و من خطبة له عليه‌السلام في ذم أهل العراق
71 و از خطبه‌هاى آن حضرت است در نكوهش مردم عراق

و فيها يوبخهم على ترك القتال و النصر يكاد يتم ثم تكذيبهم له

أَمَّا بَعْدُ يَا أَهْلَ اَلْعِرَاقِ
اى مردم عراق

فَإِنَّمَا أَنْتُمْ كَالْمَرْأَةِ اَلْحَامِلِ حَمَلَتْ فَلَمَّا أَتَمَّتْ أَمْلَصَتْ
همانا زن آبستنى را مانيد كه چون مدّت باربردارى‌اش سرآيد، كودك را مرده زايد

وَ مَاتَ قَيِّمُهَا
سرپرست او مرده

وَ طَالَ تَأَيُّمُهَا
و زمانى دراز بى‌شوى به سر برده

وَ وَرِثَهَا أَبْعَدُهَا
و دورترين كس به وى، ميراث او خورده .

أَمَا وَ اَللَّهِ مَا أَتَيْتُكُمُ اِخْتِيَاراً
به خدا، كه اين سفر را به اختيار نگزيدم

وَ لَكِنْ جِئْتُ إِلَيْكُمْ سَوْقاً
بلكه خود را در آمدن نزد شما ناچار ديدم

وَ لَقَدْ بَلَغَنِي أَنَّكُمْ تَقُولُونَ عَلِيٌّ يَكْذِبُ
شنيده‌ام، مى‌گوييد على دروغ مى‌گويد

قَاتَلَكُمُ اَللَّهُ تَعَالَى
خدايتان مرگ دهاد

فَعَلَى مَنْ أَكْذِبُ
بر كه دروغ مى‌بندم

أَ عَلَى اَللَّهِ
بر خدا

فَأَنَا أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِهِ أَمْ عَلَى نَبِيِّهِ

فَأَنَا أَوَّلُ مَنْ صَدَّقَهُ
و من نخستين كس هستم كه بدو ايمان آوردم يا بر پيامبر او، و اوّلين كس منم كه وى را تصديق كردم

كَلاَّ وَ اَللَّهِ
بخدا هرگز

لَكِنَّهَا لَهْجَةٌ غِبْتُمْ عَنْهَا
لكن آنچه مى‌گويم سخنى است كه از دانستن معنى آن بدوريد

وَ لَمْ تَكُونُوا مِنْ أَهْلِهَا
كه شايستگى فهم آن نداريد و به نادانى خود مغروريد

وَيْلُ أُمِّهِ
واى بر شما

كَيْلاً بِغَيْرِ ثَمَنٍ
كه پيمانۀ علم را بر شما به رايگان پيمودم

لَوْ كَانَ لَهُ وِعَاءٌ

وَ لَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِينٍ
«و خواهيد دانست معنى آنچه فرمودم.»