بر آنکه مرید می و معشوقه و جام است
جز دوست نعیم دو جهان جمله حرام است
ترک سر و جان گیر پس آنگاه بیاسای
آری سفر عشق همین یک دو سه گام است
از اول این بادیه تا کعبه مقصود
دیدیم و گذشتیم از او چار مقام است
چون طالب و مطلوب و طلب هر سه یکی شد
هنگام وصال است دگر سیر تمام است
هر خواجه که در بندگی عشق کمر بست
کی دفع کند ننگ و کجا طالب نام است
معلوم شود عاقبت از رنج ره عشق
کاین همسفران پخته کدام است و که خام است
هشدار که زاهد نزند راه تو ای دوست
تحت الحنک و سبحه او دانه و دام است
وحدت عجبی نیست که در بحر محبت
گر بنده شود خواجه اگر شاه غلام است

مقصد من، خواجه، مولای من است
توشه من نیز تقوای من است
در مناجاتم چو موسی با اله
خلوت دل طور سینای من است
می روان مرده‌ام را زنده کرد
آری آری می مسیحای من است
گاهگاهی این رکوع و این سجود
کلمینی یا حمیرای من است
دامن تدبیر را دادم ز دست
رشته تقدیر در پای من است
حسن لیلی جز یکی مجنون نداشت
عالمی مجنون لیلای من است
نفی من شد باعث اثبات من
آنچه در لای من الای من است
نشاۀ ناسوتم اندر خور نبود
عالم لاهوت ماوای من است
نام نیکت ذکر صبح و شام ماست
یاد رویت ذکر شب‌های من است
ره به خلوتگاه وحدت یافتم
وحدتم فوق گمان جای من است

زاهد نشُسته دست ز تن جانت آرزوست؟
جان را فدا نساخته جانانت آرزوست؟
نازرده پای در طلب از زخم نیش خار
سیر گل و صفای گلستانت آرزوست؟
چون کودکان بی‌خبر از راه و رسم و عشق
روز وصال بی شب هجرانت آرزوست؟
بیرون نکرده دیو طبیعت ز ملک تن
اهریمنا، نگین سلیمانت آرزوست؟
از خسروان ملک بقا خلعت وجود
بی ترک برگ عالم امکانت آرزوست؟
یک ره کمر نبسته به خدمت چو بندگان
همواره قرب حضرت سلطانت آرزوست؟
وحدت خیال بیهده تا کی، عبث چرا
حور و قصور و کوثر و غلمانت آرزوست؟

هر که از تن بگذرد جانش دهند
هر که جان درباخت جانانش دهند
هر که در سجن ریاضت سر کند
یوسف‌آسا مصر عرفانش دهند
هر که گردد مبتلای درد هجر
از وصال دوست درمانش دهند
هر که نفس بت‌صفت را بشکند
در دل آتش گلستانش دهند
هر که بر سنگ آمدش مینای صبر
کی نجات از بند هجرانش دهند
هر که گردد نوح عشقش ناخدا
ایمنی از موج طوفانش دهند
هر که از ظلمات تن خود بگذرد
خضرآسا آب حیوانش دهند

منت خدای را که خدا را شناختیم
در ملک دل لوای طرب برفراختیم
از جان شدیم بر در دل حلقه‌سان مقیم
تا راه و رسم منزل جانان شناختیم
راضی ز جان و دل به رضای خدا شدیم
با خوب و زشت و نیک و بد خلق ساختیم
ای خواجه ما به همرهی عشق سال‌ها
مردانه‌وار بر سپه عقل تاختیم
رستیم خود ز ششدر این چرخ مهره‌باز
تا نرد عشق از دل و جان با تو باختیم
زر شد ز کیمیای تو ما را مس وجود
تن را به نار عشق تو یکجا گداختیم
وحدت ز یمن عشق به شاهی رسیده‌ایم
یعنی گدای درگه شاهان نواختیم

خیز و رو آور به معراج یقین
بی براق و رفرف و روح‌الامین
نیستی معراج مردان خداست
نیست معراج حقیقت غیر از این
سرنوشت عاشقان یکسر بلاست
عشق شد با درد و با محنت قرین
در حقیقت جمع آب و آتش است
لاف عشق و آگهی از کفر و دین
دست زن بر دامن دیوانگی
دور کن از خویش عقل دوربین
دیده خودبین خدابین کی شود
گفتمت رمزی برو خود را مبین
دل در آن چاه زنخدان پا نهاد
شد فلاطون محبت خم‌نشین
عاشق آن باشد که نشناسد ز هم
جنگ و صلح و لطف و قهر و مهر و کین
بی تو باشد عاشقان را صبح و شام
ناله جانسوز و آه آتشین

