درباره صفایی جندقی

یرزا احمد جندقى متخلص به «صفایی» دومین فرزند یغماى جندقى است که در سال ۱۲۳۶ ه.ق درخور، مرکز منطقهٔ جندق و بیابانک به دنیا آمد. مادر او هما سلطان از اهالى کاشان و از بستگان حاج ملا احمد نراقى (مجتهد مشهور شیعى) دومین همسر یغماى جندقى است. پدرش یغما، وی را به نام و تخلص ملا احمد نراقی که تخلص «صفایی» داشت «احمد» و «صفایی» نام گذاشت. میرزا احمد تحصیلات مقدماتى را در زادگاهش فراگرفت و سپس نزد پدر و برادرش (میرزا اسماعیل هنر) به تکمیل معلومات خود پرداخت. صفایى جندقى پس از سفرهایى به سمنان و تهران، روستاى جندق را براى اقامت برگزید و تا پایان عمر در همانجا از راه کشاورزى و دامدارى به امرار معاش پرداخت. صفایى جندقى در مدت حیات خود چهار همسر برگزید و از آنان داراى بیست فرزند شد که برخى از آنان اهل ادب و هنر بودند: محمدحسن کیوان ملقب به عمادالشعراء، میرزا محمدحسین متخلص به «فرهنگ» و متولد ۱۲۶۹ ه.ق، میرزا ابوالقاسم وفایى ادیب و خوشنویس و میرزا عبدالکریم که اغلب نسخه‌هاى دیوان صفایى جندقى به خط اوست. محمدحسن کیوان، فرزند ارشد صفایى جندقى از جانب ظل‌السلطان (حاکم اصفهان) به «عمادالشعراء» ملقب شده و در شعر از تخلص «خرد» استفاده مى‌کرده و منظومهٔ هزار و یکشب او حاوى داستان‌هاى نو و ابتکارى است و همو در شمار نخستین شاعرانى است که براى کودکان نیز شعر مى‌سروده‌است. فرزند او میرزا فتح‌الله مشهور به «کیوان ثانى» از شاعران منطقۀ بیابانک بوده و در شعر «پرویز» تخلص مى‌کرده‌است.
دیوان چاپى صفایى جندقى شامل غزلیات، انابت‌نامه، رباعیات انابیه، رباعیات عاشقانه، ماده تاریخ‌ها، مراثى عاشورایى در ۱۱۴ بند، مثنوى «رقیه‌نامه» حاوى ۳۱۵ بیت، نوحه‌ها و ترجیع‌بند است که با تصحیح آقاى سید على آل داود توسط چاپ و انتشارات آفرینش در سال ۱۳۷۰ چاپ و منتشر شده‌است.

آثار ویدئویی و صوتی مرتبط با این منبع
۱- تاریخ ولادت میرزا ابراهیم صفائی فرزند شاعر ۲- تاریخ رحلت مرحومه مرشد زن میرزا اسماعیل هنر ۳- تاریخ ولادت علی نقی فرزند میرزا مهدی هنر فرزند اسماعیل هنر ۴- تاریخ وفات مرحومه مغفوره خوش زندگانی مادر ابراهیم خان دامغانی ۵- تاریخ ولادت دختر میراز فتح الله کیوان ۶- تاریخ سور پرسرور حاجی میرزا مهدی ۷- مرد سید شجاع و هرکه شنید ۸- شد ز آب مهدی آباد آب حیوان شرمسار ۹- چو عثمان این عصر میرزاعلی ۱۰- پیشوای اهل باطل چون دگر اشباه خویش ۱۱- سگی به سوی سقر شد که پاک ساخت زمین را ۱۲- سالوس مرز جی به سقر رفت و زین سفر ۱۳- تاریخ وفات میر صفی جرمقی ۱۴- تاریخ ورود آقا سید هاشم گیلانی به جندق ۱۵- تاریخ وفات آخوند ملامحمد حسن بهرام ۱۶- تاریخ مرگ ماماچه و مشاطه جندق در یک روز ۱۷- تاریخ تولد دختر سید احمد ۱۸- تاریخ وفات صالحه بیگم زواره ای ۱۹- تاریخ بنای بالاخانه و برج بهجت ۲۰- تاریخ وفات پیر جوان بخت مرحوم مبرور میرزا عبدالحسین طاب ثراه ۲۲- تاریخ تولد اسدالله منتخب السادات ۲۳- منت ایزد را که باز از معدهٔ این مرز و بوم ۲۴- تاریخ انجام حوض حاجی محمد در خور ۲۵- تاریخ موقوفه های یغما که صفائی ساخته و یغما قطعه شعر را سروده است ۲۶- به دستور شهزاده ز امعای ملک ۲۷- شخص