درباره آذر بیگدلی

حاج لطفعلی بیگ شاملو (زادهٔ ۱۱۳۴ هجری قمری در اصفهان - درگذشتهٔ ۱۱۹۵ هجری قمری در قم) متخلص به «آذر» و معروف به «آذر بِیگدلی»شاعر و صاحب تذکرهٔ آتشکدهٔ آذر در شرح حال شعرا است که آن را در طی ۳۰ سال به نام کریم خان زند گردآوری و تألیف کرده‌است.
وی در ایّام کودکی او به سبب بروز فتنهٔ محمود افغان خانواده‌اش به ناچار از اصفهان به قم مهاجرت کرد؛ و پس از ۱۴ سال زندگی در قم با پدر خود که به حکومت لار منصوب شده بود، به فارس رفت، ولی ۲ سال بعد، پس از مرگ پدر، با عمّ خود عازم سفر حج و زیارت عتبات شد و پس از مراجعت به خراسان رفت. در خراسان به اردوی نادرشاه پیوست و همراه اردوی نادری از راه مازندران به آذربایجان رفت. پس از این سفر، عازم عراق عجم شد و در اصفهان سکنی گزید، و چندی به خدمت دیوانی مشغول شد، لیکن سرانجام از امور دیوانی کناره گرفت و به تصوّف روی آورد و به سلوک پرداخت و در پایان عمر در شهر قم اقامت کرد و در همان‌جا درگذشت و به خاک سپرده شد.
آذر در آغاز شاعری «واله» و «نکهت» تخلّص می‌کرد، ولی بعداً تخلّص «آذر» را برای خود برگزید. وی با کسانی چون شعله و مشتاق و هاتف و شاعران دیگری که نهضت بازگشت ادبی را بنیاد نهاده بودند، مصاحبت و همکاری داشت و در شیوهٔ شاعری از «طرز فصحای متقدّمین» پیروی می‌کرد.
وی علاوه بر دیوان اشعار، مشتمل بر ده هزار بیت، یک مثنوی به نام یوسف و زلیخا دارد که به شیوهٔ یوسف و زلیخای جامی سروده است. مثنوی دیگری نیز به نام گنجینه به تقلید بوستان سعدی به او منسوب است.

آثار ویدئویی و صوتی مرتبط با این منبع
شمارهٔ ۱ - و له فی القصاید شمارهٔ ۲ - در مدح امام امیر المؤمنین علی بن ابطالب علیه السلام شمارهٔ ۳ - در مدح بطلمیوس زمان میرزا محمد نصیر طبیب شمارهٔ ۴ - هو القصیده در مدح محمد زمان خان بیگدلی شمارهٔ ۵ - و له قصیده در مدح میرزا عبدالوهاب شمارهٔ ۶ - هو القصیده در مدح علی بن ابی طالب علیه السلام شمارهٔ ۷ - در شمه یی از حال خود و تأسف خرابی خانه و منقبت کاظمین علیهما السلام فرماید شمارهٔ ۸ شمارهٔ ۹ - قصیده در مدح سید احمد شمارهٔ ۱۰ - در مدح سلطان ایران کریم خان زند و ذم حاکم اصفهان شمارهٔ ۱۱ - قصیده در مدح پادشاه و ذم حاج آقا محمد شمارهٔ ۱۲ - قصیده در مدح علی بن موسی الرضا (ع) شمارهٔ ۱۳ - در مدح ابوالفتح خان زند ابن کریمخان وکیل شمارهٔ ۱۴ - ای جسم تو، جان آفرینش شمارهٔ ۱۵ - هو القصیده در مدح میرزا احمد شمارهٔ ۱۶ - در مدح اسماعیل شاه خلیفه سلطانی شمارهٔ ۱۷ - در مدح صباحی شمارهٔ ۱۸ - در مدح حضرت صاحب الامر (ع) شمارهٔ ۱۹ - قصیده در مدح میرزا نصیر طبیب شمارهٔ ۲۰ - وله قصیده شمارهٔ ۲۱ - غزل شمارهٔ ۲۲ - قصیده در مدح میرزا جعفر وزیر شمارهٔ ۲۳ - در تهنیت فرزندان فرماید شمارهٔ ۲۴ - در مدح مسیح عهد و بطلمیوس عصر اقلیدس دوران میرزا محمد نصیر طبیب فرموده شمارهٔ ۲۵ - وله قصیده شمارهٔ ۲۶ - قصیده در مدح شاه غریب شمارهٔ ۲۷ - قصیده در تعریف میرزا نصیر طبیب اصفهانی شمارهٔ ۲۸ - قصیده در تعریف احمدخان خویی دنبلی - ماده تاریخ ۱۱۹۱ ه.ق شمارهٔ ۲۹ - و له طاب ثراه