الله-الله, دئیین, بازیلر,
بازیلر, دئیین, شاه منم
قارشو گلین, سجده قیلین
بازیلر, دئیین, شاه منم
ئوچماقدا توتی قوشویام
آبیر لشکر ار باشییام
من صوفیلر یولداشییام
بازیلر, دئیین, شاه منم
نه یئرده اکرسن بیترم
خاندا چابیرسان یئترم
صوفیلر, علین توتارام
بازیلر, دئیین, شاه منم
منصور ایله داردا ایدیم
خلیل ایله ناردا ایدیم
موسا ایله توردا ایدیم
بازیلر, دئیین, شاه منم
قیرمیزی تاجلی, بوز آتلی
آبیر لشگر نیسبتلی
یوسیف پئیبمبر صیفتلی
بازیلر, دئیین, شاه منم
ختاییم آل آتلییام
سؤزو شکردن داتلییام
مورتزا علی ذاتلییام
بازیلر, دئیین, شاه منم

ائی کی, یوخدان بو جاهانی وار ائدن پروردیگار
یئری قایم گؤگلری دووار ائدن پروردیگار.
"کونتو کنز"این آیتی وصفینده اولموشدور نوزول,
وارلیبینا "کون فکان" ایقرار ائدن پروردیگار.
جوملهٔی-عالمده سن گوندن دخی ظاهر, ولی,
دیلده دایم آدینی ستتار ائدن پروردیگار.
مؤمینه مسکن قیلاندیر بابی-جنناتو نیم,
کافری-مونکیر مقامین نار ائدن پروردیگار.
جومله‌اشیالار گؤزون درخاب ائدندیر گئجه‌لر,
گؤگده کؤوکبلر گؤزون بیدار ائدن پروردیگار.
بیر قولونی اودا یاخوب, قیلدی فی-ناری-سقر,
بیر قولونی محرمی-اسرار ائدن پروردیگار.
میسر ایچینده یوسیفی بیر قول ایکن سولطان ائدن,
درد ایله یقوبینی بیمار ائدن پروردیگار.
یونیسی دریا ایچینده یوددوران بیر بالیبه,
آتشی ایبراهیمی گولزار ائدن پروردیگار.
یابدیران دریایا گؤگدن ابری-نئیسان یابمورون,
قتپه‌سیندن لؤلؤیی شهوار ائدن پروردیگار.
انبییالار بخشینه یازدیران الا مرتبه,
موستفانی جومله‌دن موختار ائدن پروردیگار.
اون ایکی معصومی-پاکی پیش ائدن اوممتلره,
مورتضانی حئیدری-کررار ائدن پروردیگار.
لوطفیله احوالینا قیلگیل خطای‌نین نظر,
عشق ایچینده والئهی-دیدار ائدن پروردیگار.

عرضه یازدیم من سنه، ای شاه خوبانیم مدد
عرض حالیم سن بیلورسن، دین و ایمانیم مدد
شرمسارم، پرگناهم، سن باغیشلا یا کریم!
جمله لرنی یارلیغایین، کامل احسانیم مدد
مست و مجنون اولمیشام من فرقتیندن یا حبیب!
ای حقیقت عالمینده اینجه ارکانیم مدد
بو الیم دور دامنینیز یا علیّ المرتضی
بوی وصلیندور سنون هر درده درمانیم مدد
هر یانا عزم ائیلر اولسان سوره ی فتح اولدی فتح
آچیلور باغلو قاپی، دولتلی دربانیم مدد
بو "خطایی" نین گناهین سن گتورمه یوزینه
شاه مردان، شیر یزدان، سرّ سبحانیم مدد

باهارین گلدیگین ندن بیلییم
گول دیکنده بیتر، بولبول تالدا‌دیر
اییوبون تنینده ایکی قورد قالدی
بیری ایپک سارار، بیری بالدا‌دیر
کؤنلونه گتیرمه شکک ایله گومان
سید نسیمییه دئ، اول اولدو شان
تانری ایله مینبیر کلام سؤیلشن
علی مدینه‌ده، موسا توردا‌دیر
شریعت یولونو محمد آچدی
تریقت گولونو شاه علی سئچدی
شو دونیا‌دان نئچه یوز مین ار کئچدی
اونلار اتفاقدا، مئهدی یولدا‌دیر
آدمین، حاتمین ذات-ی فزلوللاه
اشیایی قرق ائتمیش بو بیر سیرروللاه
شاهنشاهی-قوتبی-عالم زیللوللاه
قودرت-ی نظری مؤمن قولدا‌دیر
شاه ختای آیدیر: سیررینی یایما
قیلا گؤر نامازین قزایه قویما
شو یالان دونیادا هئچ سابام دئیمه
تنین تناشیرده، سیررین سالدا‌دیر

