باب چهارم مقام اول - اقسام عدالت و درجات عدول فصل سوم - عدالت سر منشا کمال و سعادت فصل چهارم - اتصاف مصلح به عدالت مقام دوم مطلب اول - در بیان دو جنس رذیله و ضد آنها فصل پنجم - حکمت علم به حقایق اشیاست شرافت و فضیلت علم آداب و شروط تعلیم و تعلم فایده دوم - درجات علم از نظر شرافت و وجوب تحصیل در تحصیل علم الهی احتراز از معاصی سبب اعتقاد جازم تلقین ترجمه عقائد به اطفال وجوب عینی علم اخلاق علم مقدمه عمل مطلب دوم رذائلی که از جربزه و جهل ناشی می شوند یقین و اقل مراتب آن علامات صاحب یقین مراتب یقین شرک و اقسام آن فصل - توحید و اقسام آن فصل - علائم ترقی در مراتب توحید فصل - آشنائی با اسرار ملک و ملکوت صفت چهارم - خواطر نفسانی و وساوس شیطانی افکاری که دل را مشغول می کند فصل - اقسام الهام و وسوسه و علامات آنها فصل - مضرات وساوس شیطانی و خواطر نفسانی فصل - معالجه امراض نفسانی غفلت از خدا سبب وسوسه شیطان ذکر قلبی مانع وساوس و خواطر چهار مرتبه ذکر فایده - کیفیت سد ابواب خواطر، و رفع وساوس فصل - خواطر و افکار نیکو و ستوده تدبر در آفرینش و صنع پروردگار در عجایب خلقت پشه و زنبور قدرت نمائی حق در خلقت انسان تدبر در خلقت استخوان ها و رگهای بدن اسرار و عجایب خلقت چشم در عجایب خلقت گوش حکمتهای نهفته در صورت انسان عجایب دستگاه گوارش عجایب خلقت دل انسان نگاهی به چگونگی خلقت دستها و انگشتان ترکیب خلقت و آفرینش پا تمهیدات الهی جهت ورود انسان به دنیا نقش قوه خیال و واهمه و عاقله آیات آفاقی، مشاهده قدرت پروردگار عجایب کوهها انواع گیاهان و فوائد آنها درختان و شکوفایی آنها اصناف حیوانات عجایب دریاها تفکر در خلقت فضا و کرات آسمانی عظمت آسمانها تفکر در اعمال و رفتار خود صفات مکر و حیله مقام سیم ترس و اقسام آن فصل - انواع ترس های ناپسند علل ترس از مرگ فصل - اطمینان قلب و طریقه تحصیل آن ایمنی از مکر خدا فصل اول - سبب ایمنی از مکر خدا فصل دوم - خوف از خدا و انواع آن فصل سوم - مکروهاتی که سر منشأ خوف و ترس است ترس از سوء عاقبت فصل چهارم - خوف از خدا عالی ترین درجه خوف فصل پنجم - کیفیت تحصیل صفت خوف از خدا فصل - علت نترسیدن از سوء خاتمه یأس و ناامیدی از رحمت خدا فصل - رجاء و امیدواری به خدا آیات و اخبار در فضیلت رجاء اموری که باعث نجات مومنان و امید گنهکاران است رجاء و امیدواری بدون طاعت فصل - خوف اصلح است یا رجاء؟ فصل - طریقه تحصیل رجاء صفت چهارم - ضعف نفس و سستی آن فصل - قوت نفس و طریقه تحصیل آن دون همتی و مذمت آن بی غیرتی و بی حمیتی فصل - غیرت در دین و ناموس غیرت در اولاد و تربیت او غیرت در مال عجله و شتابزدگی و مذمت آن فصل - وقار و طمأنینه سوء ظن به خدا و خلق راه معالجه بدگمانی به خدا و خلق فصل - حسن ظن به خدا و خلق غضب و اسباب آن فصل - غضب مفرط و مفاسد آن فصل - معالجه غضب فصل - حلم