درباره یغمای جندقی

میرزا رحیم یغمای جَندَقی (۱۱۶۰ ـ ۱۲۳۸) فرزند حاج ابراهیم قلی متخلص به «یغما» از شعرای غزل‌سرای سده سیزدهم ایران در عهد محمد شاه قاجار است.
وی در سال ۱۱۹۶ هجری قمری (۱۱۶۰ هجری شمسی) در دهکدهٔ خور و بیابانک، مرکز ولایت جندق به دنیا آمد. در هفت سالگی در بیرون ده شتر می‌چراند و معاش خانواده خود را تأمین می‌کرد. یغما در نوجوانی به سمت منشی حاکم جندق برگزیده شد و در این زمان اولین اشعار خود را با تخلّص مجنون آغاز کرد. در سال ۱۲۱۶ ه‍.ق حاکم مزبور سر به طغیان برداشت و در جنگ با سردار اعزامی از مرکز شکست خورد و فراری شد. با این حال یغما به سبب ادب و لیاقت خود به منشی‌گری سردار ذوالفقار خان حاکم سمنان و دامغان برگزیده شد و مدت شش سال در نزد وی بود. وی در سال ۱۲۲۲ ه‍.ق مورد خشم سردار ذوالفقار خان قرار گرفت و پس از فلک چند ماه به سیاهچال افتاد و کلیه اموالش نیز ضبط و توقیف شد.
یغمای جندقی پس از آزادی نام و تخلص خود را به «ابوالحسن یغما» تغییر داد و جامهٔ درویشی پوشید و پس از چند ماه سیر و سیاحت در شهر ابرکوه اقامت گزید و سپس از راه یزد به تهران رفت. وی در تهران مورد توجه حاجی میرزا آقاسی صدراعظم محمد شاه قاجار که فردی صوفی‌مسلک بود، قرار گرفت و موقعیت بالایی در دربار یافت. یغما پس از چندی به حکومت کاشان منصوب شد و سپس به هرات نقل مکان کرد. او در سن هشتاد سالگی به زادگاهش بازگشت و در سال ۱۲۷۶ قمری یا ۱۲۳۸ شمسی در آنجا (در محلهٔ گودال دهکدهٔ خور) درگذشت و در بقعهٔ امامزاده داود در خور به خاک سپرده شد. سپهبد فرج‌الله آق‌اولی رئیس انجمن آثار ملّی دستور داد تا سنگی مرمرین نوشتند و از تهران به خور فرستادند و در محرم ۱۳۹۴ بعد از ۱۱۸ سال از درگذشت این شاعر آن را بر گور یغما نهادند.
از وی اشعاری انتقادی باقی‌مانده که عمدتاً هجو ظالمان زمانه است. آثار وی ظلم و ستم زورمندان عصر را در ضمن هجو و هزل‌های تند و بی‌پروای خود برملا می‌کند. وی فساد آن روزگار را در کلمات رکیک و ناسزاهای خود به خوبی نشان می‌دهد. او علاوه بر هجویات، که جالب‌ترین بخش اشعار اوست، غزلیاتی به شیوهٔ معمول زمانه نیز دارد. از وی نامه‌هایی نیز به دوستان، بستگان و دانشمندان عصر باقی‌مانده‌است. مجموعه آثار وی به تصحیح سید علی آل داود در تهران به چاپ رسیده‌است.
