپس این دعا را خواند: «إِلهِی إِنْ کُنْتُ قَدْ عَصَیْتُکَ» دعا را ادامه داد تا رسید به «یا کَرِیمُ»؛ در اینجا به سجده رفت و مکرّر «یا کَرِیمُ» گفت به اندازه ای که یک نفس را پر کند.
آنگاه در سجده اش گفت: «یا مَنْ یَقْدِرُ عَلی حَوائِجِ السّائِلِینَ» و دعا را ادامه داد تا «هفتاد مرتبه» «یا سَیِّدِی» که در «اعمال ستون هفتم» ذکر شد، چون سر از سجده برداشت و من به دقّت نگاه کردم، دیدم حضرت زین العابدین(علیه السلام) است؛ دست های مبارکش را بوسیدم و پرسیدم برای چه اینجا آمدید؟ فرمود: برای آنچه دیدی یعنی نماز در مسجد کوفه.
در روایتی که در «پانوشت زیارت هفتم» نقل کردم این مطلب هم بود که ابوحمزه را با خود به زیارت امیرمؤمنان برد.
چون از عمل ستون سوم فارغ شدی، به دکه باب امیرمؤمنان برو و آن آلونکی است متصّل به دری که از مسجد، به سوی خانه امیرمؤمنان باز می شده است. پس چهار رکعت نماز بخوان به «حمد» و هر سوره که خواستی، چون فارغ شدی «تسبیح حضرت زهرا» را بجا آورد و بگو:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اقْضِ حَاجَتِی یا اللَّهُ، یا مَنْ لا یخِیبُ سَائِلُهُ، وَ لا ینْفَدُ نَائِلُهُ، یا قَاضِی الْحَاجَاتِ، یا مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ، یا رَبَّ الْأَرَضِینَ وَ السَّمَاوَاتِ، یا کاشِفَ الْکرُبَاتِ، یا وَاسِعَ الْعَطِیاتِ، یا دَافِعَ النَّقِمَاتِ، یا مُبَدِّلَ السَّیئَاتِ حَسَنَاتٍ، عُدْ عَلَی بِطَوْلِک وَ فَضْلِک وَ إِحْسَانِک، وَ اسْتَجِبْ دُعَائِی فِیمَا سَأَلْتُک وَ طَلَبْتُ مِنْک، بِحَقِّ نَبِیک وَ وَصِیک وَ أَوْلِیائِک الصَّالِحِینَ.
و آن دو رکعت است، پس از سلام و تسبیح بگو:
اللَّهُمَّ إِنِّی حَلَلْتُ بِسَاحَتِک، لِعِلْمِی بِوَحْدَانِیتِک وَ صَمَدَانِیتِک، وَ أَنَّهُ لا قَادِرَ عَلَی قَضَاءِ حَاجَتِی غَیرُک، وَ قَدْ عَلِمْتُ یا رَبِّ، أَنَّهُ کلَّمَا شَاهَدْتُ نِعْمَتَک عَلَی، اشْتَدَّتْ فَاقَتِی إِلَیک، وَ قَدْ طَرَقَنِی یا رَبِّ مِنْ مُهِمِّ أَمْرِی مَا قَدْ عَرَفْتَهُ، لِأَنَّک عَالِمٌ غَیرُ مُعَلَّمٍ، وَ أَسْأَلُک بِالاسْمِ الَّذِی وَضَعْتَهُ عَلَی السَّمَاوَاتِ فَانْشَقَّتْ، وَ عَلَی الْأَرَضِینَ فَانْبَسَطَتْ، وَ عَلَی النُّجُومِ فَانْتَشَرَتْ، وَ عَلَی الْجِبَالِ فَاسْتَقَرَّتْ، وَ أَسْأَلُک بِالاسْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ عِنْدَ مُحَمَّدٍ وَ عِنْدَ عَلِی، وَ عِنْدَ الْحَسَنِ وَ عِنْدَ الْحُسَینِ، وَ عِنْدَ الْأَئِمَّةِ کلِّهِمْ، صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیهِمْ أَجْمَعِینَ، أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَنْ تَقْضِی لِی یا رَبِّ حَاجَتِی، وَ تُیسِّرَ عَسِیرَهَا، وَ تَکفِینِی مُهِمَّهَا، وَ تَفْتَحَ لِی قُفْلَهَا، فَإِنْ فَعَلْتَ ذَلِک فَلَک الْحَمْدُ، وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَلَک الْحَمْدُ، غَیرَ جَائِرٍ فِی حُکمِک، وَ لا حَائِفٍ فِی عَدْلِک.
