درباره پروین اعتصامی

رخشندهٔ اعتصامی (۲۵ اسفند ۱۲۸۵ – ۱۵ فروردین ۱۳۲۰) معروف به پروین اعتصامی، شاعر ایرانی بود. اعتصامی از کودکی فارسی، انگلیسی و عربی را نزد پدرش آموخت و از همان کودکی زیر نظر پدرش و استادانی چون دهخدا و ملک‌الشعراء بهار سرودن شعر را آغاز کرد. پدر وی یوسف اعتصامی آشتیانی، از شاعران و مترجمان دوران خود بود که در شکل‌گیری زندگی هنری پروین و کشف توانایی‌ها، و ذوق و گرایش وی به سرودن شعر نقش مهمی داشت. او در بیست و هشت سالگی ازدواج کرد، اما به دلیل اختلاف فکری با همسرش، پس از چندی از او جدا شد. پروین پس از جدایی، برای مدتی در کتاب‌خانهٔ دانشسرای عالی تهران به شغل کتابداری به کار پرداخت. پروین پیش از چاپ دومین نوبت از دیوان اشعارش، بر اثر بیماری حصبه در سی و پنج سالگی در تهران درگذشت و در حرم فاطمه معصومه، در آرامگاه خانوادگی‌اش، به خاک سپرده شد. زادروز پروین (بیست و پنجم اسفندماه)، «روز بزرگ‌داشت پروین اعتصامی» نام‌گذاری شده‌است.

تنها اثر چاپ و منتشر شده از پروین، دیوان اشعار اوست، که دارای ۶۰۶ شعر شامل اشعاری در قالب‌های مثنوی، قطعه و قصیده است. پروین بیشتر به دلیل به کار بردن سبک شعریِ مناظره در شعرهایش معروف است. شعرهای پروین پیش از چاپ به صورت مجموعه و کتاب، در مجلهٔ بهار و منتخبات آثار از ضیاء هشترودی و امثال و حکم از دهخدا، چاپ می‌شدند. موفقیت اولین چاپ دیوان اشعار او سبب پیدایش زمینه برای چاپ‌های بعدی شعرهای او شد.

پروین اعتصامی از پیروان «جریان تلفیقی» است. مضامین و معانی اشعار پروین، توصیف‌کنندهٔ دلبستگی عمیق وی به پدر، استعداد و شوق فراوان او به آموختن دانش، روحیهٔ ظلم‌ستیزی و مخالفت با ستم و ستمگران و حمایت و ابراز همدلی و همدردی با محرومان و ستم‌دیدگان است. اشعار پروین اغلب از حوادث و اتفاقات شخصی و اجتماعی خالی‌اند. در میان اشعار او، شعری وجود ندارد که با کمک آن بتوان صراحتاً شخص شاعر را شناخت. شعر پروین از دیدگاه طرز بیان مفاهیم و معانی، بیشتر به صورت «مناظره» و «سؤال و جواب» است. در دیوان او بیش از هفتاد نمونه مناظره آمده که وی را از این لحاظ در میان شاعران فارسی برجسته ساخته‌است. این مناظره‌ها نه تنها میان انسان‌ها و جانوران و گیاهان، بلکه میان انواع اشیاء – از قبیل سوزن و نخ – نیز اتفاق می‌افتد. پروین در بیان مقاصد خود از هنرهای «شخصیت‌بخشی» و «تخیل» و «تمثیل»، با شیوایی کم‌نظیری استفادهٔ بسیار کرده‌است.
در ویکی پدیا بیشتر بخوانید

آثار ویدئویی و صوتی مرتبط با این منبع
آتش دل آرزوها (۱) آرزوها (۲) آرزوها (۳) آرزوها (۴) آرزوها (۵) آرزوی پرواز آرزوی مادر آسایش بزرگان آشیان ویران آئین آینه احسان بی ثمر ارزش گوهر از یک غزل اشک یتیم امروز و فردا امید و نومیدی اندوه فقر ای رنجبر ای گربه ای مرغک باد بروت بازی زندگی بام شکسته بلبل و مور برف و بوستان برگ گریزان بنفشه بهای جوانی بهای نیکی بی آرزو بی پدر پایمال آز پایه و دیوار پیام گل پیک پیری پیوند نور تاراج روزگار توانا و ناتوان توشهٔ پژمردگی تهیدست تیر و کمان تیره‌بخت تیمارخوار جامهٔ عرفان جان و تن جمال حق جولای خدا چند پند حدیث مهر حقیقت و مجاز خاطر خشنود خوان کرم خون دل درخت بی بر دریای نور دزد خانه دزد و قاضی دکان ریا دو محضر دو همدرد دو همراز دیدن و نادیدن دیده و دل دیوانه و زنجیر ذره ذره و خفاش راه دل رفوی وقت رنج نخست روباه نفس روح آزاد روح آزرده روش آفرینش زاهد خودبین سپید و سیاه سختی و سختیها سرنوشت سرود خارکن سرو سنگ سعی و عمل سفر اشک سیه روی شاهد و شمع شب شباویز شرط نیکنامی شکایت پیرزن شکسته شکنج روح شوق برابری صاعقهٔ ما، ستم اغنیاست صاف و درد صید پریشان طفل یتیم طوطی و شکر عشق حق عمر گل عهد خونین عیبجو غرور نیکبختان فرشتهٔ انس فریاد حسرت فریب آشتی فلسفه قائد تقدیر قدر هستی قلب مجروح کارآگاه کارگاه حریر کاروان چمن کارهای ما کرباس و الماس کعبهٔ دل کمان قضا کوته نظر کودک آرزومند کوه و کاه کیفر بی هنر گذشتهٔ بی حاصل گرگ و سگ گرگ و شبان گره گشای گریهٔ بی سود گفتار و کردار گل بی عیب گل پژمرده گل پنهان گل خودرو گل سرخ گل و خار گل و خاک گل و شبنم گلهٔ بیجا گنج ایمن گنج درویش گوهر اشک گوهر و سنگ لطف حق مادر دوراندیش مرغ زیرک مست و هشیار معمار نادان مناظره مور و مار نا آزموده نا اهل ناتوان نامه به نوشیروان نشان آزادگی نغمهٔ خوشه‌چین نغمهٔ رفوگر نغمهٔ صبح نکته‌ای چند نکوهش بیجا نکوهش بی‌خبران نکوهش نکوهیده نوروز نهال آرزو نیکی دل هرچه باداباد همنشین ناهموار یاد یاران قطعه این قطعه را در تعزیت پدر بزرگوار خود سروده‌ام این قطعه را برای سنگ مزار خودم سروده‌ام قطعه قطعه - مرد پندارند پروین را، چه برخی ز اهل فضل قطعه قطعه بیت بیت بیت بیت بیت بیت ابیات پراکنده بیت بیت زن در ایران جوجهٔ نافرمان