و کظم غیظ در صدد انتقام بودن و مذمت آن فصل - عفو و بخشش و فضیلت آن صفت یازدهم - غلظت و درشتی در گفتار و کردار شرافت مدارا با مردم صفت دوازدهم - کج خلقی معالجه کج خلقی صفت سیزدهم - عداوت و دشمنی معالجه عداوت و دشمنی فصل - مذمت ضرب و شتم، فحش، لعن و طعن نفرین به مسلمان صفت چهاردهم - عجب و مذمت آن فصل - معالجه بیماری عجب علاج عجب به علم و دانش علاج عجب به عبادت و طاعت علاج عجب و ورع و تقوی و نحو اینها علاج عجب به حسب و نسب علاج عجب به جمال علاج عجب به مال علاج عجب به قدرت علاج عجب به جاه و منصب علاج عجب به عقل و زیرکی فصل - شرافت شکسته نفسی صفت پانزدهم - کبر و تفاوت آن با عجب تجسم متکبرین در قیامت فصل - اقسام تکبر و درجات متکبرین فصل - راه معالجه تکبر فصل - نشانه های تکبر و تواضع فصل - تواضع و فروتنی فایده - مذموم بودن ذلت و خواری صفت شانزدهم - تفاخر و مذمت آن صفت هفدهم - بغی و سرکشی صفت هیجدهم - علاج خودستایی و تزکیه نفس صفت نوزدهم - عصبیت صفت بیستم - کتمان حق فصل - صفت انصاف صفت بیست و یکم - قساوت و سنگدلی و علاج آن مقام چهارم فصل اول - مذمت شره و شکم پرستی ثمرات گرسنگی مفاسد پیروی از شهوت فصل دوم - مذمت خمود و فواید نکاح فصل سوم - در بیان صفت نیکوی عفت مطلب دوم فصل - حقیقت دنیا فی نفسه حقیقت دنیا در حق بندگان فصل - تقسیم دنیا به مذموم و غیر مذموم فصل - مذمت دنیا و بی ارزشی و بی اعتباری آن فصل - چیزهایی که دنیا را به آنها تشبیه کرده اند فصل - دنیای ممدوح و مذموم اقسام آنچه در دنیا هست فصل - فقر و غنا و حالتهای آنها فصل - مذمت مال و مالداری مدح مال و ثروت فصل - مفاسد مال و ثروت فصل - طرق رهایی از مفاسد مال فصل - زهد و فضیلت آن زهد از دیدگاه آیات و روایات فصل - درجات و اقسام زهد فایده - زاهد حقیقی و علائم او صفت دوم - مفاسد غنا و بی نیازی فصل - فقر و اقسام آن فصل - فضیلت و شرافت فقر فصل - فضیلت فقیر صابر و راضی، بر غنی شاکر و سخی فقیر حریص و غنی حریص فصل - فرق بین فقیر و گدا و مذمت تکدی اقسام احتیاج ها صفت سوم - حرص و مفاسد آن فصل - ملکه قناعت فصل - راه معالجه صفت حرص، و تحصیل قناعت صفت چهارم - طمع و مفاسد آن فصل - شرافت استغنا و قطع طمع صفت پنجم - بخل و مذمت آن فصل - فضیلت سخاوت ایثار، بالاترین مرتبه سخاوت فصل - علاج مرض بخل فصل - میانه روی در مصرف مال فصل - نکات و دقایق باطنی سخاوت اسرار وجوب زکاه دوم - آداب انفاق علاج منت گذاشتن و ایذای فقیر فایده - آداب انفاق شونده نفقه اهل و عیال صدقات مستحبه آداب مهمانی کردن آداب میهمان حق معلوم و حق حصاد فضیلت و ثواب قرض دادن مهلت دادن به قرض دار یا حلال کردن او خوردن مال حرام فصل - اموال حلال و حرام و مشتبه و درجات آنها فصل - فضیلت اجتناب از مال حرام فصل - مداخل مال حلال اصناف دزدان و گدایان خیانت و غدر در مال فرو