پس طرف راست صورت را بر زمین بگذار و بگو:
اللَّهُمَّ إِنَّ یونُسَ بْنَ مَتَّی عَبْدَک وَ نَبِیک، دَعَاک فِی بَطْنِ الْحُوتِ، فَاسْتَجَبْتَ لَهُ وَ أَنَا أَدْعُوک فَاسْتَجِبْ لِی، بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ.
آنگاه به آنچه می خواهی دعا کن، سپس طرف چب صورت را بر زمین بگذار و بگو:
اللَّهُمَّ إِنَّک أَمَرْتَ بِالدُّعَاءِ، وَ تَکفَّلْتَ بِالْإِجَابَةِ، وَ أَنَا أَدْعُوک کمَا أَمَرْتَنِی، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اسْتَجِبْ لِی کمَا وَعَدْتَنِی یا کرِیمُ.
سپس پیشانی را بر زمین بگذار و بگو:
یا مُعِزَّ کلِّ ذَلِیلٍ، وَ یا مُذِلَّ کلِّ عَزِیزٍ، تَعْلَمُ کرْبَتِی، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ فَرِّجْ عَنِّی یا کرِیمُ.
و آن چنان است که چهار رکعت نماز می خوانی، پس از سلام و «تسبیح حضرت زهرا» بگو:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک یا مَنْ لا تَرَاهُ الْعُیونُ، وَ لا تُحِیطُ بِهِ الظُّنُونُ، وَ لا یصِفُهُ الْوَاصِفُونَ، وَ لا تُغَیرُهُ الْحَوَادِثُ، وَ لا تُفْنِیهِ الدُّهُورُ، تَعْلَمُ مَثَاقِیلَ الْجِبَالِ، وَ مَکاییلَ الْبِحَارِ وَ وَرَقَ الْأَشْجَارِ، وَ رَمْلَ الْقِفَارِ، وَ مَا أَضَاءَتْ بِهِ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ، وَ أَظْلَمَ عَلَیهِ اللَّیلُ، وَ وَضَحَ عَلَیهِ النَّهَارُ، وَ لا تُوَارِی مِنْک سَمَاءٌ سَمَاءً، وَ لا أَرْضٌ أَرْضاً، وَ لا جَبَلٌ مَا فِی أَصْلِهِ، وَ لا بَحْرٌ مَا فِی قَعْرِهِ، أَسْأَلُک أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ أَنْ تَجْعَلَ خَیرَ أَمْرِی آخِرَهُ، وَ خَیرَ أَعْمَالِی خَوَاتِیمَهَا، وَ خَیرَ أَیامِی یوْمَ أَلْقَاک، إِنَّک عَلَی کلِّ شَی ءٍ قَدِیرٌ؛
اللَّهُمَّ مَنْ أَرَادَنِی بِسُوءٍ فَأَرِدْهُ، وَ مَنْ کادَنِی فَکدْهُ، وَ مَنْ بَغَانِی بِهَلَکةٍ فَأَهْلِکهُ، وَ اکفِنِی مَا أَهَمَّنِی مِمَّنْ دَخَلَ هَمُّهُ عَلَی؛ اللَّهُمَّ أَدْخِلْنِی فِی دِرْعِک الْحَصِینَةِ، وَ اسْتُرْنِی بِسِتْرِک الْوَاقِی؛ یا مَنْ یکفِی مِنْ کلِّ شَی ءٍ وَ لا یکفِی مِنْهُ شَیءٌ، اکفِنِی مَا أَهَمَّنِی مِنْ أَمْرِ الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ، وَ صَدِّقْ قَوْلِی وَ فِعْلِی؛ یا شَفِیقُ یا رَفِیقُ، فَرِّجْ عَنِّی الْمَضِیقَ، وَ لا تُحَمِّلْنِی مَا لا أُطِیقُ؛ اللَّهُمَّ احْرُسْنِی بِعَینِک الَّتِی لا تَنَامُ، وَ ارْحَمْنِی بِقُدْرَتِک عَلَی؛ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، یا عَلِی یا عَظِیمُ، أَنْتَ عَالِمٌ بِحَاجَتِی وَ عَلَی قَضَائِهَا قَدِیرٌ، وَ هِی لَدَیک یسِیرٌ، وَ أَنَا إِلَیک فَقِیرٌ، فَمُنَّ بِهَا عَلَی یا کرِیمُ؛ إِنَّک عَلَی کلِّ شَی ءٍ قَدِیرٌ.