در ویکی پدیا بیشتر بخوانید

آثار ویدئویی و صوتی مرتبط با این منبع
شمارهٔ ۱ شمارهٔ ۲ شمارهٔ ۳ شمارهٔ ۴ شمارهٔ ۵ شمارهٔ ۶ شمارهٔ ۷ شمارهٔ ۸ شمارهٔ ۹ شمارهٔ ۱۰ شمارهٔ ۱۱ شمارهٔ ۱۲ شمارهٔ ۱۳ شمارهٔ ۱۴ شمارهٔ ۱۵ شمارهٔ ۱۶ شمارهٔ ۱۷ شمارهٔ ۱۸ شمارهٔ ۱۹ شمارهٔ ۲۰ شمارهٔ ۲۱ شمارهٔ ۲۲ شمارهٔ ۲۳ شمارهٔ ۲۴ شمارهٔ ۲۵ شمارهٔ ۲۶ شمارهٔ ۲۷ شمارهٔ ۲۸ شمارهٔ ۲۹ شمارهٔ ۳۰ شمارهٔ ۳۱ شمارهٔ ۳۲ شمارهٔ ۳۳ شمارهٔ ۳۴ شمارهٔ ۳۵ شمارهٔ ۳۶ شمارهٔ ۳۷ شمارهٔ ۳۸ شمارهٔ ۳۹ شمارهٔ ۴۰ شمارهٔ ۴۱ شمارهٔ ۴۲ شمارهٔ ۴۳ شمارهٔ ۴۴ شمارهٔ ۴۵ شمارهٔ ۴۶ شمارهٔ ۴۷ شمارهٔ ۴۸ شمارهٔ ۴۹ شمارهٔ ۵۰ شمارهٔ ۵۱ شمارهٔ ۵۲ شمارهٔ ۵۳ شمارهٔ ۵۴ شمارهٔ ۵۵ شمارهٔ ۵۶ شمارهٔ ۵۷ شمارهٔ ۵۸ شمارهٔ ۵۹ شمارهٔ ۶۰ شمارهٔ ۶۱ شمارهٔ ۶۲ شمارهٔ ۶۳ شمارهٔ ۶۴ شمارهٔ ۶۵ شمارهٔ ۶۶ شمارهٔ ۶۷ شمارهٔ ۶۸ شمارهٔ ۶۹ شمارهٔ ۷۰ شمارهٔ ۷۱ شمارهٔ ۷۲ شمارهٔ ۷۳ شمارهٔ ۷۴ شمارهٔ ۷۵ شمارهٔ ۷۶ شمارهٔ ۷۷ شمارهٔ ۷۸ شمارهٔ ۷۹ شمارهٔ ۸۰ شمارهٔ ۸۱ شمارهٔ ۸۲ شمارهٔ ۸۳ شمارهٔ ۸۴ شمارهٔ ۸۵ شمارهٔ ۸۶ شمارهٔ ۸۷ شمارهٔ ۸۸ شمارهٔ ۸۹ شمارهٔ ۹۰ شمارهٔ ۹۱ شمارهٔ ۹۲ شمارهٔ ۹۳ شمارهٔ ۹۴ شمارهٔ ۹۵ شمارهٔ ۹۶ شمارهٔ ۹۷ شمارهٔ ۹۸ شمارهٔ ۹۹ شمارهٔ ۱۰۰ شمارهٔ ۱۰۱ شمارهٔ ۱۰۲ شمارهٔ ۱۰۳ شمارهٔ ۱۰۴ شمارهٔ ۱۰۵ شمارهٔ ۱۰۶ شمارهٔ ۱۰۷ شمارهٔ ۱۰۸ شمارهٔ ۱۰۹ شمارهٔ ۱۱۰ شمارهٔ ۱۱۱ شمارهٔ ۱۱۲ شمارهٔ ۱۱۳ شمارهٔ ۱۱۴ شمارهٔ ۱۱۵ شمارهٔ ۱۱۶ شمارهٔ ۱۱۷ شمارهٔ ۱۱۸ شمارهٔ ۱۱۹ شمارهٔ ۱۲۰ شمارهٔ ۱۲۱ شمارهٔ ۱۲۲ شمارهٔ ۱۲۳ شمارهٔ ۱۲۴ شمارهٔ ۱۲۵ شمارهٔ ۱۲۶ شمارهٔ ۱۲۷ شمارهٔ ۱۲۸ شمارهٔ ۱۲۹ شمارهٔ ۱۳۰ شمارهٔ ۱۳۱ شمارهٔ ۱۳۲ شمارهٔ ۱۳۳ شمارهٔ ۱۳۴ شمارهٔ ۱۳۵ شمارهٔ ۱۳۶ شمارهٔ ۱۳۷ شمارهٔ ۱۳۸ شمارهٔ ۱۳۹ شمارهٔ ۱۴۰ شمارهٔ ۱۴۱ شمارهٔ ۱۴۲ شمارهٔ ۱۴۳ شمارهٔ ۱۴۴ شمارهٔ ۱۴۵ شمارهٔ ۱۴۶ شمارهٔ ۱۴۷ شمارهٔ ۱۴۸ شمارهٔ ۱۴۹