اول - الیف قددینه مونزل گلدی خطتی-اوستیوا
بئ - بولوندو قامتین وصلی وصالی-مونتها
تئ - تبارک سؤیله‌دی هر کیم کی, گؤردو حوسنینی
سئ - سیاقتله یازیلمیش آلنینیزدا گافو ها
پئ - پاک ائت نفسینی تا کیم بولاسان نورینی
چیم - چک جورمینی هر نه گلدی ایسه وئر ریضا
جئ - جمعالین منیسین هر کیم سورارسا بیر نفس
هه - حیات آخار لبیندن, یا محمّد موستفا
خئ - خبر وئر گل نه یوزدن اوخونور ایسمین سنین؟
دال - دلیلی-اؤولییاسن, یا الییول-مورتضا
زال - ذاکردیر شولار کیم, دایما ذکرون ائدر
رئ - رقیبلر زهرین ایچمیش اول حسن, خولقی-ریضا
زئ - زمی‌نین کبه‌سین هر کیم گؤررسه بیر نفس
سین - سنسن عالم ایچره, ائی حسینی-کربلا
شین - شهید ائت جانینی ۳عینل-ایبادین عشقینه
ساد - صفایی-باقیره ایرمک دیلرسن طالبا
زاد - زادین منیسین جعفر بولوبدور بیل تامام
تئ - تریقت ایچره سنسن, یا ایمامی-رهنوما
زای - ظالمدیر شولار کیم, ظالمه ظلم ائتدیلر
عین - ایناد ائدندیلر شونلارا دئر روزی-جزا
بئین - بئیری بیله‌مم من, هر نه کیم, گؤرسم بو گون
فا - فضلوللاه سنسن, یا الی موسا ریضا
قاف - قییامت مهشرینده شاه تقییو با نقی
کاف - کرامت مدنینده اول حسن عسکر لیقا
لام - لعلین جمع ائدیبدیر لشگری-عاشقلری
میم - مئهدی سانجابیدیر سانجابی-صاحبلوا
نون - نوزولی-قاشلارینا قیلمایان جاندان سوجود
واو - وصالین فیرقتیندن آبلارام من دمبدا
هئ - هوا دؤورانلارین تاتلری کوللی-رییا
لام - الیفلادن گؤروندو دردینه چون کیم, دوا
یا -یوزون نورین گؤرلدن بو خطای خسته‌دیر
خاندانی-موستفانی مدح ائدر صوبحو مسا
روبای, قیته و تک بئیت
تا بادهٔ خوشگووار وار, ائی ساقی
تا واردیر الینده ایختییار, ائی ساقی
بیر دؤور ائله کی, دؤوپو دولانمیش دؤوران
نه باده قویار, نه بادسار, ائی ساقی!

یقین دانم درین عالم که لا معبود الا ھُو
ولا موجود فی الکونین لا مقصود الا ھُو
چو تیغ لا بدست آری بیا تنها چه غم داری
مجو از غیر حق یاری که لا فتاح الا ھُو
بلا لا لا همه لا کن بگو الله والله جو
نظر خود سوی وحدت کن که لا مطلوب الا هُو
هُو الاول هُوالآخر ظهور آمد تجلی او
بذات خود هویدا حق که لا فی الکون الا هُو
الا ای یار شو فانی مگر ثالث مگو ثانی
هوالواحد هوالمقصود لا موجود الا هُو
ھُوالھُو ھُو، ھُوالحق ھُو، ندانم غیر الا ھُو
ھُوالھُو ھُو، ھُوالحق ھُو، نخوانم غیر اِلا ھُو
یکی گویم، یکی جویم، یکی در دل چو گل رویم
همون یک را بیک پویم، نه پویم غیر الا ھُو
بگرد عالم چو گردیدم ، ھُو الحق ھُو پسندیدم
یکی خواندم، یکی دیدم، ندیدم غیر الا ھُو
منم غم خوار خود هستم ، بجز یاھُو نه دَر دَستم
دِل و جان را به ھُو بستم، نه بستم غیر اِلا ھُو