سپس به سجده می روی و می گویی:
إِلَهِی قَدْ عَلِمْتَ حَوَائِجِی، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْضِهَا، وَ قَدْ أَحْصَیتَ ذُنُوبِی، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اغْفِرْهَا، یا کرِیمُ.
سپس طرف راست صورت خود را بر زمین بگذار و بگو:
إِنْ کنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ، فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُّ، افْعَلْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ، وَ لا تَفْعَلْ بِی مَا أَنَا أَهْلُهُ؛ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
سپس طرف چپ صورت خود را بر زمین بگذار و بگو:
اللَّهُمَّ إِنْ عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِک فَلْیحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِک؛ یا کرِیمُ.
پس پیشانی را بر زمین بگذار و بگو:
ارْحَمْ مَنْ أَسَاءَ وَ اقْتَرَفَ، وَ اسْتَکانَ وَ اعْتَرَفَ.
این دعاها تا «وَ اغْفِرْهَا یَا کَرِیمُ» همان دعایی است که در کتاب «مزار قدیم» در اعمال صحن مسجد سَهْله در مقام امام زین العابدین(علیه السلام) نقل شده.
در مکانی که امیرمؤمنان را ضربت زدند، دو رکعت نماز بخوان و پس از سلام و «تسبیح حضرت زهرا» بگو:
یا مَنْ أَظْهَرَ الْجَمِیلَ وَ سَتَرَ الْقَبِیحَ، یا مَنْ لَمْ یؤَاخِذْ بِالْجَرِیرَةِ، وَ لَمْ یهْتِک السِّتْرَ وَ السَّرِیرَةَ، یا عَظِیمَ الْعَفْوِ، یا حَسَنَ التَّجَاوُزِ؛ یا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ، یا بَاسِطَ الْیدَینِ بِالرَّحْمَةِ، یا صَاحِبَ کلِّ نَجْوَی، یا مُنْتَهَی کلِّ شَکوَی، یا کرِیمَ الصَّفْحِ، یا عَظِیمَ الرَّجَاءِ، یا سَیدِی صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ افْعَلْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ یا کرِیمُ.
