درباره حزین لاهیجی

محمدعلی بن ابوطالب متخلص به حَزین و معروف به شیخ علی حزین ، شاعر، عارف و دانشمند ایرانی در سال ۱۱۰۳ قمری در اصفهان زاده شد. او از تبار زاهدی‌ها و نوادگان شیخ زاهد گیلانی است. از استادان حزین می‌توان به امیر سید حسین طالقانی اشاره کرد.
او جهانگرد و همچنین دانشمندی جانورشناس بود .وی همچنین از آخرین شاعران بزرگ سبک هندی بود. از آثار او می‌توان به تذکره شعرا، دیوان اشعار، صفیر دل و حدیقه ثانی در برابر حدیقه سنایی و تذکارات العاشقین در برابر لیلی و مجنون اشاره کرد. تذکره حزین لاهیجی با سبکی ساده و پخته به نگارش درآمده‌است.
حزین در کتاب تاریخ خود به نام «زندگی شیخ حزین به قلم خود او» وضعیت اصفهان در زمان حمله افغانان و نیز اشغال ایران به وسیلهٔ ترکان عثمانی را شرح می‌دهد.
حزین از خانواده‌ای از علما و زمینداران در گیلان برخاسته بود و تبار او به شیخ زاهد گیلانی می‌رسید. پدر او در دورهٔ شاه سلیمان اول برای تحصیل به اصفهان رفت و محمد در دربار صفوی در سن کم به عنوان بحر العلوم و شاعر پرورش یافت. او در ایران و هند و تا عربستان سفرهای متعدد کرد.
حزین لاهیجی در سال ۱۱۴۶ق به هند رفت و در سال ۱۱۸۱ق در حدود هفتاد و هشت سالگی در بنارس درگذشت و در همان شهر دفن شد.
حزین لاهیجی از ترس نادرشاه به هندوستان رفت و تا پایان در هند زندگی کرد. سکونت محمدعلی حزین لاهیجی در نوزده سال آخر زندگی خود در بنارس که تحت حکومت نواب‌های شیعه بود، از رویدادهای مهم در حیات فرهنگی، مذهبی و ادبی این شهر است. آرامگاه او - که مدفن خلیل علی ابراهیم خان نیز در جوار آن است - در بنارس و در محله فاطمان زیارتگاه مهمی است که زوار آن، علاوه بر شیعیان، سایر مسلمانان نیز هستند. حضور حزین و درسهای او در ترویج و اشاعه تشیع در آن سامان نقش بسیار مهمی داشت.
بخشی از سروده‌های او به زبان فرانسه نیز ترجمه شده‌است.

در ویکی پدیا بیشتر بخوانید

آثار ویدئویی و صوتی مرتبط با این منبع
شمارهٔ ۱ - در توسل به حضرت خاتم الانبیاء (ص) شمارهٔ ۲ - داستان گاو و مسجد شمارهٔ ۳ - تاریخ تولّد میر ضیاء الدّین شمارهٔ ۴ - ماده تاریخ شمارهٔ ۵ - در عذرخواهی از اتفاق توارد در اشعار شمارهٔ ۶ - قطعه دربارهٔ صبر و شکیبایی شمارهٔ ۷ - در وصف خود و انتقاد از بی هنران شمارهٔ ۸ - در وصف خود سروده است شمارهٔ ۹ - قطعه در نکوهش روزگار خویش شمارهٔ ۱۰ - بثّ و شکویٰ شمارهٔ ۱۱ - قطعه در شکایت شمارهٔ ۱۲ - قطعه در شکوه از بخت شمارهٔ ۱۳ - قطعه در شکایت بعضی از مردم زمان خود شمارهٔ ۱۴ - قطعه در صفت دنیاطلبان شمارهٔ ۱۵ - معنی لفظ حیات شمارهٔ ۱۶ - صحبت نامردمان شمارهٔ ۱۷ - برای کسی که اشعار او را به سرقت برده است شمارهٔ ۱۸ - حال ابنای زمان شمارهٔ ۱۹ - شرم از نارسایی مدح شمارهٔ ۲۰ - در وصف قلم پرتوان خود سروده است شمارهٔ ۲۱ - و نیز در وصف خامهٔ خویش شمارهٔ ۲۲ - در وصف خامهٔ خود شمارهٔ ۲۳ - در وصف شمشیر شمارهٔ ۲۴ - در پاسخ نامهٔ مشتاقانهٔ شاه طهماسب ثانی که او را به همراهی خود دعوت کرده بود شمارهٔ ۲۵ - این قطعه را از هند به عالم بزرگ امیر صدرالدین محمد رضوی قمی نوشته و به نجف اشرف فرستاده است شمارهٔ ۲۶ - به بعضی از یاران خود نوشته است شمارهٔ ۲۷ - این قطعه را در داوری میان شعر جمال الدّین عبدالرّزاق اصفهانی و پسرش کمال الدین اسماعیل به میرزاابوطالب شولستانی نوشته شمارهٔ ۲۸ - در رثای پدر علامه اش طاب ثراه شمارهٔ ۲۹ - در تاریخ فوت اسوهٔ عارفان میر محمّد تقی رضوی خراسانی شمارهٔ ۳۰ - در تاریخ فوت فاضل بزرگ، شیخ عبدالله گیلانی(رحمهٔ الله علیه) شمارهٔ ۳۱ - اندرز شمارهٔ ۳۲ - در حکمت شمارهٔ ۳۳ - آزادی دو عالم شمارهٔ ۳۴ - و نیز در اندرز شمارهٔ ۳۵ - فقیر جاهل شمارهٔ ۳۶ - خطاب به امیری نادان شمارهٔ ۳۷ - دربارهٔ برخی از مردم شمارهٔ ۳۸ - غیر آزادگان شمارهٔ ۳۹ - اژدها شمارهٔ ۴۰ - مطایبه شمارهٔ ۴۱ - و نیز در مطایبه شمارهٔ ۴۲ - در ذمّ بعضی از اصحاب غرور شمارهٔ ۴۳ - در مذمّت گرما شمارهٔ ۴۴ - تضمین از سعدی شمارهٔ ۴۵ - قطعه شمارهٔ ۴۶ - قطعه شمارهٔ ۴۷ - قطعه شمارهٔ ۴۸ - صحبت ناجنس شمارهٔ ۴۹ - در تفاخر ۱ شمارهٔ ۵۰ - قطعه شمارهٔ ۵۱ - تغزّل شمارهٔ ۵۲ - تاریخ بنای مسجدی که در بنارس متصل به مقبرهٔ حزین است شمارهٔ ۵۳ - در تاریخ فوت پدر دانشمند خود گفته است شمارهٔ ۵۴ - در تاریخ فوت عالمی عبدالله نام۳ شمارهٔ ۵۵ - به یکی از بزرگان نوشته است شمارهٔ ۵۶ - در تاریخ تدوین چهارمین دیوان خود فرموده است