رفتن در باطل تکلم به سخنان بیهوده فصل - فوائد خاموشی و ترک سخنان بیهوده مقام پنجم صفت حسد و مفاسد آن فایده - مراتب حسد فصل - موجبات حسد فایده - حسد ورزی هر صنفی به صنف خود محبت دنیا منشأ همه اسباب حسد فصل - معالجه مرض حسد با علم و عمل فایده - حسد مذموم و حرام فصل - مدح و فضیلت نصیحت و خیرخواهی اهانت و تحقیر نمودن بندگان خدا تعظیم و احترام به بندگان خدا احترام به سادات صفت سیم - ظلم و مفاسد آن پاسخ ظالم در روز قیامت اعانت به ظالم و راضی به فعل او شدن عدالت و فضیلت آن فواید دنیوی عدالت فصل - آثار و لوازم عدالت فصل - معالجه ستمکاری و تحصیل ملکه عدالت ترک اعانت مسلمین و عدم اهتمام در امور ایشان فصل - اهتمام در قضای حوائج مسلمین کوتاهی و مسامحه در امر به معروف و نهی از منکر فصل - اهتمام در امر به معروف و نهی از منکر وجوب امر به معروف و نهی از منکر و شرایط آن شرایط امر و نهی شونده فصل - مراتب امر به معروف و نهی از منکر فصل - مختصری از محرمات شایع در میان مردم مذمت قهر کردن و دوری از برادران دینی فصل - فضیلت و ثواب آشتی و الفت صفت هفتم - قطع رحم و اسباب آن وجوب و فضیلت صله رحم و فواید آن صفت هشتم - عقوق والدین و مذمت آن فضیلت نیکی به والدین فصل - حقوق همسایگان صفت نهم - مذمت عیبجوئی کردن فضیلت عیب پوشی کردن چون برآید از بدان نیکی و از نیکان بدی مذمت فاش کردن راز مردم سخن چینی و نمامی و مفاسد آن اعتنا نکردن به سخن چین صفت دوازدهم - افساد میان مردم و عقوبت آن اصلاح میان مردم و فضل و ثواب آن صفت سیزدهم - شماتت کردن صفت چهاردهم - مراء و جدال و مخاصمه ممدوح بودن خصومت در حق شرعی صفت پانزدهم - تمسخر و استهزاء کردن صفت شانزدهم - مزاح، شوخی و بذله گویی صفت هفدهم - معنی و حقیقت غیبت غیبت با غیرزبان شنونده غیبت نیز حکم غیبت کننده را دارد فصل دوم - آیات و اخبار وارده در حرمت و مذمت غیبت فصل سوم - معالجه اجمالی غیبت معالجه تفصیلی غیبت فصل پنجم - شرافت ستایش و مدح مسلمین صفت هیجدهم - دروغ گفتن مواضعی که دروغ گفتن در آنها جایز است توریه کردن دروغهای حرامی که مردم در آنها سهل انگارند فصل - اجتناب از کذب، و طریقه خلاصی از آن دروغ گفتن مایه رسوایی فصل - صدق و راستگویی دروغ در اعمال و رفتار در اخلاق و مقامات دین فایده - مفاسد و آفات زبان خاموشی ضد آفات و مفاسد زبان صفت نوزدهم - حب جاه، شهرت، و ریاست فصل - آیات و روایات در مذمت حب جاه طلبی فصل - ریاست بی ضرر و ممدوح فصل - علاج علمی و عملی مرض حب جاه و ریاست معالجه عملی حب جاه فصل - شرافت گمنامی و بی اعتباری در نظر مردم صفت بیستم - دوست داشتن مدح و ثنا، و کراهت بدنامی اسباب مدح و خوش آمدگویی فصل - معالجه حب مدح و ثناء و کراهت بدنامی معالجه کراهت از مذمت صفت بیست و یکم - ریا و خودنمائی فصل - انواع و اقسام ریا فصل - مفاسد اقسام ریا