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک الْأَمَانَ «یوْمَ لا ینْفَعُ مَالٌ وَ لا بَنُونَ، إِلّا مَنْ أَتَی اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ» وَ أَسْأَلُک الْأَمَانَ «یوْمَ یعَضُّ الظَّالِمُ عَلَی یدَیهِ یقُولُ یا لَیتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلا» وَ أَسْأَلُک الْأَمَانَ یوْمَ «یعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیمَاهُمْ، فَیؤْخَذُ بِالنَّوَاصِی وَ الْأَقْدَامِ» وَ أَسْأَلُک الْأَمَانَ «یوْمَ لا یجْزِی وَالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَ لا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَنْ وَالِدِهِ شَیئاً، إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ»
وَ أَسْأَلُک الْأَمَانَ «یوْمَ لا ینْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ، وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ» وَ أَسْأَلُک الْأَمَانَ «یوْمَ لا تَمْلِک نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَیئا، وَ الْأَمْرُ یوْمَئِذٍ لِلَّهِ» وَ أَسْأَلُک الْأَمَانَ «یوْمَ یفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ، وَ أُمِّهِ وَ أَبِیهِ، وَ صَاحِبَتِهِ وَ بَنِیهِ، لِکلِّ امْرِی ءٍ مِنْهُمْ یوْمَئِذٍ شَأْنٌ یغْنِیهِ»؛ وَ أَسْأَلُک الْأَمَانَ یوْمَ «یوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ یفْتَدِی مِنْ عَذَابِ یوْمِئِذٍ بِبَنِیهِ، وَ صَاحِبَتِهِ وَ أَخِیهِ، وَ فَصِیلَتِهِ الَّتِی تُؤْوِیهِ، وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ جَمِیعا ثُمَّ ینْجِیهِ، کلّا إِنَّهَا لَظَی نَزَّاعَةً لِلشَّوَی»
مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْمَوْلَی وَ أَنَا الْعَبْدُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْعَبْدَ إِلّا الْمَوْلَی؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْمَالِک وَ أَنَا الْمَمْلُوک، وَ هَلْ یرْحَمُ الْمَمْلُوک إِلا الْمَالِک؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْعَزِیزُ وَ أَنَا الذَّلِیلُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الذَّلِیلَ إِلّا الْعَزِیزُ؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْخَالِقُ وَ أَنَا الْمَخْلُوقُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْمَخْلُوقَ إِلّا الْخَالِقُ؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْعَظِیمُ وَ أَنَا الْحَقِیرُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْحَقِیرَ إِلّا الْعَظِیمُ؟
مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْقَوِی وَ أَنَا الضَّعِیفُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الضَّعِیفَ إِلّا الْقَوِی؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْغَنِی وَ أَنَا الْفَقِیرُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْفَقِیرَ إِلّا الْغَنِی؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْمُعْطِی وَ أَنَا السَّائِلُ، وَ هَلْ یرْحَمُ السَّائِلَ إِلا الْمُعْطِی؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْحَی وَ أَنَا الْمَیتُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْمَیتَ إِلا الْحَی؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْبَاقِی وَ أَنَا الْفَانِی، وَ هَلْ یرْحَمُ الْفَانِی إِلا الْبَاقِی؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الدَّائِمُ وَ أَنَا الزَّائِلُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الزَّائِلَ إِلا الدَّائِمُ؟
مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الرَّازِقُ وَ أَنَا الْمَرْزُوقُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْمَرْزُوقَ إِلا الرَّازِقُ؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْجَوَادُ وَ أَنَا الْبَخِیلُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْبَخِیلَ إِلا الْجَوَادُ؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْمُعَافِی وَ أَنَا الْمُبْتَلَی، وَ هَلْ یرْحَمُ الْمُبْتَلَی إِلا الْمُعَافِی؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْکبِیرُ وَ أَنَا الصَّغِیرُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الصَّغِیرَ إِلا الْکبِیرُ؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْهَادِی وَ أَنَا الضَّالُّ، وَ هَلْ یرْحَمُ الضَّالَّ إِلا الْهَادِی؟
مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الرَّحْمَنُ وَ أَنَا الْمَرْحُومُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْمَرْحُومَ إِلا الرَّحْمَنُ؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ السُّلْطَانُ وَ أَنَا الْمُمْتَحَنُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْمُمْتَحَنَ إِلا السُّلْطَانُ؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الدَّلِیلُ وَ أَنَا الْمُتَحَیرُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْمُتَحَیرَ إِلا الدَّلِیلُ؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْغَفُورُ وَ أَنَا الْمُذْنِبُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْمُذْنِبَ إِلا الْغَفُورُ؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْغَالِبُ وَ أَنَا الْمَغْلُوبُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْمَغْلُوبَ إِلا الْغَالِبُ؟
مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الرَّبُّ وَ أَنَا الْمَرْبُوبُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْمَرْبُوبَ إِلا الرَّبُّ؟ مَوْلای یا مَوْلای، أَنْتَ الْمُتَکبِّرُ وَ أَنَا الْخَاشِعُ، وَ هَلْ یرْحَمُ الْخَاشِعَ إِلا الْمُتَکبِّرُ؟ مَوْلای یا مَوْلای، ارْحَمْنِی بِرَحْمَتِک وَ ارْضَ عَنِّی بِجُودِک وَ کرَمِک وَ فَضْلِک؛ یا ذَا الْجُودِ وَ الْإِحْسَانِ، وَ الطَّوْلِ وَ الامْتِنَانِ، بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
نویسنده گوید: سید ابن طاووس بعد از این مناجات، دعایی طولانی از آن حضرت روایت کرده به نام «دعای امان»، مقام را گنجایش ذکر آن نیست.و همچنین در این مقام برجسته بخوان دعایی را که در برنامه «مسجد زید» ذکر می کنم ان شاء الله.
