و من خطبة له عليه‌السلام و فيها بيان للأسباب التي تهلك الناس
88 و از خطبه‌هاى آن حضرت است

أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ اَللَّهَ لَمْ يَقْصِمْ جَبَّارِي دَهْرٍ قَطُّ
امّا بعد، خداوند ستمكاران روزگار را شكست نداده

إِلاَّ بَعْدَ تَمْهِيلٍ وَ رَخَاءٍ
جز آنكه نخست آنان را لختى مهلت داده، و در آسايش به روى‌شان گشاده

وَ لَمْ يَجْبُرْ عَظْمَ أَحَدٍ مِنَ اَلْأُمَمِ إِلاَّ بَعْدَ أَزْلٍ وَ بَلاَءٍ
و شكست هيچ مردمى را نبسته، جز از پس آنكه گرد سختى و بلا بر سرشان نشسته

وَ فِي دُونِ مَا اِسْتَقْبَلْتُمْ مِنْ عَتْبٍ
پس در كمتر آن دشوارى كه از آن استقبال كرديد

وَ مَا اِسْتَدْبَرْتُمْ مِنْ خَطْبٍ مُعْتَبَرٌ
و اندك آن سختى كه بدان پشت كرديد، مايۀ عبرت است.

وَ مَا كُلُّ ذِي قَلْبٍ بِلَبِيبٍ
نه هر كه دلى دارد، بخردى داننده است

وَ لاَ كُلُّ ذِي سَمْعٍ بِسَمِيعٍ
و نه هر كه گوشى دارد نيك شنونده است

وَ لاَ كُلُّ نَاظِرٍ بِبَصِيرٍ
و نه هر كه ديده‌اى دارد بيننده است

فَيَا عَجَباً
در شگفتم

وَ مَا لِيَ لاَ أَعْجَبُ مِنْ خَطَإِ هَذِهِ اَلْفِرَقِ عَلَى اِخْتِلاَفِ حُجَجِهَا فِي دِينِهَا
و چرا شگفتى نكنم از خطاى فرقه‌هاى چنين، با گونه گونه حجّتهاشان در دين

لاَ يَقْتَصُّونَ أَثَرَ نَبِيٍّ
نه پى پيامبرى را مى‌گيرند

وَ لاَ يَقْتَدُونَ بِعَمَلِ وَصِيٍّ
و نه پذيراى كردار جانشينند

وَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِغَيْبٍ
نه غيب را باور دارند

وَ لاَ يَعِفُّونَ عَنْ عَيْبٍ
و نه عيب را وامى‌گذارند

يَعْمَلُونَ فِي اَلشُّبُهَاتِ
به شبهتها كار مى‌كنند

وَ يَسِيرُونَ فِي اَلشَّهَوَاتِ
و به راه شهوتها مى‌روند

اَلْمَعْرُوفُ فِيهِمْ مَا عَرَفُوا
معروف نزدشان چيزى است كه شناسند و بدان خرسندند

وَ اَلْمُنْكَرُ عِنْدَهُمْ مَا أَنْكَرُوا
و منكر آن است كه آن را نپسندند

مَفْزَعُهُمْ فِي اَلْمُعْضِلاَتِ إِلَى أَنْفُسِهِمْ
در مشكلات خود را پناه جاى، شمارند

وَ تَعْوِيلُهُمْ فِي اَلْمُهِمَّاتِ عَلَى آرَائِهِمْ
و در گشودن مهمّات به رأى خويش تكيه دارند

كَأَنَّ كُلَّ اِمْرِئٍ مِنْهُمْ إِمَامُ نَفْسِهِ
گويى هر يك از آنان امام خويش است كه در حكمى كه مى‌دهد بى‌تشويش است

قَدْ أَخَذَ مِنْهَا فِيمَا يَرَى بِعُرًى ثِقَاتٍ
چنان بيند كه به استوارترين دستاويزها چنگ زده

وَ أَسْبَابٍ مُحْكَمَاتٍ
و محكمترين وسيلتها را به كار برده