درباره نهج البلاغه

نَهجُ البَلاغه، برگزیده‌ای از گفته‌ها و نوشته‌های ادبی امیرالمومنین(ع)،که سید رضی در اواخر قرن چهارم قمری آنها را جمع آوری کرده است. این کتاب توسط گروهی از علما به دلیل محتوی غنی و همچنین بلاغتش، به «اخ‌ القرآن» برادر قرآن نامگذاری شده است. برخی از ادیبان عرب، فصاحت و بلاغت نهج‌البلاغه را ستوده‌اند. این کتاب در سه قسمت خطبه‌ها، نامه‌ها، کلمات قصار دسته بندی شده است. امام در بسیاری از خطبه‌‌ها، مردم را به انجام دستورات الهی و ترک محرمات دعوت کرده و در بخشی از نامه‌ها که خطاب به فرمانداران است، آنها را به رعایت حق مردم سفارش کرده است.

برخی در نسبت دادن نهج‌البلاغه به حضرت علی(ع) تشکیک کرده‌اند، اما در مقابل بسیاری از علمای شیعه و برخی از علمای اهل سنت همچون ابن ابی الحدید معتزلی نسبت دادن این کتاب به حضرت علی(ع) را صحیح می‌دانند و معتقدند که سید رضی فقط این سخنان را جمع آوری کرده است. برخی از علمای شیعه برای اثبات صحت سخنان و کلمات نهج البلاغه کتاب‌های متعددی در مورد اسناد و مدارک نهج‌البلاغه نوشته‌اند.

این کتاب به ۱۸ زبان ترجمه شده است و تعداد ترجمه‌های نهج‌البلاغه به زبان‌های مختلف به بیش از ۱۰۰ عنوان می‌رسد. شرح‌ها و مستدرکات متعددی در مورد نهج‌البلاغه نوشته شده است که برخی تعداد آن‌ها را به حدود ۳۰۰ عنوان بیان کرده‌اند.

آثار ویدئویی و صوتی مرتبط با این منبع
روش برخورد با فتنه ها عوامل ذلت و خواری نکوهش بخل و ترس و فقر ارزش صبر و زهد و ورع و رضا ارزش علم و ادب و تفکر ارزش راز دارى و خوشرويى انفاق و تجسم اعمال شگفتى هاى خلقت انسان شناخت ره آورد اقبال و ادبار دنیا روش معاشرت با مردم عفو هنگام قدرت ارزش حفظ دوست شکر نعمت نتیجه بى مهرى نزدیکان پرهیز از سرزنش گرفتاران تقدیر خدا یا تدبیر انسان تغییر حکم با تغییر شرایط نکوهش بی تفاوتی آرزوهای دست نیافتنی چشم پوشی از لغزش جوانمردان نکوهش ترس و کم رویی ضرورت گرفتن حق خلافت برتری کردار بر حسب و نسب ارزش رفع غم و گرفتاری از مردم ترس از نافرمانی خدا در فراوانی نعمت ارتباط ظاهر و باطن انسان پرهیز از شتابزدگی در درمان زهد حقیقی حرکت سریع انسان به سوی مرگ پرده پوشی خداوند شناخت پايه هاى ایمان و کفر جایگاه نیت در عمل اعتدال در بخشش و حسابگرى دل نبستن به آرزوها نتیجه بدرفتاری با مردم زيان آرزوهاى طولانی نهی از تشریفات بیجا پندهایی ارزشمند به فرزند تقدم واجبات بر مستحبات تفاوت عاقل و احمق رابطه عقل و گفتار تاثیر بیماری در ریزش گناهان ویژگی های خباب بن الارت نشانه های خوشبختی راه شناخت مؤمن و منافق نکوهش عجب در عمل ارزش همت و معیار صداقت و شجاعت و پاکدامنی راه پیروزی شناخت بزرگوار و پست فطرت راه جذب دلها عامل پنهان ماندن عیوب رابطه عفو و قدرت سخاوت واقعى ارزش عقل و ادب و مشورت اقسام بردبارى رابطه تهيدستى و تنهايى ارزش قناعت ریشه اصلى شهوات ارزش تذكر دادن اشتباهات ضرورت كنترل زبان از ویژگیهای زنان روش پاسخ به نيكى دیگران ارزش شفاعت غفلت دنيا پرستان از دست رفتن دوستان زشتی درخواست از نا اهل ارزش انفاق زينت فقر و غنا راضی بودن از سرنوشت روانشناسى جاهل نشانه كمال عقل رابطه دنيا و انسان ضرورت خودسازى رهبران و مديران ضرورت ياد مرگ توجه به فنا پذيرى دنيا روش تحليل رويدادها کم ارزش بودن دنیا جبر و