آگاه باش ما در کتاب «هدیة الزائرین» به تفاوت در محرابی که محلّ ضربت خوردن امیرمؤمنان(علیه السلام) است اشاره کردیم که آیا همین محراب معروف است یا آن محراب متروک و گفتم نهایت احتیاط در این است که اعمال محراب را در هر دو محل بجا آورند یا گاهی در مکان معروف، گاهی در محلّ متروک.
مقام امام صادق(علیه السلام) در نزدیکی مسلم بن عقیل(رحمة الله علیه) است، در آنجا دو رکعت نماز بخوان و پس از سلام و «تسبیح حضرت زهرا» بگو:
یا صَانِعَ کلِّ مَصْنُوعٍ، وَ یا جَابِرَ کلِّ کسِیرٍ، وَ یا حَاضِرَ کلِّ مَلَإٍ، وَ یا شَاهِدَ کلِّ نَجْوَی، وَ یا عَالِمَ کلِّ خَفِیةٍ، وَ یا شَاهِداً غَیرَ غَائِبٍ، وَ یا غَالِباً، غَیرَ مَغْلُوبٍ، وَ یا قَرِیباً غَیرَ بَعِیدٍ، وَ یا مُونِسَ کلِّ وَحِیدٍ، وَ یا حَیاً حِینَ لا حَی غَیرُهُ، یا مُحْیی الْمَوْتَی، وَ مُمِیتَ الْأَحْیاءِ، الْقَائِمَ عَلَی کلِّ نَفْسٍ بِمَا کسَبَتْ، لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ، صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ.
پس بخوان هرچه خواهی.
نویسنده گوید: من پیش از این گفتم، در اینجا باز هم می گویم که در کتاب «مزار قدیم» و مشهور بین مردم در ترتیب اعمال مسجد آن است که بعد از این مقام، «اعمال دکة القضا و بیت الطشت» را بجا می آورند که ما این اعمال را موافق کتاب «مصباح» و «بحار» و کتاب های دیگران بعد از اعمال ستون چهارم نقل کردیم، اگر خواستی به کیفیت مشهور عمل کنی به کتاب «مزار قدیم» مراجعه کن و اعمال این دو مقام را ان شاء الله بجا آر.
از امام صادق(علیه السلام) روایت شده: کسی که در مسجد کوفه دو رکعت نماز بخواند در هر رکعت سوره های «حمد» و «الفلق» و «النّاس» و «توحید» و «کافرون» و «نصر» و «قَدر» و «سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلی» را خوانده و سلام دهد و «تسبیح حضرت زهرا» بگوید، از خدا هر حاجتی را بخواهد، خدا حاجتش را برآورده و دعایش را مستجاب خواهد کرد.
نویسنده گوید: ترتیب در سوره های در این دو رکعت، مطابق روایت سید ابن طاووس در کتاب «مصباح» است و در روایت شیخ طوسی در کتاب «امالی» سوره «قدر» بعد از «سَبِّحِ اسْمَ» است و شاید ترتیب در آن ها لازم نباشد، عمده این است که پس از سوره «حمد» این هفت سوره خوانده شود، وَاللهُ العالِمُ.