ایا والی معلی کن وفاداران خود ها را
توئی مولی مزکی کن جفا کاران خود ها را
بقرب خویش را هم ده ، دل دیوانه ء مارا
مکن بیدل بمهجوری تو غمخواران خود ها را
طبیبان جمله می هستند دوا هرگز نمی دانند
نظر رحمت مداوا کن به بیماران خود ها را
بسی گریم ز شوق تو، بسی نالم ز درد تو
نظر فضلی فراوان کن، بمشتاقان خود ها را
اگر این یار مشتاق است، گدای شب که بیدارست
نباید سخت بیرحمی بدرویشان خود ها را

از ذات حق تعالی اعلام بی نوا را
گر عاشق تو مائی ، کن ترک ماسوی را
ماذات ذوالجلالیم و از کبریا کمالیم
ما شاه با عطائیم از ما بجو تو مارا
من ذات بی نشانم ، فارغ ز این و آنم
کس را غمی ندارم، غمخوار باش مارا
من با تو مهربانم، بس شوق با تو دارم
ذوق دگر ندارم، جز قرب تو گدا را
گر شوق وصل داری ، باما بکن تو زاری
جز ما مجو تو یاری ، خود یار باش مارا

تعالی الله چه زیبا روی دلدار
چو حسنش دیدم و دل گشت گلزار
منور گشت جانم همچو خورشید
هویدا گشت برما جمله اسرار
دلم چون دید آن نور تجلی
معلی گشت با ماشد باقرار
که لا مقصود فی الکونین مارا
هوالله الاحد موجود بس یار
فناشد ماومن خود جمله او ماند
نمانده غیر او شد رنگ رخسار
نماید صورت خود خویش هر دم
به حسن صورت بی مثل در یار
بکن سجده به پیش روی معشوق
تو باهُو باش دائم همچو غمخوار

با دوست دلنواز سخن جز وصال چیست
خسنش چو بی مثال، سمن زلف خال چیست
بی مثل خواند خود را از جمله بی نیاز
تشبیه گفتن آنجا خام خیال چیست
دانی که دست وصل بدامن نمی رسد
عقلت چو ناقص است سخن از کمال چیست
مقصود جمله عالم و محبوب عاشقان
مذکورغیر وصف جلال و جمال چیست
ای یار گر تو طالبی مطلوب خود شناس
مطلوب عین طالب زو قیل و قال چیست

و هو معکم اینما کنتم نگر
ورنه خواندی رو تو در قرآن نگر
قرب حق با تو چنان دارد یقین
تو همیدانی که ازما دور تر
کاشکی از قرب او واقف شوی
تا نه گردی گرد دنیا در بدر
یار منزل دوستان خود دور نیست
چشم باید تا شوی صاحب نظر

حق تعالی بالیقین حاضر نگر
چند ریزی از درون خون جگر
قرب حق نزدیک من حبل الورید
تو جمالش را نه بینی بی بصر
چون حجاب ما و من آمد میان
زان سبب بینی بیابان بیشتر
وادی ای، طی کُن زخود نزدیک آ
منزل جانان به جان خود نگر
یار دلبر خود زخود نزدیک دان
هان مشو از قرب جانان بی خبر

چو اینما تولوا شد قبلهء حقیقت
جهتی دگر ندارم جز صاحب حقیقت
دل مسجد الحرام یقین قبلهء من است
شوق دگر ندارم جز شوقت حقیقت
بیرون منه قدم ز شریعت محمدی
گر عارفی تو محرم اسرار الحقیقت
باهُو بذکر هُو هُو دائم تو شُغل دار
هُو هُو بکن تُو هُو هُو های حق حقیقت
ای یار قبله هر کس دارد بقدر خویش
تو قبلهءِ همان کن ، کو قبلهءِ حقیقت

ز دنیا تو ترک گیر که راس العبادت ست
آری عبادتست و لیکن عنایت ست
آنها که تَرک کرد ز اهل عِنایت اند
آن مَردِ حق شناس که اهل قناعت است
عارف بگرد دُنیا ای جان کجا بگردد
آنکس که ترک کرد از اهل سعادت است
دنیا درین جهان چو مردار منجلاب است
هر کس گرفت باخود زهر این کفایت است
آنکس که میل کرد بهمت تمام خویش
بختش به بین تو یاور ز اهل سعادت است