اختيار جایگاه حکمت ارزش حكمت ميزان ارزش انسان ها ارزش هاى والاى انسانى روش برخورد با چاپلوسان بازماندگان جنگها ضرورت اعتراف به جهل برتری فکر و تجربه بر قدرت ارزش استغفار دو عامل ايمنى از عذاب الهی راه اصلاح دنيا و آخرت لزوم همراهی خوف و رجا راه درمان روان بهترین و بدترین دانش فلسفه آزمايش الهی شناخت خوبي ها ارزش تقوا ارزش اطاعت و بندگى ارزش يقين ضرورت عمل كردن به روايات تفسير إنا لله و إنا إليه راجعون روش برخورد با ستایش دیگران روش بر طرف كردن نيازهاى مردم دگرگونی ارزشها تضاد دنیاپرستى و علاقه به آخرت ارزش زهد و سحرخيزى احترام به حدود احكام الهى نکوهش ترجیح دادن دنیا بر دین علم بی فایده شگفتى هاى روح آدمى جایگاه والاى اهل بیت علیهم السلام شرائط تحقق اوامر الهى عظمت محبت امیرالمؤمنین علیه السلام سختی های دوستی اهل بیت علیهم السلام ارزش هاى والاى اخلاقى ملاک خوشبينى و بد بينى توجه به پايان پذيرى دنيا آزمايش الهی پرهيز از افراط و تفريط در دوستى با امام عليه السلام استفاده از فرصت ها دنیای فریبنده روانشناسى قبائل قريش ارزيابى کردار عبرت از مرگ دیگران ویژگی های انسان نمونه غیرت زن و مرد شناخت اسلام ضد ارزش های شگفت نكوهش سستى در عمل نقش سرما در سلامت بدن شناخت عظمت پروردگار بهترین توشه سفر آخرت توبيخ نكوهش كننده دنيا ضرورت ياد مرگ تفاوت مردم در ارتباط با دنیا حقوق دوستان اهمیت دعا توبه استغفار و شکر ارزش نماز روزه حج و همسرداری ارزش صدقه دادن اعتماد به خداوند در انفاق تناسب امداد الهى با نياز انسان ارزش میانه روی راه آسايش ارزش دوستی تاثیر منفی غم و غصه تناسب بردبارى با مصيبت عبادتهاى بى فایده ارزش دعا صدقه و زكات دادن ارزش علم و نسبت مردم به آن نقش سخن در شناخت انسان اهمیت خودشناسى موعظه ای کامل و جامع عاقبت اندیشی ناپایداری دنیا همراهی صبر با پیروزی رضایت به کار دیگران ضرورت پايبندى به عهد و پيمان ضرورت خدا شناسى و اطاعت فراهم بودن راه هاى هدايت روش برخورد با بدی دوستان پرهيز از مواضع اتهام قدرت و خودکامگی اهمیت مشورت ضرورت راز دارى نکوهش فقر پرهیز از ذلت پذیری شناخت جایگاه عبادت پرهيز از تجاوز به حقوق ديگران خود پسندى و محروميت کوتاه بودن زندگی در دنیا فراهم بودن زمینه بصیرت ضرورت ترك گناه نتیجه پیمودن راه ناصواب نادانى ریشه دشمنى ها ارزش مشورت ارزش خشم برای خدا راه درمان ترس ابزار رياست تنبیه بدکار با تشویق نیکوکار پرهیز از کینه توزی لجاجت و سستى اراده طمع ورزى و بردگى ارزش میانه روی و احتیاط شناخت جايگاه سخن و سكوت یگانه بودن حقیقت ويژگى هاى اعتقادى امیر المؤمنین عليه السلام ويژگى هاى اعتقادى امیر المؤمنین علیه السلام عاقبت ستمكاران ضرورت ياد قيامت نتیجه ایستادن در برابر حق نکوهش بى تابى معیار خلافت مشكلات دنيا نکوهش مال اندوزی لزوم وجود نشاط در انجام کارها زمان کنترل خشم پرهيز از بخل ورزى ضررهاى عبرت آموز درمان خستگی روح سوء استفاده از حق نكوهش اوباش نكوهش انسان هاى شرور فرشتگان محافظ رد خواسته طلحه و زبیر سفارش به پرهیزکاری و یاد مرگ دلسرد نشدن از ناسپاسی مردم وسعت علم و علم آموزی ارزشد حلم و بردبارى ارزش همانند شدن با خوبان اهمیت محاسبه نفس و عبرت گرفتن خبر از ظهور حضرت مهدى عليه السلام شاخصه هاى پرهيزكارى ارزش هاى اخلاقى زیان خودپسندی نادیده گرفتن