و احکام آنها فصل - علاج ریا معالجه عملی مرض ریا فصل - اخلاص فصل - اخلاص از مقامات مقربین است صفت بیست و دوم - نفاق و دورویی، و مذمت آن موارد استثنا شده از نفاق صفت بیست و سوم - غرور فصل - طوایف اهل غرور، و اسباب غرور، و معالجه آنها کفاره و صاحبان مذاهب فاسد اهل فسق و معاصی غرور اهل علم غرور و اعظان مغرورترین از اهل عبادت اهل تصوف، و درویشان سلاطین و حکام و صاحبان قدرت اغنیا و مالداران صفت بیست و چهارم - طول امل و اسباب آن فصل - قصر أمل و فواید آن طوایف مختلف مردم در رابطه با طول و قصر أمل فصل - معالجه طول أمل اصرار بر معاصی وعدم پشیمانی از آن فصل - توبه و پشیمانی و اسباب آن فصل - فضیلت توبه توبه مقبول و شرایط آن فصل - اقسام توبه و بیان آنها کمال توبه از نظر امیرالمومنین علی علیه السلام فایده - اجتناب از کبایر، کفاره گناهان صغیره اسبابی که گناه صغیره را کبیره می کند فصل - اقسام توبه کنندگان فراموشی اعمال خود، و غفلت از محاسبه فصل - محاسبه و مراقبه فصل - عقل، تاجر راه آخرت کیفیت محاسبه نفس مطالعه احوال صالحان کراهت و تنفر طبع فصل - اسباب محبت و اقسام آن فصل - هیچ دلی از محبت خالی نیست فصل - محبت خدا بالاترین محبت ها فصل - در فساد قول کسی که محبت خدا را فقط مواظبت بر طاعات می داند فصل - محبت خدا کامل ترین لذتهاست راههای لقاء و مشاهده و وصال حضرت حق فصل - طریق تحصیل محبت و معرفت خدا فصل - علائم و آثار محبت خدا فصل - حقیقت شوق به لقای خدا حقیقت أنس با خدا فصل - خلوت و عزلت و فواید آن فواید مخالطه با مردم فصل - آیات و اخباری که دلالت می کنند بر اینکه خدا بندگان خود را دوست دارد فصل - پیرامون حب فی الله و بغض فی الله صفت بیست و هشتم - اعتراض بر اراده و تقدیرات خدا فصل - رضا بر قضا و مقدرات الهی فصل - رضا از ثمرات محبت است فصل - عدم منافات رضا با دعا فصل - طریق تحصیل رضا صفت بیست و نهم - حزن و اندوه بر امور دنیوی و علاج آن صفت سی ام - مذمت بی اعتمادی به خدا و اعتماد به غیر خدا فصل - توکل بر خدا و فضیلت آن فصل - تقسیم امور بندگان فصل - درجات توکل فصل - راه تحصیل صفت توکل و علامت حصول آن صفت سی و یکم - کفران نعمت و شکر نعمت فصل - فضیلت شکر نعمت فصل - شناخت اسباب کسب رضای خدا فصل - شکر نعمت و کفران به اموری که در اختیار انسان است فصل - شناخت نعمتهای الهی فصل - فهمیدن و درک غذا قبل از خوردن فصل - رغبت آدمی به غذا فصل - حکمتهای نهفته در دانه گندم فصل - طبقات و اصناف ملائکه و اعمال ایشان فصل - سبب تقصیر مردم در شکر گزاری فصل - طریقه تحصیل شکر حضرت باری صفت سی و دوم - جزع و بی تابی فصل - صبر و شکیبایی فصل - صبر در حال رفاه و نعمت فصل - ثمراتی که بر صبر مترتب می شود فصل -اموری که طالب صبر باید مراعات نماید صبر حضرت ایوب علیه السلام صفت سی و سوم - فسق و خروج از اطاعت خدا