شقاق و شیطنت شد به جهنم از جهان ۲۸- شکر لله که در قلمرو دین ۲۹- تاریخ وفات آقا زین العابدین سمنانی ۳۰- تاریخ وفات ابوالحسن یغما پدر شاعر ۳۱- تاریخ تولد خاور سلطان دختر شاعر ۳۲- تاریخ ولادت ابوالحسن یکی از فرزندان شاعر ۳۳- تاریخ فوت نور جهان ملقب به «عارضه» یکی از همسران شاعر ۳۴- تاریخ ولادت سلیمان خوری ۳۵- تاریخ ولادت میرزا عبدالحسین کیوان نبیرهٔ شاعر ۳۶- تاریخ ولادت عزت دختر شاعر ۳۷- دوش در واقعه سلطان زمان فخر زمن ۳۸- تاریخ ولادت میرزا فتح الله کیوان نوادهٔ شاعر ۳۹- تاریخ ولادت دختر حاجی محمد خوری ۴۰- تاریخ ولادت دختر دستان ۴۱- تاریخ ولادت محمود یکی از پسران شاعر ۴۲- تاریخ وفات آقا میرزا خلیل ۴۳- تاریخ وفات مرحوم مصطفی ۴۴- تاریخ وفات میرزا ابوالحسن ۴۵- تاریخ وفات میرزا عبدالحسین جندقی ۴۶- تاریخ وفات سه طفل آمنه در چند روز فاصله ۴۷- مولود ابوالقاسم پسر آقا سید محمدباقر ۴۸- تاریخ تعمیر میدان فرخی به اهتمام مردم ۴۹- تاریخ ولادت ساره خاتون دختر شاعر ۵۰- تاریخ رحلت محمدشاه قاجار ۵۱- تاریخ وقف و نصب تاج مهد علیا در حرم امام رضا در مشهد ۵۲- وه وه از در برید فرخ فال ۵۳- شتافت قاضیک لعنتی به سوی درک ۵۴- تاریخ رحلت ملاباشی ۵۵- تاریخ وفات مرحوم مبرورفاضل آگاه میرزا حبیب الله طاب الله ثراه ۵۶- تاریخ وفات سید شجاع جندقی ۵۷- تاریخ اتمام دکان صباغی وفائی فرزند شاعر - ۱۳۰۸ق ۵۸- قاضی ... مرد و این خبر را ۵۹- تاریخ ولادت رباب، یکی از دختران شاعر ۶۰- تاریخ درگذشت میرزا عباس مستوفی متخلص به ارم برادر زاده ی یغمای جندقی ۶۱- تاریخ وفات میرزا ابراهیم جندقی ۶۲- تاریخ وفات یارجانی و درمان دردهای نهانی من همخوابه مهربانم نیسان ۶۳- تاریخ اتمام آسیای همزئوی خور ۶۴- مفتی شفتی شقی شد به جهنم از جهان ۶۵- چون خان شکم گنده گندیده دهن ۶۶- تاریخ وفات امیر شمشیر خان عامری ۶۷- تاریخ وفات میرزا زین العابدین جندقی ۶۸- مولود پسر میرزا عبدالحسین ۶۹- مولود دختر آقامحمد ۷۰- تاریخ ولادت ملا ابوالحسن پسر آخوند مرحوم ۷۱- تاریخ وفات میرزا سید محمد جندقی ۷۲- مولود دختر میرزا سیدمحمد ۷۳- تاریخ هلاک مصطفی عم‌زادهٔ شاعر ۷۴- تاریخ اتمام خانه وبنای سید هاشم گیلانی در جندق ۷۵- تاریخ مرگ سید محسن ۷۶- تاریخ وفات نوروز علی خان مزینانی ۷۷- در هجو میرزا آقا ۷۸- جعفر آباده ای شد سوی نیران و نیست ۷۹- تاریخ وفات آسیابان جندق ۸۰- تاریخ وفات آخوندملاقربانعلی جندقی ۸۱- منت ایزد را که خالی گشت و پاک ۸۲- در دوزخ جاودان مقیم افتادی ۸۳- تاریخ تولد محمد جعفر ساغر فرزند هنر ۸۴- تاریخ تولد کبری دختر خاور دختر زاده شاعر ۸۵- تاریخ تعمیر برج صفای امام قلی خان در سمنان ۸۶- تاریخ رحلت فتحعلی شاه ۸۷- تاریخ ولادت رحمه الله یکی از پسران شاعر ۸۸- سید صفی ز ری به سقر چون نهاد روی ۸۹- تاریخ وفات میرزا محمد خان سپهسالار ۹۰- تاریخ ولادت عبدالکریم یکی از پسران شاعر ۹۱- تاریخ ولادت حسینقلی فرمان نبیرهٔ یغما ۹۲- تاریخ دیگر در همین موضوع ۹۳- تاریخ ولادت دختر دستان ۹۴- تاریخ فوت محمد علی خطر پسر کوچک یغما و برادر صفائی (۱۳۰۲ق) ۹۵- ماده تاریخ فوت حاجی ملاجلال کاشی ۹۶- تاریخ مرمت کلی آب انبار جندق (۱۳۱۲ق)