مشکلات تأثیر نرمخویی تأثیر اختلاف در انديشه آفت قدرت آزمون شخصیت حسادت آفت دوستى طمع آفت انديشه نکوهش بدگمانی در قضاوت ره آورد ستم به مردم ارزش چشم پوشی ارزش شرم و حیا برخى از ارزش هاى اخلاقى ضرر جسمانی حسادت خواری طمع کار اركان ايمان زیان برخی از ضد ارزشها ارزش قناعت و خوش خلقى راه به دست آوردن روزى تفاوت عدل و احسان نتیجه انفاق نهی از جنگ طلبی تفاوت اخلاقى مردان و زنان معرفی عاقل و جاهل بی ارزشی دنیا مراتب عبادت ضرورت سازش در همسرداری نکوهش سستى و سخن چينى زیان مال غصبى سختی انتقام مظلوم از ظالم ارزش ترس از خداوند روش صحيح پاسخگويى نتیجه شکر و کفران نعمت رابطه قدرت و خواسته های انسان هشدار از دست ندادن نعمت ها ارزش سخاوت تشویق به خوشبينى مبارزه با نفس خداشناسى در حوادث روزگار تلخى هاى و شيرينى هاى دنيا و آخرت حکمت احكام الهى روش سوگند دادن ستمكار انفاق مال در حال حیات نکوهش تندخويى تاثیر حسادت بر سلامتی اهمیت برآوردن حاجت مردم ارزش صدقه شناخت جايگاه وفادارى هشدار از مهلت و آزمایش خداوند نکوهش کوتاهی و سستی اصحاب راه شناخت اهل حق و باطل مشكل هم نشينى با قدرتمندان نيكى به بازماندگان ديگران تاثیر کلام بزرگان در جامعه اهمیت حفظ احادیث پرهيز از اندوه برای آینده اعتدال در دوستى و دشمنى تلاش در دنیا برای آخرت ضرورت حفظ اموال كعبه قضاوت امام علیه السلام درباره سرقت از بیت المال برخورد با انحرافات رضا و تسلیم در برابر خداوند ضرورت عمل گرايى نکوهش طمع به دنیا نکوهش نفاق و دورويى سوگند امیر المؤمنین عليه السلام اهمیت مداومت در کارها اولویت واجبات بر مستحبات آمادگی برای آخرت برترى اندیشه بر حواس ظاهری علت بی اثر بودن موعظه خطاهای عوام و کوتاهی های خواص رفع بهانه جویی با دانش ضرورت استفاده از فرصت ها فریبندگی ظاهر روزگار مشكل درك قضا و قدر ارزش علم و عالم الگوی اخلاقی ضرورت شکر نعمت روش تسليت گفتن عظمت مصیبت رحلت پیامبر اکرم ص نتیجه همنشینی با احمق فاصله بين مشرق و مغرب شناخت دوستان و دشمنان تدبیر در دشمنى کردن ضرورت عبرت گرفتن اعتدال در دشمنى کردن نقش نماز در جبران گناه کیفیت حسابرسی اعمال در قیامت دقت در انتخاب نماینده و نوشتن نامه نیاز به دعا در خوشی و بلا علت دنيا دوستى ضرورت دستگیری از مستمندان غیرت و پاکدامنی نگهدارندگى أجل اهمیت مال برای انسان ره آورد دوستى پدر نسبت به فرزندان ارزش گمان مؤمن توکل و اعتماد به خدا نفرين امیر المؤمنین عليه السلام روانشناسى عبادات جامعيت قرآن کریم روش برخورد با متجاوز اصول خوشنویسی پيشواى مؤمنان و تبهكاران اختلاف مسلمانان و انحراف يهوديان هیبت امیر المؤمنین علیه السلام در جنگ نکوهش فقر پرسیدن برای فهمیدن لزوم اطاعت از امام نکوهش بی تابی در مصیبت علل انحراف خوارج پرهیز از گناه در خلوت اندوه در شهادت محمد بن ابى بكر مهلت پذيرش توبه پیروزی بی ارزش وظيفه سرمايه داران نسبت به فقرا بى نيازى از عذر خواهى پرهیز از گناه با نعمتهای خداوند ارزش اطاعت و بندگى اهمیت وجود حاکم و حکومت ویژگیهای مؤمن نقش ياد مرگ در خودسازی شریکان اموال انسان اهمیت وفای به عهد ضرورت عمل گرايى هماهنگى علم فطری و اکتسابی رابطه قدرت و حکومت با اندیشه ارزش پاكدامنى و شكرگزارى عاقبت ظلم و ظالم راه بى نيازى توجه بن آثار اعمال ضرورت توجه به فنا پذيرى دنیا ارزش