و من خطبة له عليه‌السلام و هي في التزهيد في الدنيا
(در يكى از روزهاى عيد قربان اين خطبه را ايراد فرمود كه اكثر شارحان، خطبۀ 52 و 53 را يكى مى‌دانند كه در خطبه‌هاى قبل برگزيدۀ مطالب آن آمده است)

و ثواب الله للزاهد

و نعم الله على الخالق

التزهيد في الدنيا أَلاَ وَ إِنَّ اَلدُّنْيَا قَدْ تَصَرَّمَتْ
آگاه باشيد، گويا دنيا پايان يافته

وَ آذَنَتْ بِانْقِضَاءٍ
و وداع خويش را اعلام داشته است

وَ تَنَكَّرَ مَعْرُوفُهَا
خوبى‌هايش ناشناخته مانده

وَ أَدْبَرَتْ حَذَّاءَ
به سرعت پشت كرده مى‌گذرد

فَهِيَ تَحْفِزُ بِالْفَنَاءِ سُكَّانَهَا
ساكنان خود را به سوى نابود شدن مى‌كشاند

وَ تَحْدُو بِالْمَوْتِ جِيرَانَهَا
و همسايگانش را به سوى مرگ مى‌راند

وَ قَدْ أَمَرَّ فِيهَا مَا كَانَ حُلْواً
آنچه از دنيا شيرين بود تلخ شده

وَ كَدِرَ مِنْهَا مَا كَانَ صَفْواً
و آنچه صاف و زلال بود تيرگى پذيرفت

فَلَمْ يَبْقَ مِنْهَا إِلاَّ سَمَلَةٌ كَسَمَلَةِ اَلْإِدَاوَةِ
و بيش از ته ماندۀ ظرف آب ريخته شده از آن باقى نمانده است

أَوْ جُرْعَةٌ كَجُرْعَةِ اَلْمَقْلَةِ
يا جرعه‌اى آب كه با آن عطش تشنگان دنيا فرو نخواهد نشست

لَوْ تَمَزَّزَهَا اَلصَّدْيَانُ لَمْ يَنْقَعْ

فَأَزْمِعُوا عِبَادَ اَللَّهِ اَلرَّحِيلَ عَنْ هَذِهِ اَلدَّارِ
اى بندگان خدا! از سرايى كوچ كنيد

اَلْمَقْدُورِ عَلَى أَهْلِهَا اَلزَّوَالُ
كه سرانجام آن نابودى است

وَ لاَ يَغْلِبَنَّكُمْ فِيهَا اَلْأَمَلُ
مبادا آرزوها بر شما چيره گردد

وَ لاَ يَطُولَنَّ عَلَيْكُمْ فِيهَا اَلْأَمَدُ
مپنداريد كه عمر طولانى خواهيد داشت

ثواب الزهاد فَوَاللَّهِ لَوْ حَنَنْتُمْ حَنِينَ اَلْوُلَّهِ اَلْعِجَالِ
به خدا سوگند! اگر مانند شتران بچه مرده ناله سر دهيد

وَ دَعَوْتُمْ بِهَدِيلِ اَلْحَمَامِ
و چونان كبوتران نوحه سرايى كنيد

وَ جَأَرْتُمْ جُؤَارَ مُتَبَتِّلِي اَلرُّهْبَانِ
و مانند راهبان زارى نماييد

وَ خَرَجْتُمْ إِلَى اَللَّهِ مِنَ اَلْأَمْوَالِ وَ اَلْأَوْلاَدِ
دست از اموال و فرزندان بكشيد سزاوار است

اِلْتِمَاسَ اَلْقُرْبَةِ إِلَيْهِ فِي اِرْتِفَاعِ دَرَجَةٍ عِنْدَهُ
و براى نزديك شدن به حق، و دسترسى به درجات معنوى

أَوْ غُفْرَانِ سَيِّئَةٍ أَحْصَتْهَا كُتُبُهُ
و آمرزش گناهانى كه ثبت شده

وَ حَفِظَتْهَا رُسُلُهُ
و مأموران حق آن را نگه مى‌دارند

لَكَانَ قَلِيلاً فِيمَا أَرْجُو لَكُمْ مِنْ ثَوَابِهِ
زيرا: برابر پاداشى كه برايتان انتظار دارم

وَ أَخَافُ عَلَيْكُمْ مِنْ عِقَابِهِ
و عذابى كه از آن بر شما مى‌ترسم، اندك است

نعم الله وَ تَاللَّهِ لَوِ اِنْمَاثَتْ قُلُوبُكُمُ اِنْمِيَاثاً
بخدا سوگند، اگر دل‌هاى شما از ترس آب شود

وَ سَالَتْ عُيُونُكُمْ مِنْ رَغْبَةٍ إِلَيْهِ
و از چشم‌هايتان با شدّت شوق به خدا

أَوْ رَهْبَةٍ مِنْهُ دَماً
يا ترس از او، خون جارى گردد

ثُمَّ عُمِّرْتُمْ فِي اَلدُّنْيَا
و اگر تا پايان دنيا زنده باشيد

مَا اَلدُّنْيَا بَاقِيَةٌ

مَا جَزَتْ أَعْمَالُكُمْ عَنْكُمْ
و تا آنجا كه مى‌توانيد در اطاعت از فرمان حق بكوشيد

وَ لَوْ لَمْ تُبْقُوا شَيْئاً مِنْ جُهْدِكُمْ أَنْعُمَهُ عَلَيْكُمُ اَلْعِظَامَ
در برابر نعمت‌هاى بزرگ پروردگار، بخصوص نعمت ايمان، ناچيز است

وَ هُدَاهُ إِيَّاكُمْ لِلْإِيمَانِ

«نهج البلاغه»
گوهرین | گنجینه های مکتوب | gowharin.ir