آرایه های ادبی : بیان
کنایه
کنایه در لغت به معنای پوشیده سخن گفتن است و در اصطلاح سخنی است که دارای دو معنی دور و نزدیک است. که معنی نزدیک آن مورد نظر نیست اما گوینده جمله را چنان ترکیب می کند و به کار می برد که ذهن شنونده از معنی نزدیک به معنی دور منتقل می شود. نکته: در کنایه الفاظ همه حقیقی اند اما مقصود گوینده معنای حقیقی و ظاهری آن نیست. نکته: کنایه معمولا در یک جمله یا یک ترکیب به کار می رود. مثال 1: هنوز از دهن بوی شیر آیدش. توضیح: کنایه از این که هنوز بچه است و بارز ترین نشانه ی بچگی همان شیر خوردن است. مثال 2: که رهام را جام باده است جفت. توضیح: کنایه از این که رهام عیاش و خوشگذران است و مرد جنگ نیست. مثال 3: بباید زدن سنگ را بر سبوی. توضیح: سنگ را بر سبو زدن کنایه از آزمایش و امتحان کردن است. عباراتی نظیر: دست و پا کردن، روی کسی را به زمین انداختن، شکم را صابون زدن، بند از بند گشودن، زبان در کشیدن، عنان گران کردن، دهان دوختن، پای در دامن آوردن، سر زخاک بر آوردن، دست ندادن، دست به سیاه و سفید نزدن، دست روی دست گذاشتن و ... همه کنایه هستند. ملک‌الشعرای بهار : ارمغان بهار
فقرۀ ۲۷
به بادافره بر مردمان کردن، ورندک (برنده - تندرو) مباش جویای تبریزی : غزلیات
شمارهٔ ۶۵۳
آیینه با وقار تو سیماب می شود شاه نعمت‌الله ولی : غزلیات
غزل شمارهٔ ۸۰۷
بشنو ای عاشق سرمست هوا را بگذار جویای تبریزی : غزلیات
شمارهٔ ۶۵۲
چو مهر دوست مرا در حریم جان تابد طغرای مشهدی : ابیات برگزیده از غزلیات
شمارهٔ ۳۸
ما بیخبران، راست رو بزم خطاییم اقبال لاهوری : زبور عجم
جانم در آویخت با روزگاران
جانم در آویخت با روزگاران سعدی : باب اول در عدل و تدبیر و رای
حکایت مرزبان ستمگار با زاهد
خردمند مردی در اقصای شام جویای تبریزی : غزلیات
شمارهٔ ۶۵۱
سوار ابلق لیل و نهار خود باشد جامی : تحفة‌الاحرار
بخش ۱۳ - در مخاطبهٔ سلاطین
ای به سرت افسر فرماندهی! ملک‌الشعرای بهار : قصاید
شمارهٔ ۲۵ - ورزش روح
دو چیز افزونی دهد، بر مردم افزون‌طلب نهج البلاغه : خطبه ها
شتافتن به سوى اعمال پسنديده
<strong> و من خطبة له عليه‌السلام </strong> <strong> في المبادرة إلى صالح الأعمال </strong> جویای تبریزی : غزلیات
شمارهٔ ۶۵۰
صید خلق اهل ریا در گوشه گیری دیده اند حافظ : غزلیات
غزل شمارهٔ ۶۵
خوش تر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست جویای تبریزی : غزلیات
شمارهٔ ۶۴۹
به قدر دستگه پامال حب مال خواهی شد مولوی : دفتر دوم
بخش ۳۲ - تتمهٔ حسد آن حشم بر آن غلام خاص
قصهٔ شاه و امیران و حسد سعدی : باب اول در سیرت پادشاهان
حکایت شمارهٔ ۱۳
یکی از ملوک را شنیدم که شبی در عشرت روز کرده بود و در پایان مستی همی‌گفت مولوی : دفتر اول
بخش ۴۷ - ترجیح نهادن شیر جهد را بر توکل
گفت شیر آری، ولی رب العباد امام سجاد علیه‌السلام : رساله حقوق
حق غير مسلمانانی كه در حال جنگ با مسلمانان نباشند
وأما حق اهل الذمة فالحكم فيهم أن تقبل منهم ما قبل الله وتفى بما جعل الله لهم من ذمته وعهده وتكلهم اليه فيما طلبوا من أنفسهم وأجبروا عليه وتحكم فيهم بما حكم الله به على نفسك فيما جرى بينك (وبينهم) من معاملة وليكن بينك وبين ظلمهم من رعاية ذمة الله والوفاء بعهده وعهد رسول الله صلى الله عليه واله حائل فانه بلغنا أنه قال : " من ظلم معاهدا فأنا خصمه " فاتق الله و لا حول ولا قوة الا بالله جویای تبریزی : غزلیات
شمارهٔ ۶۴۸
بحر را چشم تر ما از نظر می افکند