فراهم نبودن زمینه گناه اهمیت حفظ آبرو اعتدال در مدح و ستایش کوچک شمردن گناه پندهای مهم اخلاقی نشانه های ستمگر گشایش بعد از سختی اعتدال در پرداختن به امور خانواده دیدن عیوب خود در دیگران روش تبریک تولد نوزاد پرهيز از تجمل گرايى چگونگی رسیدن روزی روش تسليت گفتن یاد خدا در نعمت و بلا اصلاح و تربیت نفس پرهیز از بدگمانى روش خواستن از خدا پرهیز از مجادله نکوهش عجله و سستى پرهیز از سؤال بیهوده راه خودسازی هماهنگى علم و عمل دل نبستن به دنیا فلسفه كيفر و پاداش الهی خبر از مسخ ارزش ها سفارش به تقوا کلیدهای سعادت دنیا و آخرت عوامل استحكام دين و دنيا مراحل امر به معروف و نهى از منکر مراحل امر به معروف و نهى از منکر نکوهش ترک امر به معروف و نهی از منکر سر انجام حق و باطل امید به رحمت و ترس از عذاب الهى نکوهش بخل پرهيز از اندوه برای روزی ضرورت ياد مرگ ضرورت كنترل زبان احتیاط در سخن گفتن تلاش در اطاعت و بندگى نکوهش اعتماد به دنیا و کوتاهی در عمل نشانه پستی دنیا ضرورت استقامت شناخت خوبى و بدى بیماری دل بدتر از فقر و بیماری تن برتری عمل بر حسب و نسب برنامه ريزى صحيح در زندگى دعوت به زهد و نهی از غفلت تاثیر سخن در شناخت انسان تلاش معقول در کسب روزی نفوذ و تاثیر سخن ارزش قناعت راه خوب زيستن عطر خوب نهی از تکبر و فخرفروشی حقوق متقابل پدر و فرزند شناخت واقعيت ها و خرافات هماهنگی با اخلاق مردم ضرورت موقعيت شناسى پرهيز از پراکنده کاری تفسير لا حول و لا قوة الا بالله دنیاطلبان متظاهر به دین تواضع توانگران و عزت نفس فقرا ارزش عقل سر انجام حق ستيزى ارتباط چشم و دل ارزش پرهيزگارى احترام به استاد راه خود سازى صبر آزادگان صبر بزرگان فریبندگی دنیا نهی از جمع مال برای دنیای دیگران شرائط توبه و استغفار اهمیت بردباری نقاط ضعف انسان راه درمان شهوت نقش عقل در سعادت انسان ارزش نيكوكارى راه اصلاح امور دنیا ارزش عقل و بردبارى مسئولیت ثروتمندان مغرور نشدن به ثروت و سلامتی جايگاه شكایت كردن عید واقعی اندوه سرمايه داران در آخرت نکوهش تلاش بیهوده برای دنیا روزى طالبان دنیا و آخرت ويژگى هاى دوستان خدا زود گذر بودن لذت ها آزمودن انسان ها نتیجۀ شکر و دعا و توبه راه شناخت بزرگواران برتری عدل بر بخشش جهل عامل دشمنى حقیقت زهد نقش خواب در زندگى حکومت میدان آزمایش بهترین شهر برای زندگی ويژگى هاى مالك اشتر ارزش تداوم كار ارتباط صفات اخلاقی اهمیت ادای حقوق مردم ضرورت آگاهی به احکام در تجارت نکوهش بزرگ شمردن مشکلات کوچک راه مبارزه با هوا پرستى پرهیز از شوخی کردن حدود علاقه به دیگران معيار شناخت فقر و غنا نقش عبدالله بن زبیر در انحراف پدرش نکوهش فخرفروشی بهترین شاعر عرب ارزش انسان تشنگان دنیا و دانش نشانه هاى ايمان غلبۀ تقدیر خداوند بر تدبیر انسان نشانه های همت بلند غيبت نشانه ناتوانى نکوهش شیفتگی از تمجید مردم دنيا براى آخرت سرانجام دردناك بنى اميه ارزش هاى والاى انصار چشم ابزار هوشیاری استقامت در حق برای برقراری دین مسؤوليت سرمايه داران پرهيز از افراط و تفريط نسبت به امیر المؤمنین عليه السلام تعريف توحيد و عدل شناخت جايگاه سخن و سكوت دعاى طلب باران ناپسندی زینت در هنگام مصیبت ارزش عفت و پاكدامنى ارزش قناعت رعایت عدالت در گرفتن مالیات نکوهش کوچک شمردن گناه مسؤوليت عالمان نکوهش دوستان پر توقع آفت دوستى