و من خطبة له عليه‌السلام في صفات اللّه جل جلاله و صفات أئمة الدين
152 و از خطبه‌هاى آن حضرت است

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلدَّالِّ عَلَى وُجُودِهِ بِخَلْقِهِ
سپاس خدايى را كه به آفرينش بندگان خويش بر هستى خود راهنماست

وَ بِمُحْدَثِ خَلْقِهِ عَلَى أَزَلِيَّتِهِ
و آفريده‌هاى نو به نو او بر ازليّت وى گواست

وَ بِاشْتِبَاهِهِمْ عَلَى أَنْ لاَ شَبَهَ لَهُ
و همسانى آفريده‌ها نشان دهد كه او بى‌همتاست

لاَ تَسْتَلِمُهُ اَلْمَشَاعِرُ وَ لاَ تَحْجُبُهُ اَلسَّوَاتِرُ
حسّها او را نتواند شناخت، و پرده‌ها او را مستور نتواند ساخت

لاِفْتِرَاقِ اَلصَّانِعِ وَ اَلْمَصْنُوعِ
كه سازندۀ و ساخته از يكديگر جدايند

وَ اَلْحَادِّ وَ اَلْمَحْدُودِ وَ اَلرَّبِّ وَ اَلْمَرْبُوبِ
و فراگيرنده و فرا گرفته يكسان نيند ، و پروردگار و پرورده دو تايند .

اَلْأَحَدِ بِلاَ تَأْوِيلِ عَدَدٍ
يكتاست نه از روى شمار

وَ اَلْخَالِقِ لاَ بِمَعْنَى حَرَكَةٍ وَ نَصَبٍ
آفريننده است نه با جنبش و تحمّل آزار

وَ اَلسَّمِيعِ لاَ بِأَدَاةٍ
شنواست، بى‌آنكه او را گوشى بود

وَ اَلْبَصِيرِ لاَ بِتَفْرِيقِ آلَةٍ
بيناست، بى‌آنكه چشم گشايد، و بر هم نهد

وَ اَلشَّاهِدِ لاَ بِمُمَاسَّةٍ
همراه هرچيزى است نه چنانكه آن را بسايد

وَ اَلْبَائِنِ لاَ بِتَرَاخِي مَسَافَةٍ
و جدا از آن، نه آنكه مسافتى در ميان آيد

وَ اَلظَّاهِرِ لاَ بِرُؤْيَةٍ وَ اَلْبَاطِنِ لاَ بِلَطَافَةٍ
آشكار است نه به ديدار، و نهان است نه ناپايدار

بَانَ مِنَ اَلْأَشْيَاءِ بِالْقَهْرِ لَهَا وَ اَلْقُدْرَةِ عَلَيْهَا
از چيزها جداست چه بر آنها چيره و تواناست

وَ بَانَتِ اَلْأَشْيَاءُ مِنْهُ بِالْخُضُوعِ لَهُ وَ اَلرُّجُوعِ إِلَيْهِ
و هر چيز جز اوست، كه برابر او خاضع است و بازگشتش بخداست .

مَنْ وَصَفَهُ فَقَدْ حَدَّهُ
آن كه وصفش كرد محدودش كرده است

وَ مَنْ حَدَّهُ فَقَدْ عَدَّهُ
و آن كه محدودش كند او را به شمار در آورده است

وَ مَنْ عَدَّهُ فَقَدْ أَبْطَلَ أَزَلَهُ
و آن كه او را به شمار در آرد، ازليّت او باطل كرده است

وَ مَنْ قَالَ كَيْفَ فَقَدِ اِسْتَوْصَفَهُ
كسى كه بگويد چون است صفت او را زايد بر ذات شناخته

وَ مَنْ قَالَ أَيْنَ فَقَدْ حَيَّزَهُ
و كسى كه گويد در كجاست او را در جايى محدود ساخته

عَالِمٌ إِذْ لاَ مَعْلُومٌ
عالم بود آن گاه كه معلومى نبود

وَ رَبٌّ إِذْ لاَ مَرْبُوبٌ
پرورنده بود آن گاه كه پرورده‌اى نبود

وَ قَادِرٌ إِذْ لاَ مَقْدُورٌ
و توانا بود آن گاه كه مقدورى نبود.