کنایه
کنایه در لغت به معنای پوشیده سخن گفتن است و در اصطلاح سخنی است که دارای دو معنی دور و نزدیک است. که معنی نزدیک آن مورد نظر نیست اما گوینده جمله را چنان ترکیب می کند و به کار می برد که ذهن شنونده از معنی نزدیک به معنی دور منتقل می شود. نکته: در کنایه الفاظ همه حقیقی اند اما مقصود گوینده معنای حقیقی و ظاهری آن نیست. نکته: کنایه معمولا در یک جمله یا یک ترکیب به کار می رود. مثال 1: هنوز از دهن بوی شیر آیدش. توضیح: کنایه از این که هنوز بچه است و بارز ترین نشانه ی بچگی همان شیر خوردن است. مثال 2: که رهام را جام باده است جفت. توضیح: کنایه از این که رهام عیاش و خوشگذران است و مرد جنگ نیست. مثال 3: بباید زدن سنگ را بر سبوی. توضیح: سنگ را بر سبو زدن کنایه از آزمایش و امتحان کردن است. عباراتی نظیر: دست و پا کردن، روی کسی را به زمین انداختن، شکم را صابون زدن، بند از بند گشودن، زبان در کشیدن، عنان گران کردن، دهان دوختن، پای در دامن آوردن، سر زخاک بر آوردن، دست ندادن، دست به سیاه و سفید نزدن، دست روی دست گذاشتن و ... همه کنایه هستند. ملک‌الشعرای بهار : ارمغان بهار
فقرۀ ۲۷
به بادافره بر مردمان کردن، ورندک (برنده - تندرو) مباش جویای تبریزی : غزلیات
شمارهٔ ۶۵۳
آیینه با وقار تو سیماب می شود شاه نعمت‌الله ولی : غزلیات
غزل شمارهٔ ۸۰۷
بشنو ای عاشق سرمست هوا را بگذار جویای تبریزی : غزلیات
شمارهٔ ۶۵۲
چو مهر دوست مرا در حریم جان تابد طغرای مشهدی : ابیات برگزیده از غزلیات
شمارهٔ ۳۸
ما بیخبران، راست رو بزم خطاییم اقبال لاهوری : زبور عجم
جانم در آویخت با روزگاران
جانم در آویخت با روزگاران سعدی : باب اول در عدل و تدبیر و رای
حکایت مرزبان ستمگار با زاهد
خردمند مردی در اقصای شام جویای تبریزی : غزلیات
شمارهٔ ۶۵۱
سوار ابلق لیل و نهار خود باشد جامی : تحفة‌الاحرار
بخش ۱۳ - در مخاطبهٔ سلاطین
ای به سرت افسر فرماندهی! ملک‌الشعرای بهار : قصاید
شمارهٔ ۲۵ - ورزش روح
دو چیز افزونی دهد، بر مردم افزون‌طلب نهج البلاغه : خطبه ها
شتافتن به سوى اعمال پسنديده
<strong> و من خطبة له عليه‌السلام </strong> <strong> في المبادرة إلى صالح الأعمال </strong> جویای تبریزی : غزلیات
شمارهٔ ۶۵۰
صید خلق اهل ریا در گوشه گیری دیده اند حافظ : غزلیات
غزل شمارهٔ ۶۵
خوش تر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست جویای تبریزی : غزلیات
شمارهٔ ۶۴۹
به قدر دستگه پامال حب مال خواهی شد مولوی : دفتر دوم
بخش ۳۲ - تتمهٔ حسد آن حشم بر آن غلام خاص
قصهٔ شاه و امیران و حسد سعدی : باب اول در سیرت پادشاهان
حکایت شمارهٔ ۱۳
یکی از ملوک را شنیدم که شبی در عشرت روز کرده بود و در پایان مستی همی‌گفت مولوی : دفتر اول
بخش ۴۷ - ترجیح نهادن شیر جهد را بر توکل
گفت شیر آری، ولی رب العباد امام سجاد علیه‌السلام : رساله حقوق
حق غير مسلمانانی كه در حال جنگ با مسلمانان نباشند
وأما حق اهل الذمة فالحكم فيهم أن تقبل منهم ما قبل الله وتفى بما جعل الله لهم من ذمته وعهده وتكلهم اليه فيما طلبوا من أنفسهم وأجبروا عليه وتحكم فيهم بما حكم الله به على نفسك فيما جرى بينك (وبينهم) من معاملة وليكن بينك وبين ظلمهم من رعاية ذمة الله والوفاء بعهده وعهد رسول الله صلى الله عليه واله حائل فانه بلغنا أنه قال : " من ظلم معاهدا فأنا خصمه " فاتق الله و لا حول ولا قوة الا بالله جویای تبریزی : غزلیات
شمارهٔ ۶۴۸
بحر را چشم تر ما از نظر می افکند