أئمة الدين

منها قَدْ طَلَعَ طَالِعٌ
از اين خطبه است خورشيد طلوع كنندۀ امامت برآمد

وَ لَمَعَ لاَمِعٌ وَ لاَحَ لاَئِحٌ وَ اِعْتَدَلَ مَائِلٌ
و ماه درخشندۀ ولايت پرتو افكند، و كوكب عدالت به در آمد

وَ اِسْتَبْدَلَ اَللَّهُ بِقَوْمٍ قَوْماً
و ناراست راست گرديد، و خدا مردمى را به جاى مردمى ديگر گزيد

وَ بِيَوْمٍ يَوْماً
و روزى را به روزى بدل گردانيد

وَ اِنْتَظَرْنَا اَلْغِيَرَ اِنْتِظَارَ اَلْمُجْدِبِ اَلْمَطَرَ
چشم مى‌داشتيم بر دگرگون شدن روزگاران، چنانكه قحطى زده در انتظار باران

وَ إِنَّمَا اَلْأَئِمَّةُ قُوَّامُ اَللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ
همانا امامان از جانب خدا تدبير كنندۀ كار مردمانند

وَ عُرَفَاؤُهُ عَلَى عِبَادِهِ
و كارگزاران بندگانند

وَ لاَ يَدْخُلُ اَلْجَنَّةَ إِلاَّ مَنْ عَرَفَهُمْ وَ عَرَفُوهُ
كسى به بهشت نرود جز آنكه آنان را شناخته باشد، و آنان او را شناخته باشند

وَ لاَ يَدْخُلُ اَلنَّارَ إِلاَّ مَنْ أَنْكَرَهُمْ وَ أَنْكَرُوهُ
و به دوزخ در نشود جز آنكه منكر آنان بود، و آنان وى را نپذيرفته باشند، و محرم نساخته

إِنَّ اَللَّهَ تَعَالَى خَصَّكُمْ بِالْإِسْلاَمِ وَ اِسْتَخْلَصَكُمْ لَهُ
همانا خداوند تعالى شما را به اسلام مخصوص گردانيد، و براى اسلام گزيد

وَ ذَلِكَ لِأَنَّهُ اِسْمُ سَلاَمَةٍ وَ جِمَاعُ كَرَامَةٍ
چه اسلام نامى از سلامت است، و فراهم دارندۀ هر كرامت است

اِصْطَفَى اَللَّهُ تَعَالَى مَنْهَجَهُ وَ بَيَّنَ حُجَجَهُ
راه روشن آن را خدا برگزيد، و حجّتهاى آن را روشن گردانيد

مِنْ ظَاهِرِ عِلْمٍ وَ بَاطِنِ حُكْمٍ
از علمى كه هويدا است، و حكمتهايى كه نهان و ناپيداست

لاَ تَفْنَى غَرَائِبُهُ
غرايب آن نابود نشود

وَ لاَ تَنْقَضِي عَجَائِبُهُ
عجايب آن سپرى نگردد

فِيهِ مَرَابِيعُ اَلنِّعَمِ
رستنگاههاى نعمت در آن است

وَ مَصَابِيحُ اَلظُّلَمِ
و در تاريكيها چراغهاى فروزان است

لاَ تُفْتَحُ اَلْخَيْرَاتُ إِلاَّ بِمَفَاتِيحِهِ
درهاى خير جز به كليدهاى آن گشوده نگردد

وَ لاَ تُكْشَفُ اَلظُّلُمَاتُ إِلاَّ بِمَصَابِيحِهِ
و تاريكيها جز به چراغهاى آن زدوده نگردد

قَدْ أَحْمَى حِمَاهُ وَ أَرْعَى مَرْعَاهُ
حوزۀ آن را حمايت نمود، و رعايت آن را بر خود لازم فرمود

فِيهِ شِفَاءُ اَلْمُسْتَشْفِي
در آن شفاى خواهندۀ درمان است

وَ كِفَايَةُ اَلْمُكْتَفِي
و بسندۀ خواهندۀ اين جهان و آن جهان است

«نهج البلاغه»
گوهرین | گنجینه های مکتوب | gowharin.ir